vidu ankaŭ la klarigojn
nombr⭑·/·o
nombr⭑·o
1.
Matematik¹·a objekt⭑·o esprim⭑·ant·a grand⭑·on aŭ⭑ mezur⭑·on: la⭑ nombr⭑·o de⭑
ĉiu·j […] li⭑·aj fil⭑·oj kaj⭑ fi·lin⭑·oj est⭑·is tri⭑×dek⭑ tri⭑ ; ĉiu·j
milit⭑-kapabl⭑·aj prezent⭑·is en⭑ la⭑ trib⁹·o de⭑ la⭑ nombr⭑·on de⭑
kvar⭑×dek⭑ kvin⭑ mil⭑ ses⭑×cent⭑ kvin⭑×dek⭑ ; oni instru⭑·is […] skrib⭑·i la⭑
nombr⭑·ojn ; la⭑ nombr⭑·o 10 000 000, pri⭑ kiu est⭑·as parol⭑·it·a en⭑ mi⭑·a
unu⭑·a verk⭑·o, ŝajn⭑·as al⭑ mult⭑·aj absolut⭑·e ne⭑ ricev⭑·ebl·a . {natur⭑·a
entjer⁽⁺⁾·o} , {entjer⁽⁺⁾·o} , {kardinal²·o} , {racional⁽⁺⁾·o} , {ne·racional⁽⁺⁾·o}
, {reel⁽⁺⁾·o} , {kompleks⁽⁺⁾·o} . {numeral⁽⁺⁾·o} , {numer⭑·o} .
2.
(pp hom⭑·oj) {grup⭑·o} kun⭑ cert⭑·a kvant⭑·o da⭑ membr⭑·oj: Satan¹·o en·ir⭑·is en⭑
Jud³-as⭑·on, nom⭑·at·an Iskariota, kiu est⭑·is el⭑ la⭑ nombr⭑·o de⭑ la⭑ dek⭑ du⭑
(disĉipl³·oj) ; grand⭑·a nombr⭑·o kred⭑·is kaj⭑ turn⭑·iĝ·is al⭑ la⭑ Sinjor⭑·o ;
kiam⭑ ili est⭑·is kun⭑·e en⭑ grand⭑·a nombr⭑·o, al⭑ kelk⭑·aj el⭑ ili la⭑ vetur⭑·o
ted⭑·is ; mi aparten⭑·as al⭑ la⭑ nombr⭑·o de⭑ tiu·j, kiu·j kolekt⭑·as la⭑
vort⭑·ojn de⭑ l'⭑ ver⭑·o ; kiam⭑ kolekt⭑·iĝ·is sufiĉ⭑·a nombr⭑·o da⭑
aŭskult⭑·ant·oj, ili anonc⭑·is […] ; oni iel⭑ al·kalkul⭑·os li·n mem⭑ al⭑ la⭑
nombr⭑·o de⭑ tiu·j mal·saĝ⭑·ul·oj ; sur⭑ ili⭑·an lok⭑·on vi elekt⭑·u por⭑ mi
komiz⭑-in⭑·ojn el⭑ la⭑ nombr⭑·o de⭑ vi⭑·aj protekt¹·at·in·oj .
3.
Ne·difin⭑·it·a {kvant⭑·o} : grand⭑·a nombr⭑·o da⭑ hom⭑·oj, demand⭑·oj; grand⭑·a
nombr⭑·o de⭑ la⭑ popol⭑·o el⭑ la⭑ tut⭑·a Jud³·uj·o kaj⭑ […]
al·ven⭑·is, por⭑ aŭskult⭑·i li·n kaj⭑ san⭑·iĝ·i je⭑ si⭑·aj mal·san⭑·oj ; ili⭑·a
nombr⭑·o est⭑·as kiel⭑ la⭑ sabl⭑·o de⭑ la⭑ mar⭑·o ; antaŭ⭑ kelk⭑·a nombr⭑·o da⭑
jar⭑·oj ; el⭑ la⭑ sen·lim⭑·a nombr⭑·o da⭑ son⭑·oj ĉiu ekzist⭑·ant·a lingv⭑·o
elekt⭑·is por⭑ si nur⭑ cert⭑·an difin⭑·it·an kolekt⭑·on .
