vidu ankaŭ la klarigojn
kiel⭑
kiel⭑
1.
Ek·kri⭑·a kaj⭑ demand⭑·a adverb⭑·o, signif⭑·ant·a „kia·mani¹·er·e? kia+grad⭑·e?“:
ha⭑, kiel⭑ bel⭑·e! ; kiel⭑ bel⭑·a ŝi est⭑·as!; kiel⭑ vi fart⭑·as?; kiel⭑ la⭑
vir⭑·in·o est⭑·as nom⭑·at·a? .
2.
Konjunkci⭑·o signif⭑·ant·a „sam⭑+manier⭑·e al⭑, sam⭑+manier⭑·e ol⭑, sam⭑+grad⭑·e
ol⭑, en⭑ tia manier⭑·o kia, kompar⭑·e al⭑, sam⭑·e je⭑“ kaj⭑ en·konduk⭑·ant·a
kompar⭑·on: barakt⭑·i kiel⭑ fiŝ⭑·o ekster⭑ la⭑ akv⭑·o ; la⭑ popol⭑·oj
inter·proksim⭑·iĝ·us kiel⭑ unu⭑ famili⭑·o ; kiel⭑ ponard⭑·o en⭑ mi penetr⭑·as
ĉiu vort⭑·o ; ni⭑·a regiment⭑·estr·o est⭑·as por⭑ si⭑·aj soldat⭑·oj kiel⭑ bon⭑·a
patr⭑·o ; ni star⭑·as unu⭑ apud⭑ ali⭑·a ne⭑ kiel⭑ fremd⭑·ul·oj, sed⭑ kiel⭑
frat⭑·oj ; li est⭑·as kiel⭑ ekzil⭑·it·a; ili far⭑·iĝ·os kiel⭑ tut⭑·e ne⭑
ekzist⭑·int·aj ; ŝi kur⭑·is kiel⭑ rabi¹·a ; ni sent⭑·as ni·n kiel⭑
sam⭑~gent⭑·an·oj ; la⭑ estr⭑·in·o de⭑ la⭑ naci⭑·oj far⭑·iĝ·is kiel⭑ vidv⭑-in⭑·o ;
kiel⭑ esperant⭑·ist·ojn tiu ĉi⭑ batal⭑·ad·o ne⭑ pov⭑·us vi·n tuŝ⭑·i ; sent⭑·i
si·n tut⭑·e kiel⭑ hejm⭑·e; li kompren⭑·as predik⭑·on kiel⭑ bov⭑·o muzik⭑·on .
3.
Ident¹·ig·a konjunkci⭑·o signif⭑·ant·a „est⭑·e“, „est⭑·ant·e“, „en⭑ si⭑·a
funkci¹·o de⭑“ ktp: „Mi elekt⭑·is li·n kiel⭑ prezid⭑·ant·o“ signif⭑·as: „mi
elekt⭑·is li·n, ĉar⭑ mi est⭑·as prezid⭑·ant·o“, aŭ⭑ „mi elekt⭑·is li·n,
kvazaŭ⭑ mi est⭑·us prezid⭑·ant·o“ aŭ⭑ „mi elekt⭑·is li·n en⭑ tia manier⭑·o,
en⭑ kia prezid⭑·ant·o elekt⭑·as“ ; „Ŝi est⭑·us bon⭑·a por⭑ mi kiel⭑ edz⭑·in·o!“
li pens⭑·is ; elekt⭑·i la⭑ lingv⭑·on franc⭑·an aŭ⭑ angl⭑·an, kiel⭑ pli⭑
vast⭑·ig·it·ajn en⭑ la⭑ mond⭑·o; kiel⭑ urb⭑·estr·o de⭑ la⭑ ĉi⭑-tie⭑·a urb⭑·o mi
hav⭑·as la⭑ dev⭑·on zorg⭑·i pri⭑ tio, ke⭑ al⭑ la⭑ tra·vetur⭑·ant·oj kaj⭑ al⭑ ĉiu·j
nobl⭑·aj hom⭑·oj est⭑·u nenia prem⭑·ad·o ; propon⭑·i si·n kiel⭑ serv⭑·ist·in·on ;
li propagand¹·is kiel⭑ unu⭑·a tiu·jn ide⭑·ojn; kiel⭑ rekompenc⭑·on li pet⭑·is
nur⭑ glas⭑·on da⭑ vin⭑·o; tiu ĉi⭑ terur⭑·a ekzempl⭑·o serv⭑·u al⭑ vi kiel⭑
instru⭑·o; ni rigard⭑·is tio·n kiel⭑ ni⭑·an dev⭑·on. {estkiel}
4.
