vidu ankaŭ la klarigojn
dis-
I.
dis-
Prefiks⭑·o esprim⭑·ant·a mal·kun·iĝ⭑·on, divid⭑·on, for·iĝ⭑·on en⭑
divers⭑·ajn direkt⭑·ojn: [la⭑ tol⭑·aĵ·on] oni dis·ŝir⭑·is […],
dis·hak⭑·is, dis·prem⭑·is kaj⭑ kuir⭑·is […], far⭑·iĝ·is bel⭑·a blank⭑·a
delikat⭑·a paper⭑·o ; mi dis·ŝir⭑·is la⭑ leter⭑·on kaj⭑ dis·ĵet⭑·is
ĝi⭑·ajn pec⭑·et·ojn en⭑ ĉiu·jn angul⭑·ojn ; [ni⭑·aj] membr⭑·oj est⭑·as
dis·ĵet⭑·it·aj en⭑ urb⭑·oj, urb⭑·et·oj kaj⭑ vilaĝ⭑·oj ; oni vid⭑·is
oliv⭑·an arb⭑·ar·on […] kaj⭑ ĉie dens⭑·e dis·sem⭑·it·ajn daktil⭑-arb⭑·ojn
; cign⭑·o dis·pel⭑·is per⭑ la⭑ fort⭑·aj bat⭑·oj de⭑ si⭑·aj flug⭑·il·oj la⭑
krepusk⭑·an nebul⭑·on ; vi dis·kur⭑·ig·is vi⭑·ajn mal·amik⭑·ojn ; la⭑
brul⭑·et·ant·aj karb⭑·oj de⭑ la⭑ fajr⭑·uj·o dis·send⭑·is nur⭑ mal·fort⭑·an
lum⭑·on ; ni dis·send⭑·os manifest¹·on al⭑ ĉiu·j ; [li] dis·bat⭑·is la⭑
glaci⭑·on per⭑ si⭑·a lign⭑·a ŝu⭑·o ; [tiu·j] ide⭑·oj dis·vast⭑·iĝ·os ; la⭑
gard⭑·ist·o dis·etend⭑·is la⭑ man⭑·ojn ; {dis·don⭑·i} , {dis·fal⭑·i} ,
{dis·pec⭑·ig·i} , {dis·polv⭑·iĝ·i} , {dis·port⭑·i} , {dis·rab⭑·i} ,
{dis·ŝpruc⭑·i} , {dis·trumpet⭑·i} , {dis·verŝ⭑·i} , {dis·romp⭑·i} .
Rim.: Ĉi⭑ tiu prefiks⭑·o hav⭑·as kelk⭑+foj⭑·e senc⭑·on tre⭑ proksim⭑·an
al⭑ tiu de⭑ _mal-_ aŭ⭑ _sen⭑-_: dis·volv⭑·i (mal·volv⭑·i); dis·fald⭑·i
(mal·fald⭑·i); dis·rev⭑·ig·i (sen·rev⭑·ig·i); dis·harmoni¹·a.
II.
Sam⭑+signif⭑·a vort⭑·er·o uz⭑·at·a mem·star⭑·e:
dis⭑·a
1.
Mal·dens⭑·a, dis·met⭑·it·a, dis·sem⭑·it·a: dis⭑·aj ar⭑·et·oj da⭑ arb⭑·oj ; en⭑
dis⭑·aj ( {ne·koher⁹·aj} ) pens⭑·oj li ek·sid⭑·is apud⭑ la⭑
skrib⭑·o-tabl⭑·o ; mi aŭd⭑·is dis⭑·ajn ( {unu⭑·op·ajn} ) fraz¹·ojn
dir⭑·it·ajn inter⭑ ili, dum⭑ ili for·las⭑·is la⭑ hal⭑·on . {distr⭑·i} ,
{sporad⁽⁺⁾·a}
2.
a)
(p.p. du⭑ {ar⭑·oj} ) Tia·j, ke⭑ ili ne⭑ hav⭑·as komun⭑·an
element¹·on: la⭑ par⭑·aj kaj⭑ ne·par⭑·aj nombr⭑·oj konsist⭑·ig·as
dis⭑·ajn ar⭑·ojn; du⭑ ar⭑·oj est⭑·as dis⭑·aj, se⭑ kaj⭑ nur⭑ se⭑
ili⭑·a {komun⭑·aĵ·o} est⭑·as mal·plen⭑·a.
b)
(p.p. {famili⭑·o} ) Tia, ke⭑ ĉiu·j ajn⭑ du⭑ term⁽⁺⁾·oj de⭑ ĝi
est⭑·as {dis⭑·aj} : la⭑ {kvocient²·a ar⭑·o} de⭑
ekvivalent⁽⁺⁾·o-rilat⭑·o en⭑·e de⭑ ar⭑·o konsist⭑·ig·as dis⭑·an
famili⭑·on de⭑ sub·ar⭑·oj de⭑ ; por⭑ ke⭑ famili⭑·o est⭑·u
dis⭑·a, ne⭑ sufiĉ⭑·as, ke⭑ ĝi⭑·aj term⁽⁺⁾·oj hav⭑·u neniu·n komun⭑·an
element¹·on.