4.
Deklinaci⭑·a aŭ⭑ konjugaci⭑·a form⭑·o de⭑ vort⭑·o, montr⭑·ant·a, ke⭑ ĝi
rilat⭑·as al⭑ unu⭑ aŭ⭑ plur⁴·aj person⭑·oj aŭ⭑ afer⭑·oj: la⭑ pronom⭑·o, kiu
star⭑·as antaŭ⭑ la⭑ verb⭑·o, jam⭑ tut⭑·e sufiĉ⭑·e montr⭑·as ĝi⭑·an person⭑·on kaj⭑
nombr⭑·on ; ni bezon⭑·as apart⭑·an seri⭑·on da⭑ fin⭑·iĝ·oj por⭑ ĉiu person⭑·o
kaj⭑ nombr⭑·o, kaj⭑ al⭑ tio ĉi⭑ en⭑ ĉiu temp⭑·o kaj⭑ en⭑ ĉiu mod⭑·o apart⭑·an
nov⭑·an seri⭑·on da⭑ tiu·j ĉi⭑ fin⭑·iĝ·oj .
Rim.: Kompar⭑·e kun⭑ la⭑ dis⭑·aj natur⭑·ism·aj termin⭑·oj {singular⁸·o} ,
{dual⁽⁺⁾·o} , {plural⁴·o} la⭑ sistem⭑·a seri⭑·o {unu⭑-nombr⭑·o} , {du⭑-nombr⭑·o} ,
{mult⭑·e~nombr⭑·o} , est⭑·as ne⭑ nur⭑ pli⭑ radik⭑+ŝpar⭑·a, sed⭑ ankaŭ⭑ pli⭑ riĉ⭑·a:
ekzist⭑·as lingv⭑·oj kiu·j gramatik⭑·e mark⭑·as „tri⭑-nombr⭑·on“ kaj⭑
„kvar⭑-nombr⭑·on“, por⭑ kiu·j en⭑ la⭑ natur⭑·ism·a seri⭑·o mank⭑·as termin⭑·oj.
Ceter⭑·e, unu⭑-nombr⭑·o kaj⭑ mult⭑·e~nombr⭑·o est⭑·as zamenhof⭑·aj.
nombr⭑·a
1.
Koncern⭑·ant·a la⭑ nombr⭑·ojn: sign⭑·oj hieroglif²·aj aŭ⭑ nombr⭑·aj ; li uz⭑·as
la⭑ nombr⭑·ajn sign⭑·ojn de⭑ 1 ĝis⭑ 999 por⭑ ĉiu·j gramatik⭑·aj fleksi¹·oj ;
kelk⭑·aj konsider⭑·as tiu·n princip⭑·on nur⭑ kiel⭑ nombr⭑·an afer⭑·on.
2.
En·hav⭑·ant·a iu·n nombr⭑·on da⭑ unu⭑·oj: dek⭑+milion⭑·e nombr⭑·a popol⭑·o; al⭑ la⭑
pli⭑+nombr⭑·a [famili⭑·o] don⭑·u pli⭑ grand⭑·an posed⭑·aĵ·on ; kiom⭑ nombr⭑·aj
ili est⭑·as?
Rim.: Tiu senc⭑·o est⭑·as ne·klar⭑·a, evit⭑·ind·a kaj⭑ mal·oft⭑·a (krom⭑ ebl⭑·e
en⭑ kun·met⭑·aĵ·oj). PIV ĝi·n ne⭑ trans·pren⭑·is.
3.
