vidu ankaŭ la klarigojn
dank⭑·/·i
dank⭑·i
(tr)
1.
Esprim⭑·i per⭑ vort⭑·oj ŝuld⭑·an aŭ⭑ aprez⁽⁺⁾·an sent⭑·on pro⭑ ricev⭑·it·a serv⭑·o,
bon⭑·o aŭ⭑ propon⭑·o: dank⭑·i iu·n aŭ⭑ al⭑ iu, pro⭑ io aŭ⭑ por⭑ io; mi dank⭑·as
al⭑ vi pro⭑ vi⭑·a komplez⭑·o; ĵet⭑·is si·n vizaĝ⭑-al·ter⭑·e kaj⭑
ador⭑+klin⭑·iĝ·is, kaj⭑ dank⭑·is la⭑ reĝ⭑·on ; [ili] dank⭑·is la⭑ Etern⭑·ul·on,
ke⭑ Li est⭑·as bon⭑·a ; mi dank⭑·os Vi·n etern⭑·e por⭑ tio, kio·n Vi far⭑·is ;
dank⭑·is pro⭑ tio Di⭑·on de⭑ la⭑ ĉiel⭑·o ; mi anticip³·e dank⭑·as
vi·n
Rim.: La⭑ PIV-oj en·ten⭑·as jen⭑·an ekzempl⭑·on kun⭑ nepr⭑·e mal·ĝust⭑·a
klar⭑·ig·o: „Ĉu⭑ vi dezir⭑·as kaf⭑·on? ― Mi dank⭑·as (t.e. ne⭑, sed⭑ mi
dank⭑·as pro⭑ la⭑ propon⭑·o)“. Gast⭑·ig·ant·o kiu akcept⭑·as la⭑ -an
interpret¹·on risk⭑·as ofend⭑·i si⭑·an gast⭑·on, ĉar⭑ la⭑ indik³·it·a implic⁽⁺⁾·aĵ·o
(ke⭑ nud⭑·a dank⭑·o esprim⭑·as rifuz⭑·on) est⭑·as tut⭑·e mal·evident¹·a kaj⭑
neniel⭑ inter·naci⭑·a. Ali⭑+flank⭑·e, ankaŭ⭑ la⭑ dank⭑·ant·o prefer⭑·e uz⭑·u pli⭑
klar⭑·an respond⭑·on: „Jes⭑, dank⭑·on“ aŭ⭑ „Ne⭑, dank⭑·on“. (Rus⭑·a
gast⭑·ig·ant·o, ricev⭑·int·e la⭑ mal·klar⭑·an respond⭑·on, normal¹·e
re·demand⭑·as: „Ĉu⭑ ‚dank⭑·on jes⭑‘ aŭ⭑ ‚dank⭑·on ne⭑‘?“) Ial⭑ sub⭑ la⭑ sam⭑·a
senc⭑·o-difin⭑·o PIV-oj don⭑·as la⭑ ironi¹·an proverb⭑·on Por⭑ honor⭑·o ni
dank⭑·as, se⭑ manĝ⭑·' al⭑ ni mank⭑·as — probabl³·e pro⭑ mis·kompren⭑·o.
2.
Montr⭑·i per⭑ far⭑·o ŝuld⭑·an sent⭑·on pro⭑ ricev⭑·it·a serv⭑·o; reciprok⭑·i
serv⭑·on pro⭑ ricev⭑·it·a serv⭑·o: li dank⭑·is al⭑ mi per⭑ donac⭑·o; ŝi
prezent⭑·is la⭑ man⭑·on al⭑ si⭑·a sav⭑·int·o, kaj⭑ li·n dank⭑·is per⭑
kor⭑-tuŝ⭑·ant·aj vort⭑·oj ; Beatric⁽⁺⁾·o li·n dank⭑·is per⭑ rigard⭑·o [tia] ke⭑ li
ne⭑ hav⭑·is motiv¹·ojn por⭑ bedaŭr⭑·i si⭑·an ofer⭑·on ; mi dank⭑·is per⭑ varm⭑·a
preĝ⭑·o la⭑ sen·fin⭑·e indulg⭑·an Sinjor⭑·on de⭑ la⭑ ĉiel⭑·oj ; kiu regal⭑·as
per⭑ ŝton⭑·oj, tiu·n oni dank⭑·as per⭑ baston⭑·oj . {rekompenc⭑·i} ,
{re·pag⭑·i} .
3.
