vidu ankaŭ la klarigojn
apart⭑·/·a
apart⭑·a
1.
Mal {kun⭑·a} , dis·ig⭑·it·a de⭑, mal {komun⭑·a} : apart⭑·a kovert⭑·o […]
en·hav⭑·as person⭑·e de⭑ li skrib⭑·it·an atest⭑·on ; mi hav⭑·os apart⭑·an (
{propr⭑·a} n, {individu¹·a} n) ĉambr⭑·on, apart⭑·an serv⭑·ant·in·on,
ĉeval⭑·ojn por⭑ vetur⭑-promen⭑·ad·o ; la⭑ part⭑·oj en⭑ la⭑ ali⭑·aj kvar⭑ lingv⭑·oj
[…] provizor¹·e komenc⭑·is el·ir⭑·ad·i per⭑ apart⭑·aj kajer⭑·oj ; en⭑ la⭑ fin⭑·o
[…] alfabet⭑·a registr⭑·o […] oni pov⭑·as trov⭑·i ĉiu·n apart⭑·an tem⭑·on ;
el·lern⭑·i unu⭑ [sam⭑·an] akcent⭑·on por⭑ ĉiu·j vort⭑·oj est⭑·as mult⭑·e pli⭑
facil⭑·e ol⭑ memor⭑·i por⭑ ĉiu vort⭑·o apart⭑·an akcent⭑·on ; en⭑ [Esperant⭑·o]
la⭑ vort⭑·oj est⭑·as pli⭑ natur⭑·aj kaj⭑ pli⭑ bon⭑+son⭑·aj se⭑ ili est⭑·as ne⭑
kun·met⭑·it·aj sed⭑ uz⭑·at·aj apart⭑·e ; paper⭑·oj en⭑ mult⭑·aj apart⭑·aj amas⭑·oj
plen⭑·ig·ad·is la⭑ polv⭑·ajn ŝrank⭑·ojn ; ĉiu·n apart⭑·an parol⭑·ant·on [li]
aŭskult⭑·is kun⭑ plej⭑ grand⭑·a atent⭑·o ; ili el·ir⭑·is en⭑ apart⭑·an ĉambr⭑·on
; ili protest¹·as nur⭑ kontraŭ⭑ tio, se⭑ apart⭑·aj (unu⭑·op·aj) person⭑·oj
vol⭑·as ŝanĝ⭑·i Esperant⭑·on laŭ⭑ si⭑·a bon⭑~trov⭑·o ; [ni] far⭑·iĝ·os unu⭑
grand⭑·a hom⭑·a gent⭑·o, konsist⭑·ant·a el⭑ divers⭑·aj famili⭑·oj, intern⭑·e
apart⭑+lingv⭑·aj kaj⭑ apart⭑+mor⭑·aj, sed⭑ ekster⭑·e sam⭑+lingv⭑·aj kaj⭑ sam⭑+mor⭑·aj
; ambaŭ⭑ sonĝ⭑·is sonĝ⭑·on, ĉiu si⭑·an apart⭑·an sonĝ⭑·on en⭑ la⭑ sam⭑·a nokt⭑·o,
ĉiu kun⭑ apart⭑·a signif⭑·o de⭑ la⭑ sonĝ⭑·o ; amik⭑·ec·o apart⭑·e, ofic⭑·o
apart⭑·e ; al⭑ ĉiu sankt⭑·ul·o apart⭑·an kandel⭑·on . {dis⭑·a^1} , {izol⭑·it·a}
, {sen·komunik⭑·iĝ·a} , {unu⭑·op·a}
2.
