vidu ankaŭ la klarigojn
anim⭑·/·o
anim⭑·o
1.
Spirit⭑·a, viv⭑·ig·a {princip⭑·o} de⭑ hom⭑·o kaj⭑ ali⭑·aj best⭑·oj, laŭ⭑ iu·j
doktrin¹·oj etern⭑·a: la⭑ korp⭑·o est⭑·as mort⭑·a, la⭑ anim⭑·o est⭑·as sen·mort⭑·a
; Di⭑·o dir⭑·is: jen⭑ Mi don⭑·is al⭑ […] ĉiu·j best⭑·oj de⭑ la⭑ ter⭑·o […],
kiu·j hav⭑·as en⭑ si viv⭑·an anim⭑·on, la⭑ tut⭑·an verd⭑·an herb⭑·aĵ·on kiel⭑
manĝ⭑·aĵ·on ; la⭑ Etern⭑·ul·o […] en·blov⭑·is en⭑ li⭑·an naz⭑·on spir⭑·on de⭑
viv⭑·o, kaj⭑ la⭑ hom⭑·o far⭑·iĝ·is viv⭑·a anim⭑·o ; dum⭑ la⭑ el·ir⭑·ad·o de⭑ ŝi⭑·a
anim⭑·o, ĉar⭑ ŝi est⭑·is mort⭑·ant·a, ŝi don⭑·is al⭑ li la⭑ nom⭑·on
; la⭑ nombr⭑·o de⭑ ĉiu·j anim⭑·oj de⭑ li⭑·aj fil⭑·oj kaj⭑ fi·lin⭑·oj est⭑·is
tri⭑×dek⭑ tri⭑ ; vi vid⭑·is tiu·n mizer⭑·ul·on, Am⭑-ali⭑·o, kiu en⭑ ni⭑·a
kaduk⭑·ul·ej·o mal·facil⭑·e el·spir⭑·is si⭑·an anim⭑·on ; tiel⭑ mi for·don⭑·as
mi⭑·an anim⭑·on al⭑ la⭑ diabl⭑·o ; li⭑·a anim⭑·o for·kur⭑·is en⭑ la⭑ pint⭑·on de⭑ la⭑
pied⭑·o (li tim⭑·eg·iĝ·is) ; anim⭑·o al⭑ paradiz⭑·o dezir⭑·as, sed⭑ pek⭑·oj
re·tir⭑·as ; ili viv⭑·as per⭑ unu⭑ anim⭑·o en⭑ du⭑ korp⭑·oj (vd {intim⭑·a} ,
{fid⭑·o} ) .
2.
Sent⭑·a kaj⭑ pasi⭑·a part⭑·o de⭑ {hom⭑·o} , tut⭑·o de⭑ li⭑·aj moral¹·aj ec⭑·oj,
bon⭑·aj aŭ⭑ mal·bon⭑·aj, kontrast¹·e al⭑ la⭑ {intelekt⁴·o} : ni re·ir⭑·is
mal·rapid⭑·e al⭑ la⭑ vagon⭑·ar·o, plen⭑·aj de⭑ pens⭑·oj kaj⭑ kun⭑ mal·gaj⭑·a anim⭑·o
( {humor⭑·o} ) ; per⭑ ĉiu·j fort⭑·oj de⭑ mi⭑·a anim⭑·o mi mal·ben⭑·as tiu·n ĉi⭑
terur⭑·an moment⭑·on ! io ek·mov⭑·iĝ·is en⭑ la⭑ mal·mol⭑·a anim⭑·o de⭑ Dorote⁽⁺⁾·o ;
de⭑ tiu ĉi⭑ moment⭑·o ĉes⭑·iĝ·is la⭑ intern⭑·a batal⭑·o en⭑ li⭑·a anim⭑·o, li
subit⭑·e ek·sent⭑·is […], ke⭑ li nun⭑ por⭑ nenio en⭑ la⭑ mond⭑·o re·ven⭑·us en⭑
la⭑ drink⭑·ej·on ; Am⭑·o […] por⭑ la⭑ mizer⭑·ul·oj / Sent⭑·is la⭑ nobl⭑·a anim⭑·o
flam⭑·e kaj⭑ varm⭑·e ĉe⭑ li ; tiu ĉi⭑ mal·kaŝ⭑·em·ec·o, kiu spegul⭑·as li⭑·an
anim⭑·on en⭑ li⭑·a okul⭑·o, — tiu ĉi⭑ mol⭑·ec·o de⭑ la⭑ sent⭑·oj ; son⭑·oj […] ne⭑
aŭd⭑·ebl·aj por⭑ la⭑ orel⭑·o, sed⭑ sent⭑·ebl·aj por⭑ ĉiu anim⭑·o sen·tem⭑·a ;
inspir⭑·o el⭑ anim⭑·o pur⭑·a ; fremd⭑·a anim⭑·o est⭑·as abism¹·o sen⭑ lim⭑·o .