Ne·rekt⭑·e ek·kri⭑·a, demand⭑·a aŭ⭑ dub⭑·a konjunkci⭑·o kun⭑ signif⭑·o de⭑
manier⭑·o aŭ⭑ grad⭑·o: terur⭑·e, kiel⭑ mi vol⭑·as manĝ⭑·i ; [ŝi far⭑·is tio·n]
por⭑ vid⭑·i, kiel⭑ grand⭑·a est⭑·os la⭑ ĝentil⭑·ec·o de⭑ tiu jun⭑·a knab⭑·in·o ;
antaŭ⭑ ol⭑ mi trans·ir⭑·os al⭑ la⭑ klar⭑·ig·o de⭑ tio, kiel⭑ mi solv⭑·is la⭑
[...] problem¹·ojn ; kiel⭑ ajn⭑ (kvankam⭑ tre⭑) mal·facil⭑·a est⭑·as ni⭑·a
task¹·o, ni persist⭑·os; kiel⭑ ajn⭑ (eĉ⭑ se⭑ tre⭑) mal·mult⭑·e vi pag⭑·os, mi
est⭑·os kontent⭑·a; kiel⭑ ajn⭑ ĉiu el⭑ ni⭑·aj aŭskult⭑·ant·oj rilat⭑·as al⭑ tiu
aŭ⭑ ali⭑·a form⭑·o de⭑ lingv⭑·o inter·naci⭑·a, ni dub⭑·as, ĉu⭑ trov⭑·iĝ·os inter⭑
ili eĉ⭑ unu⭑, kiu dub⭑·us la⭑ util⭑·ec·on mem⭑ de⭑ tia lingv⭑·o ; kiel⭑ ajn⭑
la⭑ afer⭑·o est⭑·os, en⭑ ĉiu okaz⭑·o ĝi dev⭑·os ja⭑ ...i ; kiel⭑ ajn⭑
ekster·ordinar⭑·e terur⭑·aj ŝajn⭑·is ia·j epizod¹·oj, ili ne⭑ pov⭑·is egal⭑·i
la⭑ abomen⭑·ec·on de⭑ tio ĉi⭑; ven⭑·u kiel⭑ ebl⭑·e plej⭑ baldaŭ⭑ (tiel⭑ baldaŭ⭑
kiel⭑ est⭑·os ebl⭑·e); mi dezir⭑·as ĉapel⭑·on kiel⭑ ebl⭑·e plej⭑ mal·pez⭑·an.
5.
Korelativ²·a konjunkci⭑·o respond⭑·ant·a al⭑ _tiel⭑, tia, tiom⭑_: mi est⭑·as
tiel⭑ fort⭑·a (aŭ⭑: sam⭑·e fort⭑·a) kiel⭑ vi; mi obe⭑·os tiel⭑, kiel⭑ mi
promes⭑·is; ni ne⭑ est⭑·as tiel⭑ naiv⭑·aj, kiel⭑ pens⭑·as pri⭑ ni kelk⭑·aj
person⭑·oj ; li kur⭑·is (tiel⭑), kiel⭑ rapid⭑·e li pov⭑·is; tiel⭑ baldaŭ⭑,
kiel⭑ ili nur⭑ pov⭑·as; ili star⭑·is tiel⭑ rekt⭑·e kaj⭑ san⭑·e, kiel⭑ pov⭑·as
star⭑·i nur⭑ skrib⭑-model⭑·o ; [tio] est⭑·as ja⭑ pli⭑ profit⭑·a, tiel⭑ por⭑
ili⭑·a glor⭑·o, kiel⭑ por⭑ ili⭑·a poŝ⭑·o ; neniam⭑ oni vid⭑·is tia·n
mal·feliĉ⭑·an sort⭑·on, kiel⭑ mi⭑·a ; mi ĝoj⭑·as, ke⭑ vi hav⭑·as tia·n sam⭑·an
opini⭑·on, kiel⭑ mi ; la⭑ uz⭑·ad·o de⭑ la⭑ artikol⭑·o est⭑·as tia sam⭑·a, kiel⭑
en⭑ la⭑ ali⭑·aj lingv⭑·oj ; li merit⭑·as hav⭑·i tia·jn fil⭑·ojn, kiel⭑ vi
est⭑·as; [li hav⭑·as] tiom⭑ sam⭑·e da⭑ talent⭑·o kaj⭑ kapabl⭑·o, kiel⭑ mi .