Mult⭑+nombr⭑·a: nombr⭑·aj konkur⭑·ant·oj part⭑·o-pren⭑·is la⭑ konkurs⭑·on;
nombr⭑·aj makul⭑·oj montr⭑·iĝ·is sur⭑ la⭑ sun⭑·o.
Rim.: Tiu senc⭑·o est⭑·as ne·klar⭑·a, ne·logik¹·a, evit⭑·ind·a kaj⭑ ne·uz⭑·at·a.
PIV ĝi·n ne⭑ kon⭑·as.
nombr⭑·i
(tr)
1.
Difin⭑·i, fiks¹·i per⭑ kalkul⭑·o la⭑ sum⭑·an nombr⭑·on de⭑ iu·j person⭑·oj aŭ⭑
afer⭑·oj: nombr⭑·i la⭑ loĝ⭑·ant·ar·on de⭑ urb⭑·o, la⭑ stel⭑·ojn en⭑ la⭑ ĉiel⭑·o;
oni nombr⭑·as en⭑ la⭑ land⭑·o cent⭑ mil⭑ sen·labor⭑·ul·ojn; vend⭑·ist·o de⭑
brik⭑·et·oj sci⭑-pov⭑·as mal·bon⭑·e nombr⭑·i, sed⭑ bon⭑·e kalkul⭑·i; ofer⭑-buĉ⭑·ant·e
ŝaf⭑·ojn kaj⭑ bov⭑·ojn, kiu·jn oni ne⭑ pov⭑·is nombr⭑·i nek⭑ kalkul⭑·i pro⭑
ili⭑·a grand⭑·a mult⭑·ec·o ; la⭑ program¹·o nombr⭑·as, kiom⭑ oft⭑·e la⭑ vort⭑·o
aper⭑·is en⭑ la⭑ rub⭑·aj mesaĝ⁹·oj, kaj⭑ kiom⭑ oft⭑·e en⭑ la⭑ ne·rub⭑·aj ; oni
nombr⭑·as, ke⭑ 300 000 infan⭑·oj est⭑·is viktim³·oj de⭑ tiu fraŭd⁽⁺⁾·o .
2.
En·hav⭑·i, ating⭑·i iu·n nombr⭑·on da⭑ unu⭑·oj: la⭑ societ⭑·o nombr⭑·as preskaŭ⭑
300 membr⭑·ojn; libr⭑·o nombr⭑·ant·a 600 paĝ⭑·ojn; tiu tradici¹·o nombr⭑·as
pli⭑ ol⭑ 300 jar⭑·ojn; ĉirkaŭ⭑ 20 procent⭑·ojn (1,2 miliard¹·oj) nombr⭑·as
la⭑ islam⁽⁺⁾·an·oj laŭ⭑ la⭑ menci³·it·a statistik¹·aĵ·o ;; laŭ⭑ statistik¹·oj, en⭑
la⭑ nun⭑·a Ĉini⁽⁺⁾·o kamp⭑·ar·an·oj sen⭑ ter⭑·o nombr⭑·as ĉirkaŭ⭑ 40 milion⭑·ojn .
{ampleks⭑·i} , {ating⭑·i}
nombr⭑·ebl·a
1.
Tia, ke⭑ ebl⭑·as ĝi·n nombr⭑·i: la⭑ rip⭑·oj sub⭑ ĝi⭑·a taŭz⁽⁺⁾·it·a fel⭑·o est⭑·is
nombr⭑·ebl·aj, la⭑ vertebr⭑·oj ĉe⭑ la⭑ spin⭑·o el·star⭑·is kiel⭑ la⭑ dent⭑·oj de⭑
seg⭑·il·o ; ĉio ne⭑ nombr⭑·ebl·as, kaj⭑ est⭑·as bon⭑·e, ke⭑ ne⭑ .
2.