Konsci⭑·i, ke⭑ oni hav⭑·as la⭑ moral¹·an dev⭑·on reciprok⭑·i al⭑ iu ricev⭑·it·an
serv⭑·on: mi tre⭑ dank⭑·as al⭑ li pro⭑ li⭑·a help⭑·o; la⭑ kaŝ⭑·it·aĵ·o
mal·kaŝ⭑·iĝ·is al⭑ en⭑ nokt⭑·a vizi⁶·o, kaj⭑ dank⭑·is pro⭑
tio Di⭑·on de⭑ la⭑ ĉiel⭑·o ; mi dank⭑·is en⭑ mi⭑·a kor⭑·o al⭑ , kiu
don⭑·is al⭑ mi mon⭑·on por⭑ pag⭑·i la⭑ flug⭑·ad·on .
4.
Ĝu⭑·i io·n pro⭑ la⭑ efik⭑·o de⭑ io: al⭑ tiu ne·atend⭑·it·a cirkonstanc⭑·o mi
dank⭑·is la⭑ viv⭑·on; mi dank⭑·is mi⭑·an sukces⭑·on al⭑ mi⭑·a bon⭑~far⭑·ant·o kaj⭑
instru⭑·ant·o en⭑ muzik⭑·o ; la⭑ tut⭑·an ni⭑·an alt⭑·an kultur¹·on kaj⭑
civilizaci³·on ni dank⭑·as nur⭑ al⭑ [...] la⭑ posed⭑·ad·o de⭑ lingv⭑·o .
{dank⭑·e al⭑} , {ŝuld⭑·i}
dank⭑·o, dank⭑·ad·o
Vort⭑·oj aŭ⭑ far⭑·oj por⭑ dank⭑·i: dank⭑·on! dank⭑·on pro⭑ tio, ke⭑ vi ven⭑·is
al⭑ mi ; kant⭑·i dank⭑·on al⭑ la⭑ Etern⭑·ul·o ; psalm¹·o de⭑ dank⭑·ad·o ; ĉu⭑ tio
est⭑·as vi⭑·a dank⭑·o ? kritik⭑·ojn ni akcept⭑·as kun⭑ dank⭑·o, ĉar⭑ ili […]
help⭑·as al⭑ ni⭑·a perfekt⭑·iĝ·o ; mi esprim⭑·as ankaŭ⭑ kor⭑·an dank⭑·on al⭑
tiu·j person⭑·oj ; ni ŝuld⭑·as dank⭑·on al⭑ la⭑ land⭑·o mem⭑ por⭑ la⭑ invit⭑·o ;
dank⭑·on al⭑ vi por⭑ tiu ĉi⭑ feliĉ⭑·a el·pens⭑·o ! mi aŭskult⭑·os vi⭑·an
dank⭑·ad·on en⭑ pli⭑ oportun⭑·a okaz⭑·o . {dank⭑-esprim⭑·o} , {dank⭑-kant⭑·o} ,
{dank⭑-ofer⭑·o}
dank⭑·a
Esprim⭑·ant·a aŭ⭑ sent⭑·ant·a dank⭑·on: kun⭑ dank⭑·a voĉ⭑·o ; dank⭑·a pac⭑-ofer⭑·o ;
mi est⭑·as dank⭑·a al⭑ li ; glor⭑-kant⭑·o […] lev⭑·iĝ·is per⭑ dank⭑·aj akord¹·oj
; Re·ĝin²·o re·kompens¹·is li⭑·an sin⁸-don⭑·on per⭑ dank⭑·a rid⭑·et·o ; dum⭑ la⭑
dank⭑·a vizit⭑·o, kiu·n li far⭑·is al⭑ la⭑ markiz¹·o, ĉi⭑ tiu de·nov⭑·e
cert⭑·ig·is la⭑ jun⭑·ul·on ke⭑ li pov⭑·os konfid⭑·i al⭑ li⭑·a protekt¹·o ; ni
ĉiu·j [...] est⭑·us ne·dir⭑·ebl·e dank⭑·aj al⭑ vi, se⭑ vi vol⭑·us donac⭑·i
kelk⭑·ajn nov⭑·ajn rakont⭑·ojn .
dank⭑·e
1.
