vidu ankaŭ la klarigojn
etend⭑·/·i
etend⭑·i
(tr)
1.
{Mal·volv⭑·i} laŭ⭑ la⭑ long⭑·o, long⭑·ig·ant·e en⭑ unu⭑ direkt⭑·o: la⭑ reĝ⭑·id·o
etend⭑·is si⭑·ajn brak⭑·ojn al⭑ la⭑ ĉiel⭑·o ; li etend⭑·is la⭑ brak⭑·ojn,
kvazaŭ⭑ vok⭑·ant·e la⭑ ĉiel⭑·on atest⭑·e al⭑ si⭑·a am⭑·o ; [el⭑] la⭑ kort⭑·o […]
est⭑·is etend⭑·it·aj fortik⭑·aj metal⭑-faden⭑·oj al⭑ ĉiu·j etaĝ⭑·oj de⭑ la⭑ dom⭑·o
; etend⭑·i la⭑ man⭑·on kontraŭ⭑ si⭑·ajn mal·bon⭑~dezir⭑·ant·ojn ; per⭑ kor⭑·a
mov⭑·o etend⭑·i la⭑ man⭑·on por⭑ man⭑-prem⭑·o ; Li⭑·a ekscelenc⭑·o etend⭑·is (
{prezent⭑·i} s) la⭑ ring⭑·on al⭑ kaj⭑ la⭑ ĉe·est⭑·ant·oj laŭt⭑·e
aklam³·is ; la⭑ cerv⭑·id·o […] el·etend⭑·is si⭑·an graci⭑·an kol⭑·on kaj⭑ met⭑·is
la⭑ kap⭑·on konfid⭑·em·e sur⭑ la⭑ ŝultr⭑·on de⭑ . {dilat⁽⁺⁾·i} ,
{streĉ⭑·i}
2.
{Mal·volv⭑·i} plur⁴+direkt⭑·en, kovr⭑·ant·e pli⭑ ampleks⭑·an spac⭑·on: la⭑ bird⭑·o
etend⭑·is si⭑·ajn bel⭑·ajn flug⭑·il·ojn ; jen⭑ tiu vin⭑-ber⭑-trunk⭑·o […]
etend⭑·is al⭑ ĝi si⭑·ajn branĉ⭑·ojn ; arb⭑·o, plant⭑·it·a ĉe⭑ akv⭑·o kaj⭑
etend⭑·ant·a si⭑·ajn radik⭑·ojn al⭑ torent¹·o ; la⭑ figur⭑·o etend⭑·is ĉirkaŭ⭑
ŝi si⭑·an nigr⭑·an mantel⭑·on ; li etend⭑·is tend⭑·on super⭑ la⭑ tabernakl⁽⁺⁾·o
; [ili] kaŝ⭑·is kapt⭑·il·on por⭑ mi kaj⭑ ŝnur⭑·ojn, ili etend⭑·is ret⭑·on ĉe⭑
la⭑ voj⭑·o ; kiam⭑ la⭑ sun⭑·o si·n lev⭑·is, etend⭑·is la⭑ tapiŝ⭑·on de⭑
preĝ⭑·o . {stern⭑·i} , {ŝvel⭑·ig·i} , {vast⭑·ig·i^1}
3.
Pli·long⭑·ig·i aŭ⭑ pli⭑+ampleks⭑·ig·i metal⭑·on, mal·pli·dik⭑·ig·ant·e ĝi·n: etend⭑·i
or⭑·on per⭑ martel⭑·ad·o, per⭑ faden⭑·ig·il·o; kaj⭑ ili bat⭑·et·end·is foli⭑·ojn
da⭑ or⭑·o kaj⭑ tranĉ⭑·is ili·n en⭑ form⭑·o de⭑ faden⭑·oj .
4.
Dis·vast⭑·ig·i ĉiu+direkt⭑·en: Li etend⭑·as sur⭑ ili·n Si⭑·an lum⭑·on ; la⭑ mar⭑·o
kuŝ⭑·is etend⭑·it·a antaŭ⭑ la⭑ knab⭑·in·o ; la⭑ blank⭑·a lotus⁸·a flor⭑·o […]
etend⭑·is sur⭑ la⭑ arb⭑·ar·aj lag⭑·oj si⭑·ajn grand⭑·ajn verd⭑·ajn foli⭑·ojn ;
sur⭑ la⭑ tut⭑·a long⭑·o de⭑ la⭑ val⭑·o si·n etend⭑·is, unu⭑ post⭑ ali⭑·a, dek⭑
marĉ⭑·aj lag⭑·oj ; etend⭑·i la⭑ lingv⭑·o-sci⭑·ojn de⭑ la⭑ infan⭑·oj per⭑ la⭑
instru⭑·ad·o ; mi kor⭑·e bedaŭr⭑·as, ke⭑ ni ne⭑ pov⭑·as etend⭑·i al⭑ vi la⭑
avantaĝ⁸·on, kiu·n ĝu⭑·is ali⭑·aj .
etend⭑·iĝ·i
1.
Mal·volv⭑·iĝ·i laŭ⭑ la⭑ long⭑·o: sven⭑·e li etend⭑·iĝ·is sur⭑ la⭑ ter⭑·o ; la⭑
man⭑·o kun⭑ bril⭑·ant·a fingr⭑·ing·o etend⭑·iĝ·as al⭑ la⭑ pec⭑·o, […] la⭑ labor⭑·o
progres⭑·as ; ni supr⭑·en~grimp³·is la⭑ rok³·on, kiu etend⭑·iĝ·is super⭑ la⭑
mar⭑·on ; sur⭑ ambaŭ⭑ bord⭑·oj etend⭑·iĝ·is sen·inter·romp⭑·a vic⭑·o da⭑ dom⭑·et·oj
. {stern⭑·iĝ·i} , {kuŝ⭑·i}
2.
