vidu ankaŭ la klarigojn
dat·/·o

dat·o

          Preciz·a temp·o de ia okaz·aĵ·o: kiu·n dat·on ni hav·as hodiaŭ ? la
          dat·o de nov·a konferenc²·o nun ne pov·as est·i difin·it·a ; ili […]
          baldaŭ fest·ont·aj si·an or·an edz·iĝ·o-fest·on, sed ili ne pov·is
          preciz·e re·memor·i la dat·on ; sur […] de·ŝir·ebl·a tag-foli·o leg·iĝ·is
          per grand·aj cifer·oj la dat·o de l’ tag·o, 14a de Decembr·o 1900 ;
          li ne pov·is memor·i la jar-numer·ojn de batal·oj, la nask·iĝ-dat·ojn
          kaj reg·ad~temp·ojn de iu·j person·oj ; ŝat·u amik·on laŭ la dat·o de
          akir·o . {tag·o^3}

   Rim.: Ne konfuz·u kun {datum⁽⁺⁾·o} .

dat·i

   (tr)

          Proviz·i io·n per dat·o: leter·o de  mem, dat·it·a 27 IV 1894
          ; raport·o, dat·it·a la 28-an de juni⁽⁺⁾·o 1922 ; ten·u la ĉek¹·on dum
          proksim·um·e unu jar·o kaj tiam dat·u ĝi·n kaj prezent·u ĝi·n al la
          bank¹·o .

dat·iĝ·i

          Est·i komenc·iĝ·int·a ĉe ia dat·o  temp·o: kontraŭ·e al la opini·o de
          Leon·o  , ni·aj tri tekst·oj ne dat·iĝ·as de 1881, sed de
          post·a temp·o ; la preĝ·ej·o […] dat·iĝ·as de la renesanc²·o ; la plej
          mal·nov·aj dat·iĝ·as de la 16a jar-cent·o .

          Rim. 1: La sekv·a ekzempl·o el PV kaj PIV: tiu mod·o dat·iĝ·as jam de
          ok jar·oj est·as mal·logik¹·a, mal·neces·a kaj evit·ind·a franc·aĵ·o, tut·e
          sen·senc·a por (ekz.) rus·o (kielok jar·ojpov·as est·i komenc·a
          dat·o? tio est·as temp·o-daŭr·o, ne temp·o-punkt·o). Prefer·e oni dir·u
          per pli klar·aj vort·oj: „tiu mod·o aper·is jam antaŭ ok jar·oj“, tiu mod·o ·as jam ok jar·ojnktp.

          Rim. 2: Iam oni uz·isdatum⁽⁺⁾·ianstataŭdat·iĝ·i“. Tia uz·o est·as
          nun evit·ind·a.

datum⁽⁺⁾·i

   1.
          Fiks¹·i dat·on: oni fin·e datum⁽⁺⁾·is la ge·edz·iĝ·on al la dek+kvin·a de
          Juli·o ; per la detekt⁽⁺⁾·ad·o de tiu izotop⁽⁺⁾·o oni pov·as datum⁽⁺⁾·i
          fosili⁽⁺⁾·ojn (vd {datum⁽⁺⁾·o^1.a} ) .

   2.
          {Dat·iĝ·i} : antikv·aj fortik·aĵ·oj dat·um·ant·aj de Mez-epok·o ; mal·nov·aj
          ĵurnal·oj dat·um·ant·aj de la Revoluci¹·o .

datum⁽⁺⁾·o

          Fiks¹·ad·o de dat·o: la datum⁽⁺⁾·o est·is ekster·ordinar·a: antaŭ·e la
          konkurs·oj okaz·is preskaŭ ĉiam en mart⁽⁺⁾·o, hodiaŭ nur en maj⁽⁺⁾·o .

        a)
                Taks·o de la ·o de fosili⁽⁺⁾·o: Abat·ej·o  […] nun
                prezent·as si·n kieltradici¹·e la plej mal·nov·a super·ter·a
                krist·an·a kirk⁽⁺⁾·o de la mond·ositu⁸·ant·een la mistik²·a land·o
                de Aval⁽⁺⁾·on“, per datum⁽⁺⁾·o [...] el la jar·o 63 .