Kun⭑ dank⭑·o, en⭑ dank⭑·a manier⭑·o: ju⭑ la⭑ kritik⭑·oj de⭑ mi⭑·a lingv⭑·o est⭑·as
pli⭑ sever⭑·aj, des⭑ pli⭑ dank⭑·e mi ili·n al·pren⭑·as ; dank⭑·e ŝi rid⭑·et·ad·is
al⭑ li ; ho⭑! dank⭑·e, kar⭑·ul·in·o: re·dir⭑·u al⭑ mi tiu·n konsol⭑·an parol⭑·on
; la⭑ ĉef⭑·o dank⭑·e akcept⭑·is .
2.
Pro⭑ konven⭑·a help⭑·o de⭑…: ili si·n port⭑·ad·is tra⭑ la⭑ aer⭑·o dank⭑·e si⭑·an
propr⭑·an facil⭑·ec·on ; dank⭑·e la⭑ labor⭑·on de⭑ tiu·j ĉi⭑ amik⭑·oj mi
esper⭑·as, ke⭑ l'⭑ afer⭑·o baldaŭ⭑ kaj⭑ sen⭑ bru⭑·o vast⭑·iĝ·os ; [ili] tim⭑·os,
ke⭑ dank⭑·e tiu·n vast⭑·an liber⭑·ec·on la⭑ lingv⭑·o inter·naci⭑·a baldaŭ⭑
dis·fal⭑·os .
dank⭑·em·a
Natur⭑·e inklin⭑·a al⭑ dank⭑·ad·o, em⭑·a reciprok⭑·i la⭑ far⭑·it·an bon⭑·on: tre⭑
dank⭑·em·aj ni est⭑·as al⭑ la⭑ reg⭑·ist·ar·o pro⭑ ĝi⭑·a invit⭑·o ; flam⭑·em·a en⭑ la⭑
koler⭑·o, li sci⭑·as tamen⭑ est⭑·i dank⭑·em·a ; dank⭑·em·aj rigard⭑·oj kaj⭑
graci⭑·et·aj genu⭑-fleks⭑·oj rekompenc⭑·is li·n ; mi fid⭑·as, ke⭑ kiam⭑ vi
ating⭑·os honor⭑·on kaj⭑ alt⭑·an situaci⭑·on, vi montr⭑·os dank⭑·em·an kor⭑·on ;
Li est⭑·as bon⭑·a al⭑ la⭑ ne·dank⭑·em·ul·oj kaj⭑ mal·bon⭑·ul·oj .
Rim.: La⭑ nuanc⭑·o kun⭑ „dank⭑·a“ ne⭑ est⭑·as tre⭑ grand⭑·a. Teori⭑·e iu
dank⭑·em·a facil⭑·e hav⭑·as la⭑ kapabl⭑·on sent⭑·i si·n dank⭑·a: oni ne⭑ uz⭑·u
„dank⭑·em·a“, kiam⭑ ne⭑ tem⭑·as pri⭑ konstant⭑·a em⭑·o al⭑ dank⭑·o, sed⭑ pri⭑ la⭑
moment⭑·a manifest¹·iĝ·o de⭑ dank⭑·o pro⭑ konkret²·a serv⭑·o oni simpl⭑·e uz⭑·u
„dank⭑·a“ .
dank⭑·em·o, dank⭑·em·ec·o
Inklin⭑·o al⭑ dank⭑·ad·o, dank⭑·a sent⭑·o: ni akcept⭑·as tio·n, ĉiel⭑ kaj⭑ ĉie
[...] kun⭑ plen⭑·a dank⭑·em·ec·o ; [ili] mir⭑·ig·it·aj kaj⭑ plen⭑·a de⭑
dank⭑·em·o, forges⭑·is si⭑·an koler⭑·on ; oni dev⭑·as montr⭑·i al⭑ li ni⭑·an
dank⭑·em·on ; dum⭑ kelk⭑·a temp⭑·o mi est⭑·is pro⭑ dank⭑·em·o la⭑ am⭑·aĵ·ist·in·o de⭑
tiu kurac⭑·ist·o ; tio ĉi⭑ est⭑·as infan⭑·a dank⭑·em·ec·o por⭑ patr⭑·a
mal·sever⭑·ec·o .