Mal·volv⭑·iĝ·i plur⁴+direkt⭑·en: la⭑ branĉ⭑·oj etend⭑·iĝ·is ĉirkaŭ⭑ la⭑ tut⭑·a
fronton¹·o ; long⭑·a ombr⭑·o etend⭑·iĝ·is sur⭑ la⭑ plafon⭑·on ; ili⭑·a vost⭑·o
pov⭑·as dis·etend⭑·iĝ·i en⭑ la⭑ form⭑·o de⭑ grand⭑·a rad⭑·o kaj⭑ ŝanĝ⭑-bril⭑·as en⭑
ĉiu·j kolor⭑·oj . {ĉirkaŭ⭑·i} , {ĉirkaŭ·kresk⭑·i} , {dis·vast⭑·iĝ·i} ,
{dis·fald⭑·iĝ·i}
3.
{Okup⭑·i} vast⭑·an spac⭑·on aŭ⭑ temp⭑·on: la⭑ ne·mezur⭑·ebl·a mar⭑·o etend⭑·iĝ·is
antaŭ⭑ li ; verd⭑·aj eben⭑·aĵ·oj […] ond⭑·e etend⭑·iĝ·as ĝis⭑ kie·n la⭑ okul⭑·o
ating⭑·as ; ĉi⭑ tie etend⭑·iĝ·is sen·lim⭑·a vast⭑·ec·o, mal·lum⭑·a kaj⭑ tim⭑·ig·a
profund⭑·aĵ·o .
4.
{Dis·vast⭑·iĝ·i} ĉiu+direkt⭑·en: la⭑ grek⁸·aj lingv⭑·oj etend⭑·iĝ·is super⭑
fremd⭑·a substrat⁽⁺⁾·o kaj⭑ tio grand⭑+part⭑·e eksplik⁽⁺⁾·as divers⭑·ajn nov⭑·aĵ·ojn
en⭑ la⭑ gramatik⭑·a struktur¹·o ; la⭑ sci⭑·iĝ·o etend⭑·iĝ·is rapid⭑·e; la⭑
interes⭑·oj, la⭑ konkurenc³·o nun⭑ etend⭑·iĝ·as al⭑ la⭑ tut⭑·a mond⭑·o.
etend⭑·aĵ·o
Io etend⭑·iĝ·ant·a iom⭑ vast⭑·e laŭ⭑ iu aŭ⭑ plur⁴·aj direkt⭑·oj: grand⭑·a
etend⭑·aĵ·o da⭑ akv⭑·o; la⭑ nerv¹·a sistem⭑·o de⭑ organism¹·o est⭑·as kompleks⁽⁺⁾·a
etend⭑·aĵ·o […] de⭑ la⭑ cerb⭑·o ; pont⭑·o super⭑ la⭑ sud⭑·a etend⭑·aĵ·o de⭑ la⭑
Brozna River⭑·o . {are⁹·o^1} , {branĉ⭑·o^2} , {ekstrem⭑·aĵ·o} ,
{el·star⭑·aĵ·o} , {lob⁴·o} , {pint⭑·o^2} , {plekt⭑·aĵ·o} , {surfac⁸·o}
etend⭑·ebl·a
Pov⭑·ant·a est⭑·i etend⭑·at·a: kupr⭑·o est⭑·as etend⭑·ebl·a metal⭑·o; la⭑ kap⭑·o kaj⭑
supr⭑·a kol⭑·o est⭑·as sen·plum⭑·aj kaj⭑ nigr⭑·aj, kun⭑ sen·plum⭑·a ruĝ⭑·a
etend⭑·ebl·a gorĝ⭑·o-sak⭑·o ; Emaks⁽⁺⁾·o est⭑·as etend⭑·ebl·a (la⭑ uz⭑·ul·o pov⭑·as
al·don⭑·i nov⭑·ajn funkci¹·ojn) kaj⭑ agord⭑·ebl·a .
si·n etend⭑·i
1.
Etend⭑·i si⭑·ajn membr⭑·ojn: tro⭑ mal·long⭑·a est⭑·os la⭑ lit⭑·o, por⭑ si·n
etend⭑·i ; pet⭑·eg·e si·n etend⭑·is ies⭑ man⭑·oj ; kiam⭑ ven⭑·is la⭑ temp⭑·o por⭑
dorm⭑·i, la⭑ gast⭑·o si·n etend⭑·is sur⭑ la⭑ benk⭑·o kaj⭑ sub⭑ la⭑ kap⭑·on met⭑·is
la⭑ sak⭑·on kiel⭑ kusen⭑·on ; la⭑ urs⭑·o […] si·n etend⭑·is ĉe⭑ la⭑ fajr⭑·o .
2.
{Etend⭑·iĝ·i} : nur⭑ nud⭑·a griz⭑·a sabl⭑·a ter⭑·o si·n etend⭑·is ĝis⭑ la⭑
akv⭑·ot-urn⭑·ej·o ; dekstr⭑·e kaj⭑ mal·dekstr⭑·e de⭑ la⭑ […] pilon⁽⁺⁾·oj, si·n
etend⭑·is mur⭑·oj aŭ⭑ pli⭑ ĝust⭑·e kelk⭑+etaĝ⭑·aj konstru⭑·aĵ·oj, kun⭑ mal·larĝ⭑·aj
fenestr⭑·oj ; post⭑ la⭑ preĝ⭑·ej·o si·n etend⭑·is en⭑ du⭑ vic⭑·oj la⭑ dom⭑·oj de⭑
la⭑ vilaĝ⭑·o .
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.114 2023/12/12 19:23:58 ]
__________________________________________________________________