vidu ankaŭ la klarigojn
ekstrem·/·a

ekstrem·a

   1.
          Est·ant·a ĉe la plej mal·proksim·a fin·o; plej ekster·a; plej for·a:
          ekstrem·a Orient·o; deput·it·o el ekstrem·a mal·dekstr·o; hom·o de
          ekstrem·a mal·jun·ec·o; por ven·i de  ĝis la ekstrem·a lim·o
          de Turingi⁽⁺⁾·o, ĝis la urb·o, kiu ankoraŭ nun est·as nom·at·a 
          ; oni ĵet·is la ter-bul·ojn sur la ĉerk·on, li vid·is nun ĝi·an
          ekstrem·an rand·on, kiu tuj ankaŭ mal·aper·is sub la sekv·ant·a
          ŝovel-kvant·o da ter·o ; ŝi ir·is ĝis la plej ekstrem·a rand·o kaj
          [...] ĵet·is la ŝu·ojn en la ond·ojn ; la plej ekstrem·a el ili, la
          dik·a fingr·o [...] ne star·is en unu vic·o kun ĉiu·j, sed antaŭ la
          vic·o, kaj krom tio ĝi hav·is nur unu artik·on en la dors·o ; Di·o
          est·is kun li, kaj la hejm·o est·is kun liĉe la plej ekstrem·a
          mar·o ; la plej ekstrem·a pint·o de la bord·o ; ĉirkaŭ 300 000
          person·oj spert·is terur·on de komun·ism·a reĝim³·omal·liber·ej·ojn,
          ekzil·on en Siberi⁽⁺⁾·o kaj ekstrem·a nord·o .

   2.
          Est·ant·a ĉe la plej alt·a grad·o: mi sent·as nek la ekstrem·an
          varm·on, nek la ekstrem·an mal·varm·on; ekstrem·a plezur·o, mild²·ec·o,
          lert·ec·o; kun ekstrem·a rapid·ec·o ; rakont·o pri ekstrem·a am·o ;
          ekstrem·ig·i teori·on; sur ili·n ven·is la koler·o ĝis ekstrem·a mezur·o
          ; post mal·bon·aj temp·oj ven·as bon·aj, ‐ sed oni dev·as ili·n
          pacienc·e atend·i, atend·i [...] nun est·as la plej ekstrem·a temp·o ;
          en ekstrem·a okaz·o la mond·o dir·os: se en vi·a gramatik·o ia
          bagatel·o est·as pli bon·a ol en Esperant·o, ni tiu·n ĉi bagatel·on
          en·konduk·os en Esperant·on, kaj la afer·o est·os fin·it·a ; juĝ·ist·o,
          en sekur⁴·a person·a kaj profesi·a pozici¹·o, nur mal·facil·e pov·as
          kompren·i la sin⁸-ten·on de hom·o, kiu ag·as en ekstrem·a zorg·o pri
          si·aj viv·o kaj post·viv·o .

ekstrem·e

          Tre·eg·e, plej: kord·o ekstrem·e streĉ·it·a; ekstrem·e simil·a ; ag·i
          ekstrem·e prudent·e ; ni ekstrem·e bezon·as plen·an vort·ar·eg·on ; la
          reĝ·o ekstrem·e ĝoj·is ; mizer·o plej ekstrem·e, Di·o plej proksim·e ;
          kun·iĝ·is ekstrem·e kontraŭ·aj ec·oj ; ŝi ekstrem·e ek·plaĉ·is al la
          princ·o ; daŭr·is ekstrem·e mal·long·e, kvazaŭ ĝi·a rezultat·o est·us
          antaŭ·e prepar·it·a ; mal·grand·a ekstrem·e mov·iĝ·em·a figur·et·o, kiu per
          ĉiu·j korp·o-fort·oj salt·is kaj kur·is ; li est·is ekstrem·e
          mal·mem·gard·a, kri·ant·e tiom laŭt·e .

ekstrem·o

   1.
          {Ekstrem·aĵ·o} : ekstrem·o de membr·oj, de ŝip·o; li·a tri+kolor·a ark·o
          divid·as la ĉiel·on en du part·ojn kaj si·n apog·as sur la ekstrem·oj
          de l' ter·o ; la ŝip·et·o mal·aper·is sur la okcident·a ekstrem·o ; de
          unu ekstrem·o de Egipt⁽⁺⁾·o al ali·a ; ŝveb³·u tra spac·oj al mond·a
          ekstrem·osur la velur·a flug·il·' de l' forges·' .

