vidu ankaŭ la klarigojn
ĉeval·/·o

ĉeval·o

   1.
          Iu el grand·aj {ne·par+huf·ul·oj} kun larĝ·aj huf·oj, long·a harar⁽⁺⁾·o sur
          la krest¹·o de la kol·o kaj har-vost·o, kaj kiu·j est·as uz·at·aj ek~de la
          antikv·a epok·o kiel rajd- kaj tir·--best·oj: la vetur·ig·ist·o halt·ig·as
          la ĉeval·ojn, kaj la sinjor·in·o rapid·e el·ramp·as el la kaleŝ·o ; li·a
          fort·a ĉeval·o flug·as kun rapid·ec·o de sag·o ; frap·is la huf·oj de
          ĉeval·oj ; {galop} antaj ĉeval·oj ; berber⁽⁺⁾·aj ĉeval·oj ; {kur-ĉeval·o}
          j ; ĉar²-ĉeval·oj ; ŝarĝ·o-ĉeval·o ; ĉiu·j ĉeval·oj kaj ĉar²·oj de Faraon⁽⁺⁾·o
          kaj li·aj rajd·ant·oj kaj li·a milit·ist·ar·o ating·is ili·n . kiam vi
          ir·os milit·e kontraŭ vi·an mal·amik·on kaj vi vid·os ĉeval·ojn kaj
          ĉar²·ojn kaj pli mult·e da hom·oj ol ĉe vi, ne tim·u ili·n ; la moŝt·o
          sinjor·o ek·pik·as si·an ĉeval·on per spron·o kaj agrabl·e galop¹·as ;
          {rajd·i} sur ĉeval·o oni ne lern·as sen fal·o ; sel·ant·e ĉeval·on, oni
          ĝi·n kares·as ; al ĉeval·o donac·it·a oni buŝ·on ne esplor·as ; danĝer·a
          est·as bov·o antaŭ·e, ĉeval·o mal·antaŭ·e, kaj mal·saĝ·ul·o de ĉiu·j
          flank·oj ; {azen·o} j, {zebr·o} j kaj ĉeval·oj est·as en la sam·a
          genr⁹·o. {pone⁽⁺⁾·o} , {hiparion⁽⁺⁾·o} , {kiang⁽⁺⁾·o}

   2.
          {Ŝak-pec·o} , kutim·e figur·at·a per ĉeval·a kap·o: la kurier·o marŝ·is
          […], sed la blank·a ĉeval·o kaj la nigr·a ĉeval·o star·is .
          {kavalir·o^3}

ĉeval·a

          Rilat·a al ĉeval·o: ĉeval·aj huf·oj ; ĉeval·a sang·o ; post moment·o
          ek·son·is ĉeval·a galop¹·o ; ĉeval·aj blek·oj ; du+ĉeval·a ĉar²·o ; tri·o
          ĉeval·a ek·kur·is ; kvar+ĉeval·a kaleŝ·o ; li met·is sub la kap·on
          ĉeval·an krani·on por baldaŭ vek·iĝ·i pro la mal·mol·ec·o de la kusen·o
          ; pli tir·as vir·in·a har·o, ol ĉeval·a par·o .

ĉeval·et·o

   1.
          Mal·grand·a ĉeval·o: oni ne memor·os li·n, li·a sort·o est·os kiel la
          sort·o de am·at·a ĉeval·et·o: „en·ter·ig·it·a kaj tuj forges·it·a“ ; la
          ĉeval·et·o […] al·port·is ok funt·ojn kaj du ŝiling¹·ojn ; mi for·kur·is,
          por ven·ig·i al vi la ĉeval·et·on .

   2.
          {Tem·o} , pri kiu koncern·ul·o ĉiam volont·e {parol·as} , kiu ĉiam
          li·n {interes·as} : tio est·as li·a am·at·a ĉeval·et·o; li tuj ek·rajd·is
          si·an am·at·an ĉeval·et·on pri la super·sign·a re·form·o; la facil·ec·o de
           est·as la plej am·at·a ĉeval·et·o, sur kiu ili el·vetur·as al
          ĉiu okaz·o . {am·at·aĵ·o} {ŝat-okup·o} , {hobi⁽⁺⁾·o}

Ĉeval·et·o (Equ)

          Nord·--hemisfer⁽⁺⁾·a {stel-figur·o} (): NGC 7040 […] est·as galaksi⁹·o en
          konstelaci⁽⁺⁾·o Ĉeval·et·o .

