vidu ankaŭ la klarigojn
adici²·/·i
adici²·i
(tr)
Al·don⭑·i nombr⭑·ojn, kvant⭑·ojn unu⭑ al⭑ la⭑ ali⭑·a, kaj⭑ kun·ig⭑·i ili·n en⭑ unu⭑
sol⭑·an: se⭑ ni adici²·as 4 kaj⭑ 4, ni ricev⭑·as 8; adici²·i al⭑ ,
kaj⭑ ; li […] du⭑·on+voĉ⭑·e kaj⭑ ne·kompren⭑·ebl·e leg⭑·as la⭑ tie
not⭑·it·ajn prez⭑·ojn kaj⭑ en·kap⭑·e adici²·as ; al⭑ la⭑ diferenc⭑·o adici²·ant·e
la⭑ aktual⁴·an jar⭑·on ; kiam⭑ oni adici²·as ĉiu·jn hav⭑·aĵ·ojn de⭑ Belgi⁽⁺⁾·o en⭑
ekster·land⭑·o kaj⭑ de·pren⭑·as ĉiu·jn ekster·land⭑·ajn ŝuld⭑·ojn oni
konserv⭑·as por⭑ 2009 plus⁸·on de⭑ 45 % ; oni adici²·as ĉiu·jn nukleon⁽⁺⁾·ojn
– do⭑ proton⁽⁺⁾·ojn kaj⭑ neŭtron⁽⁺⁾·ojn – kaj⭑ parol⭑·as pri⭑ la⭑ izotop⁽⁺⁾·oj
oksigen⭑·o-16, oksigen⭑·o-17 kaj⭑ oksigen⭑·o-18 .
Rim. 1: En⭑ ne·fak⭑·a kun·tekst⭑·o oni pov⭑·as dir⭑·i „ {al·don⭑·i} “ anstataŭ⭑
„adici²·i“, kaj⭑ oni „ {pli⭑·ig·as} “ tio·n, al⭑ kio oni „al·don⭑·as“.
Rim. 2: La⭑ ĉi⭑-supr⭑·a difin⭑·o est⭑·as mal·bon⭑·a kaj⭑ matematik¹·e, kaj⭑
lingv⭑·e. Pli⭑ konven⭑·as de·ir⭑·i el⭑ la⭑ substantiv⭑·o adici²·o (kiel⭑ far⭑·as
PIV2), kaj⭑ trakt⭑·i la⭑ argument⭑·ojn egal⭑·e; t.e. la⭑ reg⭑-model⭑·o
„adici²·i iks⁹·on kaj⭑ ipsilon⁹·on“ (la⭑ sol⭑·a menci³·it·a en⭑ PIV2) est⭑·as
bon⭑·a; dum⭑ la⭑ mal·simetri¹·a „adici²·i iks⁹·on al⭑ ipsilon⁹·o“ (aŭ⭑
invers⁴·e?) est⭑·as evit⭑·ind·a.
Rim. 3: La⭑ pri·skrib⭑·oj per⭑ „al·don⭑·i“, „pli⭑·ig·i“ ktp est⭑·as
mal·taŭg⭑·aj, ili pri·skrib⭑·as ne⭑ la⭑ matematik¹·an operaci¹·on ,
sed⭑ komput⁹·ad·an (algoritm⁹·an) operaci¹·on , ali⭑+vort⭑·e . La⭑ matematik¹·a operaci¹·o neniel⭑ ŝanĝ⭑·as la⭑ valor⭑·ojn
de⭑ ; dum⭑ en⭑ komput⁹·ad·o oni oft⭑·e uz⭑·as help⭑·an {reĝistr⁽⁺⁾·on}
(ekz-e tiu·n de⭑ la⭑ ekran⁸·o de⭑ kalkul⭑·il·o), kies⭑ valor⭑·on oni jes⭑
„pli⭑·ig·as“, al⭑ kiu oni „al·don⭑·as“ la⭑ adici²·at·ojn:
. Tiu operaci¹·o _+=_ evident¹·e ne⭑ est⭑·as komut⁽⁺⁾·a, ĝi est⭑·as ali⭑·o ol⭑
adici²·o (kvankam⭑ adici²·o est⭑·as ĝi⭑·a part⭑·o).
adici²·o
1.
La⭑ operaci¹·o {adici²·i} : (leg⭑·u: dek⭑ plus⁸ ok⭑ est⭑·as dek⭑
ok⭑, aŭ⭑ dek⭑ kaj⭑ ok⭑ est⭑·as dek⭑ ok⭑); kvitanc⭑·i plej⭑ pez⭑·an adici²·on ;
mal·permes⭑·it·a est⭑·as ankaŭ⭑ adici²·o: do⭑ ĉiu+foj⭑·e, kiam⭑ lud⭑·ant·o gajn⭑·as
kart⭑·on, li ne·evit⭑·ebl·e al·don⭑·os al⭑ si⭑·a propr⭑·a gajn⭑-kart⭑·ar·o du⭑
kart⭑·ojn, nenial⭑ tri⭑ aŭ⭑ kvar⭑ kiel⭑ en⭑ ali⭑·aj lud⭑·oj .
