vidu ankaŭ la klarigojn
decid⭑·/·i
decid⭑·i
(tr)
Post⭑ pri·pens⭑·o, definitiv¹·e fiks¹·i, kio dev⭑·as est⭑·i far⭑·at·a:
a)
Mi jam⭑ de⭑ long⭑·e tio·n decid⭑·is [....], nun⭑ Mi tio·n plen⭑·um·is,
ke⭑ la⭑ fortik⭑·ig·it·aj urb⭑·oj far⭑·iĝ·is amas⭑·o da⭑ ruin⭑-ŝton⭑·oj ; se⭑
la⭑ sonĝ⭑·o du⭑+foj⭑·e ripet⭑·iĝ·is al⭑ Faraon⁽⁺⁾·o, tio montr⭑·as, ke⭑ [la⭑
mal·sat⭑·o] est⭑·as firm⭑·e decid⭑·it·a de⭑ Di⭑·o ; sur⭑ la⭑ kamp⭑·o vi
fal⭑·os, ĉar⭑ Mi tio·n decid⭑·is ; sci⭑·ig·u, kio·n la⭑ Etern⭑·ul·o
decid⭑·is pri⭑ Egipt⁽⁺⁾·uj·o ; li decid⭑·is trans·loĝ⭑·iĝ·i; ŝi
decid⭑·as, ke⭑ ŝi re·komenc⭑·os parol⭑·i ; [ni] decid⭑·is ne⭑ parol⭑·i
plu⭑ pri⭑ ia·j re·form⭑·oj ; oni decid⭑·is por⭑ li la⭑ plej⭑ facil⭑·an
rol¹·on (ke⭑ li plen⭑·um·u la⭑ plej⭑ facil⭑·an rol¹·on); la⭑ decid⭑·it·a
lok⭑·o de⭑ ŝi⭑·a sort⭑·o .
b)
kiam⭑ al·ven⭑·os la⭑ ĉef·kapitan⭑·o , tiam⭑ mi decid⭑·os
vi⭑·an afer⭑·on (mi verdikt¹·os) ; laŭ⭑ [la⭑ dir⭑·o de⭑ la⭑ pastr⭑·oj]
dev⭑·as est⭑·i decid⭑·at·a ĉiu disput⭑·o kaj⭑ ĉiu difekt⭑·o ; kiel⭑ do⭑
decid⭑·i tiu·n ĉi⭑ komplik¹·it·an demand⭑·on ? ĉu⭑ efektiv⭑·e ne⭑
ekzist⭑·as ĉe⭑ vi eĉ⭑ unu⭑ saĝ⭑·ul·o, kiu pov⭑·us decid⭑·i inter⭑ si⭑·aj
frat⭑·oj (solv⭑·i ili⭑·an disput⭑·on) ? ne·decid⭑·ebl·a demand⭑·o; la⭑
lot⭑·o ĉes⭑·ig·as disput⭑·ojn kaj⭑ decid⭑·as inter⭑ potenc⭑·ul·oj ;
decid⭑·it·a est⭑·as ni⭑·a sort⭑·o ; ĉe⭑ tiu mal·san⭑·o, unu⭑ hor⭑·o pov⭑·as
decid⭑·i inter⭑ viv⭑·o kaj⭑ mort⭑·o .
c)
kiel⭑ Mi decid⭑·is, tiel⭑ efektiv⭑·iĝ·os ; mi ordon⭑·is, ke⭑ est⭑·ont·e
li decid⭑·u.
{destin¹·i} , {determin²·i} , {difin⭑·i} , {solv⭑·i} , {verdikt¹·i}
decid⭑·o
Ag⭑·o decid⭑·i aŭ⭑ rezult²·o de⭑ tiu ag⭑·o: far⭑·i decid⭑·on ; ŝanĝ⭑·i tia·n
decid⭑·on; juĝ⭑·a decid⭑·o ( {verdikt¹·o} ) ; ĉiu·jn si⭑·ajn argument⭑·ojn
ili pen⭑·ad·is konform⭑·ig·ad·i al⭑ tiu antaŭ·far⭑·it·a decid⭑·o ; por⭑ la⭑
decid⭑·o de⭑ la⭑ demand⭑·o est⭑·as kre⭑·it·a komitat⭑·o ; tiu demand⭑·o iom⭑
post⭑ iom⭑ per⭑ la⭑ uz⭑·ad·o ricev⭑·is decid⭑·on pli⭑ difin⭑·it·an ; en⭑ lingv⭑·aj
demand⭑·oj ĉiu super·flu⭑·a „decid⭑·o“ katen⭑·as […], „decid⭑·ojn“ oni
dev⭑·as far⭑·i nur⭑ en⭑ okaz⭑·oj de⭑ efektiv⭑·a kaj⭑ sen·dub⭑·a neces⭑·ec·o .
decid⭑·a
1.
