vidu ankaŭ la klarigojn
ĉiel·/·o

ĉiel·o

   1.
          La ŝajn·e volb⁽⁺⁾·a spac·o etend·iĝ·ant·a super ni·a kap·o, en kiu ni vid·as
          la astr¹·ojn: la ĉiel·o est·as blu·a ; bel·a sen·nub·a ĉiel·o; la vintr·a
          ĉiel·o bril·is per la plej pur·a lazur¹·o ; la stel·oj de la ĉiel·o
          bril·is ; maten·e la ĉiel·o est·is kovr·it·a de dik·a, plumb·o-griz·a
          nub-tavol·o, kiu ne permes·is tag·iĝ·on ; glor·i, alt·ig·i iu·n ĝis la
          ĉiel·o. (vd {apoteoz²·i} ) {ĉiel·o-sfer¹·o} , {firm·aĵ·o} , {firmament⁽⁺⁾·o}

   2.
          La rest·ad·ej·o de Di·o  di·oj, kaj kie·n laŭ krist·an·a kred·o ir·os la
          anim·oj de pi·aj viv·int·oj: ho Di·o Cebaot, re·turn·iĝ·u, rigard·u el la
          ĉiel·o kaj vid·u ; mi rigard·os (post mi·a mort·o) al vi de la ĉiel·o
          kaj ĉiam est·os apud vi ; port·ant·e mort·int·an infan·on al la ĉiel·o
          ; al Ramzes ŝajn·is, ke li est·is lev·it·a al la ĉiel·o (plen·e
          feliĉ·a) . {paradiz·o}

   3.
          Di·o: pro la ĉiel·o, ne far·u tio·n ĉi !

ĉiel~ir·o

          La mirakl¹·a lev·iĝ·o de Jesu³·o el inter la apostol¹·oj en la ĉiel·on
          post li·aj mort·o kaj re·viv·iĝ·o  simil·a event⁸·o rakont·at·a de la
          Bibli¹·o: per ĉiel~ir·o en la krist·an·ism·o oni re·memor·as, kiam Jesu³·o
          Krist·o korp·e ir·is al Di·o ; bild¹·o de la ĉef·altar·o est·as kopi·o de
          Tiziano: Ĉiel~ir·o de Mari·a el Veneci⁽⁺⁾·o (vd {ĉiel·en~pren·o} ) ; laŭ
          Bibli¹·o la profet·o Elija ĉiel-ir·is per fajr·a ĉar²·o kaj fajr·aj
          ĉeval·oj .

Ĉiel~ir·o

          La krist·an·a {fest·o} memor·ig·ant·a pri la lev·iĝ·o de Jesu³·o al la
          ĉiel·o, unu el la grand·aj {dek-du·op·aj fest·oj} okaz·ant·a je la
          kvar+dek·a tag·o post Pask·o: la Tag·on de Patr·oj oni fest·as en
          German·uj·o je Ĉiel~ir·o.

Ĉiel·en~pren·o

   1.
          Mirakl¹·o proklam·it·a en 1950 kiel rom⁽⁺⁾-katolik¹·a dogm·o, laŭ kiu la
          Di-patr·in·o ·is korp·e lev·it·a en la Ĉiel·on.

   2.
          Rom⁽⁺⁾-katolik¹·a {fest·o} re·memor·ant·a la Ĉiel·en~pren·on^1 kaj respond·a
          al la ortodoks²·a {En·dorm·iĝ·o de la Di-patr·in·o} : la koncert¹·o okaz·is
          en preĝ·ej·o de Ĉiel·en~pren·o de la Virg·ul·in·o Mari·a en urb·o Holešov
          la 15an de oktobr⁽⁺⁾·o .

   Rim.: La legend·o pri la korp·a Ĉiel·en~pren·o de la Di-patr·in·o ekzist·as
   ankaŭ en ortodoks²·ism·o, tamen ne·oficial·e. Laŭ tiu legend·o, jam post la
   en·tomb·ig·o de la Di-patr·in·o, oni mal·ferm·is la tomb·on por la apostol¹·o
   Tomas⁽⁺⁾·o (kiu ne ĉe·est·is dum la En·dorm·iĝ·o) ‐ sed en la tomb·o jam nenio·n
   trov·is. Do, En·dorm·iĝ·o kaj Ĉiel·en~pren·o est·as mal·sam·aj epizod¹·oj, kvankam
   ambaŭ tem·aspri la fin·o de la ĉi-mond·a viv·o de la Di-patr·in·o“, kaj la
   respond·aj fest·oj okaz·as sam+tag·e en la respektiv²·aj eklezi¹·aj kalendar¹·oj
   (je la 15a de aŭgust⁽⁺⁾·o). Ankaŭ la sankt·aj bild¹·oj pri tiu·j du fest·oj
   aspekt¹·as tut·e mal·simil·e.

sub liber·a ĉiel·o

          En lok·o ne·kovr·it·a, sen tegment·o  ŝirm·o: la stab·o ... pas·ig·is
          la nokt·on sub liber·a ĉiel·o .

ĉiel·o-sfer¹·o, ĉiel~sfer¹·o

          Fikci⁴·a {sfer¹·o^1.a} kun arbitr·e grand·a radius⁽⁺⁾·o, kies centr·on oni
          kutim·e elekt·as  sam+centr·e kun Ter·o,  en la lok·o kie est·as la
          observ·ant·o,  en la centr·o de Sun·o,  en ajn·a ali·a lok·o, sur
          kiu·n sfer¹·on oni projekci¹·as la {astr¹·ojn} : ekzempl·oj pri
          ĉef·cirkl⁸·oj sur la ĉiel·o-sfer¹·o est·as la horizont¹·o (en la
          astronomi¹·a senc·o), la ĉiel~ekvator¹·o, kaj la ekliptik⁽⁺⁾·o ;
          Aitken-katalogo [...] list¹·ig·as 17.180 du·op·ajn stel·ojn de la
          nord·a ĉiel~sfer¹·o .

ĉiel·a sfer¹·o

   1.
          {Ĉiel·o-sfer¹·o} : zenit·o [est·as] la punkt·o sur la ĉiel·a sfer¹·o,
          situ⁸·ant·a vertikal·e super la kap·o de la observ·ant·o ; astr¹·aj mov·oj
          de la ĉiel·a sfer¹·o .

   2.
          Ĉiu el la rivolu⁸·ant·aj kristal·aĵ·oj en la form·o de sam+centr·aj
          {kav·aj glob·oj} , sur kiu·j (laŭ la antikv·ul·oj) est·as fiks¹·it·aj la
          astr¹·oj: la muzik·o de la ĉiel·aj sfer¹·oj (produkt·at·a de la mov·iĝ·o
          de tiu·j kristal·aĵ·oj).

   [artikol-versi⁹·o: 1.126 2023/10/31 13:37:03 ]
     __________________________________________________________________