Rim. 1: Ĉar⭑ post⭑ _kiel⭑_ la⭑ verb⭑·o est⭑·as oft⭑·e sub·kompren⭑·at·a, oni iam⭑
hezit³·as pri⭑ la⭑ kaz⭑·o de⭑ la⭑ sekv⭑·ant·a substantiv⭑·o. Por⭑ for·ig⭑·i ĉiu·n dub⭑·on,
oni nur⭑ re·star⭑·ig·u la⭑ sub·kompren⭑·at·an ide⭑·on: mi elekt⭑·is li·n kiel⭑
prezid⭑·ant·o (ĉar⭑ mi est⭑·as prezid⭑·ant·o; la⭑ prezid⭑·ant·o est⭑·as la⭑ sam⭑·a
person⭑·o kiel⭑ la⭑ subjekt⭑·o); mi elekt⭑·is li·n kiel⭑ prezid⭑·ant·on (por⭑ far⭑·i el⭑
li prezid⭑·ant·on; la⭑ prezid⭑·ant·o est⭑·as la⭑ sam⭑·a person⭑·o kiel⭑ la⭑
komplement²·o); mi far⭑·os vi⭑·an id⭑·ar·on kiel⭑ polv⭑·o de⭑ la⭑ ter⭑·o (tiel⭑
mult⭑·e~nombr⭑·a kiel⭑ est⭑·as).
Rim. 2: Se⭑ oni vol⭑·as akcent⭑·i, ke⭑ la⭑ ec⭑·o montr⭑·it·a de⭑ la⭑ kompar⭑·o est⭑·as
ne·efektiv⭑·a, oni uz⭑·u prefer⭑·e _kvazaŭ⭑_: ni akcept⭑·is li·n kiel⭑ reĝ⭑·on (ĉar⭑
li est⭑·as efektiv⭑·e reĝ⭑·o); ni akcept⭑·is li·n kvazaŭ⭑ reĝ⭑·on (kvankam⭑ li ne⭑
est⭑·is efektiv⭑·e reĝ⭑·o).
kiel⭑·a
{Kia} : antaŭ⭑ ĉio demand⭑·u, kiel⭑·aj Dan⁸·oj loĝ⭑·as en⭑ Pariz⭑·o, de⭑ kia
spec⭑·o .
kiel⭑·e
{Kiel⭑^1} : kiel⭑·e vi pere⭑·is, vi, loĝ⭑·at·a de⭑ mar⭑·ist·oj, glor⭑·a urb⭑·o ;
kiel⭑·e nobl⭑·e li kun⭑ vi ag⭑·ad·is ; nu⭑, kiel⭑·e mi ĝi·n for·las⭑·is, mi ne⭑
sci⭑·as, mal·san⭑·a kaj⭑ mizer⭑·a mi est⭑·is en⭑ la⭑ last⭑·aj jar⭑·oj .
