vidu ankaŭ la klarigojn
absolut⭑·/·a
absolut⭑·a
1.
{Sen·kondiĉ⭑·a} , {sen·de·pend⭑·a} , mal·relativ²·a, sen·rezerv⭑·a,
sen·escept⭑·a, {sen·mank⭑·a} , {nepr⭑·a} : mi far⭑·os la⭑ land⭑·on absolut⭑·a
dezert⭑·o ; li⭑·a unu⭑·a sent⭑·o est⭑·is ĉagren⭑·o, la⭑ du⭑·a est⭑·is absolut⭑·a
perd⭑·o de⭑ humor⭑·o ; mi frost⭑·iĝ·as, mi far⭑·iĝ·as absolut⭑·a glaci⭑·o ; la⭑
solv⭑·on de⭑ tiu problem¹·o ili rigard⭑·is kiel⭑ absolut⭑·an ne·ebl⭑·aĵ·on ;
li viv⭑·is ja⭑ kiel⭑ absolut⭑·a mal·saĝ⭑·ul·o ; vi⭑·a juĝ⭑·o est⭑·as sever⭑·a kaj⭑
absolut⭑·a ; ĉiu·j fraz¹·oj, kiu·jn li aŭd⭑·is, est⭑·as la⭑ plej⭑ absolut⭑·a
sen·senc⭑·aĵ·o ; la⭑ princip⭑·a ide⭑·o de⭑ la⭑ hilel⁽⁺⁾·ism·o […] akcept⭑·is
karakter⭑·on absolut⭑·an, sen·de·pend⭑·an de⭑ ĉiu·j gent⭑·aj kaj⭑ religi⭑·aj
apart⭑·ec·oj ; tio·n ĉi⭑ ne⭑ postul⭑·as absolut⭑·a neces⭑·ec·o ; ŝi dezir⭑·is
ek·posed⭑·i kiel⭑ si⭑·an absolut⭑·an propr⭑·aĵ·on almenaŭ⭑ unu⭑ jar⭑·on, dum⭑·e
jam⭑ la⭑ morgaŭ⭑ ne⭑ aparten⭑·is al⭑ ŝi ; absolut⭑·a silent⭑·o reg⭑·is en⭑ la⭑
magazen⭑·o ; preskaŭ⭑ absolut⭑·a mal·lum⭑·o reg⭑·is ĉirkaŭ⭑ ŝi ; de⭑~post⭑ unu⭑
semajn⭑·o la⭑ cert⭑·ec·o est⭑·is absolut⭑·a ; mi absolut⭑·e nenio·n kompren⭑·as
; rest⭑·is nenio absolut⭑·e, nek⭑ por⭑ mord⭑·i nek⭑ por⭑ glut⭑·i .
a)
Tut⭑·e sen·de·pend⭑·a de⭑ ĉiu ajn⭑ pov⭑·o aŭ⭑ kontrol⭑·o; kies⭑ potenc⭑·o
est⭑·as sen·lim⭑·a kaj⭑ ĉiopova: absolut⭑·a reĝ⭑·o, potenc⭑·o; la⭑ ĉef⭑·a
cel⭑·o de⭑ ambaŭ⭑ parti⭑·oj est⭑·as for·tord⭑·i la⭑ absolut⭑·an –
almenaŭ⭑ nominal³·e absolut⭑·an – pov⭑·on for⭑ de⭑ la⭑ reĝ⭑·o ; [tie]
komenc⭑·iĝ·as jam⭑ la⭑ regn⭑·o de⭑ absolut⭑·a mort⭑·o .
b)
{Plen⭑·a} , rekt⭑·a, sen·per⭑·a, mal·relativ²·a, konsider⭑·at·a
sen·de·pend⭑·e de⭑ lok⭑·aj apart⭑·aĵ·oj, sen⭑ kompar⭑·o kun⭑ ali⭑·aj
objekt⭑·oj, kiu ne⭑ de·pend⭑·as de⭑ arbitr⭑·a mezur⭑-sistem⭑·o:
re·elekt⭑·it·a kiel⭑ prezid⭑·ant·o […] per⭑ komfort⭑·a absolut⭑·a
pli·mult⭑·o ; en⭑ unu⭑ land⭑·o ― Sloveni⁽⁺⁾·o ― est⭑·as observ⭑·at·a
absolut⭑·a kresk⭑·o (de⭑ MEP) de⭑ po⭑ 8 % jar⭑·e ; {absolut⭑·a
son⭑-sent⭑·o} ; absolut⭑·a nul⭑·o (-273,15 celsi⁽⁺⁾·aj grad⭑·oj) .