dank⭑·ind·a
Kio merit⭑·as dank⭑·on: la⭑ hazard²·o est⭑·is dank⭑·ind·a, ĉar⭑ ĝi li·n met⭑·is
en⭑ la⭑ oportun⭑·an lok⭑·on ; la⭑ tut⭑·e ne·merit⭑·a kaj⭑ tial⭑ ankoraŭ⭑ pli⭑
dank⭑·ind·a bon⭑·ec·o kaj⭑ gast⭑+am⭑·ec·o rilat⭑·e ni·n fremd⭑·ul·ojn tut⭑·e
al·milit⭑·is al⭑ si ni⭑·ajn kor⭑·ojn ; por⭑ tia·j hom⭑·oj esperant⭑·o […]
pov⭑·as est⭑·i la⭑ sol⭑·a fenestr⭑·o, des⭑ pli⭑ grav⭑·a est⭑·as la⭑ labor⭑·o de⭑ la⭑
traduk⭑·ist·o, kaj⭑ des⭑ pli⭑ dank⭑·ind·a ; tiu·j gast⭑·ig·ad·oj en⭑ Brusel⁽⁺⁾·o
est⭑·is dank⭑·ind·aj […] ĉef⭑·e al⭑ s-ino . {ne⭑ dank⭑·ind·e}
mal·dank⭑·i
(x)
Esprim⭑·i mal·kontent⭑·on malgraŭ⭑ ricev⭑·it·a sed⭑ ne⭑ pet⭑·it·a aŭ⭑ ne·sufiĉ⭑·a
favor⭑·o, {plend⭑·i} : ag⭑·u do⭑, kaj⭑ vi·n ne⭑ ĝen⭑·u, se⭑ mal·dank⭑·os la⭑
popol⭑·o ; ne⭑ est⭑·u mal·dank⭑·a, respond⭑·is la⭑ profet⭑·o ; Kosov⁽⁺⁾·o […]
est⭑·is aneks²·it·a de⭑ la⭑ unu⭑·a Jugoslavi⁽⁺⁾·o en⭑ 1913, mal·dank⭑·e al⭑ tiam⭑·aj
ŝtat⭑-potenc⭑·oj, ĉef⭑·e Franci⁽⁺⁾·o kaj⭑ Rusi⁽⁺⁾·o .
sen·dank⭑·a
1.
Ne⭑ hav⭑·ant·a aŭ⭑ ne⭑ montr⭑·ant·a dank⭑·an sent⭑·on: vi est⭑·is por⭑ mi tiel⭑
bon⭑·a, ke⭑ krom⭑ ne·honest⭑·a mi est⭑·us ankoraŭ⭑ sen·dank⭑·a, se⭑ mi... ; vi
sen·dank⭑·a kre⭑·it·aĵ·o! ; [li] montr⭑·iĝ·is plej⭑ sen·dank⭑·a sen·taŭg⭑·ul·o .
2.
Ne⭑ kompens¹·ant·a la⭑ pen⭑·on: lac⭑·aj de⭑ la⭑ sen·dank⭑·a labor⭑·ad·o ; ni⭑·a
labor⭑·ad·o est⭑·as ia+foj⭑·e tre⭑ mal·facil⭑·a kaj⭑ sen·dank⭑·a .
sen·dank⭑·ul·o, mal·dank⭑·ul·o
Hom⭑·o sen·dank⭑·a, ne⭑ re·pag⭑·ant·a per⭑ vort⭑·oj aŭ⭑ per⭑ ag⭑·oj ricev⭑·it·an
bon⭑·on: por⭑ mi·n dank⭑·i pro⭑ ĉio, kio·n mi far⭑·is por⭑ li, tiu
mal·dank⭑·ul·o, tiu sen·kor⭑·ul·o klopod⭑·as per⭑ si⭑·aj tut⭑·aj fort⭑·oj por⭑ mi·n
ruin⭑·ig·i ; ar la⭑ mal·ben⭑·o de⭑ la⭑ profet⭑·o star⭑·as super⭑ la⭑ kap⭑·o de⭑
mal·dank⭑·ul·o, kiu ne⭑ pov⭑·os vid⭑·i la⭑ klar⭑·an lum⭑·on de⭑ la⭑ paradiz⭑·o ;
ne·sat⭑·ig·ebl·aj sen·dank⭑·ul·oj ; kontraŭ⭑ sen·dank⭑·ul·o fuĝ⁸·ant·a kun⭑
mal·ŝat⭑·o .