kiel⭑·o
{Metod¹·o^1} aŭ⭑ {manier⭑·o^1.a} , per⭑ kiu oni far⭑·as io·n: li vol⭑·is
nepr⭑·e ek·sci⭑·i detal⭑·ojn pri⭑ la⭑ kiel⭑·o kaj⭑ kial⭑·o de⭑ la⭑ vizit⭑·o ; ili
est⭑·as iel⭑ kun·lig⭑·it·aj, kvankam⭑ la⭑ kiel⭑·o ne⭑ est⭑·as evident¹·a (oni ne⭑
sci⭑·as kiel⭑ ili est⭑·as kun·lig⭑·it·aj) ; se⭑ la⭑ leg⭑·ant·o ne⭑ kon⭑·as la⭑
sigl⁽⁺⁾·on, por⭑ kompren⭑·i la⭑ tekst⭑·on, tiu dev⭑·as serĉ⭑·i kiel⭑·on deĉifr⭑·i
ĝi·n kaj⭑ oft⭑·e la⭑ klopod⭑·oj pov⭑·as est⭑·i van⭑·aj .
mal·kiel⭑
En⭑ kontraŭ⭑·a manier⭑·o ol⭑: la⭑ […] opini⭑·o, ke⭑ vir⭑·oj sent⭑·as kaj⭑
kondut⭑·as mal·kiel⭑ vir⭑·in·oj ; mal·kiel⭑ kelk⭑·aj ter⭑·an·aj religi⭑·ul·oj,
ili ne⭑ tim⭑·as la⭑ mort⭑·on, kaj⭑ kiam⭑ iu el⭑ ili for·pas⭑·as, neniu
funebr⭑·as ; mal·kiel⭑ en⭑ Esperant⭑·o, la⭑ ital⁸·aj verb⭑·oj est⭑·as
kon⭑-jug⭑·at·aj kun⭑ apart⭑·aj fin⭑·aĵ·oj laŭ⭑ la⭑ person⭑·o, kiu est⭑·as la⭑
subjekt⭑·o .
samkiel, sam⭑·e kiel⭑, tiel⭑ sam⭑·e kiel⭑
En⭑ manier⭑·o sam⭑·a, tut⭑·e kompar⭑·ebl·a kun⭑ tio ke⭑...: samkiel la⭑
provinc⭑·aj dialekt¹·oj est⭑·as neni⭑·ig·it·aj […], sam⭑·e okaz⭑·os pri⭑ la⭑
naci⭑·aj lingv⭑·oj ; samkiel tigr⭑·oj al⭑ regal⭑·o la⭑ mal·sat⭑·ant·oj el⭑ la⭑
kaĝ⭑·o si·n prem⭑·as ; li jam⭑ ne⭑ sent⭑·as la⭑ kutim⭑·ajn zorg⭑·ojn sam⭑·e kiel⭑
oni ne⭑ sent⭑·as la⭑ normal¹·an prem⭑·on de⭑ la⭑ atmosfer¹·o ; por⭑ ili, tiel⭑
sam⭑·e kiel⭑ por⭑ hom⭑·oj pli⭑ glor⭑·aj, la⭑ gazet⭑·o est⭑·is grav⭑·a kaj⭑ tre⭑
interes⭑·ant·a foli⭑·o .
{kiel⭑ se⭑} , {kvazaŭ⭑^1} , {kvazaŭ⭑ se⭑} , {simil⭑·e kiel⭑}
simil⭑·e kiel⭑
En⭑ manier⭑·o part⭑·e sam⭑·a, iel⭑ kompar⭑·ebl·a kun⭑ tio ke⭑...: Simil⭑·e kiel⭑
fajr⭑·o kontraŭ⭑ akv⭑·o || Batal⭑·e si·n defend⭑·as kaj⭑ muĝ⭑·ant·e ||
Eksterm⭑·i pen⭑·as si⭑·an mal·amik⭑·on, || Tiel⭑·e nun⭑ batal⭑·as la⭑ koler⭑·o ||
En⭑ mi⭑·a brust⭑·o kontraŭ⭑ vi⭑·aj vort⭑·o .
