vidu ankaŭ la klarigojn
-et/

   I.

-et

                {Sufiks·o} esprim·ant·a rimark·ind·e mal·alt·an {grad·o} n de
                grand·ec·o  intens⁴·ec·o, oft·e kun special·ig·o de la
                radik+vort·a ide·o: en ni·a land·o si·n ne trov·as mont·oj, sed
                nur mont·et·oj ; ili pren·is ŝton·ojn kaj far·is mont·et·on ; sur
                li·a vizaĝ·o mi vid·is ĝoj·an rid·et·on ; mi sid·as sur seĝ·o kaj
                ten·as la pied·ojn sur benk·et·o ; mi aĉet·is por la infan·oj
                tabl·et·on kaj kelk·e da seĝ·et·oj ; dorn+arb·et·o ; bru·et·o de
                fal·ant·a foli·o ; iom·et·o da verd·aĵ·o ; verd·et·a  ruĝ·et·a ; li
                sid·is en mal·varm·et·a ĉambr·et·o ; ili vid·is la knab·et·on kun
                li·a patr·in·o  , kaj ador+klin·iĝ·is al li ; kial vi
                rigard·as la lign·er·et·on en la okul·o de vi·a frat·o, kaj ne
                pri·pens·as la trab·on en vi·a okul·o ? donac·et·oj sub·ten·as
                amik·ec·on ; hejm·a dom·et·o est·as kiel patr·in·et·o ; oni
                komenc·as per ŝtel·et·oj kaj fin·as per ŝtel·eg·oj ; river·et·oj
                flu·as al river·oj ; dron·ant·o  herb·et·on kapt·as avid·e ;
                mal·grand·a bird·et·o, sed akr·a ung·et·o ; ne ĉiu paper·et·o est·as
                bank¹·a bilet³·o ; por par·o am·ant·a ĉiu lok·et·o sufiĉ·as ; nenia
                pek·et·o rest·as long·e sekret·o ; tio est·as li·a am·at·a
                {ĉeval·et·o} ; ŝi […] kudr·is mal·grand·an bel·et·an sak·et·on,
                kiu·n ŝi plen·ig·is per delikat·a poligon·a gri·o ; sur la musk·o
                bril·et·is per verd·et·a lum·o pli ol cent lampir·oj ; tiel
                dens·e, kiel rafan·et·oj en fask·o . {-eg}

                Rim. 1: _-et_ est·as oft·e (mis)uz·at·a kun kares·a senc·o,
                anstataŭ _-ĉj_, _-nj_: patr·et·o kaj patr·in·et·o .

                Rim. 2: Vd {rimark·on ĉe -eg} .

   II.

et-

                {Prefiks·o} esprim·ant·a mal·grand·ec·on, mal·vast·ec·on de la
                spec·o  skal·o al kiu aparten·as la koncern·at·o: et~komerc·o ;
                pund⁹·o-mon·er·oj est·is fals·at·aj et+skal·e far·e de mal·grand·aj
                fals·ist·oj ; japan⁹·oj far·iĝ·is riĉ·aj, sed ili·a psiĥologi⁽⁺⁾·o
                rest·as tip¹·e et+burĝ·a ; nu, la et~burĝ·o est·as fi·fantazi¹·aĵ·o
                jam de  kaj post·e de  ; konservativ³·a
                et~burĝ·ar·o ; kia kverel⁴·em·a li est·is kaj et+anim·a (
                {pedant¹·a^2} , {sen·indulg·a} ) ; la punkt·o-kom·o est·as sub mi·a
                dekstr·a et~fingr·o ; muel-ŝton·oj kutim·e est·as el et+grajn·a
                firm·a sabl·o-ŝton·o  kalk·o-ŝton·o .

                Rim.: Per tiu ĉi ne·ordinar·a pseŭdo·prefiks·a kun·met·o oni
                relief¹·ig·as la abstrakt¹·ec·on de la et·ec·o, rilat·ig·as ĝi·n ne
                al la koncern·at·o mem, sed al la karakteriz¹·a trajt·o.
                Et~burĝ·o ne est·as mal·alt+statur¹·a burĝ·o, sed hom·o kies
                burĝ·ec·o est·as mal·alt+rang·a; et~fingr·o de vir·o pov·as est·i pli
                grand·a ol ajn·a fingr·o de knab·o.

   III.
          Sam+signif·a mem·star·a vort·er·o:

et·a

                {Mal·grand·a} , mal {intens⁴·a} : grand·a nub·o, et·a pluv·o ; sur
                Nil⁽⁺⁾·o svarm¹·is et·aj ŝip·et·oj ; et·aj kobold·oj kun vag-lum·o sur
                la ĉap·o danc·is ĉirkaŭ·e ; ne vid·ebl·aj por la hom·a okul·o,
                ŝveb³·is mal·grand·aj et·aj est·aĵ·oj ; kiu·n el ni·aj far·oj oni
                elekt·os […], ebl·e tre et·an, forges·it·an, tamen registr·it·anpiz·e mal·grand·an .

                Rim.: En praktik·a uz·ad·o _et·a_ est·as oft·e uz·at·a kiel pli
                fort·a esprim·o ol _mal·grand·a_. Ĝi·a cel·at·a senc·o est·as do
                oft·e pli kompar·ebl·a al _tre mal·grand·a_  _mal·grand·eg·a_.

et·ul·o

                Infan·et·o, id·o: la anĝel·o […] kis·is […] la infan·on, kaj la
                et·ul·o du·on·e mal·ferm·is si·ajn okul·ojn ; mi lud·as [la
                dram¹·ojn] antaŭ la et·ul·oj, kaj la et·ul·oj plor·as, kiel iam
                plor·is patr·o kaj patr·in·o ; En supr·a ĉambr·o lul·o ... lul·o
                ... / Anĝel·e dorm·as la et·ul·o . {beb⁸·o} , {id·o^2} ,
                {mal·grand·eg·ul·o} , {nan⁹·o}

et·ig·i

                Mal·grand·ig·i: ĉio·n bon·an kaj bel·an, kiu en ĝi spegul·iĝ·is,
                ĝi et·ig·is preskaŭ ĝis plen·a neni·ec·o ; ili klopod·as kaŝ·i
                kaj et·ig·i la krim·ojn de la reĝim³·o ; oni pov·as cel·i
                produkt·i mal·pli da varm·o […], por tio help·as kaj uz·i
                mal·pli da transistor⁹·oj kaj ili·a et·ig·o per progres·o de
                fabrik·ad·o .

   [artikol-versi⁹·o: 1.119 2023/11/07 20:34:12 ]
     __________________________________________________________________