{Ne·ordinar⭑·a} , {el·star⭑·a} , {rezerv⭑·i} ta⁽⁺⁾ nur⭑ por⭑ cert⭑·a okaz⭑·o: per⭑
apart⭑·a favor⭑·o oni el·pel⭑·is mi·n mal·honor⭑·e el⭑ la⭑ lim⭑·oj de⭑ la⭑ land⭑·o
; mal·nov⭑·aj melodi¹·oj ek·son⭑·is, apart⭑·aj takt¹·oj, bild¹·oj, rav⭑·ant·aj
bild¹·oj dis·rul⭑·iĝ·is ; li hav⭑·is apart⭑·an talent⭑·on kaj⭑ inklin⭑·on por⭑
el·trov⭑·i kaŝ⭑·it·ajn krim⭑·ojn ; por⭑ ĉiu hor⭑·o de⭑ la⭑ tag⭑·o li hav⭑·is
apart⭑·an surtut⭑·on ; mi ne⭑ akcept⭑·is [ĉar⭑ kiel⭑ vidv⭑-in⭑·o] ŝi cert⭑·e
postul⭑·us por⭑ si ia·jn apart⭑·ajn konsider⭑·ojn ; lud⭑·is
apart⭑·an rol¹·on en⭑ ŝi⭑·a viv⭑·o . {disting⭑·ig·a} , {ekster·ordinar⭑·a} ,
{mal·banal²·a} , {mal·ŝablon⁽⁺⁾·a} , {original¹·a} , {partikular⁽⁺⁾·a} ,
{si⭑·a+spec⭑·a} , {specif⁹·a^1} , {unik³·a}
Rim.: Pri⭑ sinonim¹·oj vid⭑·u sub⭑ {special⭑·a} .
apart⭑·aĵ·o
1.
Io apart⭑·a, dis·ig⭑·it·a de⭑ la⭑ tut⭑·o: apart⭑·aĵ·ojn far⭑·u en⭑ la⭑ arke⁽⁺⁾·o ;
ĉiu apart⭑·aĵ·o [de⭑ la⭑ regiment⭑·o] konsist⭑·is el⭑ du⭑×dek⭑ kvar⭑ mil⭑ ;
[tiu·jn] ide⭑·ojn […] li divid⭑·is en⭑ 3 ĉef⭑·ajn apart⭑·aĵ·ojn kaj⭑ post⭑·e
ankoraŭ⭑ en⭑ klas⭑·ojn kaj⭑ sub·klas⭑·ojn ; grand⭑·a mal·liber⭑·ej·o, en⭑ kiu
ekzist⭑·as mult⭑·e da⭑ apart⭑·aĵ·oj, ĉel⭑·oj kaj⭑ kav⭑·oj ; supr⭑·en~ir⭑·is
unu⭑ ŝtup⭑·ar·on kaj⭑ ven⭑·is supr⭑·e en⭑ la⭑ apart⭑·aĵ·on de⭑ la⭑ vir⭑·in·oj .
{apartament³·o} , {ĉambr⭑·o} , {divid⭑·aĵ·o} , {fak⭑·o} , {part⭑·o} ,
{sekci¹·o}
2.
Karakteriz¹·a {propr⭑·aĵ·o} , special⭑·aĵ·o: la⭑ divers⭑·aj hom⭑·aj gent⭑·oj
pov⭑·us pac⭑·e kaj⭑ frat⭑·e inter·komunik⭑·iĝ·ad·i, ne⭑ al·trud⭑·ant·e al⭑ si
reciprok⭑·e si⭑·ajn gent⭑·ajn apart⭑·aĵ·ojn ; ofend⭑·e si·n amuz⭑·i pro⭑
ekster⭑·aj strang⭑·aĵ·oj kaj⭑ apart⭑·aĵ·oj [de⭑ ali⭑·aj] hom⭑·oj ; apart⭑·aĵ·oj
de⭑ la⭑ divers⭑·aj jur⭑·aj sistem⭑·oj ; Esperant⭑·o ebl⭑·ig·as adekvat⁽⁺⁾·an
esprim⭑·ad·on de⭑ ĉiu·j apart⭑·aĵ·oj, en·ten⭑·at·aj en⭑ ĉiu unu⭑·op·a naci⭑·a
lingv⭑·o . {karakteriz¹·aĵ·o} , {signatur⁽⁺⁾·o} , {specif⁹·aĵ·o}
apart⭑·ig·a
1.
Apart⭑·ig·ant·a, kapabl⭑·a apart⭑·ig·i, rilat⭑·a al⭑ apart⭑·ig·o: for·ĵet⭑·i ĉio·n
apart⭑·ig·an ; la⭑ apart⭑·ig·a efik⭑·o de⭑ elektr¹·o-statik⁽⁺⁾·aj fort⭑·oj.
2.
