vidu ankaŭ la klarigojn
nokt⭑·/·o
nokt⭑·o
1.
Tiu part⭑·o de⭑ la⭑ {diurn⁽⁺⁾·o} , dum⭑ kiu la⭑ sun⭑·o est⭑·as sub⭑ horizont¹·o
kaj⭑ ne⭑ lum⭑·as al⭑ ni: en⭑ la⭑ nokt⭑·o ni vid⭑·as la⭑ pal⭑·an lun⭑·on kaj⭑ la⭑
bel⭑·ajn stel⭑·ojn ; la⭑ nokt⭑·o est⭑·is tiel⭑ mal·lum⭑·a, ke⭑ ni nenio·n pov⭑·is
vid⭑·i eĉ⭑ antaŭ⭑ ni⭑·a naz⭑·o ; post⭑ la⭑ nokt⭑·o ven⭑·as maten⭑·o ; dek⭑ hor⭑·ojn
en⭑ la⭑ tag⭑·o ŝi kudr⭑·ad·is, naŭ⭑ hor⭑·ojn en⭑ la⭑ nokt⭑·o ŝi skrib⭑·ad·is, unu⭑
hor⭑·on ŝi pas⭑·ig·ad·is en⭑ inter·parol⭑·ad·o kun⭑ la⭑ infan⭑·o, kvar⭑ hor⭑·ojn
ŝi dorm⭑·ad·is ; Di⭑·o nom⭑·is la⭑ lum⭑·on Tag⭑·o, kaj⭑ la⭑ mal·lum⭑·on Li nom⭑·is
Nokt⭑·o ; est⭑·is pluv⭑·o sur⭑ la⭑ ter⭑·o dum⭑ kvar⭑×dek⭑ tag⭑·oj kaj⭑ kvar⭑×dek⭑
nokt⭑·oj ; la⭑ nokt⭑·o proksim⭑·iĝ·is ; la⭑ nokt⭑·o est⭑·is lum⭑·a, ĉar⭑ lev⭑·iĝ·is
la⭑ lun⭑·o ; sen·lun⭑·a nokt⭑·o ; reg⭑·as ankoraŭ⭑ nokt⭑·o sen⭑ lun⭑·o, la⭑ mond⭑·o
dorm⭑·as ; post⭑ la⭑ mez⭑·o de⭑ la⭑ nokt⭑·o ; la⭑ tut⭑·an nokt⭑·on li ne⭑ pov⭑·is
dorm⭑·i ; pas⭑·is la⭑ nokt⭑·o ; la⭑ nokt⭑·o jam⭑ fin⭑·iĝ·as, kaj⭑ la⭑ tag⭑·o
al·proksim⭑·iĝ·as ; ili trink⭑·is ĝis⭑ mal·fru⭑·e en⭑ la⭑ nokt⭑·o ; li nur⭑
pas⭑·ig·os tie tri⭑ nokt⭑·ojn ; surpriz⭑·is mi·n ĉi⭑ tie la⭑ nokt⭑·o ; fal⭑·is
(komenc⭑·iĝ·is) la⭑ nokt⭑·o ; la⭑ aper⭑·o de⭑ la⭑ nokt⭑·o ; kiam⭑ nokt⭑·o
vual⭑·as, ĉiu·j kolor⭑·oj egal⭑·as ; Mil⭑ kaj⭑ unu⭑ nokt⭑·oj – la⭑ fam⭑·a
kolekt⭑·o de⭑ arab⁸·aj fabel⭑·oj ; Bon⭑·an nokt⭑·on al⭑ vi, sinjor⭑·o ; en⭑
nokt⭑·o Krist⭑·o-nask⭑·a, ; la⭑ tag⭑·o de⭑ la⭑ somer⭑·a tag⭑-nokt⭑-egal⭑·ec·o ;
nokt⭑·o-ĉap⭑·o ; nokt⭑·on post⭑ nokt⭑·o [li] labor⭑·ad·is sub⭑ la⭑ lamp⭑·o
pacienc⭑·e .
Rim.: Atent⭑·u, ke⭑ laŭ⭑ kultur¹·o kaj⭑ geografi⭑·a situ⁸·o la⭑ long⭑·ec·o de⭑
nokt⭑·o pov⭑·as est⭑·i divers⭑·a: en⭑ iu·j kultur¹·oj oni ekzempl⭑·e
inkluziv²·as la⭑ vesper⭑·on; ĉe⭑ la⭑ polus⭑·oj, la⭑ polus⭑·a nokt⭑·o daŭr⭑·as
ses⭑ monat⭑·ojn. Kiam⭑ la⭑ tag⭑·a ritm¹·o ne⭑ plu⭑ koincid⁴·as kun⭑ la⭑ sun⭑·a
ritm¹·o pro⭑ proksim⭑·ec·o al⭑ la⭑ polus⭑·oj, oni nom⭑·as nokt⭑·o la⭑ temp⭑·on,
kiam⭑ hom⭑·oj kutim⭑·e dorm⭑·as. En⭑ polus⭑-proksim⭑·a somer⭑·o la⭑ tiel⭑
nom⭑·at·aj blank⭑·aj nokt⭑·oj est⭑·as grand⭑+part⭑·e hel⭑·aj.