   {datum⁽⁺⁾·/·o (inform¹·o)}

freŝ+dat·a

          Okaz·int·a, aper·int·a en proksim·a antaŭ·a dat·o: freŝ+dat·a, nov+dat·a
          gazet·o; li el·trov·is kun ne·mal·grand·a kontent·ec·o tut·e freŝ+dat·ajn
          skrib·aĵ·ojn el  kaj Elam⁽⁺⁾·uj·o, kiu·jn li fervor·e kaj rapid·e
          tra·leg·is ; mi turn·is mi·n plur⁴+foj·e al la du plej freŝ+dat·aj
          vort·ar·oj ; terminologi⁽⁺⁾·o kiel scienc·o est·as relativ²·e freŝ+dat·a .
          {aktual⁴·a} , {nov·a} , {nun·a}

ĝis·dat·a

          Fleg·it·a, kontrol·it·a, komplet²·ig·it·a ĝis la kur·ant·a dat·o, {valid⁴·a}
          por la dat·o: ĝis·dat·a inform¹·il·o, libr·o-ten·ad·o, kolekt·o da
          observ·oj, dat·um~baz¹·o, program¹·ar·o; UEA produkt·u ĝis·dat·ajn
          profesi·--nivel·ajn inform¹-material·ojn pri Esperant·o kaj ĝi·a mov·ad·o
          ; mult·aj tia·j vort·oj kaj difin·oj est·is ĉe la aper·o de PIV1 tre
          mal·nov·ec·aj kaj jam tiam frap·e ne·ĝis+dat·aj ; la plej grand+skal·a
          kaj valor·a konsult³-libr·o pri esperant·o est·as nunEsperant·o en
          perspektiv¹·o“, kiu, aper·int·e en 1974, rest·as relativ²·e ĝis·dat·a .
          {aktual⁴·a^2}

ĝis·dat·ig·i

   (tr)

          Kongru⁽⁺⁾·ig·i inform¹·on, dokument·on, instituci·on kun la ĉirkaŭ·a
          evolu²·int·a mond·o: la task¹·o ne est·as tiel tim·ind·a: […] ĝis·dat·ig·i
          la politik¹·ajn inform¹·ojn ; por ĝis·dat·ig·i mi·ajn inform¹·ojn, mi
          decid·is vojaĝ·i al Seborg⁽⁺⁾·o dum mi·a liber~temp·o ; {aktual⁴·ig·i^2}

lim-dat·o

          La plej mal·fru·a akcept·ebl·a dat·o por fin·i iu·n ag·ad·on  sub·met·i
          io·n por pri·trakt·o: ĉiu·j lim-dat·oj,  la lim-dat·oj por
          mal·fru·iĝ·int·oj pas·is ; la unu·a lim-dat·o por projekt·oj est·is la 17a
          de mart⁽⁺⁾·o, kiu·n oni prokrast·is ĝis la 24a de mart⁽⁺⁾·o ; bank¹-kredit¹·oj
          kiu·j baldaŭ ating·os si·an lim-dat·on . {temp-lim·o} {fiks¹-temp·o}

viv-dat·oj

          Dat·oj, inter kiu·j iu viv·is: al la nom·o de histori·a person·o est·as
          al·don·it·aj inter·kramp·e la viv-dat·oj ; ĉe ĉiu histori·et·o est·as
          indik³·it·aj la nom·o kaj viv-dat·oj de la hom·o, ĝi·n rakont·int·a ; la
          […] viv-dat·oj de Herono est·as tre mal·cert·aj, oni supoz·as, ke li
          mem vid·is la lun·an eklips³·on de la 13-a de mart⁽⁺⁾·o 62, sed cert·e
          est·as nur, ke li viv·is post Arkimed⁽⁺⁾·o .

   [artikol-versi⁹·o: 1.62 2023/11/04 13:16:26 ]
     __________________________________________________________________