vidu ankaŭ la klarigojn
dir⭑·/·i
dir⭑·i
(tr)
1.
Kon⭑·ig·i si⭑·an pens⭑·on per⭑ vort⭑·oj, esprim⭑·i: dir⭑·u al⭑ mi vi⭑·an nom⭑·on ;
„pardon⭑·u al⭑ mi, patr⭑·in·o,“ dir⭑·is la⭑ mal·feliĉ⭑·a knab⭑·in·o ; mi dir⭑·os:
[…] kor⭑·an dank⭑·on al⭑ sinjor⭑·o , la⭑ unu⭑·a kaj⭑ plej⭑
energi⭑·a pionir⭑·o de⭑ la⭑ ide⭑·o de⭑ neŭtral²·a lingv⭑·o inter·naci⭑·a ; el⭑ la⭑
buŝ⭑·' mult⭑·aj vort⭑·oj el·ir⭑·as, sed⭑ ne⭑ ĉiu·j io·n dir⭑·as (parol⭑·o abund³·as
sed⭑ ne⭑ mult⭑·e signif⭑·as) ; se⭑ ni pov⭑·as tiel⭑ dir⭑·i ; kaj⭑ Mose⁽⁺⁾·o dir⭑·is
pri⭑ la⭑ fest⭑·oj de⭑ la⭑ Etern⭑·ul·o al⭑ la⭑ Izrael⭑-id⭑·oj ; dir⭑·is kaj⭑
for·ir⭑·is ; li ekster⭑ esper⭑·o kred⭑·is en⭑ esper⭑·o, por⭑ ke⭑ li far⭑·iĝ·u
patr⭑·o de⭑ mult⭑·e da⭑ popol⭑·oj, laŭ⭑ la⭑ dir⭑·it·aĵ·o . {parol⭑·i^1} ,
{rakont⭑·i}
2.
{Rezon¹·ant·e} , esprim⭑·i pens⭑·on al⭑ si mem⭑, imag⭑·ant·e la⭑ vort⭑·ojn: mi
dir⭑·is al⭑ mi, ke⭑ mi ne⭑ dev⭑·as ag⭑·i kontraŭ⭑ mi⭑·a konscienc⭑·o ; ŝi […]
dir⭑·is al⭑ si en⭑ la⭑ pens⭑·oj, ke⭑ tio est⭑·as ja⭑ ne⭑ ebl⭑·a ;
dir⭑·is en⭑ si⭑·a kor⭑·o […] ; la⭑ senc⭑·o dir⭑·as al⭑ ni, ke⭑ la⭑ sufiks⭑·o
est⭑·as neces⭑·a ; la⭑ ne·refut¹·ebl·aj leĝ⭑·oj de⭑ la⭑ logik¹·o dir⭑·as al⭑ mi,
ke⭑ tio est⭑·as la⭑ sol⭑·a voj⭑·o .
{intern⭑·a monolog¹·o}
dir⭑·o
Tio, kio·n oni dir⭑·as: Mose⁽⁺⁾·o pri·kalkul⭑·is ili·n laŭ⭑ la⭑ dir⭑·o de⭑ la⭑
Etern⭑·ul·o, kiel⭑ est⭑·is ordon⭑·it·e ; mi ne⭑ kred⭑·is al⭑ la⭑ dir⭑·oj, ĝis⭑ mi
ven⭑·is kaj⭑ ĝis⭑ mi⭑·aj okul⭑·oj ek·vid⭑·is ; dir⭑·on oni ne⭑·as, skrib⭑·o ne⭑
pere⭑·as ; [ili] ofend⭑·iĝ·is, kiam⭑ ili aŭd⭑·is tiu·n dir⭑·on ; aŭd⭑·int·e
tiu·n dir⭑·on, la⭑ jun⭑·ul·o for·ir⭑·is mal·ĝoj⭑·a .
dir⭑·ind·aĵ·o
Afer⭑·o, kiu·n dir⭑·i util⭑·as, kiu·n oni ne⭑ pri·silent⭑·u: jam⭑ est⭑·is
esprim⭑·it·aj preskaŭ⭑ ĉiu·j dir⭑·ind·aĵ·oj pri⭑ tiu ĉi⭑ grav⭑·a tem⭑·o, do⭑ mi
ne⭑ al·don⭑·os mult⭑·e ; tri⭑·a dir⭑·ind·aĵ·o: la⭑ gvid⭑·ant·oj de⭑ la⭑ Esperant⭑·a
Civit³·o ĝeneral¹·e hav⭑·as alt⭑·an lingv⭑·an nivel⭑·on kaj⭑ profund⭑·an kon⭑·on
pri⭑ la⭑ histori⭑·o de⭑ Esperanti⁽⁺⁾·o .