{kor⭑·o ^2}
3.
Precip⭑·a instig⭑·ant·o: mort⭑·is ni⭑·a plej⭑ kar⭑·a sam⭑~ide⭑·an·o kaj⭑ amik⭑·o,
kiu est⭑·is la⭑ anim⭑·o de⭑ ni⭑·aj ĝis⭑~nun⭑·aj kongres⭑·oj ; Grac⁽⁺⁾·e […]
sen·bru⭑·e ĉie labor⭑·ad·is kaj⭑ est⭑·is la⭑ gaj⭑·a anim⭑·o de⭑ ĉiu·j prepar⭑·ad·oj
; silent⭑·u, bon⭑·a anim⭑·o, ne⭑ far⭑·u al⭑ mi detal⭑·ajn demand⭑·ojn !
{kern⭑·o^3} , {motor¹·o^2}
4.
{Spirit⭑·o^2} de⭑ io: la⭑ societ⭑·o tiam⭑ kon⭑·os la⭑ tut⭑·an anim⭑·on de⭑ l'⭑
lingv⭑·o […] kaj⭑ pov⭑·os tut⭑·e liber⭑·e uz⭑·i la⭑ lingv⭑·on por⭑ ĉia·j cel⭑·oj ;
kre⭑·i propr⭑·an poezi¹·an art⭑-form⭑·on, ven⭑·int·an el⭑ la⭑ anim⭑·o de⭑ la⭑
struktur¹·o de⭑ ni⭑·a lingv⭑·o mem⭑ .
{mens³·o} , {psik⁽⁺⁾·o} , {spirit⭑·o} .
anim⭑·i
(tr)
1.
{Viv⭑·ig·i} : anim⭑·it·a est⭑·aĵ·o; la⭑ anim⭑·it·a spac⭑·o de⭑ li⭑·a vojaĝ⭑·o –
bird⭑·oj kaj⭑ best⭑·oj – kapabl⭑·as foj⭑·e je⭑ tut⭑·e hom⭑·aj mal·nobl⭑·aĵ·oj .
{animal⁸·o}
2.
{Vigl⭑·ig·i} : anim⭑·it·a bal⭑·o ; Georg⭑·o kaj⭑ sid⭑·is ankoraŭ⭑ en⭑
anim⭑·it·a inter·parol⭑·ad·o ; la⭑ spirit⭑·o de⭑ anim⭑·u ni⭑·an
labor⭑·on ; okaz⭑·is esper⭑·ig·a event⁸·o [kiu·n] anim⭑·is
kun⭑ si⭑·a Grand⭑·a Fest⭑·a Ork⁽⁺⁾·estr·o de⭑ Help⭑·o: dum⭑·e est⭑·is kolekt⭑·at·aj 20
milion⭑·oj da⭑ zlot⁽⁺⁾·oj por⭑ mild²·ig·i la⭑ sufer⭑·on de⭑ infan⭑·oj .
3.