dank⭑·e al⭑, dank⭑·' al⭑, dank⭑·e ...-n
(prepozici⭑·aĵ·o)
{Pro⭑} la⭑ help⭑·o de⭑ iu, pro⭑ la⭑ bon⭑·a efik⭑·o de⭑ io: dank⭑·e al⭑ mon⭑·o,
kiu·n ŝi hered⭑·is de⭑ si⭑·a bapt⭑·o-patr⭑·in·o, ŝi tra·vetur⭑·is Hindi⁽⁺⁾·on ; ili
manĝ⭑·is, sat⭑·iĝ·is, gras⭑·iĝ·is, kaj⭑ ĝu⭑·is, dank⭑·' al⭑ Vi⭑·a grand⭑·a bon⭑·ec·o
; la⭑ program¹·o est⭑·is zorg⭑·e aranĝ⭑·it·a dank⭑·' al⭑ mult⭑+pen⭑·a klopod⭑·ad·o
de⭑ sin⁸+don⭑·em·aj […] amik⭑·oj ; Tiran⁽⁺⁾·o ne⭑ dir⭑·u, ke⭑ kur⭑·is de⭑ mort⭑·o ⫽
Mi nur⭑ dank⭑·' al⭑ mi⭑·a anim⭑·a mal·fort⭑·o ! kia·n feliĉ⭑·on ricev⭑·is , nu⭑, […] dank⭑·' al⭑ Di⭑·o ! kaj⭑ dank⭑·e la⭑ labor⭑·on de⭑
tiu·j ĉi⭑ amik⭑·oj mi esper⭑·as, ke⭑ l'⭑ afer⭑·o baldaŭ⭑ kaj⭑ sen⭑ bru⭑·o
vast⭑·iĝ·os en⭑ la⭑ tut⭑·a mond⭑·o ; dank⭑·e la⭑ inter·ven⭑·on de⭑ la⭑ vort⭑·o „po⭑“
la⭑ „pec⭑·oj“ jam⭑ ne⭑ de·pend⭑·as rekt⭑·e de⭑ la⭑ „don⭑·i“ . {spit⭑·e al⭑}
Rim. 1: Pri⭑ „dank⭑·' al⭑“: Prepozici⭑·aĵ·o regul⭑·a de·ven⭑·ant·a de⭑ la⭑
mal·long⭑·ig·it·a esprim⭑·o „(est⭑·u dir⭑·it·a) dank(o) al⭑“ aŭ⭑ „(est⭑·u) dank(o) al⭑“.
La⭑ apostrof²·o ĉi⭑-okaz⭑·e ne⭑ anstataŭ⭑·as la⭑ for·las⭑·it·an liter⭑·on e, ĉar⭑ tio·n
ne⭑ ebl⭑·ig·as la⭑ 16-a regul⭑·o de⭑ gramatik⭑·o.
Rim. 2: Komik¹·e impres⭑·as la⭑ mis·uz⭑·o de⭑ „dank⭑·' al⭑“ kiam⭑ tem⭑·as pri⭑
cirkonstanc⭑·o mal·favor⭑·a kaj⭑ bedaŭr⭑·ind·a, ekz-e „(ven⭑·is) 3.600
kongres⭑·an·oj, sed⭑ ^ˣ_dank⭑·' al⭑_ kriz⭑·a valut⁹·o est⭑·is grav⭑·a deficit¹·o^ˣ
mal·facil⭑·e kompens¹·it·a de⭑ la⭑ tut⭑·a esperant⭑·ist·ar·o“ . Ĝeneral¹·e, la⭑ pli⭑
klar⭑·aj aŭ⭑ simpl⭑·aj esprim⭑·oj, kia·j {„kaŭz⭑·e de⭑“} , {„sekv⭑·e de⭑“} , {„pro⭑“}
est⭑·as prefer⭑·ind·aj.
ne⭑ dank⭑·ind·e, ne·dank⭑·ind·e
Ĝentil⭑·a respond⭑·o al⭑ dank⭑·o: vi ne⭑ bezon⭑·as dank⭑·i mi·n, ne⭑ pro⭑ tio:
mi plej⭑ sincer⭑·e dank⭑·as, – „ne⭑ dank⭑·ind·e,“ li respond⭑·as, iom⭑ sek⭑·e
; „vi tre⭑ afabl⭑·as“, ŝi dir⭑·as dolĉ⭑·e […] – „ne⭑ dank⭑·ind·e, est⭑·as mi⭑·a
plezur⭑·o“, mi entuziasm⭑·as, mir⭑·ant·e pri⭑ la⭑ bon⭑~sort⭑·o hav⭑·i tia·n
bel⭑·an tabl⭑·an kun⭑·ul·in·on ; (ŝerc⭑·e) ne⭑ dank⭑·ind·e, sed⭑ kis⭑·ind·e!
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.174 2023/11/04 13:16:26 ]
__________________________________________________________________