dis·ec⭑·o
Mal·kun·ec⭑·o, apart⭑·ec·o, mal·proksim⭑·ec·o, {diferenc⭑·o} ,
mal·amik⭑·ec·o: la⭑ inter·gent⭑·a dis·ec⭑·o ; dis·ec⭑·o de⭑ mi⭑·a propr⭑·a
famili⭑·o . {diaspor⁽⁺⁾·o} , {distanc¹·o} , {kverel⁴·o}
dis·ig⭑·i
(tr)
{Apart⭑·ig·i} , {divid⭑·i} , mal {kun·ig⭑·i} : kelk⭑·aj kort⭑·eg·an·oj
dis·ig⭑·as la⭑ batal⭑·ant·ojn ; dis·ig⭑·it·aj unu⭑ de⭑ ali⭑·a per⭑
river⭑·et·o ; dis·ig⭑·it·aj unu⭑ de⭑ la⭑ ali⭑·a per⭑ la⭑ lok⭑·o kaj⭑ temp⭑·o
; radi⭑·o de⭑ fulm⭑·o dis·ig⭑·is la⭑ aer⭑·on ; vi dis·ig⭑·is la⭑
inter·lig⭑·on kun⭑ vi⭑·a sklav⭑·o ; dis·ig⭑·it·aj kiel⭑ ŝaf⭑·oj ne⭑
hav⭑·ant·aj paŝt⭑·ist·on ; ili mal·for·tig⁸·is la⭑ unu⭑·ec·on, dis·ig⭑·is
la⭑ soci³·on ; la⭑ Ĥalde⁽⁺⁾·an·o dis·ig⭑·is la⭑ vest⭑·on sur⭑ la⭑ brust⭑·o
kaj⭑ el·tir⭑·is or⭑·an medal⭑·on ; per⭑ rapid⭑·aj paŝ⭑·oj ili tra·ir⭑·is
la⭑ spac⭑·on […], kiu dis·ig⭑·is ili·n de⭑ la⭑ park⭑·a pord⭑·o ; long⭑·e
dis·ig⭑·it·a kaj⭑ nun⭑ de·nov⭑·e kun·ig⭑·it·a famili⭑·o ; tiu dolor⭑·o, kiu
sam⭑+temp⭑·e dis·ig⭑·is kaj⭑ kun·lig⭑·is ili·n . {dis·met⭑·i} , {dis·ĵet⭑·i}
, {dis·sem⭑·i} , {tranĉ⭑·i}
dis·iĝ⭑·i
(ntr)
Ir⭑·i al⭑ divers⭑·aj direkt⭑·oj, mal {kun·iĝ⭑·i} : ni dis·iĝ⭑·is kaj⭑
ir⭑·is en⭑ divers⭑·ajn flank⭑·ojn: mi ir⭑·is dekstr⭑·en, kaj⭑ li ir⭑·is
mal·dekstr⭑·en ; la⭑ popol⭑·o dis·iĝ⭑·is ; la⭑ vent⭑·o mal·fort⭑·iĝ·is, la⭑
nigr⭑·aj nub⭑·oj dis·iĝ⭑·is kaj⭑ oni vid⭑·is sur⭑ la⭑ ĉiel⭑·o la⭑ sang⭑·an
sun⭑·on ; la⭑ kurten⭑·oj […] dis·iĝ⭑·is kaj⭑ la⭑ bel⭑·a infan⭑·o
ek·rid⭑·et·is al⭑ la⭑ faraon⁽⁺⁾·o ; post⭑ al·kutim⭑·iĝ·o dolor⭑·as dis·iĝ⭑·o .
ne·dis⭑·ig·ebl·a
Kiu·n oni ne⭑ pov⭑·as dis·ig⭑·i, kiu ĉiam⭑ kun·est⭑·as kun⭑...: [ŝi]
est⭑·is la⭑ bel⭑·a najad⁽⁺⁾·o de⭑ tiu font⭑·o, kiu ne·dis⭑·ig·ebl·e
aparten⭑·is al⭑ ĝi ; ili sen·dub⭑·e […] ricev⭑·is eduk⭑·on en⭑
divers⭑·aj kolegi¹·oj, sed⭑ ili hav⭑·as tre⭑ strang⭑·ajn manier⭑·ojn,
kiu·j kompren⭑·ebl·e est⭑·as ne·dis⭑·ig·ebl·aj de⭑ scienc⭑·a rang⭑·o ;
est⭑·as libr⭑·oj, kiu·j far⭑·iĝ·as ni⭑·aj ne·dis⭑·ig·ebl·aj amik⭑·oj .
fokus⭑-dis·ec⭑·o
{dis⭑+centr⭑·ec·o^2}
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.47 2023/11/04 14:29:03 ]
__________________________________________________________________