{relativ²·a}
c)
Gramatik⭑·e sen·de·pend⭑·a de⭑ la⭑ en·ten⭑·ant·a fraz¹·o aŭ⭑ mal·hav⭑·ant·a
kutim⭑·an komplement²·on: absolut⭑·a particip⭑·o; absolut⭑·a
ablativ⭑·o; absolut⭑·e (sen·komplement²·e aŭ⭑ sen·subjekt⭑·e) uz⭑·it·a
verb⭑·o.
{kategori¹·a} , {komplet²·a} , {tut⭑·a}
2.
Sen·miks⭑·a, ĥemi⭑·e pur⭑·a: absolut⭑·a alkohol¹·o.
Rim.: Ŝajn⭑·as ke⭑ tiu senc⭑·o est⭑·as idiom²·aĵ·o de⭑ kelk⭑·aj lingv⭑·oj,
mal·neces⭑·a en⭑ Esperant⭑·o. Ŝajn⭑·as ke⭑ tiu+senc⭑·e oni aplik³·as ĝi·n nur⭑
al⭑ alkohol¹·o kaj⭑ ne⭑ dir⭑·as absolut⭑·a akv⭑·o ktp. Do⭑, oni prefer⭑·e dir⭑·u
klar⭑·e kaj⭑ sen·idiom²·aĵ·e: _pur⭑·a alkohol¹·o_.
Rim.: Alkohol¹·o „absolut⭑·a“ kutim⭑·e signif⭑·as ne⭑ simpl⭑·e „ĥemi⭑·e pur⭑·a“
sed⭑ „tut⭑·e sen·akv⭑·a“, tamen⭑ en⭑ Esperant⭑·o ĉi⭑ tiu vort⭑·o ja⭑
super·flu⭑·as .
Rim.: La⭑ vort⭑·o „absolut⭑·e“ aper⭑·as en⭑ la⭑ Antaŭ·parol⭑·o de⭑ la⭑ Fundament⭑·o,
sed⭑ ne⭑ en⭑ la⭑ Universal⭑·a Vort⭑·ar·o. Ĝi post⭑·e est⭑·as oficial⭑·ig·it·a per⭑ la⭑
vort⭑-list¹·o de⭑ la⭑ 1a Oficial⭑·a Al·don⭑·o. Fin⭑·e, la⭑ 7a Oficial⭑·a Al·don⭑·o
deklar¹·as ĝi·n „fundament⭑·a“.
absolut⭑·ism·o
Sistem⭑·o de⭑ re·gad⭑·o per⭑ absolut⭑·a potenc⭑·o: li met⭑·os brid⭑·on sur⭑ la⭑
absolut⭑·ism·on de⭑ l'⭑ pastr⭑·oj ; en⭑ la⭑ rus⭑·a kamp⭑·ar·an·o furioz⭑·as la⭑
car¹·a absolut⭑·ism·o ; Pi⭑·o 9a […] dum⭑ la⭑ unu⭑·a Vatikan⁽⁺⁾·a Koncili⁽⁺⁾·o per⭑
dogm⭑·o deklar¹·is si·n mem⭑ „ne·er⭑-ari¹-pov⭑·a“ kaj⭑ re·gad⭑·is absolut⭑·ism·e .
kler⭑·a absolut⭑·ism·o
En⭑ la⭑ soci³·--politik¹·a filozofi¹·o kler⭑·ism·a, ideal¹·a monarki⁸·o en⭑ kiu
la⭑ absolut⭑·a monark⁸·o re·al·ig⭑·as la⭑ progres⭑·em·ajn princip⭑·ojn de⭑
{Kler⭑·ism·o} : [Katar⭑-in⭑·o la⭑ Grand⭑·a] interes⭑·iĝ·is pri⭑ la⭑ literatur⭑·o
kaj⭑ hav⭑·is rilat⭑·ojn kun⭑ la⭑ franc⭑·aj enciklopedi²·ist·oj, sub·ten⭑·ant·e
ili⭑·ajn ide⭑·ojn pri⭑ la⭑ „kler⭑·a absolut⭑·ism·o“ .
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.49 2023/10/27 12:51:04 ]
__________________________________________________________________