(pri⭑ substantiv⭑·o) Hav⭑·ant·a plur⁴~nombr⭑·on kaj⭑ reprezent⭑·ant·a aĵ⭑·ojn,
kiu·jn oni pov⭑·as mens³·e apart⭑·ig·i kaj⭑ nombr⭑·i: „hom⭑·o(j)“,
„libr⭑·o(j)“, „mon⭑·er·o(j)“ est⭑·as substantiv⭑·oj nombr⭑·ebl·aj; iu·j
nombr⭑·ebl·aj O-vortoj montr⭑·as grup⭑·on … ekz.: famili⭑·o (plur⁴·aj
person⭑·oj), arb⭑·ar·o (plur⁴·aj arb⭑·oj), klas⭑·o (plur⁴·aj sam⭑+spec⭑·aj
afer⭑·oj), vic⭑·o (plur⁴·aj afer⭑·oj en⭑ ia⭑ ord⭑·o), kaj⭑ mult⭑·eg·aj ali⭑·aj .
{ne·nombr⭑·ebl·a^2}
3.
{numer⭑·ebl·a}
nombr⭑·il·o
1.
Variabl⁽⁺⁾·o, memor⭑-ĉel⭑·o aŭ⭑ aparat¹·o ebl⭑·ig·ant·a ajn⭑+moment⭑·e ek·sci⭑·i la⭑
nombr⭑·on de⭑ okaz⭑·oj aŭ⭑ aper⭑·oj de⭑ event⁸·o, signal⭑·o, simbol¹·o ktp. Ĉe⭑
ĉiu aper⭑·o de⭑ la⭑ fenomen¹·o la⭑ valor⭑·o de⭑ la⭑ nombr⭑·il·o kresk⭑·as: ne⭑
ĉiu gej⁽⁺⁾+ger⁽⁺⁾·a nombr⭑·il·o kapabl⭑·as detekt⁽⁺⁾·i alf⁽⁺⁾·a- aŭ⭑ bet⭑·a-radi⭑·ad·on .
2.
Aparat¹·o mezur⭑·ant·a kaj⭑ esprim⭑·ant·a per⭑ nombr⭑·o la⭑ sum⭑·an kvant⭑·on de⭑
kontinu⁴·a tra·flu⭑·o (de⭑ akv⭑·o, elektr¹·o ktp).
Rim.: Ĉar⭑ la⭑ noci⁽⁺⁾·o „ {nombr⭑·o} “ kovr⭑·as kaj⭑ entjer⁽⁺⁾·ojn, kaj⭑ reel⁽⁺⁾·ojn,
est⭑·as raci¹·e unu⭑·ec·ig·i la⭑ termin⭑·ojn por⭑ la⭑ nombr⭑·il·oj entjer⁽⁺⁾·aj kaj⭑ reel⁽⁺⁾·aj.
nombr⭑·ist·o
1.
Ĝeneral¹·e, person⭑·o kies⭑ okup⭑·o est⭑·as nombr⭑·i: la⭑ cirkl⁸·o-nombr⭑·ist·oj
nombr⭑·as la⭑ plen⭑·um·it·ajn cirkl⁸·ojn de⭑ maksimum³·e 4 konkurs⭑·ant·oj, ĉe⭑
kur- aŭ⭑ marŝ⭑-distanc¹·oj pli⭑ long⭑·aj ol⭑ 1500 m
2.
Special⭑·e, person⭑·o registr⭑·ant·a datum⁽⁺⁾·ojn pri⭑ individu¹·aj en·loĝ⭑·ant·oj
dum⭑ {popol⭑-nombr⭑·ad·o} : en⭑ la⭑ anonim¹·a enket¹·il·o (popol⭑-nombr⭑·ad·a),
kun⭑ kiu la⭑ ŝtat⭑·aj nombr⭑·ist·oj vizit⭑·os ĉiu·jn hejm⭑·ojn en⭑ la⭑ land⭑·o,
pov⭑·os for·est⭑·i la⭑ tradici¹·a demand⭑·o pri⭑ la⭑ ge·patr⭑·a lingv⭑·o .