(p.p. {topologi⁽⁺⁾·a spac⭑·o} ) Tia, ke⭑ por⭑ ĉiu·j du⭑ mal·sam⭑·aj punkt⭑·oj
kaj⭑ ekzist⭑·as {ĉirkaŭ·aĵ⭑·o} de⭑ kaj⭑ ĉirkaŭ·aĵ⭑·o de⭑ sen⭑
komun⭑·a punkt⭑·o: pro·vizit⭑·e per⭑ la⭑ {diskret¹·a topologi⁽⁺⁾·o} , ĉiu spac⭑·o
est⭑·as apart⭑·ig·a; ĉiu {metrik²·a spac⭑·o} est⭑·as apart⭑·ig·a.
Rim.: Ekzist⭑·as plur⁴·aj ali⭑·aj difin⭑·oj de⭑ apart⭑+ig⭑·ec·o de⭑ topologi⁽⁺⁾·a
spac⭑·o. La⭑ ĉi⭑-supr⭑·a difin⭑·o est⭑·as laŭ⭑ la⭑ german⭑·a matematik¹·ist·o
, pro⭑ kio tia·jn apart⭑·ig·ajn spac⭑·ojn oni ankaŭ⭑ nom⭑·as
haŭsdorfaj spac⭑·oj. La⭑ aŭtoritat⭑·aj font⭑·oj ne⭑ konsent⭑·as pri⭑ tiu
termin⭑·o. En⭑ trov⭑·ebl·as „apart⭑·ig·it·a spac⭑·o“ kun⭑ sinonim¹·o „separ⁽⁺⁾·it·a
spac⭑·o“ (ankaŭ⭑ en⭑ ). Ni prefer⭑·as „apart⭑·ig·a“ al⭑ „apart⭑·ig·it·a“, ĉar⭑
la⭑ spac⭑·on oni ne⭑ apart⭑·ig·is, sed⭑ ĝi mem⭑ ja⭑ apart⭑·ig·as si⭑·ajn
element¹·ojn unu·j de⭑ la⭑ ali⭑·aj. Ceter⭑·e la⭑ neologism²·o „separ⁽⁺⁾·i“ kun⭑
si⭑·a jur⭑·a signif⭑·o est⭑·as nek⭑ al·log⭑·a, nek⭑ oportun⭑·a. En⭑ aper⭑·as
„separ⁽⁺⁾·ebl·a“ kaj⭑ „separ⁽⁺⁾·it·a“, sed⭑ ĉi⭑-last⭑·an oni traduk⭑·as rus⭑·en per⭑
„ “ (ni⭑·a „apart⭑·ig·ebl·a“). Fin⭑·e, en⭑ oni parol⭑·as
pri⭑ „separ⁽⁺⁾·aj ar⭑·oj“ (noci⁽⁺⁾·o iom⭑ pli⭑ fort⭑·a ol⭑ „dis⭑·aj ar⭑·oj“, kiu ne⭑
rilat⭑·as al⭑ ni⭑·a demand⭑·o).
apart⭑·ig·i
{Dis·ig⭑·i} , met⭑·i en⭑ apart⭑·an lok⭑·on: Di⭑·o apart⭑·ig·is la⭑ lum⭑·on de⭑ la⭑
mal·lum⭑·o ; dek⭑·oj da⭑ paŝ⭑·oj apart⭑·ig·is ŝi·n ankoraŭ⭑ de⭑ la⭑ […] hom⭑·aj
figur⭑·oj ; ne⭑ far⭑·i mal·just⭑·an apart⭑·ig·on inter⭑ eminent⭑·ul·oj kaj⭑
ne⭑-eminent⭑·ul·oj ; la⭑ hospital¹·o est⭑·as apart⭑·ig·it·a de⭑ la⭑ strat⭑·o per⭑
sufiĉ⭑·e alt⭑·a krad⭑·o ; la⭑ hom⭑·o, kiu·n mi tiel⭑ plezur⭑·e nom⭑·is iam⭑
bapt⭑·o-patr⭑·o, est⭑·as apart⭑·ig·it·a el⭑ ni⭑·a kun·viv⭑·ad·o ; li apart⭑·ig·is la⭑
fotograf⭑·aĵ·ojn laŭ⭑ du⭑ part⭑·oj, met⭑·is la⭑ unu⭑·an dekstr⭑·en, la⭑ du⭑·an
mal·dekstr⭑·en ; fin⭑·e li apart⭑·ig·is si·n kun⭑ Kakambo ; purpur⭑·a
kurten⭑·o, apart⭑·ig·ant·a la⭑ mort⭑·ul·ojn de⭑ la⭑ sankt⭑·ej·o ; la⭑ lut⭑·a dors⭑·o
(de⭑ la⭑ statu¹·o) de·apart⭑·iĝ·is kiel⭑ unu⭑ pec⭑·o . {de·ten⭑·i} ,
{diferenc⭑·ig·i} , {divid⭑·i^1}
apart⭑·ig·ebl·a
1.
