vidu ankaŭ la klarigojn
frakas⭑·/·i
frakas⭑·i
(tr)
1.
Per·fort⭑·e kaj⭑ bru⭑·e {dis·romp⭑·i} , {dis·pec⭑·et·ig·i} : li pren⭑·is la⭑
(or⭑·an) bov⭑·id·on, kiu·n ili far⭑·is, kaj⭑ dis·brul⭑·ig·is ĝi·n per⭑ fajr⭑·o
kaj⭑ dis·frakas⭑·is ĝis⭑ pulvor⭑·ec·o kaj⭑ dis·ŝut⭑·is sur⭑ akv⭑·o ; ili⭑·ajn
ost⭑·ojn li frakas⭑·as kaj⭑ per⭑ si⭑·aj sag⭑·oj dis·bat⭑·as ; kugl⭑·o frakas⭑·is
al⭑ li la⭑ dekstr⭑·an man⭑·on ; mi lukt²·is kontraŭ⭑ la⭑ monstr⭑·o, bat⭑·is
per⭑ la⭑ pugn⭑·o, ŝir⭑·is per⭑ la⭑ dent⭑·oj, frakas⭑·is per⭑ la⭑ kap⭑·o kaj⭑
sent⭑·is varm⭑·an flu⭑·on de⭑ la⭑ sang⭑·o ; la⭑ mar⭑·o […] bat⭑·is sen·ĉes⭑·e la⭑
fer⭑·ajn flank⭑·ojn de⭑ la⭑ ŝip⭑·o kaj⭑ fal⭑·is frakas⭑·it·a en⭑ la⭑ sen·fund⭑·aĵ·on
; per⭑ la⭑ kupr⭑·a pistil²·o [ŝi] komenc⭑·is frakas⭑·i la⭑ papav⭑·on .
{dis·bat⭑·i} , {polv⭑·ig·i}
2.
Tut⭑·e {detru⭑·i} .
a)
Tut⭑·e detru⭑·i, {ruin⭑·ig·i} : la⭑ tiran¹·ec·o est⭑·as frakas⭑·it·a ; li
jam⭑ plan⭑·is prov⭑·i iel⭑ frakas⭑·i mi⭑·an karier³·on, ĉar⭑ li est⭑·as
sam⭑·e ambici¹·a kiel⭑ mi, kaj⭑ eg⭑·e ĵaluz⭑·a ; mi dev⭑·os pag⭑·i por⭑
mi⭑·a fi·far⭑·o, kaj⭑ mi⭑·a tut⭑·a viv⭑·o est⭑·os frakas⭑·it·a ; per⭑
persekut⭑·a ond⭑·o inter⭑ decembr⁽⁺⁾·o 1936 kaj⭑ maj⁽⁺⁾·o 1937 la⭑
organiz¹·it·a mal·dekstr⭑·a Esperant⭑·o-mov⭑·ad·o est⭑·is definitiv¹·e
frakas⭑·it·a ; kio est⭑·is kaj⭑ pas⭑·is, tio·n temp⭑·o frakas⭑·is .
{romp⭑·i} , {eksterm⭑·i} , {neni⭑·ig·i} .
b)
Plen {venk⭑·i} mal·amik⭑·on, okaz⭑·ig·ant·e al⭑ li grand⭑·ajn perd⭑·ojn:
la⭑ du⭑·on·o de⭑ la⭑ arme¹·o, kiu·n posed⭑·as la⭑ reĝ⭑·o , pov⭑·us
frakas⭑·i ni·n hodiaŭ⭑ ; kiel⭑ pas⭑·is tiu lac⭑·ig·a bal⭑·o? –
mir⭑·eg·ind·e! […] – ĉiu est⭑·as rav⭑·it·a, en·am⭑·iĝ·int·a, frakas⭑·it·a,
kiom⭑ da⭑ takt¹·o, kiom⭑ da⭑ lert⭑·o, log⭑·o, ĉarm⭑·o! .
c)
{Aflikt³·eg·i} : li·n mi dev⭑·as vid⭑·i, se⭑ tio ĉi⭑ mi·n eĉ⭑ frakas⭑·us
! fatal¹·a mal·ben⭑·o implik⭑·as la⭑ pied⭑·ojn kaj⭑ frakas⭑·as la⭑
kor⭑·ojn de⭑ mult⭑·o da⭑ hom⭑·aj est⭑·aĵ·oj ; nenio pli⭑ frakas⭑·as la⭑
mem·estim⭑·on de⭑ tromp⭑·ist·o, ol⭑ est⭑·i mem⭑ tromp⭑·at·a antaŭ⭑
atest⭑·ant·oj ; kiam⭑ la⭑ patr⭑·in·o ven⭑·is hejm⭑·en el⭑ la⭑
mal·san⭑·ul·ej·o kun⭑ tiu inform¹·o de⭑ la⭑ kurac⭑·ist·o, ŝi ŝajn⭑·is
tut⭑·e frakas⭑·it·a .
d)
Plen⭑·e {refut¹·i} : frakas⭑·i argument⭑·on; reĝ⭑·a rigard⭑·o, […] kiu
frakas⭑·as la⭑ luks⭑·on, la⭑ parad⭑·on, la⭑ triumf¹·ojn de⭑ la⭑
grand⭑·ul·oj kaj⭑ riĉ⭑·ul·oj! ; ŝi serĉ⭑·is ia·n bon⭑·an kaj⭑ potenc⭑·an
fort⭑·on, kiu vol⭑·us kaj⭑ pov⭑·us frakas⭑·i la⭑ fatal¹·on, kiu ŝi·n
prem⭑·as . {nul⭑·ig·i} , {re·bat⭑·i}
frakas⭑·o, frakas⭑·ad·o
1.
