nerv¹·/·o

nerv¹·o

          {Hist⁽⁺⁾·o} , konsist⭑·ant·a el⭑ fibr⭑·ec·a struktur¹·o de⭑ {akson⁽⁺⁾·o} -fask⭑·oj,
          ĉirkaŭ⭑·it·a de⭑ blank⭑·ec·a teg⭑·aĵ·o, serv⭑·ant·a por⭑ trans·port⭑·i
          elektr¹·o-ĥemi⭑·ajn impuls¹·ojn inter⭑ korp⭑·aj organ¹·oj: trans·konduk⭑·ant·a
          al⭑ la⭑ cerb⭑·o la⭑ impres⭑·ojn ricev⭑·it·ajn de⭑ sent⭑-organ¹·oj kaj⭑ al⭑ la⭑
          muskol⭑·oj la⭑ impuls¹·ojn de⭑ la⭑ cerb⭑·o: ĉu⭑ la⭑ dent⭑-dolor⭑·o ne⭑ mord⭑·is
          vi⭑·ajn nerv¹·ojn ? narkot⁴·aĵ·o, kiu streĉ⭑·as la⭑ nerv¹·ojn (pli·sen·tig⁸·as
          sent⭑·um·ojn), blind⭑·ig·as la⭑ pens⭑·on, sur·dig⭑·as la⭑ konscienc⭑·on ; la⭑
          nerv¹·o-fibr⭑·oj el·retin²·aj, fakt¹·e, inter·plekt⭑·iĝ·as tiel⭑, ke⭑ la⭑ dekstr⭑·a
          cerb⭑·a hemisfer⁽⁺⁾·o ricev⭑·as la⭑ mal·dekstr⭑·an du⭑·on·on de⭑ la⭑ bild¹·o, kaj⭑
          la⭑ mal·dekstr⭑·a hemisfer⁽⁺⁾·o la⭑ du⭑·on·on dekstr⭑·an ; por⭑ „  “-infekt⭑·o est⭑·as tip¹·aj tre⭑ dolor⭑·ig·aj vezik⭑·et·oj sur⭑ la⭑
          haŭt⭑·o de⭑ la⭑ torak⁽⁺⁾·o kaj⭑ dors⭑·o en⭑ inter·rip⭑·aj inter·spac⭑·oj, ĉar⭑
          est⭑·as traf⭑·it·aj inter·rip⭑·aj nerv¹·oj ; inter·temp⭑·e la⭑ ĥirurg⁸·oj
          dispon⭑·is jam⭑ pri⭑ okul⭑·--mikroskop²·oj, tiel⭑ ke⭑ la⭑ risk⭑·o difekt⭑·i
          tenden⭑·ojn kaj⭑ nerv¹·ojn est⭑·is jam⭑ mult⭑·e mal·pli⭑ grand⭑·a ; li
          rigard⭑·is tra⭑ la⭑ fenestr⭑·o ekster⭑·en kaj⭑ est⭑·is, kvazaŭ⭑ la⭑ bild¹·o
          dev⭑·us tra·kur⭑·i kilometr⭑·ojn long⭑·ajn nerv¹·o-fibr⭑·ojn ĝis⭑ li⭑·a cerb⭑·o,
          kie la⭑ fragment⭑·ig·it·aj impuls¹·oj unu⭑ post⭑ ali⭑·a de·nov⭑·e dev⭑·is
          re·kombin⭑·iĝ·i en⭑ bild¹·on ; oni traf⭑·as la⭑ „nerv¹·o-centr⭑·on” de⭑ UEA en⭑
          special⭑·a okaz⭑·o .

nerv¹·a

   1.
          Rilat⭑·a al⭑ nerv¹·oj: nerv¹·a sistem⭑·o ; neŭron⁽⁺⁾·oj (nerv¹·aj ĉel⭑·oj) ; li
          est⭑·as paraliz⭑·it·a pro⭑ grav⭑·a nerv¹·a mal·san⭑·o, nom⭑·at·a amiotrofa
          later⁴-al·skleroz⁽⁺⁾·o, mal·long⭑·e ALS ; la⭑ virus⁹·o antaŭ·en·mov⭑·iĝ·as laŭ⭑
          nerv¹·aj fibr⭑·oj en⭑ la⭑ cerb⭑·on, kie ĝi frap⭑·as la⭑ sens⁸·ajn kaj⭑ mov⭑·ajn
          centr⭑·ojn de⭑ la⭑ kortik⁽⁺⁾·o kaj⭑ sam⭑·e la⭑ cerebel⁽⁺⁾·on .