Tia, ke⭑ ebl⭑·as ĝi·n apart⭑·ig·i: la⭑ soci³·aj, lingvistik⁽⁺⁾·aj, psikologi²·aj
kaj⭑ ekonomi¹·aj aspekt¹·oj de⭑ la⭑ problem¹·o […] ne⭑ est⭑·as facil⭑·e
apart⭑·ig·ebl·aj, ĉar⭑ inter⭑ ili ekzist⭑·as esenc⭑·a inter·rilat⭑·o .
2.
(p.p. {topologi⁽⁺⁾·a spac⭑·o} ) Tia, ke⭑ ĝi en·hav⭑·as {numer⭑·ebl·an} {ĉie
dens⭑·an} sub·ar⭑·on: la⭑ ar⭑·o de⭑ reel⁽⁺⁾·oj est⭑·as apart⭑·ig·ebl·a, ĉar⭑ ĝi
en·hav⭑·as la⭑ ĉie dens⭑·an ar⭑·on de⭑ racional⁽⁺⁾·aj nombr⭑·oj.
Rim.: Sinonim¹·o: „separ⁽⁺⁾·ebl·a“ (en⭑ kaj⭑ ). Vd rimark⭑·on sub⭑
{apart⭑·ig·a} .
apart⭑·ul·o
Difin⭑·it·a hom⭑·o, kiu star⭑·as aŭ⭑ est⭑·as apart⭑·e, sin⁸-ten⭑·as apart⭑·e,
viv⭑·as apart⭑·e, ne⭑ kun⭑ ali⭑·aj hom⭑·oj aŭ⭑ ne⭑ laŭ⭑ ĝeneral¹·aj mor⭑·oj: ĉu⭑
ne⭑ est⭑·as pli⭑ mal·nobl⭑·e, sub⭑ kovr⭑·o de⭑ ĝeneral¹·a rimark⭑·o pik⭑·i
apart⭑·ul·on? ; en⭑ la⭑ popular²·a muzik⭑·a rond⭑·o […] li est⭑·is rigard⭑·at·a
kiel⭑ apart⭑·ul·o de⭑ la⭑ hom⭑·oj, ĉar⭑ li⭑·a muzik⭑·o oft⭑·e al·vok⭑·is disput⭑·on
. {ermit⭑·o} , {marĝen¹·ul·o} , {original¹·ul·o} , {strang⭑·ul·o}
apart⭑·e de⭑
(prepozici⭑·aĵ·o)
Mal·kun⭑·e, iom⭑ distanc¹·e de⭑, sen⭑ rilat⭑·o kun⭑: apart⭑·e de⭑ li est⭑·iĝ·is
nenio ; la⭑ korp⭑·o apart⭑·e de⭑ la⭑ spirit⭑·o est⭑·as mal·viv⭑·a ; sed⭑ kio
rest⭑·as apart⭑·e de⭑ (kp {krom⭑^1.b} , {ekster⭑^2} ) art⭑·o kaj⭑ sport¹·oj
kaj⭑ la⭑ meti⭑·oj ? li est⭑·is mal·babil⭑·em·a kaj⭑ […] kutim⭑·e ten⭑·is si·n,
kiom⭑ ebl⭑·e, apart⭑·e de⭑ la⭑ vilaĝ⭑·an·oj ; [ili] viv⭑·ad·is tre⭑ apart⭑·e de⭑
l'⭑ ceter⭑·aj ;
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.136 2023/12/12 19:23:55 ]
__________________________________________________________________