vidu ankaŭ la klarigojn
dekstr·/·a

dekstr·a

   1.
          Trov·iĝ·ant·a ĉe la {flank·o} kontraŭ·a al tiu de la kor·o: la pastr·o
          tremp·os si·an dekstr·an fingr·on en la ole·o, kiu est·os sur li·a
          mal·dekstr·a man-plat·o ; la dik·a fingr·o de li·a dekstr·a pied·o ; vi
          hav·as tie en la poŝ·o de la dekstr·a flank·o tra·ŝir·on ; 
          sent·is en la dekstr·a ŝultr·o for·teg·an dolor·on ; en la mez·o de la
          voj·o  si·n turn·is al la dekstr·a flank·o ; la dekstr·a
          cerb·a du·on-sfer¹·o ; la riĉ·ul·oj kaj la bon+societ·ul·oj loĝ·as sur la
          bord·o dekstr·a (rigard·ant·e laŭ la flu·o) ; sur la unu·a etaĝ·o,
          dekstr·a koridor¹·o, numer·o ok·a ; per la dekstr·a trik·il·o ŝi agres⁹·e
          pik·is sen·kulp·an kusen·on ; vi·a dekstr·a man·o ne sci·u, kio·n far·as
          la mal·dekstr·a .

   2.
          (parti·o  politik¹·a mov·ad·o) {Konserv·ism·a} : en la franc·a naci·a
          asemble⁸·o de 1789 la an·oj de la mal·nov·a reĝim³·o, t.e. de la
          monarĥi⁸·o, sid·is ordinar·e dekstr·e de la prezid·ant·o de la kun·ven·o
          ; la brit⁹·aj parol·ant·oj de Esperant·o pli em·as voĉ-don·i por
          mal·dekstr·aj ol por dekstr·aj parti·oj ; German·oj kaj Hungar⁸·oj
          rifuz·is kun·labor·i en si·a+land·a Esperant·o-asoci¹·o, kiu tro fort·e
          si·n lig·is al la faŝism⁽⁺⁾·a  eks·trem·--dekstr·a reĝim³·o ; dekstr·a
          semajn-revu²·o far·is pli·an paŝ·on, en 1926 ; al·ven·is ond·o da
          rifuĝ·int·oj al Eŭrop·o […] amas·o sufiĉ·e grand·a por tim·ig·i la
          popol·on, persvad⁹·ant·e ili·n elekt·i dekstr·ajn popol·ist·ojn .

dekstr·e

          Ĉe la dekstr·a flank·o: li star·ig·is la kolon·ojn antaŭ la templ¹·o,
          unu dekstr·e kaj unu mal·dekstr·e ; se vi ir·os dekstr·en, mi ir·os
          mal·dekstr·en ; mi turn·os mi·n dekstr·en ; dom·o numer·o naŭ×dek-sep,
          […] tri·a etaĝ·o, dekstr·e ; mi rigard·is dekstr·e kaj mal·dekstr·e:
          neniu ni·n observ·is ; [ili] komenc·int·e de dekstr·e, al ĉiu·j
          pokal·ojn dis·don·is ; la etrusk⁽⁺⁾·oj skrib·is de dekstr·e ; ideologi⁹·e
          kaj politik¹·eekstrem·a‘, ĉu dekstr·e ĉu mal·dekstr·e .

dekstr·o

   1.
          La dekstr·a {flank·o} : trov·iĝ·is je la dekstr·o difin·it·a voj·et·o,
          kiu·n  kaj mi ĉiam hast⁽⁺⁾·e preter·ir·is .

   2.
          La tut·o de la politik¹·e dekstr·aj grup·iĝ·oj de iu land·o: sen·brid·a
          naci·ism·o de la hispan·a dekstr·o .

dekstr~an·o

          {dekstr·ul·o^2}

dekstr·ul·o

   1.
          Tiu, kiu uz·as kutim·e la dekstr·an man·on por skrib·i, labor·i ks.

   2.
          Person·o aparten·ant·a al politik¹·e dekstr·a grup·iĝ·o:  est·as
          bon·eg·a, sed dekstr·ul·o, [sed] mi ir·as al sam~parti·an·o, social²·ist·o
          ; dekstr·ul·oj em·is ignor²·i teori·ojn pri princip·a neŭtral²·ec·o de la
          oficial·a Mov·ad·o ; ekstrem~dekstr·ul·a re·viv·iĝ·o ; la faŝist⁽⁺⁾·ec·a
           [est·as] ekstrem·-~dekstr·ul·in·o .

mal·dekstr·a

   1.
          Trov·iĝ·ant·a ĉe la {flank·o} de la kor·o: ili ten·is en la mal·dekstr·a
          man·o la torĉ·ojn ; en li·a mal·dekstr·a poŝ·o trov·iĝ·is la pasport·o ;
          mal·dekstr·a flank·a koridor¹·o ; son·oj ven·is de la mal·dekstr·a
          flank·o, de la flank·o de la kor·o ; super la mal·dekstr·a okul·o
          pend·is tut·a tuf·o da har·oj ; kvar×dek mejl·ojn de  , sur la
          mal·dekstr·a bord·o (rigard·ant·e laŭ la flu·o) de Nil⁽⁺⁾·o kuŝ·is grand·a
          urb·o  ; la kun·ul·oj respekt·e salut·is la princ·on kaj si·n
          turn·is al la mal·dekstr·a loĝi·o .

