divid⭑·/·i

divid⭑·i

   (tr)

   1.
          Far⭑·i part⭑·ojn el⭑ tut⭑·o, apart⭑·ig·i part⭑·ojn de⭑ tut⭑·o, {part⭑·ig·i} :
          divid⭑·i la⭑ kuk⭑·on en⭑ 6 part⭑·ojn, laŭ⭑ 6 part⭑·oj; li divid⭑·is la⭑ hom⭑·ojn
          en⭑ du⭑ taĉment⭑·ojn ; la⭑ brov⭑·ojn divid⭑·is profund⭑·a sulk⭑·o ; Franc⭑·uj·o
          est⭑·as divid⭑·it·a en⭑ departement²·ojn; divid⭑·i ni⭑·an temp⭑·on inter⭑
          divers⭑·aj [task¹·oj] ; la⭑ divers⭑+lingv⭑·ec·o divid⭑·as la⭑ hom⭑·an famili⭑·on;
          la⭑ dis·divid⭑·a vort⭑·o „po⭑“ ; la⭑ hom⭑·ar·o […] si·n divid⭑·is batal⭑·e ;
          Nil⁽⁺⁾·o divid⭑·iĝ·as en⭑ kelk⭑·e da⭑ brak⭑·oj ; la⭑ popol⭑·o divid⭑·iĝ·is en⭑ du⭑
          klas⭑·ojn ; tiu teritori²·o sub·divid⭑·iĝ·is inter⭑ tri⭑ koloni¹·aj imperi⭑·oj
          ; {-on-} , {dis-} , {fend⭑·i} , {du⭑·ig·i} , {tranĉ⭑·i} .

   2.
          Dis·don⭑·i al⭑ ĉiu li⭑·an part⭑·on: la⭑ patr⭑·o divid⭑·is la⭑ pom⭑·ojn inter⭑ la⭑
          infan⭑·oj; li divid⭑·is inter⭑ ili si⭑·ajn viv⭑-rimed⭑·ojn ; la⭑
          famili⭑·estr·oj dis·divid⭑·is al⭑ la⭑ trib⁹·oj de⭑ la⭑ Izrael⭑-id⭑·oj laŭ⭑ lot⭑·o .
          {distribu⁸·i} , {dis·part⭑·ig·i} .

   3.
          Ricev⭑·i, pren⭑·i ĉiu si⭑·an part⭑·on el⭑ komun⭑·a tut⭑·o: saĝ⭑·a sklav⭑·o reg⭑·os
          super⭑ fil⭑·o hont⭑·ind·a, kaj⭑ divid⭑·os hered⭑·on kun⭑·e kun⭑ frat⭑·oj ; kiu
          divid⭑·as kun⭑ ŝtel⭑·ist·o, tiu mal·am⭑·as si⭑·an anim⭑·on .

   4.
          {Part⭑·um·i^1} , {kun·hav⭑·i^1} , kun·spert⭑·i: ne⭑ sav⭑·os vi krim⭑·ul·on, sed⭑
          kun⭑ li Divid⭑·os vi mal·ben⭑·on kaj⭑ mizer⭑·on ; ŝi kor⭑·e divid⭑·is la⭑
          mal·ĝoj⭑·on de⭑ la⭑ mal·feliĉ⭑·a  ; la⭑ hund⭑·o rest⭑·as
          fidel⭑·a al⭑ si⭑·a mastr⭑·o, neniam⭑ li·n for·las⭑·as, divid⭑·as kun⭑ li ĉiu·jn
          danĝer⭑·ojn ; tio ja⭑ efektiv⭑·e est⭑·as la⭑ ver⭑·a ĝoj⭑·o, ĉar⭑ se⭑ oni ne⭑
          pov⭑·as divid⭑·i ĝi·n kun⭑ ali⭑·aj, ĝi est⭑·as nur⭑ du⭑·on·a ĝoj⭑·o ; ni
          reciprok⭑·e divid⭑·os inter⭑ ni mal·ĝoj⭑·on kaj⭑ ĝoj⭑·on ; li est⭑·is
          bon⭑+ŝanc¹·a divid⭑·i kun⭑ ŝi si⭑·ajn ĉambr⭑·on kaj⭑ lit⭑·on ; divid⭑·i kun⭑ iu
          ĉiu·jn danĝer⭑·ojn de⭑ la⭑ voj⭑·o. {kompat⭑·i} , {kun·sent⭑·i} ,
          {part⭑·o-pren⭑·i} , {sam⭑·o-pini⭑·i}

