vidu ankaŭ la klarigojn
energi·/·o

energi·o

   1.
          {Fort·o} de la vol·o, streĉ·it·a al iu cel·o, kaj persist·a por ĝi·n
          ating·i: ekzist·as divers·ec·o de energi·oj, sed la sam·a Di·o, kiu
          energi·as ĉio·n en ĉiu·j ; Di·o est·as Tiu, kiu el·far·as en vi la
          vol·on kaj la energi·on laŭ Si·a  ; la energi·o de Satan¹·o
          kun ĉia potenc·o kaj kun sign·oj kaj mensog·aj mir·ind·aĵ·oj ; pet·eg·o
          de just·ul·o mult·e efik·as per si·a energi·o ; oni pov·is sam+temp·e
          admir·i en li fort·on kaj energi·on ; en la azi⁸·a luks·o dron·is la
          energi·o de l' faraon⁽⁺⁾·oj ; vir·oj alt·aj, kun fier·a mien·o kaj vir·a
          energi·o en la vizaĝ·o ; voĉ·o, en kiu oni sent·is la re·trov·it·an
          energi·on ; sufiĉ·e da energi·o, por kontraŭ·batal·i ĉiu·jn
          mal·facil·aĵ·ojn ; tiu vir·in·o cert·e hav·is mult·e da energi·o, se ŝi
          pov·is sen larm·o, sen ĝem·o, el·aŭskult·i la sever·an verdikt¹·on, kiu
          kondamn·is al mort·o ŝi·an kar·an esper·on ; est·i plen·a je fajr·a
          energi·o ; energi+don·a manĝ·aĵ·o.

   2.
          {Fizik·a grand·o} , esprim·ant·a la kapabl·on far·i labor·on: la
          {dimensi⁴·oj} de energi·o est·as  ; ĥemi·a, potencial⁽⁺⁾·a,
          kinet⁽⁺⁾·a energi·o; re·nov·ig·ebl·a energi·o, […] vent·o-energi·o ;
          atom¹-energi·o ; proviz·ad·o per elektr¹·a energi·o . {ĵul⁽⁺⁾·o}

energi·a

   1.
          Posed·ant·a energi·on: ni·a urb·o hav·as bon·ajn polic·an·ojn, sed ne
          sufiĉ·e energi·an polic·estr·on ; la vort·o de Di·o est·as viv·a kaj
          energi·a ; Egipt⁽⁺⁾·o prosper·is, dum la unu·ig·it·a popol·o, energi·aj
          reĝ·oj kaj saĝ·aj pastr·oj kun·labor·is ; li hav·is nobl·an kaj
          energi·an karakter·on ; hom·o matur·a, energi·a kaj spert·a ; energi·aj
          batal·ant·oj ; energi·a propagand¹·ist·o de ni·a afer·o ; energi·a kaj
          sin⁸+don·a du×dek-jar·a labor·ad·o .

   2.
          Fort·e impres·ant·a, {drast⁹·a } : energi·a esprim·o; la ost·aj man·oj
          akompan·is la fraz¹·ojn per energi·aj gest·oj ; kun energi·a protest¹·o
          ni for·ĵet·as tiu·n ĉi postul·on ; la muzik·o far·iĝ·is pli energi·a kaj
          la danc·oj ir·is en pli viv·a takt¹·o .

energi·e

          Per energi·a manier·o: kaj kontraŭ la ek·tuŝ·o de tiu ĉi princip·o
          ili vol·u ĉiam energi·e batal·i ; mi dev·as energi·e pet·i, ke vi ĉes·u
          ; nun mi energi·e mi·n en·miks·os ; ni, Esperant·ist·oj, dev·as labor·i
          pli energi·e ol iam ; ni protest¹·as plej energi·e, ni protest¹·as per
          ĉiu·j fibr·oj de ni·a kor·o ; mi per mi·a man·o energi·e li·n frot·ad·is ;
          ju pli energi·e vast·iĝ·os kaj riĉ·iĝ·os la literatur·o de la lingv·o
          inter·naci·a, des pli baldaŭ ni hav·os unu+form·an pli mal·pli plen·an
          vort·ar·on .

akv-energi·o, akv·o-energi·o

          Energi·o port·at·a de natur·aj akv·o-mov·oj  akv·o-varm·ec·o, kapt·ebl·a
          per turbin²·oj  ali·aj aparat¹·oj: akv·o-energi·o el ond·oj de la mar·o
           el river·oj ; la Bar·aĵ·o Tri Gorĝ·oj est·as akv·o-energi·a bar·aĵ·o en
          Ĉini⁽⁺⁾·o, […], la plej grand·a akv+energi·a bar·aĵ·o el mond·o .