   2.
          Kaŭz⭑·ant·a {streĉ⭑·on} aŭ⭑ mal·agrabl⭑·ajn sent⭑·ojn; {ĝen⭑·a} : silent⭑·o,
          inter·romp⭑·at·a nur⭑ de⭑ la⭑ nerv¹·a rid⭑·o de⭑ l'⭑ vir⭑·in·oj ; Mate⁽⁺⁾·o sufer⭑·is
          pro⭑ nerv¹·a streĉ⭑·it·ec·o kaj⭑ perd⭑·is salajr⭑·on kaj⭑ asekur⭑·on ; nerv¹·a
          matĉ⁽⁺⁾·o kontraŭ⭑ sud⭑·--korei⁽⁺⁾·o .

   3.
          {Nerv¹·em·a} , {mal·pacienc⭑·a} : mi far⭑·iĝ·is nerv¹·a ĉe⭑ tiu pens⭑·o; li⭑·aj
          man⭑·oj nerv¹·e pugn⭑·iĝ·is; ŝi⭑·a tut⭑·a person⭑·o radi⭑·is de⭑ ĝoj⭑·o, ŝi⭑·aj
          mov⭑·oj far⭑·iĝ·is graci⭑·aj, nerv¹·aj ; per⭑ rapid⭑·a, nerv¹·a mov⭑·o ŝi
          en·ŝov⭑·is la⭑ mon⭑+paper⭑·et·ojn en⭑ la⭑ poŝ⭑·on ; mi far⭑·iĝ·is nerv¹·a ĉe⭑ la⭑
          pens⭑·o hav⭑·i sub⭑ mi⭑·a fleg⭑·o kaj⭑ respond⭑·ec·o tiel⭑ mult⭑·ajn cent⭑·ojn da⭑
          person⭑·oj .

nerv¹·ar·o

          Lok⭑·a grup⭑·o aŭ⭑ tut⭑·o de⭑ nerv¹·oj en⭑ la⭑ korp⭑·o: la⭑ efik⭑·o sur⭑ mi⭑·an
          taŭz⁽⁺⁾·it·an nerv¹·ar·on est⭑·is terur⭑·a ; post⭑ [inkubaci⁽⁺⁾·a temp⭑·o ĉe⭑ rabi¹·o]
          pli⭑ kaj⭑ pli⭑ fort⭑·iĝ·as la⭑ simptom²·oj en⭑ la⭑ centr⭑·a nerv¹·ar·o:
          paraliz⭑·oj, tim⭑·o, konfuz⭑·o, ekscit⭑·o,en⭑ pli⭑·a ŝtup⭑·o delir⭑·o .

nerv¹·em·a, nerv¹·ec·a

          Kies⭑ nerv¹·oj est⭑·as facil⭑·e incit⭑·ebl·aj, {nerv¹·a^3} , {nervoz⁸·a} : li
          efektiv⭑·ig·is kelk⭑·ajn mir⭑·ind·ajn re·san⭑·ig·ojn de⭑ nerv¹·ec·aj person⭑·oj ;
          nerv¹·em·ul·ojn oni pet⭑·as ne⭑ rigard⭑·i .

nerv¹·em·o, nerv¹·ec·o

          Stat⭑·o de⭑ mal·trankvil⭑·o, anim⭑-streĉ⭑·o, incit⭑·iĝ·o: kontrol⭑·at·a spir⭑·ad·o
          montr⭑·iĝ·is util⭑·a kontraŭ⭑ nerv¹·em·o, alt⭑·a sang⭑-prem⭑·o kaj⭑ kronik⭑·aj
          dolor⭑·oj ; ŝi konstat⭑·is pli⭑ grand⭑·an nerv¹·ec·on en⭑ la⭑ du⭑ vir⭑·oj kiu·j
          al⭑ ŝi plej⭑ proksim⭑·as .

   {stres⁽⁺⁾·o} .

   [artikol⭑-versi⁹·o: 1.39 2024/01/29 15:21:35 ]
     __________________________________________________________________