dir⭑·ig·i
(tr)
Trans·don⭑·i si⭑·ajn dir⭑·ojn al⭑ iu per⭑·e de⭑ tri⭑·a person⭑·o: send⭑·is
send⭑·it·ojn al⭑ , kaj⭑ dir⭑·ig·is: send⭑·u al⭑ mi vi⭑·an fil⭑·on
. send⭑·u rapid⭑·e, kaj⭑ dir⭑·ig·u […] jen⭑·on […] ; ili […]
tremp⭑·is la⭑ vest⭑·on en⭑ la⭑ sang⭑·on kaj⭑ send⭑·is la⭑ makul⭑·it·an vest⭑·on
kaj⭑ al·por·tig⁸·is ĝi·n al⭑ si⭑·a patr⭑·o kaj⭑ dir⭑·ig·is: tio·n ni trov⭑·is, —
rigard⭑·u, ĉu⭑ ĝi est⭑·as la⭑ vest⭑·o de⭑ vi⭑·a fil⭑·o .
dir⭑·ad·i
(tr)
Oft⭑·e, ripet⭑·e aŭ⭑ daŭr⭑·e dir⭑·i: Li ĉiam⭑ dir⭑·ad·is al⭑ mi la⭑ ver⭑·on ;
el·ir⭑·int·e, li dir⭑·ad·is al⭑ la⭑ Izrael⭑-id⭑·oj tio·n, kio est⭑·is ordon⭑·it·a
al⭑ li ; ĉiu+foj⭑·e, kiam⭑ la⭑ kest⭑·o el·mov⭑·iĝ·is, Mose⁽⁺⁾·o dir⭑·ad·is: lev⭑·iĝ·u
[…] ; en⭑ la⭑ antaŭ⭑·a temp⭑·o ĉe⭑ oni tiel⭑ dir⭑·ad·is, kiam⭑ oni
ir⭑·is demand⭑·i Di⭑·on ; ili dir⭑·ad·is tio·n al⭑ li ĉiu+tag⭑·e kaj⭑ li ne⭑
obe⭑·is ili·n .
dir⭑·aĵ·o
1.
Tio, kio est⭑·as dir⭑·at·a; {dir⭑·o} : nenio est⭑·as pli⭑ tromp⭑·a, –
re·dir⭑·is , – ol⭑ ampleks⭑·a dir⭑·aĵ·o, pretend⭑·ant·a la⭑
raci¹·on kiel⭑ patr⭑·in·on ; mi bedaŭr⭑·as, ke⭑ en⭑ vi⭑·a dir⭑·aĵ·o est⭑·as tiom⭑
da⭑ ‚ebl⭑·e‘, mi ŝat⭑·us pruv⭑·i la⭑ afer⭑·on ; [ili] esprim⭑·is si⭑·an
dir⭑·aĵ·on en⭑ mal·rapid⭑·e el·ig⭑·it·aj, long⭑+paŭz⭑·aj fraz¹·oj ; tiu·j mal·dec⭑·aj
vort⭑·oj […] tuŝ⭑·is mi·n sen·fin⭑·e pli⭑ agrabl⭑·e ol⭑ la⭑ kutim⭑·aj
bel⭑+dir⭑·aĵ·oj por·infan⭑·aj ; distr⭑·is mi·n ankaŭ⭑ li⭑·aj cinik²·aj dir⭑·aĵ·oj .
{el·dir⭑·o^2} , {esprim⭑·o^2} , {parol⭑·o^1}
2.
{Dir⭑-manier⭑·o} : nu⭑ bon⭑·e! – mi dir⭑·is, imit⭑·ant·e la⭑ kutim⭑·an dir⭑·aĵ·on
de⭑ mi⭑·a patr⭑·in·o ; Bet⭑·o-ven⭑·o laŭd⭑·eg·is si⭑·an antaŭ·ul⭑·on per⭑ la⭑ dir⭑·aĵ·o:
„Li⭑·a nom⭑·o ne⭑ est⭑·u (‚river⭑·et·o‘ en⭑ la⭑ german⭑·a lingv⭑·o), sed⭑
mar⭑·o!“ ; ne⭑ sen·kaŭz⭑·e la⭑ vir⭑·in·o est⭑·as kre⭑·it·a, kia ŝi est⭑·as, kaj⭑
la⭑ natur⭑·o est⭑·as pli⭑ saĝ⭑·a ol⭑ ĉiu·j saĝ⭑·ul·oj kun⭑·e, est⭑·is dir⭑·aĵ·o de⭑
la⭑ mal·jun⭑·a Kristofor⁽⁺⁾·o ; laŭ⭑ la⭑ dir⭑·aĵ·o, la⭑ liber⭑·ec·o valor⭑·as pli⭑
ol⭑ or⭑·o . {esprim⭑·o^2} , {parol⭑-turn⭑·o} {cit⭑·aĵ·o} , {fraz¹·o^2} ,
{idiom²·aĵ·o} , {proverb⭑·o} , {sentenc⭑·o}
3.