Ag⭑·o frakas⭑·i: sur⭑ nigr⭑·aj kamp⭑·oj de⭑ Eŭrop⭑·o, en⭑ frakas⭑·o batal⭑·a,
mult⭑·aj hom⭑·oj falvunditaj […] ; la⭑ mort⭑·on kaŭz⭑·is la⭑ fal⭑·o […] kaj⭑
frakas⭑·o de⭑ la⭑ spin⭑·o ; [li] renvers⭑·is la⭑ tabl⭑·on, sur⭑ kiu·n la⭑ bat⭑·o
li·n ĵet⭑·is, kun⭑ bru⭑·a frakas⭑·o de⭑ glas⭑·oj kaj⭑ tas⭑·oj ; Uson⁹·o hav⭑·as
vast⭑·ajn depon³·ej·ojn de⭑ skist⁽⁺⁾·o kaj⭑ natur⭑·a gas⭑·o […], komerc⭑·e
ekspluat²·ebl·aj dank⭑·' al⭑ la⭑ pli·bon⭑·ig·o de⭑ […] frakas⭑·ad·o .
2.
Bru⭑·a frakas⭑·ad·o, Frakas⭑-bru⭑·o: bru⭑·o de⭑ batal⭑·o est⭑·as en⭑ la⭑ land⭑·o kaj⭑
grand⭑·a frakas⭑·ad·o ; ŝi en·ir⭑·is dek⭑ foj⭑·ojn sin⁸+sekv⭑·e en⭑ ĉiu·n
loĝ⭑·ej·on, kontrol⭑·is ĉio·n kun⭑ mir⭑·ind·a parol⭑·a frakas⭑·o, rigard⭑·is, ĉu⭑
la⭑ lit⭑·oj est⭑·is bon⭑·e pret⭑·ig·it·aj, ĉu⭑ la⭑ vest⭑·oj est⭑·is bon⭑·e bros⭑·it·aj
; grand⭑·a frakas⭑·o en⭑ mal·grand⭑·a glas⭑·o (grand⭑·a bru⭑·o por⭑ nenio) ;
el·ir⭑·i sen⭑ frakas⭑·o el⭑ grand⭑·a embaras⭑·o . {furioz⭑·ec·o} , {ŝtorm⁹·o}
frakas⭑·iĝ·i, si·n frakas⭑·i
(ntr)
Bru⭑·e {romp⭑·iĝ·i} ; plen⭑·e {detru⭑·iĝ·i} : subit⭑·e fal⭑·is kaj⭑
frakas⭑·iĝ·is ; ĉio kun⭑·e frakas⭑·iĝ·is: la⭑ fer⭑·o, argil⭑·o, kupr⭑·o,
arĝent⭑·o, kaj⭑ or⭑·o far⭑·iĝ·is kiel⭑ gren⭑-vent⭑·um·aĵ·o sur⭑ somer⭑·a draŝ⭑·ej·o ;
unu⭑ el⭑ la⭑ rab⭑·ist·oj frap⭑·is per⭑ si⭑·a pez⭑·a fer⭑·a martel⭑·o li⭑·an
frunt⭑·on, tiel⭑ ke⭑ ĝi frakas⭑·iĝ·is ; unu·j kur⭑·ant·e en⭑ la⭑ mal·lum⭑·o si·n
frakas⭑·is je⭑ la⭑ mur⭑·o ; li ĵet⭑·is la⭑ mult⭑·e~kost⭑·an vaz⭑·on sur⭑ la⭑
parget⭑·on [kaj⭑] ĝi frakas⭑·iĝ·is en⭑ mal·grand⭑·ajn pec⭑·et·ojn ; la⭑ bel⭑·a
idol⭑·o de⭑ mi⭑·a kor⭑·o frakas⭑·iĝ·is, la⭑ mal·ind⭑·ec·o de⭑ mi⭑·aj rev⭑·oj star⭑·as
antaŭ⭑ mi⭑·aj intern⭑·aj okul⭑·oj en⭑ mal·bel⭑·a nud⭑·ec·o ; [ili] kur⭑·ant·e
kiel⭑ blind⭑·aj, en⭑ la⭑ mal·lum⭑·o si·n frakas⭑·is je⭑ la⭑ mur⭑·oj . {averi⁽⁺⁾·i}
, {dis·romp⭑·iĝ·i}
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.34 2023/11/10 06:08:00 ]
__________________________________________________________________