{Inspir⭑·i} : anim⭑·it·aj de⭑ ĉi⭑ tiu spirit⭑·o ni propon⭑·is... delikt⁽⁺⁾·oj,
anim⭑·it·aj de⭑ mal·am⭑·a sent⭑·o kontraŭ⭑ Israel⁹·o .
anim⭑·ism·o
Religi⭑·a {kred⭑·o^2} , kiu atribu¹·as anim⭑·on ankaŭ⭑ al⭑ ne·viv⭑·aĵ·oj: ni
tibet⁽⁺⁾·an·oj kred⭑·as je⭑ anim⭑·ism·o kaj⭑ lok⭑·aj mont⭑·o, akv⭑·o kaj⭑ arb⭑·oj
est⭑·as donac⭑·it·aj de⭑ di⭑·o ; la⭑ esenc⭑·o de⭑ {ŝinto⁽⁺⁾·o} est⭑·as anim⭑·ism·o,
kiu trov⭑·as ĉie anim⭑·on kaj⭑ ador⭑·as ĝi·n kiel⭑ di⭑·on ; anim⭑·ism·o,
( {Vodu⁽⁺⁾·ism·o} ) est⭑·as tradici¹·a afrik⁸·a religi⭑·o .
{panteism²·o}
egal⭑+anim⭑·a
{Trankvil⭑·a} , ne⭑ tuŝ⭑·at·a de⭑ emoci³·oj: pen⭑·ant·e aspekt¹·i egal⭑+anim⭑·a,
ŝi al·dir⭑·is: – Ver⭑·e, vi ig⭑·as mi·n dezir⭑·em·a, renkont⭑·i tiu·n
mir⭑·ind·aĵ·on ; li respond⭑·is kun⭑ si⭑·a kutim⭑·a egal⭑+anim⭑·a ton⭑·o ; mi
prov⭑·is rest⭑·i egal⭑+anim⭑·a kaj⭑ supr⭑·aĵ·e sukces⭑·is, sed⭑ fund⭑+fund⭑·e ŝi
vek⭑·is mi⭑·ajn plej⭑ sovaĝ⭑·ajn venĝ⭑·--instinkt¹·ojn ; ŝi, ĝeneral¹·e tiel⭑
stabil⁹·a, fortik⭑·a, egal⭑+anim⭑·a, ne⭑ kapabl⭑·is sub·prem⭑·i la⭑ larm⭑·ojn .
{konstant⭑·a^2} , {seren²·a^2} {indiferent⭑·a^2} , {sen·interes⭑·a} ,
{sen·zorg⭑·a}
egal⭑+anim⭑·ec·o
{Trankvil⭑·o} pro⭑ konstant⭑·a {humor⭑·o} : tamen⭑ li ne⭑ perd⭑·is si⭑·an
kutim⭑·an egal⭑+anim⭑·ec·on ; „mi admir⭑·as vi⭑·an egal⭑+anim⭑·ec·on,“ ŝi dir⭑·is,
„por⭑ mi est⭑·us eg⭑·e mal·trankvil⭑·ig·e[…]“ .