nombrono
{Ono ^1} : li pov⭑·o-sci⭑·as kalkul⭑·i en⭑ la⭑ kap⭑·o, eĉ⭑ kun⭑ nombronoj .
du⭑-nombr⭑·o
Gramatik⭑·a {nombr⭑·o^4} kiu en⭑ kelk⭑·aj lingv⭑·oj (i.a. grek⁸·a, hebre⭑·a,
Slavon⁽⁺⁾·o, sloven⁽⁺⁾·a) est⭑·as uz⭑·at·a, kiam⭑ oni parol⭑·as pri⭑ du⭑ person⭑·oj
aŭ⭑ du⭑ afer⭑·oj; {dual⁽⁺⁾·o^1} : la⭑ mot⁽⁺⁾+lav⭑·a hav⭑·as plur⁴·ajn ec⭑·ojn tip¹·ajn
de⭑ oceani⁽⁺⁾·aj lingv⭑·oj: ĝi⭑·a pronom⭑·a sistem⭑·o disting⭑·as kvar⭑ nombr⭑·ojn
(unu⭑-nombr⭑·o, du⭑-nombr⭑·o, tri⭑-nombr⭑·o kaj⭑ mult⭑·e~nombr⭑·o) .
grand⭑+nombr⭑·a
Est⭑·ant·a en⭑ grand⭑·a nombr⭑·o, tre⭑ mult⭑·a: mi sci⭑·as, ke⭑ vi hav⭑·as
grand⭑+nombr⭑·ajn brut⭑·ar·ojn ; grand⭑+nombr⭑·a hom⭑-amas⭑·o, aŭd⭑·int·e ĉio·n,
kio·n li far⭑·is, ven⭑·is al⭑ li ; Di⭑·o long⭑·ig·u vi⭑·an viv⭑·on kaj⭑ […] Li
don⭑·u al⭑ vi id⭑·ar·on grand⭑+nombr⭑·an, nep⭑·ojn kaj⭑ pra·nep⭑·ojn .
mez⭑-nombr⭑·o, mez⭑·o-nombr⭑·o
En⭑ ar⭑·o el⭑ nombr⭑·oj, nombr⭑·o situ⁸·ant·a inter⭑ la⭑ plej⭑ grand⭑·a kaj⭑
la⭑ plej⭑ mal·grand⭑·a, kaj⭑ ia+senc⭑·e tip¹·a de⭑ la⭑ koncern⭑·a ar⭑·o: ni pov⭑·as
mezon⁽⁺⁾+ombr⭑·e per·labor⭑·i ok⭑ dolar¹·ojn ; aritmetik¹·a mez⭑-nombr⭑·o (ili⭑·a
sum⭑·o divid⭑·it·a per⭑ ); geometri¹·a mez⭑-nombr⭑·o (la⭑ -a radik⭑·o
de⭑ ili⭑·a produt⁽⁺⁾·o); harmon⁽⁺⁾·a mez⭑-nombr⭑·o (invers⁴·o de⭑ la⭑ aritmetik¹·a
mez⭑-nombr⭑·o de⭑ la⭑ invers⁴·oj); pes⭑·it·a mez⭑-nombr⭑·o (de⭑ nombr⭑·oj
pro·vizit⭑·aj per⭑ respektiv²·aj koeficient¹·oj : la⭑
kvocient²·o de⭑ la⭑ sum⭑·o de⭑ la⭑ produt⁽⁺⁾·oj de⭑ ĉiu nombr⭑·o per⭑ la⭑
respond⭑·a koeficient¹·o, per⭑ la⭑ sum⭑·o de⭑ la⭑ koeficient¹·oj; simb.