{kiel⭑ se⭑} , {kvazaŭ⭑^1} , {kvazaŭ⭑ se⭑} , {sam⭑·e kiel⭑}
kiel⭑ se⭑
Simil⭑·e al⭑ la⭑ okaz⭑·o ke⭑: est⭑·is al⭑ ŝi kiel⭑ se⭑ ŝi paŝ⭑·us sur⭑ akr⭑·ajn
tranĉ⭑·il·ojn ; mi rest⭑·is tie tri⭑ semajn⭑·ojn, kaj⭑ tio ĉi⭑ est⭑·as tie
sam⭑·e, kiel⭑ se⭑ oni viv⭑·us tri⭑×mil⭑ jar⭑·ojn ; li ek·salt⭑·is, kiel⭑ se⭑ oni
li·n pik⭑·us. {kvazaŭ⭑^1}
estkiel
{Kiel⭑^3} : li far⭑·is ĉi⭑ tio·n estkiel patr⭑·o (en⭑ si⭑·a funkci¹·o de⭑ la⭑
patr⭑·o); ŝi respekt⭑·is li·n estkiel si⭑·an patr⭑·on (ĉar⭑ li est⭑·is ŝi⭑·a
patr⭑·o); ni rigard⭑·is tio·n estkiel ni⭑·an dev⭑·on (t.e. „ni rigard⭑·is
tio·n ni⭑·a dev⭑·o“, ne⭑ „ni rigard⭑·is tio·n kvazaŭ⭑ ni⭑·an dev⭑·on“); li
las⭑·is la⭑ tut⭑+land⭑·an asemble⁸·on elekt⭑·i li·n car¹·o estkiel el·pro·vit⁸·an
re·gant⭑·on ; en⭑ kelk⭑·aj skrib⭑-sistem⭑·oj cert⭑·ajn liter⭑-kombin⭑·ojn oni
rigard⭑·as estkiel liter⭑·ojn ; estkiel indic⁽⁺⁾·ojn oni rajt⭑·as uz⭑·i ne⭑
nur⭑ entjer⁽⁺⁾·ojn ; Apart⭑·e ĝoj⭑·ig·is mi·n estkiel poet¹·on konstat⭑·i la⭑
real¹·an ekzist⭑·on de⭑ leg⭑·ant·oj de⭑ mi⭑·aj verk⭑·oj en⭑ la⭑ sun⭑+lev⭑·iĝ·a
Japan⁹·uj·o .
Rim.: PIV kaj⭑ PAG propon⭑·as por⭑ tiu senc⭑·o strang⭑·an vort⭑·on {estiel} ,
kiu·n tamen⭑ ne⭑ ebl⭑·as rigard⭑·i kun·met⭑·aĵ·o aŭ⭑ deriv⁴·aĵ·o (ĉar⭑ ĝi⭑·a senc⭑·o ne⭑
est⭑·as regul⭑·e deriv⁴·ebl·a el⭑ EST kaj⭑ iel⭑ — „iel⭑“ ja⭑ neniam⭑ rol¹·as estkiel
konjunkci⭑·o, kaj⭑ la⭑ adverb⭑·o „est⭑·e“ egal⭑·e mal·konven⭑·as pro⭑ la⭑ sam⭑·a kaŭz⭑·o).
Mal·facil⭑·as kompren⭑·i, kial⭑ PIV kaj⭑ PAG ne⭑ konsider⭑·is la⭑ tut⭑·e regul⭑·an
kun·met⭑·on „estkiel“, analogi⁽¹⁾·an al⭑ la⭑ bon⭑·e atest⭑·it·a {samkiel} .
Rim.: La⭑ supr⭑·e cit⭑·it·a uz⭑·o de⭑ tiu kun·met⭑·it·a vort⭑·o en⭑ la⭑ Vikipedi⁽⁺⁾·aj
artikol⭑·oj ŝajn⭑·as ne·kutim⭑·a kaj⭑ sen·bezon⭑·a al⭑ mi. Simpl⭑·a „kiel⭑“, eventual¹·e
kun⭑ iom⭑·a ŝanĝ⭑·o de⭑ la⭑ vort⭑-ord⭑·o, tut⭑·e sufiĉ⭑·us por⭑ esprim⭑·i la⭑ ide⭑·on.
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.121 2023/12/12 19:24:44 ]
__________________________________________________________________