2.
Mal·lum⭑·o materi¹·a aŭ⭑ spirit⭑·a: la⭑ nokt⭑·o de⭑ la⭑ tomb⭑·o; blind⭑·ec·o est⭑·as
sen·fin⭑·a nokt⭑·o; nokt⭑·o far⭑·iĝ·is en⭑ ŝi⭑·a kor⭑·o ; trans⭑·e de⭑ l’ nokt⭑·o
etern⭑·a (post⭑ la⭑ mort⭑·o) ; la⭑ nokt⭑·o de⭑ la⭑ mort⭑·o .
nokt⭑·e
Dum⭑ nokt⭑·o: ir⭑·i tag⭑·e kaj⭑ nokt⭑·e ; mi tim⭑·us hodiaŭ⭑ nokt⭑·e dorm⭑·i sol⭑·a
; lev⭑·iĝ·is kontraŭ⭑ mi·n la⭑ loĝ⭑·ant·oj de⭑ , kaj⭑ ĉirkaŭ⭑·is pro⭑
mi la⭑ dom⭑·on nokt⭑·e ; mi lev⭑·iĝ·is nokt⭑·e ; post⭑ la⭑ dek⭑+unu⭑·a hor⭑·o
nokt⭑·e ; oni invit⭑·as vi·n por⭑ hodiaŭ⭑ nokt⭑·e ; li viv⭑·is gaj⭑·e, li
ir⭑·ad·is ĉiu+nokt⭑·e al⭑ mask⭑·o-bal⭑·oj ; ŝi ĝu⭑·is trankvil⭑·on nek⭑ tag⭑·e, nek⭑
nokt⭑·e ; antaŭ⭑ ili tag⭑·e kaj⭑ nokt⭑·e brul⭑·as sen·inter·romp⭑·e dek⭑·oj kaj⭑
cent⭑·oj da⭑ mult⭑·e~kost⭑·aj lampion⁽⁺⁾·oj ; bril⭑-plen⭑·aj bild¹·oj sur⭑ nokt⭑·e
mal·lum⭑·a fon⁵·o ; nokt⭑·e~nigr⭑·a dens⭑·a kurten⭑·o .
nokt⭑·i
1.
(sen·subjekt⭑·a)
Est⭑·i temp⭑·o de⭑ nokt⭑·o: mi ek·vetur⭑·as vesper⭑·e dum⭑ jam⭑ nokt⭑·as ;
atend⭑·as mi·n esperant⭑·ist·a gast⭑·ig·ant·o dum⭑ jam⭑ nokt⭑·as .
2.
{Tra·nokt⭑·i} : en⭑ la⭑ voj⭑·o far⭑·iĝ·is nokt⭑·o, kaj⭑ ili rest⭑·is sur⭑ la⭑
kamp⭑·o nokt⭑·i ; la⭑ komerc⭑·ist·oj kaj⭑ vend⭑·ist·oj de⭑ ĉia+spec⭑·a
vend⭑·ebl·aĵ·o nokt⭑·is ekster⭑·e de⭑ ; ne⭑ nokt⭑·is fremd⭑·ul·o
sur⭑ la⭑ strat⭑·o ; ĉu⭑ bubal⭑·o vol⭑·os serv⭑·i al⭑ vi, ĉu⭑ ĝi vol⭑·os nokt⭑·i
ĉe⭑ vi⭑·a manĝ⭑·uj·o ?
nokt⭑·iĝ·i
(sen·subjekt⭑·a)
Ek·est⭑·i nokt⭑·o: nokt⭑·iĝ·is, ŝi ek·vid⭑·is mal·grand⭑·an dom⭑·et·on kaj⭑ en·ir⭑·is
por⭑ ripoz⭑·i ; jam⭑ nokt⭑·iĝ·is, la⭑ bel⭑·a flor⭑-ĝarden⭑·o ŝajn⭑·is nun⭑ griz⭑·a
; ĉe⭑ la⭑ nokt⭑·iĝ·o.