); la⭑ geometri¹·a mez⭑-nombr⭑·o de⭑ du⭑ nombr⭑·oj
est⭑·as tiu nombr⭑·o, al⭑ kiu la⭑ unu⭑·a rilat⭑·as kiel⭑ ĝi mem⭑ rilat⭑·as al⭑
la⭑ du⭑·a. {averaĝ⁽⁺⁾·o}
Rim.: ĉi⭑-senc⭑·e uz⭑·is nur⭑ „mez⭑·o“, kio en⭑ difin⭑·it·a
kun·tekst⭑·o est⭑·as sufiĉ⭑·e klar⭑·a, sed⭑ ial⭑ ne⭑ en·radik⭑·iĝ·is en⭑ la⭑ uz⭑·on.
mult⭑+nombr⭑·a, mult⭑·e~nombr⭑·a
{Grand⭑+nombr⭑·a} : ili est⭑·as pli⭑ mult⭑·e~nombr⭑·aj, ol⭑ la⭑ har⭑·oj sur⭑ mi⭑·a
kap⭑·o ; Josu⁽⁺⁾·o dir⭑·is al⭑ ili: Se⭑ vi est⭑·as mult⭑+nombr⭑·a, ir⭑·u supr⭑·en en⭑
la⭑ arb⭑·ar·on, kaj⭑ el·hak⭑·u al⭑ vi tie lok⭑·on ; kurs¹·oj kun⭑ mult⭑·e~nombr⭑·a
lern⭑·ant·ar·o .
mult⭑~nombr⭑·i, mult⭑·e~nombr⭑·i
(ntr)
Est⭑·i mult⭑+nombr⭑·a: kiam⭑ la⭑ hobitoj ankoraŭ⭑ mult⭑~nombr⭑·is kaj⭑
prosper⭑·is ; plej⭑ mult⭑~nombr⭑·is afrik⁸·aj land⭑·oj ; mult⭑·e~nombr⭑·is la⭑
mal·grand⭑·aj best⭑·oj, kiu·j kapt⭑·iĝ·is de⭑ la⭑ rapid⭑·e ĵet⭑·it·a maŝ⭑·o .
mult⭑·e~nombr⭑·o, plur⁴~nombr⭑·o
Form⭑·o montr⭑·ant·a, ke⭑ oni parol⭑·as pri⭑ plur⁴·aj person⭑·oj aŭ⭑ afer⭑·oj;
{plural⁴·o} : tre⭑ simil⭑·e son⭑·ant·aj vort⭑·oj […] far⭑·iĝ·as ankoraŭ⭑ pli⭑
simil⭑·aj inter⭑ si, se⭑ oni pren⭑·as ili·n en⭑ la⭑ mult⭑·e~nombr⭑·o, t.e. kun⭑
s en⭑ la⭑ fin⭑·o ; teori⭑·e la⭑ ĵus⭑ dir⭑·it·aj form⭑·oj tut⭑·e bon⭑·e pov⭑·as hav⭑·i
mult⭑·e~nombr⭑·on tiel⭑ sam⭑·e, kiel⭑ ili hav⭑·as akuzativ⭑·on .
natur⭑·a nombr⭑·o
{Natur⭑·a entjer⁽⁺⁾·o} : ĉiu prim⁽⁺⁾·o pli⭑ grand⭑·a ol⭑ 3 est⭑·as de⭑ form⭑·o
aŭ⭑ por⭑ iu natur⭑·a nombr⭑·o .
ne·nombr⭑·ebl·a
1.
{sen·nombr⭑·a} grand⭑·eg·a arb⭑·o kovr⭑·it·a per⭑ ne·nombr⭑·ebl·aj flor⭑·oj ;
uz⭑·ant·e la⭑ vast⭑·an nombr⭑·on da⭑ radik⭑·oj, afiks¹·oj kaj⭑ partikul⁽⁺⁾·oj, oni
facil⭑·e pov⭑·as form⭑·i ne·nombr⭑·ebl·an kvant⭑·on da⭑ vort⭑·oj .
2.