ĉeval·aĵ·o

          Viand·o de ĉeval·o: la ĉef·urb·an·oj sufer·as pro mank·o de nutr·aĵ·o kaj
          est·as dev·ig·at·aj manĝ·i ĉeval·aĵ·on ; [dum] la tiel nom·at·a
          ĉeval·aĵ·o-skandal²·o […] montr·iĝ·is, ke ekzempl·e bov·o-produkt·aĵ·oj
          en·hav·as foj+foj·e ĉeval-viand·on ; ĉeval·aĵ·o est·as naci·a manĝ·aĵ·o kaj
          bon+gust·aĵ·o en mult·aj land·oj de sud·--amerik⁸·o .

ĉeval·ej·o

          Konstru·aĵ·o en kiu oni ten·as ĉeval·ojn: konduk·u la ĉeval·on en la
          ĉeval·ej·on ; kovr·u al ni la tabl·on prefer·e en la ĉeval·ej·o ; vi
          dev·us du jar·ojn bala·i ĉe mi la ĉeval·ej·on ; en la ĉeval·ej·o blek·is
          la nigr·aj ĉeval·oj, kiu·j merit·is admir·ad·on, kaj oni ili·n admir·is
          .

ĉeval·estr·o

          Kort·eg·a ofic·ist·o pri·zorg·ant·a la kort·eg·ajn stabl·ojn kaj ĉiu·jn
          afer·ojn rilat·ajn al ties ĉeval·oj: (la princ·o) send·is al ŝi si·an
          ĉeval·estr·on kun jen·a propon·o… ; Jam tag·on post·e ek·inter·rilat·is
          reĝ·a ĉeval·estr·o kun Krenkel por aĉet·o de la du bon·aj ĉeval·oj por
          la kort·eg·a stal·o .

ĉe·valid⁴·o

          {Id⁽⁺⁾·o^1} de ĉeval·o: ĉe·valid⁴·o est·as ne·matur·a ĉeval·o ; la patr·in·o
          […] kapt·is la kur·ant·an knab·on, kiel ĉe·valid⁴·on ; sur ĉeval-kamp·oj
          en barit⁽⁺⁾·aj lok·oj apud vilaĝ·oj kur·ad·is ĉe·valid⁴·oj kaj paŝt·is si·n
          bel·aj ĉeval·in·oj .

ĉeval·in·o

          In-seks·a ĉeval·o: al la ĉeval·in·o en la ĉar²·oj de Faraon⁽⁺⁾·o / mi
          kompar·as vi·n, ho mi·a am·at·in·o ; ĉeval·o-vir·o, kiu sat·e si·n
          paŝt·int·e, en·kur·as sur la herb·ej·on inter la ĉeval·in·ojn ; [ĉu] kun
          tio ĉi vi·a ĉeval·in·o ir·as jam al la stal·o? .

ĉeval·ist·o

          Serv·ist·o kiu pri·zorg·as ĉeval·ojn: Ili ambaŭ si·n ban·is, sur·met·is
          kamizol·ojn kaj du·on-kiras·ojn kaj sid·iĝ·is sur la ĉeval·ojn, kiu·j
          si·n ŝir·is el la man·oj de la ĉeval·ist·oj ; li·aj {stal·ist·oj} est·is
          ankaŭ ĉeval·ist·oj .

de·ĉeval·iĝ·i

          Las·i la rajd·ad·on de ĉeval·o: de·ĉeval·iĝ·u, amik·o, kaj sen·brid·ig·u la
          best·ojn ; kiam ili de·ĉeval·iĝ·is ŝi·a patr·o gvid·is ŝi·n al la
          ĉambr·et·o .

kur-ĉeval·o

          {Ĉeval·o} el mal·pez·a, rapid·a ras¹·o, uz·at·a por kur·ad·o: jung·u al la
          ĉar²·o kur-ĉeval·ojn […] vi est·as la komenc·o de pek·oj ; pli rapid·e
          ol agl·oj, li·aj kur-ĉeval·oj kur·is / kaj li fajf·is, kaj kri·is, kaj
          nom·e ili·n al·vok·is .