{Oni⭑~dir⭑·o} : ia+manier⭑·e nask⭑·iĝ·is dir⭑·aĵ·o, ke⭑ Kristofor⁽⁺⁾·o est⭑·as la⭑
patr⭑·o de⭑ la⭑ knab⭑·o ; pov⭑·as est⭑·i, ke⭑ la⭑ tut⭑·a afer⭑·o est⭑·as nur⭑·a
dir⭑·aĵ·o ; komenc⭑·e mi eĉ⭑ ne⭑ kred⭑·is pri⭑ ti[uj] dir⭑·aĵ·oj de⭑ aktiv⭑·ul·oj
okcitan⁽⁺⁾·ism·aj . {fam⭑·o^1} , {klaĉ⁴·aĵ·o}
al·dir⭑·i
(tr)
Dir⭑·ant·e al·don⭑·i: parol⭑·is respekt⭑·e pri⭑ la⭑ filozof¹·aj dub⭑·oj
de⭑ kaj⭑ , al·dir⭑·ant·e, ke⭑ dub⭑·o dev⭑·as est⭑·i la⭑
origin¹·o de⭑ la⭑ filozofi¹·a pens⭑·ad·o ; tiam⭑ ŝi pli⭑ mal·laŭt⭑·e al·dir⭑·is:
ĉu⭑ vi sci⭑·as ali⭑·an konsil⭑·on ?
antaŭ·dir⭑·i
(tr)
{Anonc⭑·i} okaz⭑·ont·aĵ·ojn: ne⭑ aŭgur⁶·u kaj⭑ ne⭑ antaŭ·dir⭑·u sorĉ⭑·e ; la⭑
profet⭑·o antaŭ·dir⭑·is al⭑ mi, ke⭑ mi est⭑·os reĝ⭑·o super⭑ ĉi⭑ tiu
popol⭑·o ; Mi⭑·a serv⭑·ant·o ir⭑·is nud⭑·a kaj⭑ nud⭑+pied⭑·a por⭑
tri⭑+jar⭑·a montr⭑·ad·o kaj⭑ antaŭ·dir⭑·ad·o pri⭑ Egipt⁽⁺⁾·uj·o kaj⭑ Etiop⁸·uj·o ; se⭑
profet⭑·o antaŭ·dir⭑·is pac⭑·on, tiam⭑ post⭑ la⭑ plen⭑·um·iĝ·o de⭑ la⭑ vort⭑·o de⭑
la⭑ profet⭑·o oni ek·kon⭑·is li·n kiel⭑ profet⭑·on ; neniu kapabl⭑·as
antaŭ·dir⭑·i, ĉu⭑ tiu·j unik³·aj kaj⭑ iom⭑ aŭdac⁸·aj iniciat⭑·oj sukces⭑·os .
antaŭ·dir⭑·o
Anonc⭑·o de⭑ okaz⭑·ont·aĵ·o: proksim⭑·a jam⭑ est⭑·as la⭑ temp⭑·o kaj⭑ la⭑
plen⭑·um·iĝ·o de⭑ ĉiu antaŭ·dir⭑·o ; la⭑ antaŭ·dir⭑·o pri⭑ la⭑ fin⭑·a stat⭑·o de⭑
la⭑ kosm⁸·o ; kalkul⭑·i ekzakt⁴·ajn nombr⭑·ojn kaj⭑ fid⭑·ind·ajn antaŭ·dir⭑·ojn
.
