vidu ankaŭ la klarigojn
fru·/·e

fru·e

          En fru·a temp·o: fru·e lev·iĝ·u kaj fru·e edz·iĝ·u ; kiu pli fru·e ven·as,
          pli bon·an lok·on pren·as ; [la] horloĝ·o […] ĉiam ir·is tro fru·e,
          sed la mal·jun·aj hom·oj dir·is, ke tio est·as pli bon·a ol se ĝi ir·us
          tro mal·fru·e ; pli  mal·pli fru·e lingv·o inter·naci·a nepr·e est·os
          en·konduk·it·a ; ne pli fru·e ol (ne antaŭ) maten·e [li] ven·is hejm·en
          ; ne pli fru·e ol kiam... (ne antaŭ kiam) ; oni ne dev·as tro fru·e
          fanfaron·i. {laŭd·i} , {mok·i} , {rid·i} , {man·o} , {urs·o} , {venk·o}
          , {vesper·o} , {triumf¹·i} .

fru·a

          Okaz·ant·a plej tuj⁽⁺⁾·e, plej proksim·e de la taŭg·a, difin·it·a
          de·ir-temp·o: neniu verk·o Esperant·a  el la plej fru·a temp·o iam
          perd·os si·an valor·on en fru·a maten·o ; Klar·o de la fru·a maten·o
          medit·is ; ili lev·iĝ·is fru+maten·e ; de la plej fru·a infan·ec·o ;
          fru·a mort·o pro mister·a mal·san·o ; apud ni·a en·ir·ej·o trov·iĝ·as
          delikat·aj frukt·oj ĉiu+spec·aj, fru·aj kaj mal·fru·aj . {jun·a} .

fru·i

   1.
          Okaz·i  al·ven·i fru·e: ĉi-jar·e fru·as la printemp·o, la legom·oj;
          a·nj·o-la-pest·o ial kutim·is el·lit·iĝ·i ekster·ordinar·e fru·e, sed
          ĉi-foj·e ŝi fru·is super·mezur·e .

   2.
          (sen·person·e) Proksim·e al la komenc·o de konven·a period¹·o, kiam ĝi
          ĵus komenc·iĝ·is   est·as nur komenc·ont·a: ja fru·as la interes·o,
          kaj ne tiom oft·as amas·aj instal²·oj, sed est·as jam grand·a progres·o
          ; ankoraŭ tro fru·as por dir·i... .

   3.
          (p.p. horloĝ·o) Montr·i ankoraŭ ne ven·int·an temp·on: la horloĝ·o
          fru·as je kvin minut·oj (tro rapid·as kaj montr·as temp·on kiu fakt¹·e
          est·os post 5 minut·oj).

mal·fru·a

          Okaz·ant·a nur post la taŭg·a, difin·it·a lim-temp·o: en la mal·fru·a
          nokt·o (mal·fru·e en la nokt·o); mal·fru·aj rikolt·oj (tro mal·fru·e
          matur·iĝ·int·aj); por mal·fru·a (tro mal·fru·e ven·int·a) gast·o rest·as
          nur ost·o ; la horloĝ·o ir·as tro mal·fru·e (ĝi {mal·fru·as ^3} ); pli
          bon·e mal·fru·e ol neniam . {kat·o} , {mustard·o} , {moment·o} ,
          {dent·o} , {ide·o} .

mal·fru·e

   1.
          Post iu difin·it·a  kutim·a temp·o-punkt·o : li ĉiam al·ven·as mal·fru·e
          ĉe la rendevu¹·oj

   2.
          Plej proksim·e de la fin·o de difin·it·a temp·o-spac·o: ŝi·a patr·in·o
          insult·is ŝi·n, kial ŝi re·ven·is tiel mal·fru·e de la font·o ;

mal·fru·o

          Stat·o de io  iu mal·fru·a: [la Hebre-in·o] est·as la kaŭz·o de la
          mal·fru·o de la lev·iĝ·o de Nil⁽⁺⁾·o ; [la leter+port·ist·o] kutim·e pas·as
          ĝust·a+temp·e, tamen mal·fru·o pov·as foj+foj·e okaz·i .

mal·fru·i

   1.
          Okaz·i  al·ven·i tro mal·fru·e: pardon·u, ke mi mal·fru·as; la
          karavan¹·o mal·fru·as jam plen·an tag·on ; Izrael·o mal·fru·as kun la
          tribut¹·o (mal·fru·e ĝi·n pag·as) kaj pag·as mal·pli kaj mal·pli ; la
          trajn⁸·o mal·fru·as je almenaŭ 5 [minut·oj] .

   2.
          (sen·person·e) Proksim·e al la fin·o de konven·a period¹·o, kiam ĝi
          fin·iĝ·as   fin·is: ŝajn·as, ke mi dev·as ir·i... mal·fru·as .

   3.
          (p.p. horloĝ·o) Montr·i jam pas·int·an temp·on: la horloĝ·o mal·fru·as
          kvin minut·ojn (ne sufiĉ·e rapid·as kaj montr·as pli fru·an temp·on) .

mal·fru·ig·i

          Far·i, ke io okaz·as mal·fru·e, kaŭz·i prokrast·on: mi vol·is mal·fru·ig·i
          la mov·ad·on de la popol·aĉ·o, ĝis kiam ni·aj prepar·oj est·os fin·it·aj
          ; iu ali·a vol·o mal·fru·ig·as la plen·um·on de la ordon·oj ; la
          sekv·ant·a vagon·ar·o […] al·ven·os nur post unu hor·o, tio tro
          mal·fru·ig·us mi·n ; la maneken⁽⁺⁾·oj ĉiam ĝen·is ĉiu·jn per si·a
          prokrast·em·o, kiu tro mal·fru·ig·is la prezent·on ; oni met·u en mi·an
          ĉerk·on nek arom¹·aĵ·ojn, nek iu·n ajn el tiu·j ĥemi·aj kun·met·aĵ·oj, da
          kiu·j oni plen·ig·as la ĉerk·ojn por mal·fru·ig·i la dis·met·on de korp·oj
          ; la savoj⁽⁺⁾·a duk·o sub·skrib·is alianc⁽⁺⁾·ojn kun ali·aj kanton²·oj, kaj
          tre long·e mal·fru·ig·is la akcept·on de Ĝenev⁽⁺⁾·o ; la publik·aj
          administraci³·oj mal·fru·ig·as si·ajn pag·ojn: kvankam leĝ·o dev·ig·as
          ili·n pag·i ne pli mal·fru·e ol post 50 tag·oj . {prokrast·i}

mal·fru·iĝ·i

   1.
          Las·i si·n far·i (ven·i, fin·i labor·on ktp) mal·fru·e: la labor·o
          mal·fru·iĝ·as, la mend·oj ne est·as plen·um·at·aj ĝust·a+temp·e ; mi nur
          iom mal·fru·iĝ·os al la tag-manĝ·o, sed tio ne est·as grav·a ; kial
          mal·fru·iĝ·as la rad·oj de li·aj kaleŝ·oj? .

   2.
          (sen·person·e) Est·i mal·fru·e: jam mal·fru·iĝ·is .

fru+temp·e

          Je fru·a temp·o: la Amerik⁸·an·oj jam fru+temp·e pens·as pri akir·ad·o de
          nov·aj pec·oj da ter·o ; la pli mal·jun·an / Fru+temp·e pren·is for el
          la mizer·o / De ni·a dom·o ŝi·a bon·a sort·o ; fru+temp·a mortde mi·a
          fil·o .

   [artikol-versi⁹·o: 1.121 2023/12/12 19:24:42 ]
     __________________________________________________________________