vidu ankaŭ la klarigojn
absolut·/·a

absolut·a

   1.
          {Sen·kondiĉ·a} , {sen·de·pend·a} , mal·relativ²·a, sen·rezerv·a,
          sen·escept·a, {sen·mank·a} , {nepr·a} : mi far·os la land·on absolut·a
          dezert·o ; li·a unu·a sent·o est·is ĉagren·o, la du·a est·is absolut·a
          perd·o de humor·o ; mi frost·iĝ·as, mi far·iĝ·as absolut·a glaci·o ; la
          solv·on de tiu problem¹·o ili rigard·is kiel absolut·an ne·ebl·aĵ·on ;
          li viv·is ja kiel absolut·a mal·saĝ·ul·o ; vi·a juĝ·o est·as sever·a kaj
          absolut·a ; ĉiu·j fraz¹·oj, kiu·jn li aŭd·is, est·as la plej absolut·a
          sen·senc·aĵ·o ; la princip·a ide·o de la hilel⁽⁺⁾·ism·o […] akcept·is
          karakter·on absolut·an, sen·de·pend·an de ĉiu·j gent·aj kaj religi·aj
          apart·ec·oj ; tio·n ĉi ne postul·as absolut·a neces·ec·o ; ŝi dezir·is
          ek·posed·i kiel si·an absolut·an propr·aĵ·on almenaŭ unu jar·on, dum·e
          jam la morgaŭ ne aparten·is al ŝi ; absolut·a silent·o reg·is en la
          magazen·o ; preskaŭ absolut·a mal·lum·o reg·is ĉirkaŭ ŝi ; de~post unu
          semajn·o la cert·ec·o est·is absolut·a ; mi absolut·e nenio·n kompren·as
          ; rest·is nenio absolut·e, nek por mord·i nek por glut·i .

        a)
                Tut·e sen·de·pend·a de ĉiu ajn pov·o  kontrol·o; kies potenc·o
                est·as sen·lim·a kaj ĉiopova: absolut·a reĝ·o, potenc·o; la ĉef·a
                cel·o de ambaŭ parti·oj est·as for·tord·i la absolut·analmenaŭ nominal³·e absolut·anpov·on for de la reĝ·o ; [tie]
                komenc·iĝ·as jam la regn·o de absolut·a mort·o .

        b)
                {Plen·a} , rekt·a, sen·per·a, mal·relativ²·a, konsider·at·a
                sen·de·pend·e de lok·aj apart·aĵ·oj, sen kompar·o kun ali·aj
                objekt·oj, kiu ne de·pend·as de arbitr·a mezur-sistem·o:
                re·elekt·it·a kiel prezid·ant·o […] per komfort·a absolut·a
                pli·mult·o ; en unu land·oSloveni⁽⁺⁾·oest·as observ·at·a
                absolut·a kresk·o (de MEP) de po 8 % jar·e ; {absolut·a
                son-sent·o} ; absolut·a nul·o (-273,15 celsi⁽⁺⁾·aj grad·oj) .
                {relativ²·a}

        c)
                Gramatik·e sen·de·pend·a de la en·ten·ant·a fraz¹·o  mal·hav·ant·a
                kutim·an komplement²·on: absolut·a particip·o; absolut·a
                ablativ·o; absolut·e (sen·komplement²·e  sen·subjekt·e) uz·it·a
                verb·o.

          {kategori¹·a} , {komplet²·a} , {tut·a}

   2.
          Sen·miks·a, ĥemi·e pur·a: absolut·a alkohol¹·o.

          Rim.: Ŝajn·as ke tiu senc·o est·as idiom²·aĵ·o de kelk·aj lingv·oj,
          mal·neces·a en Esperant·o. Ŝajn·as ke tiu+senc·e oni aplik³·as ĝi·n nur
          al alkohol¹·o kaj ne dir·as absolut·a akv·o ktp. Do, oni prefer·e dir·u
          klar·e kaj sen·idiom²·aĵ·e: _pur·a alkohol¹·o_.

          Rim.: Alkohol¹·oabsolut·akutim·e signif·as ne simpl·eĥemi·e pur·asedtut·e sen·akv·a“, tamen en Esperant·o ĉi tiu vort·o ja
          super·flu·as .

   Rim.: La vort·oabsolut·eaper·as en la Antaŭ·parol·o de la Fundament·o,
   sed ne en la Universal·a Vort·ar·o. Ĝi post·e est·as oficial·ig·it·a per la
   vort-list¹·o de la 1a Oficial·a Al·don·o. Fin·e, la 7a Oficial·a Al·don·o
   deklar¹·as ĝi·nfundament·a“.

absolut·ism·o

          Sistem·o de re·gad·o per absolut·a potenc·o: li met·os brid·on sur la
          absolut·ism·on de l' pastr·oj ; en la rus·a kamp·ar·an·o furioz·as la
          car¹·a absolut·ism·o ; Pi·o 9a […] dum la unu·a Vatikan⁽⁺⁾·a Koncili⁽⁺⁾·o per
          dogm·o deklar¹·is si·n memne·er-ari¹-pov·akaj re·gad·is absolut·ism·e .

kler·a absolut·ism·o

          En la soci³·--politik¹·a filozofi¹·o kler·ism·a, ideal¹·a monarki⁸·o en kiu
          la absolut·a monark⁸·o re·al·ig·as la progres·em·ajn princip·ojn de
          {Kler·ism·o} : [Katar-in·o la Grand·a] interes·iĝ·is pri la literatur·o
          kaj hav·is rilat·ojn kun la franc·aj enciklopedi²·ist·oj, sub·ten·ant·e
          ili·ajn ide·ojn pri lakler·a absolut·ism·o“ .

   [artikol-versi⁹·o: 1.49 2023/10/27 12:51:04 ]
     __________________________________________________________________