   5.
          Plen⭑·um·i la⭑ operaci¹·on {divid⭑·o} : divid⭑·i  per⭑  ; 
          divid⭑·it·e per⭑  est⭑·as  . {divizor⁽⁺⁾·i} , {onigi} .

divid⭑·o

   1.
          Ag⭑·o divid⭑·i aŭ⭑ ties⭑ rezult²·o: far⭑·i traktat¹·on pri⭑ la⭑ divid⭑·o de⭑ la⭑
          land⭑·oj, kiu·j kuŝ⭑·as inter⭑ ni⭑·a mar⭑·o kaj⭑ la⭑ river⭑·o Eŭfrat⁽⁺⁾·o ; la⭑
          vort⭑·o de⭑ Di⭑·o est⭑·as [...] pli⭑ akr⭑·a ol⭑ ĉia glav⭑·o du⭑+tranĉ⭑·a, kaj⭑
          penetr⭑·ant·a ĝis⭑ divid⭑·o de⭑ la⭑ anim⭑·o kaj⭑ spirit⭑·o ; la⭑ grand⭑·eg·a
          sekv⭑·ant·ar·o de⭑ li⭑·a sankt⭑·ec·o rest⭑·is […] kvazaŭ⭑ fend⭑·it·a en⭑ du⭑
          part⭑·ojn […], la⭑ […] faraon⁽⁺⁾·o tuj⭑ rimark⭑·is la⭑ divid⭑·on de⭑ la⭑
          alt⭑+rang⭑·ul·oj .

   2.
          {Operaci¹·o} invers⁴·a al⭑ {multiplik⁸·o} , t.e. ebl⭑·ig·ant·a per⭑ produt⁽⁺⁾·o
          (la⭑ {divid⭑·at·o} ) kaj⭑ unu⭑ el⭑ la⭑ {faktor²·oj} (la⭑ {divid⭑·ant·o} )
          trov⭑·i la⭑ ali⭑·an faktor²·on (la⭑ {kvocient²·on} ): la⭑ divid⭑·o far⭑·iĝ·is
          sen⭑ rest⭑·o ;  aŭ⭑  (leg⭑·u: du⭑×dek⭑ sep⭑ divid⭑·it·e
          per⭑ tri⭑ est⭑·as naŭ⭑, aŭ⭑: du⭑×dek⭑ sep⭑ sur⭑ tri⭑ est⭑·as naŭ⭑).

          Rim.: Por⭑ disting⭑·i ĉi⭑ tiu·n operaci¹·on de⭑ la⭑ {eŭklid⁽⁺⁾·a divid⭑·o} ,
          oni foj⭑·e kvalifik⁽⁺⁾·as ĝi·n „ekzakt⁴·a“.

