vidu ankaŭ la klarigojn
frukt·/·o

frukt·o

   1.
          Ĉe {flor·o-plant·oj} , produkt·o est·iĝ·int·a el fekund⁽⁺⁾·iĝ·int·a flor·o
          en·hav·ant·a la {grajn·ojn} : laŭ la frukt·o oni arb·on ek·kon·as .

   2.
          Manĝ·ebl·a frukt·o ^1  plur⁴~frukt·o: pom·o, avel·o, frag·o, kukum·o; la
          ĝarden·ist·o al·port·is frukt·ojn ; kresk·ig·u […] frukt-arb·on, kiu
          don·as laŭ si·a spec·o frukt·on . {manĝ·aĵ·o} {legom·o}

   3.
          Ĉiu produkt·o de·ven·ant·a de la ter·o  de la viv·ant·aj est·ul·oj: la
          frukt·oj de la ter·o ; bon+gust·aj mar-frukt·oj ; vi·a fi·lin·o pov·us
          port·i frukt·ojn .

   4.
          {Rezult²·o} : vi ne hezit³·us […] ekspluat²·i la frukt·ojn de mi·a gajn·o
          ; la Du·a Mond-milit·o […] ruin·ig·is la frukt·ojn de mult+jar·a
          streb⁶·ad·o ; tia stult²·aĵ·o pov·us est·i frukt·o de ŝi·a mal·san·a cerb·o ;
          lern·ad·o sen frukt·oj ne rest·as . {frukt-uz·o} , {konsekvenc·o}

frukt·i

   (ntr)

   1.
          Don⁽⁺⁾·i frukt·ojn  id·ojn: la Izrael-id·oj frukt·is (nask·is) kaj
          dis·kresk·is ; la citron-arb·o […] komenc·is de si mem frukt·i, tio
          signif·as, ke ĝi ·is frukt·o-don·a arb·o .

   2.
          Don⁽⁺⁾·i rezultat·on, {sukces·i} : vid·u, mi·a plan·o est·as tia, kaj mi
          esper·as, ke ĝi bon·e frukt·os ; tiu serĉ·ad·o ne frukt·is ; la
          inter·parol·o frukt·is ne mult·e .

frukt·aĵ·o

          {Manĝ·aĵ·o} far·it·a el frukt·oj: frukt·aĵ·oj, kiel ekzempl·e frukt·oj
          sek·ig·it·aj, frukt·aj gelaten·oj, marmelad¹·oj, konfit·aĵ·oj, frukt·aj
          suk·oj ; farĉ⁹·o [est·as] hak·it·a kaj spic·it·a viand·o, legom·aĵ·o 
          frukt·aĵ·o, kiu·n oni en·met·as en la intern·on de bak·aĵ·o  kuir·ot·a
          legom·o  best·o .

frukt·er·o

   1.
          Er·o de frukt·o: pasteĉ·o el frukt·er·oj .

   2.
          Unu·op·a matur·iĝ·int·a ovari⁽⁺⁾·o de {plur⁴~frukt·o} : part·ig·ebl·a
          fend·o-frukt·o, kies frukt·er·oj est·as karakteriz¹·aj flug·il+hav·aj
          nuks·oj .

frukt·ig·i

          Ig·i ke io port·as frukt·ojn: la Plej+potenc·a ben·u vi·n kaj frukt·ig·u
          vi·n kaj mult·ig·u vi·n, kaj kresk·ig·u el vi amas·on ; se vir·in·o
          frukt·ig·os sem·on kaj nask·os knab·et·on, tiam ŝi est·os mal·pur·a dum
          sep tag·oj ; Nil⁽⁺⁾·o […] super·verŝ·as kaj frukt·ig·as ; font·et·o […]
          est·is frukt·ig·int·a la nov·an park·on .

frukt·o-don·a, frukt·o-port·a

          Don·ant·a, port·ant·a frukt·ojn, {fekund⁽⁺⁾·a} : ĝi ne est·as arb·o
          frukt·o-don·a, vi pov·as […ĝi·n] for·hak·i ; Di·o far·is mi·n frukt·o-port·a
          en la land·o de mi·a sufer·ad·o ; kamp·oj frukt·o-don·aj ; frukt·o-port·a
          vin-ber-branĉ·o ; frukt·o-don·a bien·o ; sankt·a, frukt·o-don·a river·o ;
          kiom frukt·o-don·a est·as la ekzist·o de tiu·j instituci·oj .

sen·frukt·a

   1.
          (pri viv·aĵ·o) Ne frukt·o-don·a, {steril⁽⁺⁾·a} :  est·is sen·frukt·a
          kaj ne hav·is infan·on ; aŭtun·aj arb·oj sen·frukt·aj, du+foj·e
          mort·int·aj .