et⭑+anim⭑·a
{Ne·toler⭑·em·a} , {pedant¹·a} en⭑ si⭑·a pens⭑·ad·o kaj⭑ ag⭑·ad·o, {ferm⭑·it·a} al⭑
fremd⭑·aj kaj⭑ nov⭑·aj ide⭑·oj ktp: hav⭑·ant·e plu⭑ nenio·n por⭑ tim⭑·i de⭑
Vaŝington⭑·o […], s-ino pov⭑·as nun⭑ lud⭑·i pli⭑ aktiv⭑·an
rol¹·on en⭑ sektor²·o kie ŝi montr⭑·iĝ·is et⭑+anim⭑·a ; demarŝ⁽⁺⁾·o tiom⭑ aŭdac⁸·a
ke⭑ ĝi mal·kaŝ⭑·is, per⭑ kontrast¹·o, la⭑ et⭑+anim⭑·an sin⁸-ten⭑·on de⭑ cert⭑·aj
eŭrop⭑·aj land⭑·oj . {favor⭑·a^1} , {grand⭑+anim⭑·a} , {indulg⭑·em·a} {avar⭑·a}
, {bagatel⭑·em·a} , {nap⭑·o-kap⭑·a}
et⭑+anim⭑·ec·o
Karakter⭑·o, sin⁸-ten⭑·o et⭑+anim⭑·a: [la⭑] deklaraci³·o valor⭑·ig·is islam⁽⁺⁾·on
kiel⭑ religi⭑·on de⭑ la⭑ „centr⭑·o“, kiu rifuz⭑·as “la⭑ tro⭑·ig·ojn, la⭑
ekstrem⭑·ism·on kaj⭑ la⭑ pens⭑·o-mal·vast⭑·ec·on (et⭑+anim⭑·ec·on) ; li sankci⭑·is
ekonomi¹·an politik¹·on de⭑ hezit³·ad·o kaj⭑ de⭑ et⭑+anim⭑·ec·o kiam⭑ oni dev⭑·is
re·lanĉ⁹·i la⭑ aktiv⭑·ec·on . {paroĥ⭑·ism·o}
facil⭑+anim⭑·a
{Sen·pri·pens⭑·a} , {sen·konsider⭑·a} , ne⭑ {serioz⭑·a} :
dung⭑·is […] hom⭑·ojn mal·labor⭑·em·ajn kaj⭑ facil⭑+anim⭑·ajn, kaj⭑ ili sekv⭑·is
li·n ; la⭑ mult⭑·o de⭑ mon⭑·o, kiu·n ŝi⭑·a edz⭑·o hered⭑·is de⭑ si⭑·aj ge·patr⭑·oj,
far⭑·is li·n mal·humil⭑·a kaj⭑ facil⭑+anim⭑·a ; ĉu⭑ oni pov⭑·as tiel⭑ konstant⭑·e
farad⁽⁺⁾·i facil⭑+anim⭑·aĵ·ojn ? kiu ajn⭑ vol⭑·us ŝanĝ⭑·i la⭑ natur⭑·an ir⭑·ad·on de⭑
la⭑ inter·naci⭑-lingv⭑·a afer⭑·o ― tut⭑·e egal⭑·e […], ĉu⭑ li est⭑·as plej⭑
fanatik²·a konserv⭑·em·ul·o aŭ⭑ plej⭑ facil⭑+anim⭑·a eksperiment¹·ist·o de⭑
nov⭑·aĵ·oj […] ― li neniam⭑ sukces⭑·os . {frivol¹·a^2} , {naiv⭑·a} ,
{risk⭑·em·a}
facil⭑+anim⭑·ec·o
Mal·serioz⭑·a humor⭑·o aŭ⭑ karakter⭑·o, em⭑·o al⭑ ag⭑·ad·o sen⭑ kalkul⭑·o de⭑
sekv⭑·oj: mi⭑·a […] kor⭑·o mal·saĝ⭑·e puŝ⭑·is mi·n en⭑ ĉi⭑ tiu·n facil⭑+anim⭑·ec·on
; se⭑ nun⭑, kiam⭑ la⭑ lingv⭑·o est⭑·as jam⭑ kre⭑·it·a kaj⭑ uz⭑·at·a, ni vol⭑·us
far⭑·i en⭑ ĝi grand⭑·an romp⭑·ad·on […] – tio ĉi⭑ est⭑·us jam⭑ facil⭑+anim⭑·ec·o
ne·pardon⭑·ebl·a! ; li⭑·a fizionomi¹·o prezent⭑·ad·is tia·n esprim⭑·on de⭑ […]
si·n reciprok⭑·e sekv⭑·ant·aj plend⭑·o, facil⭑+anim⭑·ec·o, mal·ĝoj⭑·o,
sen·tem⭑·ec·o, plaĉ⭑·em·ec·o, ke⭑, rigard⭑·ant·e ĝi·n, oni pov⭑·is rid⭑·i .