antaŭ·dir⭑·ist·o
Hom⭑·o, kiu anonc⭑·as okaz⭑·ont·aĵ·ojn interpret¹·ant·e antaŭ·sign⭑·ojn: ne⭑
dev⭑·as trov⭑·iĝ·i inter⭑ vi iu […] aŭgur⁶·ist·o, antaŭ·dir⭑·ist·o, magi⭑·ist·o
; hont⭑·os tiu·j vizi⁶·ist·oj, mok⭑·ind·aj far⭑·iĝ·os la⭑ antaŭ·dir⭑·ist·oj, kaj⭑
ili ĉiu·j ferm⭑·os si⭑·an buŝ⭑·on ; li turn⭑·is si·n al⭑ antaŭ·dir⭑·ist·in·o,
por⭑ demand⭑·i, sed⭑ ne⭑ demand⭑·is la⭑ Etern⭑·ul·on . {aŭgur⁶·ist·o} ,
{profet⭑·o}
dis·dir⭑·i
(tr)
Dir⭑·ant·e di⭑-vast⭑·ig·i: legend⭑·o dis·dir⭑·is, ke⭑ „ “
fort⭑·e pli·grand⭑·ig·is si⭑·an vend⭑·o-nombr⭑·on post⭑ tiu mistifik⁸·o ; mult⭑·aj
ali⭑·aj indiĝen⁴·oj ne⭑ plu⭑ kon⭑·as la⭑ signif⭑·on de⭑ „ “ krom⭑
tiu dis·dir⭑·at·a de⭑ la⭑ blank⭑·ul·oj . {dis·fam⭑·ig·i} {babil⭑·i} ,
{dis·anonc⭑·i} , {dis·port⭑·i} , {dis·trumpet⭑·i} , {perfid⭑·i}
el·dir⭑·i
(tr)
Vort⭑·ig·i, formul¹·i, esprim⭑·i: li mort⭑·is, konform⭑·e al⭑ la⭑ vort⭑·o de⭑ la⭑
Etern⭑·ul·o, kiu·n el·dir⭑·is ; mi ne⭑ permes⭑·is al⭑ mi⭑·a gorĝ⭑·o
pek⭑·i per⭑ el·dir⭑·o de⭑ mal·ben⭑·o kontraŭ⭑ li⭑·a anim⭑·o ; ne⭑ laŭ⭑ la⭑ aŭd⭑·o de⭑
si⭑·aj orel⭑·oj li el·dir⭑·ad·os verdikt¹·ojn .
el·dir⭑·o
1.
La⭑ ag⭑·o el·dir⭑·i: Jen⭑ de·nov⭑·e aŭd⭑·is el·dir⭑·on de⭑ ŝi⭑·a nom⭑·o kaj⭑
vid⭑·is, ke⭑ super⭑ ŝi bril⭑·as kvazaŭ⭑ du⭑ hel⭑·aj stel⭑·oj ; Mi ne⭑
permes⭑·is al⭑ mi⭑·a gorĝ⭑·o pek⭑·i Per⭑ el·dir⭑·o de⭑ mal·ben⭑·o kontraŭ⭑ li⭑·a
anim⭑·o .
2.
El·dir⭑·it·a opini⭑·o, rimark⭑·o, asert¹·o: Inform¹·ist·o: Familiar²·a nom⭑·o por⭑
civil¹·ul·o inform¹·ant·a la⭑ polic⭑·on pri⭑ el·dir⭑·oj kaj⭑ konvink⭑·oj de⭑
popol⭑·an·oj ; li pov⭑·as cit⭑·i fam⭑·ajn aŭtor⭑·ojn aŭ⭑ el·dir⭑·ojn de⭑ kon⭑·at·aj
person⭑·oj .
3.
En⭑ lingv⭑·o-scienc⭑·o, unu⭑·o de⭑ parol⭑·a komunik⭑·ad·o: sed⭑ est⭑·as komplik¹·e
sekv⭑·i kun⭑ preskaŭ⭑ tut⭑·a mank⭑·o de⭑ indik³·o, kiu el⭑ la⭑ rol¹·ul·oj
plen⭑·um·as la⭑ el·dir⭑·ojn, eĉ⭑ tra⭑ tut⭑·a paĝ⭑·o .
ĝust⭑·ad+ir⭑·e
Preciz⭑·ig·ant·e, korekt⭑·ant·e antaŭ⭑·an dir⭑·on: vi ĉio·n ne⭑·as, aŭ⭑ pli⭑
ĝust⭑·ad+ir⭑·e, vi ĉio·n detru⭑·as ; ili ne⭑ hav⭑·is aspekt¹·on de⭑
kamp⭑·ar·an·oj: ĝust⭑·ad+ir⭑·e ili simil⭑·is mal·pur⭑·ajn paraŝit⁽⁺⁾·ojn ; ni
antaŭ·dir⭑·as al⭑ la⭑ hom⭑·oj la⭑ est⭑·ont·ec·on, ĉar⭑ ĝi interes⭑·as ili·n, kaj⭑
ĝust⭑·ad+ir⭑·e, nur⭑ tio·n ili kompren⭑·as el⭑ la⭑ astronomi¹·o . {pli·ĝust⭑·e}
kontraŭ·dir⭑·i
(tr)
Esprim⭑·i kontraŭ⭑·an opini⭑·on, kontraŭ·diskut¹·i: mi don⭑·os al⭑ vi buŝ⭑·on
kaj⭑ saĝ⭑·on, kiu·n ĉiu·j vi⭑·aj atak⭑·ant·oj ne⭑ pov⭑·os rezist⁴·i nek⭑
kontraŭ·dir⭑·i ; vid⭑·ant·e la⭑ re·san⭑·ig·it·on […] ili ne⭑ hav⭑·is, kio·n
kontraŭ·dir⭑·i ; kiam⭑ mi est⭑·is vok⭑·it·a, mi al·ven⭑·is sen⭑ kontraŭ·dir⭑·o,
mi do⭑ demand⭑·as, por⭑ kio vi mi·n ven⭑·ig·is ? admon⭑·u sklav⭑·ojn, ke⭑ ili
est⭑·u sub·met⭑·iĝ·em·aj, ne⭑ kontraŭ·dir⭑·em·aj, ne⭑ ŝtel⭑·ant·aj, sed⭑
montr⭑·ant·aj ĉia·n ;bon⭑·an fidel⭑·ec·on ; tio do⭑ ne⭑ est⭑·as
kontraŭ·dir⭑·ebl·a, vi dev⭑·as est⭑·i trankvil⭑·aj, kaj⭑ far⭑·i nenio·n
sen·pri·pens⭑·e ; refut¹·i la⭑ kontraŭ·dir⭑·ant·ojn .