          Rim.: Kelk⭑·aj uz⭑·as la⭑ prepozici⭑·on „per⭑“ por⭑ voĉ⭑-leg⭑·i la⭑ du⭑-punkt⭑·on
          aŭ⭑ la⭑ frakci¹-strek⭑·on, simbol¹·ant·an la⭑ operaci¹·on. Tio est⭑·as
          evit⭑·ind·a, ĉar⭑ la⭑ sam⭑·a prepozici⭑·o aper⭑·as en⭑ plur⁴·aj simil⭑·aj
          esprim⭑·oj: multiplik⁸·it·e per⭑, potenc⭑·ig·it·e per⭑...
          {frakci¹·o} , {numerator⁽⁺⁾·o} , {denominator⁽⁺⁾·o} , {eŭklid⁽⁺⁾·a divid⭑·o} ,
          {divizor⁽⁺⁾·o}

divid⭑·aĵ·o

          {Part⭑·o} : la⭑ profit⭑·oj de⭑ la⭑ konkur⭑·ant·oj, kiu·j cel⭑·is nur⭑ tiu·n
          merkat⁴·o-divid⭑·aĵ·on, est⭑·is tre⭑ lim⭑·ig·it·aj ; por⭑ ĉiu kalendar¹·o est⭑·as
          pri·skrib⭑·it·aj ĝi⭑·aj histori⭑·o, struktur¹·o, temp⭑·--divid⭑·aĵ·oj, precip⭑·e
          monat⭑·oj, kaj⭑ fest⭑·oj . {fak⭑·o} , {branĉ⭑·o} , {sekci¹·o} .

divid⭑·ant·o

   1.
          Tiu, kiu divid⭑·as: kiu star⭑·ig·is mi·n super⭑ vi kiel⭑ juĝ⭑·ant·on aŭ⭑
          divid⭑·ant·on ?

   2.
          La⭑ nombr⭑·o, per⭑ kiu oni {divid⭑·as} .

divid⭑·at·o

          La⭑ nombr⭑·o, kiu·n oni {divid⭑·as} .

divid⭑·ebl·a

          (p.p. du⭑ element¹·oj  kaj⭑  de⭑ {ring⭑·o} ) Oni dir⭑·as, ke⭑ 
          est⭑·as divid⭑·ebl·a per⭑  , se⭑  est⭑·as {divizor⁽⁺⁾·o} de⭑  : 17,
          18 kaj⭑ 19 ne⭑ est⭑·as divid⭑·ebl·aj je⭑ 4 ; [se⭑] la⭑ nombr⭑·o de⭑ la⭑ jar⭑·o
          est⭑·as divid⭑·ebl·a je⭑ 4, [ĝi] nur⭑ tiam⭑ est⭑·as super·jar⭑·o, kiam⭑ la⭑
          nombr⭑·o de⭑ la⭑ cent⭑-jar⭑·o divid⭑·as si·n je⭑ 4 ; se⭑  est⭑·as divid⭑·ebl·a
          per⭑  , oni sign⭑·as tio·n per⭑ la⭑ skrib⭑·aĵ·o  ; dek⭑·um·e
          skrib⭑·it·a nombr⭑·o est⭑·as divid⭑·ebl·a per⭑  , se⭑ ĝi⭑·a last⭑·a cifer⭑·o
          est⭑·as  aŭ⭑  ; kriteri²·oj pri⭑ divid⭑·ebl·o.

          Rim.: Tiu senc⭑·o aper⭑·as ne·rekt⭑·e ankaŭ⭑ en⭑ , sed⭑ ne⭑ plu⭑ kon⭑·as ĝi·n
          kaj⭑ en·konduk⭑·is „divizor⁽⁺⁾·ebl·a“ (vd rimark⭑·on sub⭑ {divizor⁽⁺⁾·i} )
          anstataŭ⭑·e.  prov⭑·as disting⭑·i „divid⭑·ebl·a“ (german⭑·e:
           ) dis⭑~de⭑ „divizor⁽⁺⁾·ebl·a“ (german⭑·e: 
          ), sed⭑ ŝajn⭑·as al⭑ ni, ke⭑ kiam⭑ oni parol⭑·as pri⭑ divid⭑·ebl·o, oni ĉiam⭑
          sub·kompren⭑·as „sen⭑ rest⭑·o“ (ali⭑·e ĉio est⭑·as divid⭑·ebl·a per⭑ ĉio,
          escept⭑·e per⭑  ). En⭑ ĉi⭑ tiu verk⭑·o ni do⭑ prefer⭑·is rest⭑·i ĉe⭑
          „divid⭑·ebl·a“ kun⭑ la⭑ ne·rekt⭑·a apog⭑·o de⭑ , kiu anstataŭ⭑·ig·is
          „divizor⁽⁺⁾·ebl·a“ per⭑ „divid⭑·ebl·a“ en⭑ la⭑ difin⭑·o.