tra·nokt⭑·i, nokt⭑·um·i
(ntr)
Pas⭑·ig·i la⭑ nokt⭑·on, loĝ⭑·i dum⭑ nokt⭑·o: tra·nokt⭑·i en⭑ hotel⭑·o, sub⭑ tend⭑·o;
ili ven⭑·is en⭑ la⭑ tend⭑·ar·on kaj⭑ tra·nokt⭑·is en⭑ la⭑ tend⭑·ar·o ; ili
manĝ⭑·is kaj⭑ trink⭑·is kaj⭑ tra·nokt⭑·is tie ; li perd⭑·is la⭑ voj⭑·on, kaj⭑
pet⭑·is la⭑ permes⭑·on tra·nokt⭑·i ĉe⭑ li ; du⭑ migr⭑·aj komiz⭑·oj […] dev⭑·as
nokt⭑·um·i en⭑ la⭑ sam⭑·a hotel⭑·o […] ; tiu delir⭑·a konstru⭑·aĵ·o de⭑ Herod⁽⁺⁾·o
[…] mi·n frenez⭑·ig·as, mi ne⭑ pov⭑·as en⭑ ĝi nokt⭑·um·i ; mi⭑·a amik⭑·o kaj⭑ mi
tra·nokt⭑·is en⭑ hamak¹·oj, lig⭑·it·aj inter⭑ arb⭑·o-trunk⭑·oj ; tra·nokt⭑·i en⭑
polic⭑·a arest⭑·ej·o .
tra·nokt⭑·ej·o
Lok⭑·o, kie oni pov⭑·as tra·nokt⭑·i: [ili ĉi⭑ tie] gast⭑·ig·em·aj kaj⭑
esper⭑·ebl·e mi sukces⭑·os akir⭑·i tra·nokt⭑·ej·on ; la⭑ katolik¹·a eklezi¹·o
pri·zorg⭑·as la⭑ manifestaci³·ant·ojn, kaj⭑ kelk⭑·aj akcept⭑·is loĝ⭑·i en⭑
provizor¹·aj tra·nokt⭑·ej·oj ; vizit⭑·o de⭑ la⭑ lern⭑·ej·oj kaj⭑ ties⭑
tra·nokt⭑·ej·oj ; facil⭑·e oni trov⭑·os sen·pag⭑·an tra·nokt⭑·ej·on ĉe⭑
esperant⭑·ist·oj de⭑ Franci⁽⁺⁾·o . {gast⭑·ej·o} , {hotel⭑·o} , {kamp⭑·ad·ej·o} ,
{kvartir⁽⁺⁾·o} , {pension²·o^1} , {tend⭑·um·ej·o}
tag⭑-nokt⭑·o, tag⭑·o-nokt⭑·o
{Diurn⁽⁺⁾·o} : kun⭑ ili mi en·ir⭑·os Labirint¹·on en⭑ tag⭑-nokt⭑·o antaŭ⭑ la⭑
atak⭑·o ; la⭑ kvar⭑+pied⭑·ul·o est⭑·is ŝlos⭑·it·a sen⭑ nutr⭑·aĵ·o kaj⭑ akv⭑·o dum⭑ 17
tag⭑-nokt⭑·oj kaj⭑ tamen⭑ rest⭑·is viv⭑·a ; tri⭑ tag⭑-nokt⭑·ojn oni bezon⭑·is,
ĝis⭑ fin⭑+fin⭑·e la⭑ aviad⁵·il·on oni trov⭑·is ; la⭑ batal⭑·o daŭr⭑·is ankoraŭ⭑
du⭑ tag⭑·o-nokt⭑·ojn . {daŭr⭑·o}
nokt⭑-mez⭑·o
La⭑ mez⭑·o inter⭑ sun⭑-sub·ir⭑·o kaj⭑ sun⭑+lev⭑·iĝ·o, je⭑ la⭑ nul⭑·a (du⭑×dek⭑ kvar⭑·a)
hor⭑·o: kuŝ⭑·is ĝis⭑ nokt⭑·o-mez⭑·o, je⭑ nokt⭑·o-mez⭑·o li lev⭑·iĝ·is ; la⭑
horloĝ⭑·o son⭑·is nokt⭑·o-mez⭑·on ; ne⭑ est⭑·as ankoraŭ⭑ nokt⭑·o-mez⭑·o, respond⭑·is
la⭑ knab⭑·in·o, sed⭑ jam⭑ pas⭑·is la⭑ dek⭑ unu⭑·a hor⭑·o ; je⭑ nokt⭑·o-mez⭑·o oni
okaz⭑·ig·is art⭑+fajr⭑·aĵ·on, kia ĝi […] est⭑·is ankoraŭ⭑ neniam⭑ vid⭑·it·a .
blank⭑·aj nokt⭑·oj
La⭑ somer⭑·aj nokt⭑·oj okaz⭑·ant·aj inter⭑ polus⭑·o kaj⭑ 56° latitud⁸·o, kiam⭑
la⭑ sun⭑·o nur⭑ mal·long⭑·e aŭ⭑ eĉ⭑ tut⭑·e ne⭑ mal·aper⭑·as sub⭑ la⭑ horizont¹·on:
por⭑ sud⭑-eŭrop⭑·an·o la⭑ plej⭑ special⭑·a sensaci²·o est⭑·as la⭑ hel⭑·aj,
blank⭑·aj nokt⭑·oj de⭑ la⭑ nord⭑·o .
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.148 2024/01/29 15:59:31 ]
__________________________________________________________________