grand⭑+anim⭑·a
{Nobl⭑·a} , don⭑·em·a, pardon⭑·em·a, sen·envi⭑·a: ĉu⭑ ne⭑ konven⭑·as al⭑ la⭑
venk⭑·int·o est⭑·i grand⭑+anim⭑·a ? neniam⭑ ŝuld⭑·o tiel⭑ nobl⭑·e, tiel⭑
grand⭑+anim⭑·e, tiel⭑ el·ten⭑·em·e est⭑·is plen⭑·um·at·a ; li rev⭑·is glor⭑·an
ag⭑·on, kiu relief¹·ig·us li⭑·an mal·avar⭑·ec·on, li⭑·an kuraĝ⭑·on, li⭑·an
grand⭑~anim⭑·on, kiu li·n met⭑·us sur⭑ piedestal⭑·on .
grand⭑+anim⭑·ec·o
Kapabl⭑·o ag⭑·i nobl⭑·e, pardon⭑·em·e sen⭑ post·koler⭑·o aŭ⭑ mal·fid⭑·o:
Asiri⁽⁺⁾·an·oj, malgraŭ⭑ la⭑ barbar¹·ec·o, ne⭑ est⭑·as mal·bon⭑·aj hom⭑·oj, se⭑ ili
ŝat⭑·as la⭑ grand⭑+anim⭑·ec·on . sinjor⭑·o kun⭑ plezur⭑·o pens⭑·ad·is
pri⭑ la⭑ grand⭑+anim⭑·ec·o, kun⭑ kiu li edz⭑·iĝ·is je⭑ ; puŝ⭑·ant·e
la⭑ grand⭑+anim⭑·ec·on ĝis⭑ la⭑ plej⭑ plen⭑·a {mem·forges⭑·o} .
kot⭑+anim⭑·ul·o
{Mal·nobl⭑·ul·o} kun⭑ trivial⭑·aj pens⭑·oj, ne·kapabl⭑·a de⭑ bon⭑·aj ag⭑·oj: fi⭑
al⭑ la⭑ abomen⭑·ind·a kot⭑+anim⭑·ul·o, kiu ŝi·n tromp⭑·e for·las⭑·is !
larĝ⭑+anim⭑·a
Volont⭑·e toler⭑·ant·a divers⭑·ajn opini⭑·ojn, akcept⭑·ant·a divers⭑·ajn
vid⭑-punkt⭑·ojn: li est⭑·as larĝ⭑+anim⭑·a liber⭑+pens⭑·ul·o ; mi vol⭑·is est⭑·i
larĝ⭑+anim⭑·a, sed⭑ mi ne⭑ sci⭑·is ne⭑ mal·kontent⭑·i ĉar⭑ eĉ⭑ en⭑ plej⭑ et⭑·aj
afer⭑·oj ni⭑·aj gust⭑·oj tiom⭑ diferenc⭑·as ; ul⭑·oj-ul⭑·in·oj tra·kur⭑·as la⭑
strat⭑·ojn kaj⭑ ĵet⭑·as leter⭑·ojn laŭ⭑ oft⭑·e tre⭑ larĝ⭑+anim⭑·a kompren⭑·o .
{liberal²·a} , {toler⭑·em·a}
larĝ⭑+anim⭑·ec·o
Akcept⭑·ant·a ĉia·jn doktrin¹·ojn aŭ⭑ sin⁸-ten⭑·ojn ĉe⭑ ali⭑·aj hom⭑·oj, pli⭑
volont⭑·e vid⭑·ant·a ili⭑·ajn akord¹·ojn ol⭑ ili⭑·ajn mal·akord¹·ojn: [li]
traf⭑·e parol⭑·is pri⭑ la⭑ tut⭑+mond⭑·a reputaci¹·o de⭑ , pri⭑ li⭑·aj
mir⭑·ind·aj traduk⭑·aj kaj⭑ poezi¹·aj kapabl⭑·oj kaj⭑ pri⭑ li⭑·a larĝ⭑+anim⭑·ec·o .