   2.
          (pri grund⁴·o) {Mal·fekund⁽⁺⁾·a} , {dezert·a} : la akv·o est·as mal·bon·a,
          kaj la ter·o est·as sen·frukt·a ; land·o sen·frukt·a kaj ne loĝ·at·a ; la
          mar·o rul·iĝ·as sur la sen·frukt·an sabl·an grund⁴·on .

   3.
          {Van·a} , {sen·rezultat·a} : ni·a al·ven·o al vi ne montr·iĝ·is
          sen·frukt·a ; fid·o sen far·oj est·as sen·frukt·a ; li·a serĉ·ad·o rest·is
          sam·e sen·frukt·a ; sen·frukt·a disput·o ; est·as sen·frukt·a la klopod·o
          de vi·aj filozof¹·oj por el·pens·i la ŝtat·on de la komun·a beat⁽⁺⁾·o .
          {sen·senc·a^1} , {sen·valor·a} , {vant·a^1}

fend·o-frukt·o

          Form·o de {nuks·o} , ĉe kiu la frukt·o-foli·oj dis·iĝ·as ĉe la
          matur·iĝ·o, en·hav·ant·aj po unu grajn·on, ekz. ĉe acer·o: simfitoj
          est·as plur⁴+jar·aj herb·oj kun […] kvar+part·aj fend·o-frukt·oj .

ferm-frukt·o

          {Frukt·o} , kiu rest·as ferm·it·a ĉe matur·iĝ·o kaj distribu⁸·iĝ·as kun
          la sem-grajn·oj: al la ferm-frukt·oj aparten·as: ber·o, drup⁽⁺⁾·o, nuks·o .

mal·ferm-frukt·o

          {Frukt·o} kiu ĉe matur·iĝ·o mal·ferm·iĝ·as kaj el·fal·ig·as la
          sem-grajn·ojn: {lent·o} […] est·as mal·ferm-frukt·o jam kon·at·a en la
          epok·o de la Mal·nov·a testament·o .

mar-frukt·o

          Manĝ·ebl·a mar+viv·aĵ·o ali·a ol fiŝ·o, precip·e {molusk¹·o}  {krust·ul·o}
          : mar-frukt·oj ekzempl·e […] omar·oj, kankr·oj, ostr·oj, petunkoj,
          mitul²·oj, mar-limak·oj ktp ; la lok·an tradici¹·on reprezent·os gigant¹·a
          paelj⁽⁺⁾·o […] hispani⁽⁺⁾·a kaj special·e valenci⁽⁺⁾·a plad·o el riz·o,
          kok·id·aĵ·o, mar-frukt·oj .

plur⁴~frukt·o

          {Frukt·o} est·iĝ·int·a el plur⁴·aj liber·aj pistil²·oj: {framb·o} […] ne
          est·as ber·o, sed plur⁴~frukt·o de mult·aj drup⁽⁺⁾·et·oj ĉirkaŭ mol·a kern·o
          .

frukt·o-foli·o

          Part·o de {flor·o} , sur kiu form·iĝ·as la ovul⁽⁺⁾·oj. Ili form·as uj·on
          ĉe la magnoli⁽⁺⁾·o-plant·oj, sed est·as mal·ferm·it·aj ĉe la
          konifer⁽⁺⁾·o-plant·oj: silikv⁽⁺⁾·o est·as du+fak·a kapsul·o […] est·iĝ·ant·a el
          du frukt·o-foli·oj kaj hav·ant·a mez·an mur·on sur kiu situ⁸·as la
          sem-grajn·oj . {karpel⁽⁺⁾·o}

   [artikol-versi⁹·o: 1.132 2023/11/10 06:08:01 ]
     __________________________________________________________________