(pri⭑ substantiv⭑·o) Reprezent⭑·ant·a aĵ⭑·on koncept²·at·an kiel⭑ amas⭑·o sen⭑
individu¹·aj an⭑·oj: „lakt⭑·o“, „fer⭑·o“, „ink⭑·o“, „mon⭑·o“, „glaci⭑·o“ est⭑·as
substantiv⭑·oj ne·nombr⭑·ebl·aj; Ĉe⭑ ne·nombr⭑·ebl·aj afer⭑·oj oni pov⭑·as
montr⭑·i la⭑ kvant⭑·on per⭑ mezur⭑-unu⭑·oj . {nombr⭑·ebl·a^2}
sen·nombr⭑·a
Tiel⭑ mult⭑·a, ke⭑ oni ne⭑ pov⭑·as kalkul⭑·i la⭑ kvant⭑·on: simil⭑·e al⭑
akrid⭑·oj […] ili kaj⭑ ili⭑·aj kamel⭑·oj est⭑·is sen·nombr⭑·aj, kaj⭑ ili
ven⭑·ad·is en⭑ la⭑ land⭑·on, por⭑ dezert⭑·ig·i ĝi·n ; ĉirkaŭ⭑·is mi·n sufer⭑·oj
sen·nombr⭑·aj ; la⭑ dik⭑·aj trunk⭑·oj kaj⭑ la⭑ sen·nombr⭑·aj foli⭑·o-riĉ⭑·aj
branĉ⭑·oj form⭑·is kvazaŭ⭑ du⭑ mur⭑·ojn . {ne·nombr⭑·ebl·a^1}
tri⭑-nombr⭑·o
Gramatik⭑·a {nombr⭑·o^4} kiu en⭑ kelk⭑·aj lingv⭑·oj (i.a. en⭑ la⭑ pronom⭑·oj
de⭑ la⭑ aŭstroneziaj lingv⭑·oj) est⭑·as uz⭑·at·a, kiam⭑ oni parol⭑·as pri⭑
tri⭑ person⭑·oj aŭ⭑ tri⭑ afer⭑·oj; {trial⁽⁺⁾·o^1} : pli⭑·aj ne·kutim⭑·aj
gramatik⭑·aj nombr⭑·oj est⭑·as la⭑ tri⭑-nombr⭑·o kaj⭑ mal·mult⭑·en~ombr⭑·o .
unu⭑-nombr⭑·o
Gramatik⭑·a {nombr⭑·o^4} indik³·ant·a, ke⭑ tem⭑·as pri⭑ unu⭑ person⭑·o aŭ⭑
afer⭑·o; {singular⁸·o} : ĉe⭑ O-vortoj kaj⭑ A-vortoj oni dev⭑·as disting⭑·i
inter⭑ unu⭑-nombr⭑·o kaj⭑ mult⭑·e-nombr⭑·o ; la⭑ adjektiv⭑·o dev⭑·as kaz⭑·e
(nominativ⭑·o kaj⭑ akuzativ⭑·o) kaj⭑ nombr⭑·e (unu⭑-nombr⭑·o kaj⭑ mult⭑~nombr⭑·o)
akord¹·i kun⭑ si⭑·a substantiv⭑·o .
unu⭑+nombr⭑·a
Kiu est⭑·as en⭑ unu⭑-nombr⭑·o: la⭑ adjektiv⭑·o est⭑·as unu⭑+nombr⭑·a, kiam⭑ ĝi
rilat⭑·as nur⭑ al⭑ unu⭑ el⭑ la⭑ objekt⭑·oj, kiu·jn la⭑ mult⭑+nombr⭑·a
substantiv⭑·o indik³·as: grand⭑·a kaj⭑ mal·grand⭑·a dom⭑·oj .