kontraŭ·dir⭑·o
1.
Ag⭑·o kontraŭ·dir⭑·i: kiam⭑ mi est⭑·is vok⭑·it·a, mi al·ven⭑·is sen⭑
kontraŭ·dir⭑·o ; li ŝirm⭑·is si·n per⭑ argument⭑·oj, kaj⭑ re·bat⭑·is
kontraŭ·dir⭑·ojn jam⭑ antaŭ⭑·e ; ŝi don⭑·is la⭑ violon⭑·on kun⭑ gest⭑·o, kiu
ne⭑ akcept⭑·is kontraŭ·dir⭑·on ; Klozelo far⭑·us mil⭑ pli⭑-mal·pli⭑ leĝ⭑·ajn
kontraŭ·dir⭑·ojn, kaj⭑ vol⭑·us uz⭑·i la⭑ artikol⭑·ojn de⭑ leĝ⭑·ar·o, kiu ne⭑ por⭑
ni taŭg⭑·as . {ekscepci⁽⁺⁾·o} , {protest¹·o}
2.
{Konflikt²·o} , precip⭑·e logik¹·a, inter⭑ du⭑ afer⭑·oj: vi prefer⭑·as
akcept⭑·i ĉiu·jn kontraŭ·dir⭑·ojn kontraŭ⭑ la⭑ natur⭑·aj leĝ⭑·oj, ol⭑ la⭑
supoz⭑·on, ke⭑ iu mensog⭑·as ; mi atent⭑·ig·is li·n pri⭑ la⭑ kontraŭ·dir⭑·o
inter⭑ li⭑·aj vort⭑·oj ; mi am⭑·as tio·n, kio·n vi nom⭑·as komfort⭑·o, sed⭑
sam⭑+temp⭑·e mi mal·mult⭑·e dezir⭑·as viv⭑·i, rigard⭑·u tiu·jn ĉi⭑
kontraŭ·dir⭑·ojn, kiel⭑ vi vol⭑·as ; la⭑ intern⭑·aj kontraŭ·dir⭑·oj de⭑ la⭑
kapital¹·ism·a soci³-ord⭑·o ĉiam⭑ minac⭑·as pere⭑·ig·i milit⭑·e la⭑ civiliz⭑·on ;
, blind⭑·ig·it·a de⭑ si⭑·aj ide⭑·oj, oft⭑·e ne⭑ pov⭑·is rimark⭑·i la⭑
ekzist⭑·ant·ajn kontraŭ·dir⭑·ojn inter⭑ si⭑·aj asert¹·oj kaj⭑ la⭑ viv⭑·o real¹·a
; ĉu⭑ ne⭑ est⭑·as ebl⭑·e el·ir⭑·i el⭑ tiu·j ŝajn⭑·aj kontraŭ·dir⭑·oj ?
{antagonism⁽⁺⁾·o} , {apori⁽⁺⁾·o} , {dilem²·o} , {oksimor⁽⁺⁾·o} , {paradoks⭑·o^2}
, {sen·el·ir⭑·ej·o^2}
kvazaŭ·dir⭑·i, du⭑·on-dir⭑·i
(tr)
Alud⭑·e dir⭑·i, kompren⭑·ig·i sen⭑ rekt⭑·a el·dir⭑·o: „ebl⭑·e vi hav⭑·as enigm⭑·on,
kiu·n oni ankoraŭ⭑ ne⭑ solv⭑·is?“ du⭑·on-dir⭑·is Li⭑+al⁽⁺⁾·a .