          Rim.: La form·o _ekstr·e~mit¹·et·o_ aper·as en mal·nov·a verk·o: mal·grand·a
          hom·--est·aĵ·o kun kvar ekstr·e~mit¹·et·oj kiu·j barakt·is en la aer·o .

   2.
          {Ekstrem·ec·o} : mal·aj ekstrem·oj est·as proksim·aj; pel·i, puŝ·i si·ajn
          postul·ojn ĝis ekstrem·o; mi·a fi·lin·et·o est·as en last·a ekstrem·o,
          ven·u do kaj met·u vi·ajn man·ojn sur ŝi·n, por ke ŝi sav·iĝ·u kaj viv·u
          ; li am·as ekstrem·ojn [...] li ir·is de la plej bel·a al la plej
          mal·bel·a ; la di·oj gard·u ni·n de tia ekstrem·o !

ekstrem·aĵ·o

          La plej mal·proksim·a fin·o, part·o: li pov·as sav·i ĝis la ekstrem·aĵ·o
          tiu·jn, kiu·j al·proksim·iĝ·as per li al Di·o ; Li [...] al·vok·os tia·n
          popol·on de la ekstrem·aĵ·o de la ter·o ; nur kelk·ajn metr·ojn for de
          la trafik⁴+cirkl⁸·a ekstrem·aĵ·o de tiu agrabl·a voj·o .

ekstrem·ec·o

          La plej alt·a grad·o: la ĝis ekstrem·ec·o streĉ·it·a kord·o krev·is ;
          barok⁽⁺⁾·a muzik·o oft·e streb⁶·as al pli alt·a nivel·o de emoci³·a
          ekstrem·ec·o ol renesanc²·a muzik·o .

ekstrem·ism·o

          Em·o al ekstrem·aj opini·oj, al drast⁹·aj ag·oj por ating·i si·ajn
          cel·ojn, kontrast¹·e al {moder·ism·o} : ajn·a ekstrem·ism·o ne pov·as
          kongru⁽⁺⁾·i kun demokrati⁸·a ide·ar·o, ĉar ĝi mal·ebl·ig·as la trov·ad·on de
          kompromis²·o akcept·ebl·a por ĉiu·j ; politik¹·a ekstrem·ism·o kaj
          ras¹·ism·o ; ekstrem·ism·o invit·as al ignor²·ad·o de fakt¹·oj .
          {fanatik²·ec·o} , {radikal¹·ism·o}

ekstrem·um·o

          (de {bild¹·ig·o} al {ord·a ar·o} ) {Minimum³·o}  {maksimum³·o} de ĝi·a
          bild¹·ar·o: la nombr·o  est·as absolut·a ekstrem·um·o de funkci¹·o
          sinus⁽⁺⁾·o (ekstrem·um·o); la nombr·o  est·as lok·a ekstrem·um·o de
          funkci¹·o  ĉe punkt·o  (ekstrem·um·o de la
          mal·vast·ig·aĵ·o de tiu funkci¹·o al iu ĉirkaŭ·aĵ·o de  ); sel·a
          punkt·o est·as punkt·o en la domajn⁽⁺⁾·o de funkci¹·o de du variabl⁽⁺⁾·oj kiu
          est·as sen·mov·a punkt·o sed ne lok·a ekstrem·um·o .

ekstrem·um·ej·o

          {ekstrem·um·ig·ant·o}

ekstrem·um·ig·ant·o

          (de {bild¹·ig·o} al {ord·a ar·o} ) Punkt·o de la font·o-ar·o, ĉe kiu ĝi
          ating·as ekstrem·um·on.

          Rim.: Ial nom·as tio·nekstrem·um·o“, kio ne ebl·ig·as disting·i inter
          la al·pren·at·a minimum³·a  maksimum³·a valor·o kaj ali+flank·e la
          punkt·o, ĉe kiu la funkci¹·o al·pren·as tiu·n valor·on. Koncern·e la
          uz·on de sufiks·o „-ej·oĉi-cel·e vid·u rimark·on sub
          {maksimum³·ig·ant·o} .

   [artikol-versi⁹·o: 1.48 2023/12/08 09:26:37 ]
     __________________________________________________________________