popol⭑-nombr⭑·ad·o
Period¹·e okaz⭑·ant·a ŝtat⭑·a aranĝ⭑·o, kiu konsist⭑·as en⭑ kolekt⭑·ad·o,
analiz¹·o kaj⭑ publik⭑·ig·o de⭑ demografi⁹·aj inform¹·oj pri⭑ la⭑ loĝ⭑·ant·ar·o
de⭑ la⭑ tut⭑·a ŝtat⭑·o aŭ⭑ ĝi⭑·a administr⭑·a unu⭑·o laŭ⭑ la⭑ stat⭑·o je⭑ difin⭑·it·a
dat⭑·o: laŭ⭑ la⭑ popol⭑-nombr⭑·ad·o de⭑ 1991 (en⭑ Sud⭑-afrik⁸·o), 21,9% parol⭑·as
de·nask⭑·e la⭑ zulu⁽⁺⁾·an, 17% la⭑ ksosan, 15% la⭑ afrik⁸+ans⁽⁺⁾·an, 9,6% la⭑
nord-sotan, kaj⭑ 9% la⭑ angl⭑·an ; se⭑ analiz¹·i la⭑ nombr⭑·on de⭑
lingv⭑·o-kapabl⭑·aj infan⭑·oj laŭ⭑ la⭑ popol⭑-nombr⭑·ad·oj, konstat⭑·ebl·as
ekstrem⭑·a mal·pli·mult⭑·iĝ·o de⭑ la⭑ katalun⁽⁺⁾·a en⭑ la⭑ sud⭑·aj valenci⁽⁺⁾·aj
urb⭑·oj .
nombr⭑·o-nom⭑·o
{Numeral⁽⁺⁾·o} : la⭑ nombr⭑·o-nom⭑·oj fundament⭑·aj per⭑ supr⭑·e met⭑·it·aj, la⭑
nombr⭑·o-nom⭑·oj ord⭑·aj per⭑ mal·supr⭑·e met⭑·it·aj punkt⭑·oj ; nombr⭑·o en⭑
cifer⭑·oj: 10 374 ‐ nombr⭑·o-nom⭑·o en⭑ vort⭑·oj: dek⭑~mil⭑ tri⭑×cent⭑ sep⭑×dek⭑
kvar⭑ .
nombr⭑·o-sistem⭑·o
Sistem⭑·a manier⭑·o por⭑ prezent⭑·i nombr⭑·ojn per⭑ {cifer⭑·oj} : la⭑ romi⁽⁺⁾·a
nombr⭑·o-sistem⭑·o; pozici¹·a nombr⭑·o-sistem⭑·o (en⭑ kiu oni prezent⭑·as
nombr⭑·ojn per⭑ {n-umaj prezent⭑·oj} ); la⭑ hom⭑·oj prefer⭑·as uz⭑·i la⭑
dek⭑·um·an nombr⭑·o-sistem⭑·on, la⭑ komput⁹·il·oj pli⭑ facil⭑·e operaci¹·as en⭑ la⭑
du⭑·um·a nombr⭑·o-sistem⭑·o; la⭑ manier⭑·o nombr⭑·i po⭑ sekund⭑·ojn en⭑
minut⭑·o kaj⭑ po⭑ minut⭑·ojn en⭑ hor⭑·o aŭ⭑ grad⭑·o est⭑·as hered⭑·aĵ·o de⭑
la⭑ ses⭑+dek⭑·um·a nombr⭑·o-sistem⭑·o ĥalde⁽⁺⁾·a; vi skrib⭑·as pri⭑ miliard¹·oj kaj⭑
bilion⁽⁻⁾·oj (da⭑ dolar¹·oj) laŭ⭑ du⭑ mal·sam⭑·aj nombr⭑·o-sistem⭑·oj ; „Unu⭑, du⭑,
tri⭑ ... mult⭑·o!” ‐ preter⭑ tiu modest⭑·a nombr⭑·a sistem⭑·o ili ne⭑
kapabl⭑·as progres⭑·i . {baz¹·o ^5.a} , {-um ^2.a}
Rim.: kon⭑·as la⭑ termin⭑·on sub⭑ form⭑·o „nombr⭑·ad~sistem⭑·o“.
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.179 2024/01/29 15:59:31 ]
__________________________________________________________________