laŭ·dir⭑·e, oni⭑+dir⭑·e
Konform⭑·e al⭑ la⭑ komun⭑·a dir⭑·o: laŭ·dir⭑·e ŝi hav⭑·as nov⭑·an kor⭑-inklin⭑·ul·on
; laŭ·dir⭑·e li est⭑·is paf⭑·it·a de⭑ „teror⁽⁺⁾·ist·o“, sub·ten⭑·at·a de⭑
konservativ³·ul·oj en⭑ Iran⁸·o ; laŭ·dir⭑·e la⭑ rus⭑·a car¹·o ordon⭑·is, ke⭑ oni
brul⭑·ig·u la⭑ kadavr¹·ojn, tamen⭑ pro⭑ odor⭑·aĉ·o oni fin⭑+fin⭑·e ili·n
en·ter⭑·ig·is ; Dan⁸-land⭑·o, oni⭑+dir⭑·e liberal²·a land⭑·o, ĵus⭑ pret⭑·ig·is nov⭑·an
leĝ⭑·on, kiu eminent⭑·e diskriminaci⁹·os ekster·land⭑·an·ojn .
mal·bon⭑~dir⭑·i
(ntr)
{Mal·ben⭑·i} , {insult⭑·i} : ven⭑·u, mal·ben⭑·u al⭑ mi Jakob⁽⁺⁾·on, kaj⭑ ven⭑·u,
mal·bon⭑~dir⭑·u kontraŭ⭑ ; la⭑ edz⭑·in·o mal·ferm⭑·int·e la⭑
dom⭑-pord⭑·on, komenc⭑·is mal·bon⭑~dir⭑·i pri⭑ la⭑ edz⭑·o, kiu moment⭑·e est⭑·is
for⭑ . {mis·fam⭑·ig·i}
mem·dir⭑·e
Laŭ⭑ propr⭑·a dir⭑·o, propr⭑·a asert¹·o, konfes⭑·o: vi mem·dir⭑·e est⭑·as
relativ²·a nov⭑·ul·o ; kvankam⭑ preskaŭ⭑ cent⭑+jar⭑·a, li plu⭑ labor⭑·as (kaj⭑
mem·dir⭑·e ĉiu+tag⭑·e amor⁴·as!) .
ne·dir⭑·ebl·a, ne·el·dir⭑·ebl·a
Kio·n oni ne⭑ pov⭑·as dir⭑·i per⭑ ordinar⭑·aj vort⭑·oj, for·teg⭑·a, intens⁴·eg·a:
vi ĝoj⭑·eg·as per⭑ ĝoj⭑·o ne·dir⭑·ebl·a ; li est⭑·is ek·lev⭑·it·a en⭑ Paradiz⭑·on,
kaj⭑ aŭd⭑·is ne·dir⭑·ebl·ajn vort⭑·ojn, kiu·jn ne⭑ est⭑·as permes⭑·at·e al⭑ hom⭑·o
parol⭑·i ; la⭑ Spirit⭑·o mem⭑ pro·pet⭑·ad·as por⭑ ni per⭑ ĝem⭑·oj ne·el·dir⭑·ebl·aj
. tiu·j mult⭑·aj mal·bon⭑·aĵ·oj ne⭑ pov⭑·as al⭑ ni forges⭑·ig·i la⭑
ne·el·dir⭑·ebl·an mult⭑·on da⭑ bon⭑·aĵ·oj ; Bastjan⁽⁺⁾·o est⭑·is kre⭑·int·a, sen⭑
mult⭑·e pri·pens⭑·i tio·n, ne·kalkul⭑·ebl·an danĝer⭑·on, kiu […] kaŭz⭑·os
ne·dir⭑·ebl·an mal·feliĉ⭑·on al⭑ mult⭑·aj .
pri·dir⭑·i
(tr)
Prezent⭑·i io·n per⭑ vort⭑·oj, ĝi·n parol⭑·e klar⭑·ig·i, rakont⭑·i, koment⁹·i:
[…] pri·dir⭑·as la⭑ feliĉ⭑·on de⭑ la⭑ hom⭑·o ; li pri·dir⭑·is al⭑ ni
vi⭑·an sopir⭑·on, vi⭑·an dolor⭑·on, vi⭑·an fervor⭑·on pro⭑ mi . la⭑ rakont⭑·o
[…] pri·dir⭑·as la⭑ klopod⭑·ad·ojn far⭑·e de⭑ jun⭑·a vir⭑·o si·n lev⭑·i super⭑
si⭑·an pleb⁴·an nask⭑·o-status⁽⁺⁾·on . {pri·skrib⭑·i}
post·dir⭑·i
Al·don⭑·i dir⭑·ant·e: tiu hav⭑·as por⭑ si sol⭑·a kvin⭑ ĉambr⭑·ojn en⭑
Parodi¹-klin⭑·o, ― post·dir⭑·is .
re·dir⭑·i
(tr)
1.