Esprim⭑·ant·a la⭑ firm⭑·ec·on de⭑ decid⭑·o: per⭑ laŭt⭑·a kaj⭑ decid⭑·a voĉ⭑·o ;
tiu·n ĉi⭑ sort⭑·on ŝi akcept⭑·is […] kun⭑ plen⭑·a kaj⭑ decid⭑·a pret⭑·ec·o ; ŝi
est⭑·is ebl⭑·e iom⭑ pli⭑ pal⭑·a, ol⭑ ordinar⭑·e, sed⭑ sur⭑ ŝi⭑·a vizaĝ⭑·o est⭑·is
ĉarm⭑·a decid⭑·a trankvil⭑·ec·o ; pri·pens⭑·u mal·rapid⭑·e kaj⭑ ag⭑·u decid⭑·e .
2.
Al·port⭑·ant·a definitiv¹·an solv⭑·on, decid⭑·on: decid⭑·a venk⭑·o, voĉ⭑·o de⭑ la⭑
prezid⭑·ant·o, pruv⭑·o, motiv¹·o, cirkonstanc⭑·o; la⭑ decid⭑·a atak⭑·o ; mi
pov⭑·os don⭑·i al⭑ vi sci⭑·ig·on decid⭑·an ; invit⭑·it·a don⭑·i si⭑·an opini⭑·on,
[li] ne⭑ don⭑·is respond⭑·on decid⭑·an ; ni oft⭑·e ne⭑ pov⭑·as decid⭑·e dir⭑·i,
kia·n […] form⭑·on ni dev⭑·as uz⭑·i ; mi far⭑·is ia·n paŝ⭑·on frenez⭑·an, sed⭑
decid⭑·an ; decid⭑·a diferenc⭑·o ; en⭑ decid⭑·a hor⭑·o ; decid⭑·a jar⭑·o ;
decid⭑·a temp⭑·o-fenestr⭑·o ; en⭑ tiu ĉi⭑ decid⭑·a tag⭑·o ja⭑ tut⭑·e ne⭑ inklin⭑·a
eĉ⭑ nur⭑ al⭑ aventur⭑·et·o, li tamen⭑ sent⭑·is em⭑·on al⭑ agrabl⭑·a distr⭑·ad·o ;
en⭑ la⭑ decid⭑·a moment⭑·o vi ne⭑ est⭑·is sur·lok⭑·e ; la⭑ ampleks⭑·o de⭑ la⭑
merkat⁴·o est⭑·as decid⭑·a por⭑ la⭑ grad⭑·o de⭑ special⭑·iĝ·o .
decid⭑·em·a
Inklin⭑·a decid⭑·i, kapabl⭑·a facil⭑·e decid⭑·i, ne⭑ inklin⭑·a al⭑ hezit³·o aŭ⭑
dub⭑·o: la⭑ monarĥ⭑·o dev⭑·as est⭑·i decid⭑·em·a ; mi kon⭑·as vi·n, vi est⭑·as
decid⭑·em·a hom⭑·o, — soldat⭑·a kor⭑·o, har⭑·oj sur⭑ la⭑ lang⭑·o ! li⭑·a frenez⭑·a
am⭑·o gajn⭑·is nur⭑ ŝi⭑·an decid⭑·em·an rifuz⭑·on . {energi⭑·a} , {ordon⭑·em·a} ,
{aŭtoritat⭑·a} , {dogm⭑·em·a} .
decid⭑·ig·i
1.
Far⭑·i, ke⭑ iu decid⭑·u: la⭑ ĉef·pastr⭑·oj kaj⭑ pli⭑+aĝ⭑·ul·oj decid⭑·ig·is la⭑
hom⭑-amas⭑·on postul⭑·i Bar⭑-abas⁽⁺⁾·on kaj⭑ pere⭑·ig·i Jesu³·on ; mi esper⭑·as, ke⭑
[…] la⭑ kondiĉ⭑·oj profit⭑·aj, en⭑ kiu·j mi pov⭑·as liver⭑·i ili·n al⭑ vi,
decid⭑·ig·os vi·n don⭑·i al⭑ mi vi⭑·ajn mend⭑·ojn ; ili preskaŭ⭑ tut⭑·e
forges⭑·is parol⭑·i pri⭑ […] la⭑ signif⭑·o de⭑ l'⭑ afer⭑·o kaj⭑ decid⭑·ig·i la⭑
publik⭑·on labor⭑·i por⭑ ĝi . {instig⭑·i} , {konvink⭑·i}
2.