pur⭑+anim⭑·a
Moral¹·e sen·difekt⭑·a, {sen·artifik⭑·a} kaj⭑ bon⭑+vol⭑·a: mi dev⭑·as est⭑·i
pur⭑+anim⭑·a eĉ⭑ en⭑ laik³·a mond⭑·o kvazaŭ⭑ la⭑ lotus⁸·a flor⭑·o est⭑·as pur⭑·a eĉ⭑
en⭑ kot⭑·a lag⭑·o ; ĉiu·j komenc⭑·ant·oj, kiu·j est⭑·as mal·ferm⭑·aj je⭑
pur⭑+anim⭑·a rakont⭑·o […] pov⭑·os lern⭑·i per⭑·e de⭑ la⭑ libr⭑·o . {ĉast⭑·a^1} ,
{sen·pek⭑·a}
rekt⭑+anim⭑·a
{Sen·artifik⭑·a} , ne⭑ de·voj⭑·iĝ·em·a, konserv⭑·ant·a si⭑·an cel⭑·on: mi ŝat⭑·as
nur⭑ kuraĝ⭑·on rekt⭑+anim⭑·an ; la⭑ rekt⭑+anim⭑·a viv⭑-manier⭑·o de⭑ la⭑ tiam⭑·aj
hom⭑·oj vek⭑·as emoci³·on en⭑ ni .
simpl⭑+anim⭑·a
{Naiv⭑·a} , sen·artifik⭑·e {sincer⭑·a} : ŝi hav⭑·is mien⭑·on tiel⭑
{sen·kulp⭑·a} n, tiel⭑ simpl⭑+anim⭑·an ; la⭑ Etern⭑·ul·o gard⭑·as la⭑
simpl⭑+anim⭑·ul·ojn ; ĉiu serv⭑·is si⭑·an najbar⭑·on kun⭑ komik¹·a ĝentil⭑·ec·o,
ŝajn⭑·is, ke⭑ ĉiu·j inter·konsent⭑·is lud⭑·i simpl⭑+anim⭑·an komedi¹·on ; Ol⁽⁺⁾·nj·o
kaj⭑ la⭑ pastr⭑·o long⭑·e rid⭑·is simpl⭑+anim⭑·e je⭑ tiu ĉi⭑ ne·atend⭑·it·a fal⭑·o ;
Kiĥoto de⭑ la⭑ Manĉo, kies⭑ frenez⭑·ec·o kaj⭑ simpl⭑+anim⭑·ec·o
kompat⭑·ig·as ĉiu·jn .
unu⭑+anim⭑·e
Ĉiu+konsent⭑·e: la⭑ vort⭑·oj de⭑ la⭑ profet⭑·oj unu⭑+anim⭑·e antaŭ·dir⭑·as bon⭑·on
al⭑ la⭑ reĝ⭑·o ; ili kolekt⭑·iĝ·is kun⭑·e, por⭑ milit⭑·i unu⭑+anim⭑·e kontraŭ⭑
[…] ; la⭑ hom⭑-amas⭑·o unu⭑+anim⭑·e atent⭑·is la⭑ parol⭑·ojn de⭑
Filip⁽⁺⁾·o ; unu⭑+anim⭑·a konsent⭑·o ; ŝajn⭑·is, kvazaŭ⭑ mil⭑ voĉ⭑·oj kri⭑·as tio·n
unu⭑+anim⭑·e ; li mem⭑ propon⭑·is al⭑ la⭑ kongres⭑·o deklar¹·on, unu⭑+anim⭑·e
akcept⭑·it·an ; ĉiu·j labor⭑·as unu⭑+anim⭑·e . {ĉies⭑} , {komun⭑·e} , {kun⭑·e}
, {unu⭑+voĉ⭑·a}
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.73 2023/10/28 08:33:06 ]
__________________________________________________________________