{Raport⭑·i} , {ripet⭑·i} aŭd⭑·it·an parol⭑·on al⭑ iu: ili re·dir⭑·is al⭑ li
ĉiu·jn vort⭑·ojn de⭑ , kiu·jn li dir⭑·is al⭑ ili (ili ripet⭑·is la⭑
aŭd⭑·it·ajn parol⭑·ojn) ; al⭑ si mem⭑ li re·dir⭑·ad·is la⭑ deviz⭑·on, kiu·n li
dediĉ⭑·is al⭑ Esperant⭑·ist·aj sam⭑~ide⭑·an·oj ; interpret¹·ant·o, en⭑ la⭑
praktik⭑·o, dev⭑·as tuj⭑ re·dir⭑·i per⭑ unu⭑ lingv⭑·o tio·n, kio est⭑·is ĵus⭑
dir⭑·it·a per⭑ ali⭑·a lingv⭑·o .
2.
{Kontraŭ·dir⭑·i} ; parol⭑·e {re·ag⭑·i} ; {respond⭑·i} defend⭑·e: por⭑ parol⭑·o
delir⭑·a ne⭑ ekzist⭑·as re·dir⭑·o ; oni vol⭑·is mort⭑·ig·i ankaŭ⭑ Daniel⁽⁺⁾·on kaj⭑
li⭑·ajn kamarad⭑·ojn, tiam⭑ far⭑·is saĝ⭑·an kaj⭑ prudent⭑·an
re·dir⭑·on al⭑ […] la⭑ estr⭑·o de⭑ la⭑ reĝ⭑·aj korp⭑·o-gard⭑·ist·oj, li
demand⭑·is[…]: pro⭑ kio el·ir⭑·is de⭑ la⭑ reĝ⭑·o tia sever⭑·a ordon⭑·o ? „ho⭑,“
dir⭑·is la⭑ mus⭑·et·oj, „kiel⭑ feliĉ⭑·a vi est⭑·is, vi mal·jun⭑·a abi⭑·o!“ ― „mi
tut⭑·e ne⭑ est⭑·as mal·jun⭑·a!“ re·dir⭑·is la⭑ abi⭑·o ; „tio cert⭑·e est⭑·is li⭑·a
glit⭑-vetur⭑·il·et·o!“ dir⭑·is , […] „pov⭑·as est⭑·i!“ re·dir⭑·is la⭑
kornik¹·o, „mi ne⭑ vid⭑·is tut⭑·e preciz⭑·e“ ; „ni el·lern⭑·is la⭑ ĉas⭑·ad·on,
nun⭑ ni dev⭑·as prov⭑·i ni⭑·an sci⭑·on […]“ ― la⭑ mal·jun⭑·ul·o re·dir⭑·is ĝoj⭑·e:
„vi parol⭑·as, kiel⭑ brav⭑·aj ĉas⭑·ist·oj“ .
trans·dir⭑·i
(tr)
Komisi⭑·e re·dir⭑·i al⭑ sekv⭑·a person⭑·o ricev⭑·it·an parol⭑·on: Mose⁽⁺⁾·o el·ir⭑·is,
kaj⭑ trans·dir⭑·is al⭑ la⭑ popol⭑·o la⭑ vort⭑·ojn de⭑ la⭑ Etern⭑·ul·o ; flustr³·e
la⭑ pli⭑ proksim⭑·aj trans·dir⭑·is ĝi·n al⭑ la⭑ ali⭑·aj, kiu·j ne⭑ pov⭑·is aŭd⭑·i
ĝi·n .
oni⭑~dir⭑·o
Komun⭑·a dir⭑·o, {fam⭑·o} : la⭑ kelk⭑·aj oni⭑~dir⭑·oj pri⭑ gigant¹·aj best⭑·oj sur⭑
kelk⭑·aj indonezi⁽⁺⁾·aj insul⭑·oj est⭑·is ĝeneral¹·e konsider⭑·at·aj kiel⭑
fabl⭑·aĵ·oj ; uson⁹·aj diplomat⭑·oj […] tre⭑ atent⭑·em·e re·ag⭑·is al⭑
oni⭑~dir⭑·oj, ke⭑ la⭑ atak⭑·on prepar⭑·is ebl⭑·e Serbi⁽⁺⁾·o ; en⭑ la⭑ jar⭑·o antaŭ⭑
mi⭑·a for·ir⭑·o kur⭑·is oni⭑~dir⭑·oj, ke⭑ Barat⁽⁺⁾·o intenc⭑·as aneks²·i Goa⁽⁺⁾·on ; laŭ⭑
oni⭑~dir⭑·o – ver⭑+ŝajn⭑·e mit¹·o – oni ankoraŭ⭑ pov⭑·as observ⭑·i hispan⭑·ajn
trajt⭑·ojn en⭑ la⭑ vizaĝ⭑·oj de⭑ la⭑ urb⭑·an·oj, kiu·j nask⭑·iĝ·is ĉi⭑ tie .