2.
(en⭑ {ring⭑·o} ) Ĝi⭑·a unu⭑·a {operaci¹·o} .
{sum⭑·o} , {term⁽⁺⁾·o} .
adici²·at·o
Nombr⭑·o, kiu·n oni {adici²·as} al⭑ ali⭑·a nombr⭑·o; ali⭑+dir⭑·e: du⭑·a term⁽⁺⁾·o en⭑
adici²·o.
Rim. 1: Pro⭑ la⭑ komut⁽⁺⁾·ec·o de⭑ adici²·o nenio mal·help⭑·as nom⭑·i
„adici²·at·o“ ankaŭ⭑ la⭑ unu⭑·an term⁽⁺⁾·on. Se⭑ oni baz¹·us la⭑ terminologi⁽⁺⁾·on
sur⭑ la⭑ metafor¹·o „pli⭑·ig·i“, kaj⭑ ne⭑ „al·don⭑·i“, est⭑·us facil⭑·e parol⭑·i
pri⭑ „pli⭑·ig·at·o“ (unu⭑·a term⁽⁺⁾·o) kaj⭑ „pli⭑·ig·ant·o“ (du⭑·a term⁽⁺⁾·o).
Aspekt¹·as strang⭑·a ankaŭ⭑ la⭑ mank⭑·o de⭑ la⭑ form⭑·o „adici²·ant·o“, dum⭑
ekzist⭑·as „multiplik⁸·ant·o“. La⭑ kial⭑·o kuŝ⭑·as en⭑ tio, ke⭑ ĉe⭑
„multiplik⁸·i“, „divid⭑·i“, „pli⭑·ig·i“, „mal·pli⭑·ig·i“ la⭑ du⭑·a argument⭑·o
aper⭑·as kiel⭑ instrument¹·o, kiu per⭑ facil⭑·a semantik⁽⁺⁾·a ŝov⭑·o pov⭑·as
al·pren⭑·i funkci¹·on de⭑ subjekt⭑·o. Mal⭑·e, ĉe⭑ „adici²·i“ kaj⭑ „subtrah⁸·i“,
la⭑ du⭑·a argument⭑·o rol¹·as kiel⭑ objekt⭑·o kaj⭑ ne⭑ pov⭑·as al·pren⭑·i la⭑
funkci¹·on de⭑ subjekt⭑·o.
Rim. 2: Laŭ⭑ la⭑ rekomend⭑·ind·a model⭑·o „adici²·i iks⁹·on kaj⭑ ipsilon⁹·on“,
ĉiu·j argument⭑·oj de⭑ adici²·o est⭑·as adici²·at·oj; apart⭑·ig·i la⭑ du⭑·an
est⭑·as atavism²·o de⭑ iu mez⭑+epok⭑·a skol³·o, tre⭑ strang⭑·a por⭑ modern¹·a
matematik¹·ist·o. Tut⭑·e sen·hezit³·e oni parol⭑·as pri⭑ „_la⭑ unu⭑·a_
adici²·at·o“, „la⭑ dek⭑·a adici²·at·o“, „_ĉiu·j_ adici²·at·oj“ ktp: pro⭑ tio,
ke⭑ ĉiu·j adici²·at·oj pozitiv¹·as […] pro⭑ la⭑ unu⭑·a adici²·at·o
neniam⭑ pov⭑·as negativ²·iĝ·i […] .
matric⁹·a adici²·o
(de⭑ du⭑ {(n,p)-matric⁹·oj} ) {Operaci¹·o} , kiu konsist⭑·as en⭑
poelementa adici²·o: la⭑ ĝeneral¹·a element¹·o de⭑ la⭑ rezult²·o
de⭑ adici²·o de⭑ al⭑ est⭑·as ; la⭑ operaci¹·oj de⭑
matric⁹·a adici²·o kaj⭑ matric⁹·a multiplik⁸·o est⭑·as apart⭑·e simpl⭑·aj por⭑
diagonal¹·aj matric⁹·oj .
polinom⁽⁺⁾·a adici²·o
Unu⭑·a {operaci¹·o} en⭑ {polinom⁽⁺⁾·--ring⭑·o} , kiu konsist⭑·as en⭑ poterma
adici²·o: la⭑ ĝeneral¹·a term⁽⁺⁾·o de⭑ la⭑ rezult²·o de⭑ adici²·o de⭑
al⭑ est⭑·as .
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.59 2023/10/27 13:42:09 ]
__________________________________________________________________