mar+ĉeval·et·o

          Mar·a {fiŝ} et·o kun ark·a korp·o kaj fleks·ebl·a vost·o, per kiu ĝi
          ten·as si·n al objekt·oj; ankaŭ nom·at·a {hipokamp⁽⁺⁾·o} ; {genr⁹·o} el
          famili·o singnatedoj (): plej okul+frap·a est·as la mar+ĉeval·et·o […],
          ĝi·a kap·o ver·e simil·as al la ĉeval·a […], pro tio ĉi tiu fiŝ·o
          ricev·is en ĉiu·j lingv·oj la sam·an nom·onmar+ĉeval·et·o ; mi trov·is
          verd·an mar+ĉeval·et·on (hipokamp⁽⁺⁾·o), eg·an roz+kolor·an langust⁽⁺⁾·on kaj
          nigr·e~brun·an kankr·eg·on .

sur·ĉeval·iĝ·i

          Ek·sid·i sur la dors·o de ĉeval·o, {sur·sel·iĝ·i} : Al⁽⁺⁾·ad·in·o
          sur·ĉeval·iĝ·is kaj tra·ir·is la strat·ojn ; ili sur·ĉeval·iĝ·is, pik·is
          ĉeval·ojn en ingven·ojn kaj plu galop¹·is al najbar·a gent·o .

tir-ĉeval·o

          Ĉeval·o uz·at·a por tir·i plug·il·on, ĉar²·on ks: en la pas·int·ec·o oni
          vid·ad·is farm-best·ar·on kaj tir-ĉeval·ojn sur la urb·aj strat·oj, oni
          nun observ·as luks·ajn kaj modest·ajn aŭtomobil¹·ojn ;

troj⁽⁺⁾·a ĉeval·o, troj⁽⁺⁾·an·a ĉeval·o

   1.
          {Insid} a en·ig·o de mal·util·aj hom·oj  rimed·oj inter mal·amik·ojn
          (kiel far·is antikv·aj grek⁸·oj kontraŭ {troj} an·oj per ĉeval-statu¹·o
          laŭ {Iliad⁽⁺⁾·o} ): la popol·a front·o est·is el·pens·it·a de la Tri·a
          Inter·naci·o kiel troj⁽⁺⁾·a ĉeval·o por akir·i la kontrol·on de la
          labor·ist·aj organiz¹·oj ; la angl·a ·as troj⁽⁺⁾·a ĉeval·o, ruz·e donac·it·a
          de la imperi·ism·aj potenc·oj de tut+mond·ig·o, kaj blind·e akcept·it·a
          de soci³·oj ali+lingv·aj .

   2.
          Ŝajn·e util·a, real¹·e mal·util·a program¹·o, kiu kaŝ·e difekt·as, romp·as
          sekur⁴·ec·on, mal·ferm·as konekt⁹·on al ekster·ul·o ktp:  […]
          est·as Troj⁽⁺⁾·a Ĉeval·o, ne virus⁹·o, kaj tre danĝer·a ; prognoz¹·as, ke
          komput⁹·il·oj, ret-pirat¹·oj, virus⁹·oj kaj troj⁽⁺⁾·an·aj ĉeval·oj est·os
          integr⁽⁺⁾·aj part·oj de intern·aj kaj inter·naci·aj konflikt²·oj .

vir-ĉeval·o

          Vir+seks·a ĉeval·o: (jun·a zebr·in·o) rifuĝ·as hazard²·e en stal·on, kaj
          vir-ĉeval·o rigard·as ŝi·n per mir·ig·it·aj okul·oj ; la vir-ĉeval·o tiam
          sufiĉ·e fort·e en la ventr·on bat·is, mi  konsci·on perd·is ; la
          sinjor·in·o, kaj la vir-ĉeval·o est·as sam+kolor·aj .

ĉeval-pov·o

          Mal·nov·a komun+uz·a {mezur-unu·o} de meĥanik·a pov·o respond·a al fort·o
          de averaĝ⁽⁺⁾·a ĉeval·o, egal·a en Eŭrop·o al 75 {kilogram-metr·oj} en
          sekund·o (735,75 W), en Uson⁹·o al 550 fut-funt·oj en sekund·o (745,7
          W): motor¹·o de motorcikl⁽⁺⁾·o „  “ [hav·as] potenc·on egal·a al
          98 ĉeval-pov·oj . (ĈP)

   [artikol-versi⁹·o: 1.179 2023/10/31 13:37:03 ]
     __________________________________________________________________