{klaĉ⁴·o}
popol⭑-dir⭑·o
Tradici¹·a dir⭑·o, oft⭑·e {vort⭑-figur⭑·o} aŭ⭑ {idiom²·aĵ·o} : la⭑ popol⭑-dir⭑·oj (
{proverb⭑·o} j) esprim⭑·as la⭑ saĝ⭑·on de⭑ l'⭑ popol⭑·o, kaj⭑ la⭑
popol⭑-rakont⭑·oj (legend⭑·oj) esprim⭑·as ĝi⭑·an kred⭑·on ; simil⭑·aj
popol⭑-dir⭑·oj est⭑·as mir⭑·ind·e util⭑·aj en⭑ tiu·j ĉi⭑ okaz⭑·oj, kiam⭑ ni mem⭑
nur⭑ tre⭑ mal·mult⭑·an pov⭑·as el·pens⭑·i por⭑ ni⭑·a prav⭑·ig·o .
por⭑ tiel⭑ dir⭑·i, tiel⭑+dir⭑·e
Uz⭑·ant·e proksim⭑·um·an, ne⭑ tut⭑·e ĝust⭑·an esprim⭑·on: kiel⭑ feliĉ⭑·a mi
est⭑·as, sinjor⭑·in·o, ke⭑ mi hav⭑·as, por⭑ tiel⭑ dir⭑·i, plezur⭑·on vid⭑·i vi·n
; ĉe⭑ tiu hom⭑·o manifest¹·iĝ·is konstant⭑·a kaj⭑ sen·brid⭑·a dezir⭑·o
ĉirkaŭ·ig⭑·i si·n per⭑ kovr⭑·aĵ·o, far⭑·i al⭑ si, por⭑ tiel⭑ dir⭑·i, uj⭑·on ;
anim⭑-stat⭑·o en⭑ kiu tiel⭑+dir⭑·e ĉio „flu⭑·as“ . {ĉirkaŭ·skrib⭑·i}
propr⭑·ad+ir⭑·e
Dir⭑·ant·e per⭑ propr⭑·aj, tio est⭑·as taŭg⭑·aj vort⭑·oj, ĝust⭑·e pri·skrib⭑·ant·e
la⭑ koncern⭑·an afer⭑·on: mi ne⭑ hav⭑·is propr⭑·ad+ir⭑·e „instru⭑·ist·on de⭑
Esperant⭑·o“, ĉar⭑ mi ĝi·n lern⭑·is aŭtodidakt⁽⁺⁾·e ; „nun·temp⭑·a“ art⭑·o ne⭑
okup⭑·iĝ·as propr⭑·ad+ir⭑·e pri⭑ bel⭑·ec·o, sed⭑ pri⭑ fort⭑·aj ide⭑·oj kaj⭑ sent⭑·oj
. {ĝust⭑·ad+ir⭑·e} , {verd⭑+ir⭑·e}
verd⭑+ir⭑·e
Dir⭑·ant·e laŭ⭑ ver⭑·o, sen⭑ mensog⭑·o, sen⭑ pri·silent⭑·o, tro⭑·ig·o aŭ⭑
mal·tro⭑·ig·o: verd⭑+ir⭑·e, est⭑·as sufiĉ⭑·e da⭑ polv⭑·o sur⭑ la⭑ strat⭑·oj ;
verd⭑+ir⭑·e, la⭑ princ⭑·o mem⭑ iom⭑ riproĉ⭑·is si·n ; ili kred⭑·as si·n
prudent⭑·aj, sed⭑ verd⭑+ir⭑·e ili nur⭑ stult²·iĝ·as . {ĝust⭑·ad+ir⭑·e} ,
{propr⭑·ad+ir⭑·e}
verd⭑+ir⭑·em·o
Em⭑·o aŭ⭑ regul⭑·o ĉiam⭑ sen·kaŝ⭑·e dir⭑·i la⭑ ver⭑·on, {sincer⭑·o} : [tio]
mal·varm⭑·ig·is iom⭑ la⭑ kred⭑·on de⭑ l'⭑ princ⭑·o al⭑ la⭑ verd⭑+ir⭑·em·o de⭑ la⭑
pastr⭑·oj, aŭ⭑ pli⭑ ĝust⭑·e, re·vek⭑·is en⭑ li la⭑ antaŭ⭑·an mal·kred⭑·em·on ;
oni ne⭑ atend⭑·as verd⭑+ir⭑·em·on ĉe⭑ kvin⭑+jar⭑·aj infan⭑·oj .
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.162 2024/02/07 09:23:28 ]
__________________________________________________________________