ĉel⭑+divid⭑·iĝ·o, ĉel⭑·a divid⭑·iĝ·o

          Procez⁽⁺⁾·o per⭑ kiu el⭑ unu⭑ ĉel⭑·o est⭑·iĝ·as plur⁴·aj, ordinar⭑·e per⭑
          dis·du⭑·iĝ·o: la⭑ kontraŭ·tumor⁹·a efik⭑·o est⭑·as rezult²·o ne⭑ de⭑ ... blokad³·o
          de⭑ ĉel⭑+divid⭑·iĝ·o, sed⭑ ĝi est⭑·as rezult²·o de⭑ ĉel⭑·--detru⭑·ad·o ;  asert¹·is ke⭑ ĉel⭑·oj ĉiam⭑ ek·iĝ⭑·as el⭑ ĉel⭑·a divid⭑·iĝ·o ;
          telomer⁽⁺⁾·oj iĝ⭑·as iom⭑ pli⭑ mal·long⭑·aj post⭑ ĉiu ĉel⭑·a divid⭑·iĝ·o […],
          scienc⭑·ist·oj […] mal·kovr⭑·is, ke⭑, dum⭑ la⭑ divid⭑·iĝ·o de⭑ kancer⁹·a ĉel⭑·o,
          la⭑ telomer⁽⁺⁾·o perd⭑·it·a est⭑·as tuj⭑ ripar¹·at·a .

divid⭑·o kun⭑ rest⭑·o

          {eŭklid⁽⁺⁾·a divid⭑·o.}

eŭklid⁽⁺⁾·a divid⭑·o

          (de⭑ element¹·o  de⭑ {eŭklid⁽⁺⁾·a ring⭑·o} per⭑ element¹·o  ) Operaci¹·o,
          per⭑ kiu al⭑ la⭑ par⭑·o  oni asoci¹·as par⭑·on  ,
          konsist⭑·ant·a el⭑ ili⭑·a {kvocient²·o} kaj⭑ {rest⭑·o} : kadr⭑·e de⭑ element¹·a
          aritmetik¹·o, la⭑ eŭklid⁽⁺⁾·a divid⭑·o de⭑ entjer⁽⁺⁾·o  per⭑ entjer⁽⁺⁾·o 
          ebl⭑·ig·as trov⭑·i du⭑ tia·jn entjer⁽⁺⁾·ojn  kaj⭑  , ke⭑ 
          kaj⭑  ; la⭑ eŭklid⁽⁺⁾·a algoritm⁹·o konsist⭑·as el⭑ sin⁸+sekv⭑·aj
          eŭklid⁽⁺⁾·aj divid⭑·oj; la⭑ par⭑·on  oni nom⭑·as rezult²·o de⭑ la⭑
          eŭklid⁽⁺⁾·a divid⭑·o; ĉe⭑ eŭklid⁽⁺⁾·a divid⭑·o de⭑  per⭑  oni
          ricev⭑·as  ; en⭑ la⭑ ar⭑·o de⭑ entjer⁽⁺⁾·oj la⭑ rezult²·o de⭑ eŭklid⁽⁺⁾·a
          divid⭑·o est⭑·as unik³·a kun⭑ la⭑ al·don⭑·a kondiĉ⭑·o, ke⭑  . {divid⭑·o
          kun⭑ rest⭑·o;} {Eŭklid⁽⁺⁾·o} .

   [artikol⭑-versi⁹·o: 1.124 2023/11/04 14:29:03 ]
     __________________________________________________________________