   2.
          (parti·o  politik¹·a mov·ad·o) {progres·em·a} , streb⁶·ant·a soci³·an
          just·ec·on: mal·dekstr·a-revoluci¹·a literatur·o ; la konfirm·iĝ·int·aj
          atest·oj de·ven·is de mensog-kampanj⁹·o intenc·e organiz¹·it·a por
          kompromit³·i la etnograf⁷·on, kies mal·dekstr·aj opini·oj ne plaĉ·is al
          ĉiu ; intern·e de la Asoci¹·o neces·is plur⁴+foj·e kontraŭ·batal·i
          ekstrem·e dekstr·ajn  ekstrem·e mal·dekstr·ajn prem·ojn ; per
          persekut·a ond·o inter decembr⁽⁺⁾·o 1936 kaj maj⁽⁺⁾·o 1937 la organiz¹·it·a
          mal·dekstr·a Esperant·o-mov·ad·o est·is definitiv¹·e frakas·it·a .

mal·dekstr·e

          Ĉe la mal·dekstr·a flank·o: ĉu vi vid·as tiu·jn du jun·ul·ojn
          mal·dekstr·e ? ni dis·iĝ·is kaj ir·is en divers·ajn flank·ojn: mi ir·is
          dekstr·en, kaj li ir·is mal·dekstr·en ; oni ne pov·as flank·en~ir·i
          dekstr·en, nek mal·dekstr·en ; mal·dekstr·e situ⁸·os mont·et·o, kaj
          dekstr·earb·ar·o .

mal·dekstr·o

   1.
          La mal·dekstr·a {flank·o} : la dekstr·a du·on-sfer¹·o [de la cerb·o]
          reg·as la mal·dekstr·on de la korp·o .

   2.
          La tut·o de la politik¹·e mal·dekstr·aj grup·iĝ·oj de iu land·o:
          mal·dekstr·o plu gajn·as per unu magistrat⁽⁺⁾·an·o, tamen social²·ist·oj
          perd·is kvin ; la eks·komun·ist·oj de Unu·iĝ·int·a Mal·dekstr·o perd·is
          rimark·ind·e mult·an sub·ten·on .

mal·dekstr·ul·o

   1.
          Tiu, kiu uz·as kutim·e la mal·dekstr·an man·on por skrib·i, labor·i ks:
          sep×cent hom·oj plej taŭg·aj, mal·dekstr·ul·oj, ĉiu el ili pov·is ĵet·i
          ŝton·on kontraŭ har·on, kaj ne mal·traf·i ; apenaŭ ŝi ek·frap·is la
          unu·an kord·on, ĉiu·j lev·is la mal·dekstr·an pied·on, ĉar la gnom²·oj
          est·as mal·dekstr·ul·oj .

   2.
          Person·o aparten·ant·a al politik¹·e mal·dekstr·a grup·iĝ·o: la tiam·a
          reakci³·a reĝim³·o aplik³·is la esprim·onmal·dekstr·ul·ojal ĉiu·j, kiu·j
          trov·iĝ·is mal·dekstr·e de·histori·o tiu·j ekstrem·e dekstr·aj politik¹·aj
          element¹·oj ; mal·dekstr·ul·a propagand¹·o ; oni vol·is re·eduk·i
          mal·dekstr·ul·ojn, framason·ojn .

dekstr·um·a

   1.
          en direkt·o dekstr·a; dekstr·a+man·a; dekstr·a+parti·a: ĉi tiu lok·a
          versi⁹·o de la silab·ar·o, hav·ant·a kelk·ajn apart·aĵ·ojn, est·is oft·e
          uz·at·a por la skrib·ad·o de tekst·oj dekstr·um·aj kaj est·as
          karakteriz¹·at·a de apart·a kronologi²·o .

   2.
          Turn·iĝ·ant·a  volv·iĝ·ant·a laŭ la direkt·o de horloĝ·a montr·il·o.

   3.
          (p.p. {baz¹·o} de {orient·it·a} {vektor⁽⁺⁾·a spac·o} ) Hav·ant·a pozitiv¹·an
          {orient·iĝ·on } .

mal·dekstr·um·a

   1.
          en direkt·o mal·dekstr·a; mal·dekstr·a+man·a; mal·dekstr·a+parti·a:: oni
          rimark·as du mal·sam·ajn sur·skrib·ojn, en kipr⁽⁺⁾·a silab·ar·o, ambaŭ
          mal·dekstr·um·aj ; mi skrib·is tre politik¹·an, sufiĉ·e unu-flank·an
          mal·dekstr·um·an tekst·on .

   2.
          Turn·iĝ·ant·a  volv·iĝ·ant·a kontraŭ la direkt·o de horloĝ·a montr·il·o.

   3.
          (p.p. {baz¹·o} de {orient·it·a} {vektor⁽⁺⁾·a spac·o} ) Hav·ant·a negativ²·an
          {orient·iĝ·on } .

dekstr·e de

   (prepozici·aĵ·o)

          {Apud} , ĉe la dekstr·a flank·o de: la Etern·ul·o dir·is al mi·a
          sinjor·o: sid·u dekstr·e de Mi ; Id⁽⁺⁾·o kaj Ann·o-Dorote⁽⁺⁾·o ir·is dekstr·e
          kaj mal·dekstr·e de li ; dekstr·e de la ŝose³·o kaj pli profund·e
          aper·is la akv·o-vast·o de Lupol-ag·o .

mal·dekstr·e de

   (prepozici·aĵ·o)

          {Apud} , ĉe la mal·dekstr·a flank·o de: je unu metr·o mal·dekstr·e de
          tie […] rivel⁸·iĝ·is bel·a, ident¹·ig·ebl·a ŝu·--spur⁸·o ;

   [artikol-versi⁹·o: 1.146 2024/02/05 09:23:53 ]
     __________________________________________________________________