Far⭑·i, ke⭑ io est⭑·u decid⭑·at·a: tio decid⭑·ig·is la⭑ milit⭑·on; la⭑ decid⭑·ig·a
batal⭑·o de⭑ en⭑ 1815 ; ne⭑ la⭑ prez⭑·o, sed⭑ la⭑ form⭑·o est⭑·as
la⭑ decid⭑·ig·a element¹·o .
decid⭑·iĝ·i
1.
Far⭑·iĝ·i decid⭑·ant·a, ek·pren⭑·i decid⭑·on: post⭑ long⭑·a ŝancel⭑·iĝ·o, li fin⭑·e
decid⭑·iĝ·is; jes⭑, mi dev⭑·as decid⭑·iĝ·i kaj⭑ re·vid⭑·i li·n ; la⭑ kron⭑-princ⭑·o
jam⭑ decid⭑·iĝ·is edz⭑·iĝ·i kun⭑ la⭑ fi·lin⭑·o ; pli⭑ facil⭑·e est⭑·as decid⭑·iĝ·i
en⭑ la⭑ batal⭑·o ; li ebl⭑·e ankoraŭ⭑ decid⭑·iĝ·os tio·n ĉi⭑ far⭑·i .
2.
Far⭑·iĝ·i decid⭑·it·a: la⭑ entrepren⭑·o rapid⭑·e decid⭑·iĝ·is; tio decid⭑·iĝ·os
en⭑ la⭑ laŭ·leĝ⭑·a kun·ven⭑·o ; decid⭑·iĝ·is, Rom⁽⁺⁾·o, vi⭑·a sort⭑·o .
antaŭ·decid⭑·i
1.
Decid⭑·i antaŭ⭑ ĉia diskut¹·o aŭ⭑ pri·pens⭑·o: deleg¹·it·oj de⭑ la⭑ land⭑·aj
komision⁴·oj diskut¹·as pri⭑ antaŭ·decid⭑·it·aj rezoluci⁹·oj . {antaŭ·juĝ⭑·o}
.
2.
Decid⭑·i por⭑ la⭑ (iom⭑ for⭑·a) est⭑·ont·ec·o: antaŭ·decid⭑·o (jam⭑ pret⭑·a
decid⭑·o, ĉar⭑ pren⭑·it·a anticip³·e); ĉar⭑ la⭑ Fil⭑·o de⭑ hom⭑·o ja⭑ ir⭑·os, laŭ⭑
la⭑ antaŭ·decid⭑·o ; destin¹·it·e laŭ⭑ la⭑ antaŭ·decid⭑·o ; la⭑ mort⭑·o de⭑ la⭑
mal·san⭑·ul·in·o est⭑·is antaŭ·decid⭑·it·a ; la⭑ antaŭ·decid⭑·o okaz⭑·is en⭑ la⭑
tri⭑·a lud⭑·o .
for·decid⭑·i
(tr)
Rezign³·i pri⭑ antaŭ⭑·e far⭑·it·a decid⭑·o: ebl⭑·e ili […] re·turn⭑·os si·n ĉiu
de⭑ si⭑·a mal·bon⭑·a voj⭑·o, kaj⭑ tiam⭑ Mi for·decid⭑·os la⭑ mal·bon⭑·on, kiu·n Mi
intenc⭑·as far⭑·i al⭑ ili pro⭑ ili⭑·aj mal·bon⭑·aj ag⭑·oj . se⭑ ĝi
prokrast⭑·iĝ·us, atend⭑·u ĝi·n, ĉar⭑ ĝi nepr⭑·e plen⭑·um·iĝ·os, ne⭑ est⭑·os
for·decid⭑·it·a . {mal·anonc⭑·i} , {revizi³·i^2}
propr⭑·a+decid⭑·e
{Propr⭑·a+mov⭑·e} : mi […] hav⭑·as nek⭑ rajt⭑·on nek⭑ dezir⭑·on solv⭑·i ĉiu·jn
disput⭑·ojn propr⭑·a+decid⭑·e .
sen·decid⭑·a, ne·decid⭑·em·a
Ne⭑ kapabl⭑·a ek·pren⭑·i decid⭑·on, hezit³·o-plen⭑·a: tiu, kiu est⭑·as
sen·decid⭑·a, est⭑·as kondamn⭑·it·a ; li rest⭑·is kun⭑ klin⭑·it·a kap⭑·o,
sen·decid⭑·e; [ĉu⭑] ankoraŭ⭑ sen·decid⭑·aj ? {ŝancel⭑·iĝ·em·a} .
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.133 2023/12/12 19:23:57 ]
__________________________________________________________________