kern-energi·o, atom¹-energi·o, nukle⁽⁺⁾·a energi·o

          Energi·o el·ig·at·a de atom¹-kern·oj, precip·e dum ili·a fend·iĝ·o, uz·at·a
          en nukle⁽⁺⁾·aj central⁸·oj: la procez⁽⁺⁾·o de fisi⁽⁺⁾·o est·is renkont·it·a
          plur⁴+foj·e dum la esplor·oj pri kern-energi·o dum la tri+dek·aj jar·oj
          de la 20-a jar-cent·o ; German·uj·o est·as 100 procent·e de·pend·a de
          urani⁽⁺⁾·o-import¹·oj por la atom¹-energi·o ; mi est·as fort·a kontraŭ·ul·o
          de nukle⁽⁺⁾·a energi·o .

fosili⁽⁺⁾·a energi·o

          Energi·o produkt·at·a per brul·ig·o de fosili⁽⁺⁾·aj substanc²·oj: ter-gas·o,
          karb·o, naft¹·o-deriv⁴·aĵ·oj: ĉio, kio aper·is kiel grav·a progres·o en
          industri·o en la 20a jar-cent·o kaj ankaŭ nun, apog·as si·n jefosili⁽⁺⁾·a energi·o“, kiu akumul⁽⁺⁾·iĝ·is en ter·aj tavol·oj dum 600
          milion·oj da jar·oj ; tut+mond·a klimat+ŝanĝ·iĝ·o daŭr·as kaj fosili⁽⁺⁾·a
          energi·o ankoraŭ el·ĉerp·iĝ·as ; dikt·i la ĉiam kresk·ant·ajn prez·ojn
          por fosili⁽⁺⁾·a energi·o ; oni klopod·as redukt⁴·i la import¹·ad·on de
          fosili⁽⁺⁾·aj energi-port·ant·oj kaj pli uz·i biomas⁽⁺⁾·on, sun- kaj
          vent·--energi·on kaj ter-varm·on .

re·nov·iĝ·ant·a energi·o, re·nov·ig·ebl·a energi·o

          Energi·o proviz·at·a de font·o, kiu·n oni rigard·as sen·lim·a, ne
          el·ĉerp·iĝ·ont·a, kiel vent·o, sun·o... kontrast¹·e al {fosili⁽⁺⁾·a energi·o}
          : leĝ·o pri re·nov·ig·ebl·a energi·o ; ĝis 2030 Eŭrop·o hav·as dev·ig·ajn
          cel·ojn alt·ig·i la procent·aĵ·on de re·nov·ig·ebl·a energi·o .

sun-energi·o

          Energi·o port·at·a de sun-radi·ad·o, kapt·ebl·a kaj re·uz·ebl·a per
          divers·aj aparat¹·oj, inter·ali·e sun-ĉel·oj: panel⁴·oj por gener⁽⁺⁾·i varm·on
           elektr¹·on el sun-energi·o sur tegment·oj ; fot⁹·o-elektr¹·a sun-energi·o
          ; sun+energi·a forn·o […] ne bezon·as brul·aĵ·on .

ter-varm·a energi·o, geoterm⁽⁺⁾·a energi·o

          Energi·o el la intern·aj tavol·oj de la ter·o, spontan⁽⁺⁾·e dispon·ebl·a
          en natur·aj varm·aj akv·oj  kapt·ebl·a per divers·aj sub·ter·aj
          ekip²·aĵ·oj: nun, vent·o-energi·o, sun-energi·o, ter-varm·a energi·o […]
          est·as uz·at·aj en ĉiu+tag·a viv·o de tibet⁽⁺⁾·--naci·aj kamp·ar·an·oj ; plej
          oft·e oni produkt·as per la geoterm⁽⁺⁾·a energi·o elektr¹·an kurent⁸·on .
          {geotermik⁽⁺⁾·o}

vent-energi·o, vent·o-energi·o

          Energi·o port·at·a de vent·o, de aer-mov·oj, kapt·ebl·a per vel·oj,
          vent·o-turbin²·oj kaj ali·aj aparat¹·oj: motiv¹·i la elekt·on favor·e al
          vent·o-energi·o ; Kaliforni⁽⁺⁾·o produkt·as pli da vent-energi·o ol iu ajn
          ali·a ŝtat·o en Uson⁹·o .

   [artikol-versi⁹·o: 1.123 2023/11/07 20:34:10 ]
     __________________________________________________________________