vidu ankaŭ la klarigojn
angl·/·o

angl·o

   1.
          Loĝ·ant·o de {Angl·uj·o} : la jur·a konsil·ist·o, kiu hav·is tre bon·e en
          la memor·o la okaz·int·aĵ·ojn de la jar·o 1801, bon·eg·e sub·ten·is la
          insult·ad·on kontraŭ la angl·oj ; en la ĉambr·o trov·iĝ·is mult·e da
          fremd·ul·oj, ĉeval-komerc·ist·oj, bov+komerc·ist·oj kaj ankaŭ du angl·oj,
          kaj ĉi tiu·j ĉiu·j est·as tiel riĉ·aj ke ili·aj poŝ·oj dis·ŝir·iĝ·as de
          la mult·eg·o da or·aj mon·er·oj ; oni parol·is pri la najbar·oj, la
          Angl·oj kaj Skot⁽⁺⁾·oj .

   2.
          Hom·o kun angl·a naci·ec·o: tut·ajn jar·ojn dev·as uz·i franc·o  angl·o
          por tio, ke li ek·pov·u regul·e skrib·i en si·a patr·a lingv·o ; hodiaŭ
          inter la gast+am·aj mur·oj de Bulonj·o sur Mar·o kun·ven·is ne Franc·oj
          kun Angl·oj, ne Rus·oj kun Pol·oj, sed hom·oj kun hom·oj .

angl·a

          Rilat·ant·a al angl·oj, ili·a naci·ec·o, lingv·o  land·o: li ne est·is
          am·ant·o de la angl·aj roman¹·oj pri guvern·ant·in·oj ; la du·a oficial·a
          lingv·o est·as la angl·a, la koloni¹·a lingv·o ; la angl·a est·as la
          komerc·a lingv·o kaj la malaj⁽⁺⁾·a est·as la ŝtat·a lingv·o ; sol·e en
          Kebeki⁽⁺⁾·o la kebeki⁽⁺⁾·an·oj etn⁹·e form·as integr⁽⁺⁾·an naci·on reg·at·an tamen
          de angl·o-saks⁽⁺⁾·a reĝim³·o ; spur⁸·oj de tiu mal·nov·a sistem·o trov·iĝ·as
          ankoraŭ en kelk·aj ne·kelt¹⁰·aj eŭrop·aj lingv·oj, ekzempl·e en la
          franc·a kaj dan⁸·a kaj en bibli¹·a angl·a ; en 1833 la angl·a fizik·ist·o
           re·al·ig·is la unu·an aparat¹·on por imit·i la
          du+okul·an vid-manier·on ; la kontraŭ·ul·oj de ni·a ide·o konstant·e
          ripet·ad·is, ke la Angl·e parol·ant·aj popol·oj neniam al ni al·iĝ·os .

el·angl·ig·i

          {Traduk·i} el la angl·a lingv·o: nur post 1904 komenc·iĝ·is iom
          regul·a el·don·ad·o de el·angl·ig·it·aj traduk·aĵ·oj ; UEA […] dev·us zorg·i
          pri pli klar·a el·angl·ig·o ; jam mank·as la vort-proviz·o en plej~part·o
          de naci·aj lingv·oj, kaj […] kutim·e oni uz·as ĉu la angl·an, ĉu
          el·angl·ig·it·aĵ·on .

Angl·uj·o

          Sud·a part·o de {Brit⁹·uj·o} lim·ant·a nord·e al Skot⁽⁺⁾-land·o kaj okcident·e
          al Kimr⁽⁺⁾·uj·o; foj·e sub·kompren·ant·e tut·an Brit⁹·uj·on: Angl·uj·o,
          German·uj·o kaj Franc·uj·o al·send·is reprezent·ant·ojn ; inter la
          kupr·a+hav·aj rok³·oj de  kaj en la karb·o-min·ej·oj de Angl·uj·o
          oni aŭd·as la frap·ad·on de ĝi·aj flug·il·oj ; tut·an tag·on daŭr·as la
          rest·ad·o, tiom mult·e da temp·o la mul-te-okup·it·a generaci·o dediĉ·as
          al la grand·aj Angl·uj·o kaj Skot⁽⁺⁾·uj·o ; kiam en Angl·uj·o jam dum
          tut·aj tri jar·oj la lokomotiv·oj kur·ad·is kaj al·port·ad·is grand·eg·an
          util·on, sur la kontinent¹·o de Eŭrop·o instru·it·aj hom·oj skrib·ad·is
          ankoraŭ profund·a+pens·ajn traktat¹·ojn pri tio, ke konstru·ad·o de
          lokomotiv·oj est·as ne ebl·a . {Angli⁽⁺⁾·o} AdE: List¹·o de Rekomend·at·aj
          Land-nom·oj

pra·angl·a

          Rilat·a al la pra·aj angl·oj (ĝerman⁽⁺⁾·a trib⁹·o), precip·e al ili·a
          lingv·o: „ĉu la angl·a ne de·ven·as de la pra·angl·a?“ .

Anglalingvujo

   1.
          La ar·o da land·oj kie la angl·a lingv·o est·as oficial·a kaj 
          parol·at·a de la en·loĝ·ant·oj kiel lingv·o ge·patr·a kaj ĉiu+tag·a: La
          vokal·o de  tra·pas·is divers·ajn fonetik¹·ajn ŝanĝ·ojn en
          divers·aj part·oj de Anglalingvujo .

   2.
          La tut·o da lok·oj, instituci·oj, aranĝ·oj kie la angl·a funkci¹·as
          kiel la ĉef·a lingv·o de komunik·ad·o: La ret·a popol·o iom post iom
          lingv·e divers·iĝ·as kaj for·las·as Anglalingvujon .

   [artikol-versi⁹·o: 1.52 2024/01/19 09:24:50 ]
     __________________________________________________________________