vidu ankaŭ la klarigojn
gas·/·o

gas·o

   1.
          Aer-simil·a {fluid·aĵ·o} , kies molekul¹·oj tre mal·mult·e al·ten·iĝ·as
          inter si kaj ĉiam em·as dis·iĝ·i (aer·o, hidrogen·o, brul-gas·o, ktp):
          jam post tri tag·oj la ventr·o de mort·int·a best·o tre ŝvel·as pro la
          gas·oj de la putr·ad·o ; la varm·eg·a temperatur¹·o de tiu rembur·it·a
          ĉambr·o, kiu·n la gas·o de la kamen·o kaj de kandelabr³·oj hejt·is
          sen·ĉes·e, ŝi·n dev·ig·is kuŝ·iĝ·i sur kanap·on preskaŭ sen ia vest·o ;
          venen·i li·n per toks⁽⁺⁾·a gas·o, ĉu est·is teknik³·e far·ebl·e ?

   2.
          {Brul-gas·o} : [por] hejt·i, mi uz·as nur gas·on ; est·is difekt·o sur
          la tub·o, gas·o ven·is, kaj patr·o mort·is ; don·ant·e fort·an gas·on al
          la motor¹·o, mi oblikv¹·e […] star·is sur la ferdek·o, salt·ad·is,
          danc·ad·is, man-sign·is adiaŭ·on .

   {vapor·o}

gas·a

          El gas·o, funkci¹·ant·a per gas·o: gas·aj lantern·oj ; solid²·aj, likv⁸·aj
           gas·aj substanc²·oj ating·as la ter-supr·aĵ·on .

gas·ec·a

          Hav·ant·a la ec·ojn de gas·o: gas·ec·a stat·o de materi¹·o; la gas·ec·a
          planed·o Jupiter⁽⁺⁾·o .

gas·ig·i

   (tr)

          Ig·i gas·a, met·i en gas·an stat·on: hidrogen·a sulf⁽⁺⁾-id·o […] ankaŭ
          est·iĝ·as per gas·ig·o de brun·a karb·o ; la ink·o kiu ĉirkaŭ·as la
          varm·ig·it·an plat·on est·as gas·ig·at·a . {vapor·ig·i^1}

gas·uj·o

          Ajn·a uj·o, destin¹·it·a por ten·i gas·on: brul·as gas-trans·port·a
          kamion⁸·o, ekip²·it·a per grand·a cistern³·o, evident¹·e plen·a,
          fajr·o-brigad²·ist·oj proksim·iĝ·is [sed] tuj post·e eksplod·is la gas·uj·o
          ; ĉie trov·iĝ·is sen·ord·e gas·uj·oj en ĉiu·j grand·ec·oj, de et·aj
          kartoĉ·oj ĝis iel oblikv¹·e park·um·it·aj grand·aj gas-kamion⁸·oj ; kaj
          pli special·e:

        a)
                metal·a uj·o, destin¹·it·a por ten·i de kelk×cent ĝis kelk×mil
                gram¹·ojn da {kun·prem·it·a} gas·o, oft·e brul-gas·o. {gas-botel·o}

        b)
                grand·a rezerv·uj·o por brul-gas·o ĉe la fabrik·o. Kompar·u kun:
                {gasometr⁽⁺⁾·o}

brul-gas·o, lum-gas·o, hejt-gas·o

          Gas·a {brul·ig·aĵ·o} , produkt·at·a miks·ant·e divers·ajn natur·ajn 
          art·e~far·it·ajn brul·ig·ebl·ajn gas·ojn, kaj uz·at·a por lum·ig·i kaj
          hejt·i: [la dosier⁽⁺⁾·o] hav·as plur⁴·ajn ĉapitr·ojn: ekzempl·e unu pri
          brul-gas·oj, unu pri re·nov·ig·ebl·a energi·o ; profit·oj pro gigant¹·aj
          prez·oj por benzin¹·o kaj hejt-gas·o ĉi-vintr·e gigant¹·iĝ·os .

forc⁽⁺⁾·ej-gas·o

          Gas·oj, kiu en la atmosfer¹·o respond·as pri la {forc⁽⁺⁾·ej·a efik·o} ,
          t.e.  ,  ,  ,  ,  k.a.:
          [ili] pas·int-jar·e redukt⁴·is si·ajn forc⁽⁺⁾·ej-gas·ojn ; la Protokol¹·o de
          Kiot⁽⁺⁾·o […] fiks¹·as akcept·ebl·an el·las·at·an nivel·on de karbon⁴·a
          dioksid⁽⁺⁾·o kaj de kvin ali·aj forc⁽⁺⁾·ej·aj gas·oj .

kuir-gas·o

          Gas·o uz·at·a por kuir·ad·o, kutim·e metan⁽⁺⁾·o  pro·pan·o: avantaĝ⁸·o de
          tiu kuir-metod¹·o est·is […] ŝpar·o de kuir-gas·o ; vi nenie ricev·as
          rapid·-~efik·an venen·on, ja […] kuir-gas·o jam de·long·e ne est·as .

larm·o-gas·o, larm·ig·a gas·o

          Gas·o incit·a al la okul·oj, uz·at·a kontraŭ strat·aj
          manifestaci³·ant·oj: oni vetur·ig·is mi·n al mal·san·ul·ej·o. Mi·aj okul·oj
          est·is difekt·it·aj per larm·ig·a gas·o ; la demonstraci³·int·oj est·is
          vunditaj pro paf·ad·o, bat·ad·o kaj larm·o-gas·o hodiaŭ .

min-gas·o

          Flam·iĝ·em·a kaj eksplod·em·a gas·o en la karb·o-min·ej·oj, miks·aĵ·o el
          aer·o kaj {metan⁽⁺⁾·o} : post plur⁴·aj akcident²·oj kaŭz·it·aj de
          min-gas-eksplod·oj oni proviz·is la ŝakt⁽⁺⁾+instal²·aĵ·ojn iom post iom per
          aer·um·aj ŝakt⁽⁺⁾·oj .

skist⁽⁺⁾·o-gas·o

          Ter-gas·o trov·iĝ·ant·a en {skist⁽⁺⁾·o} : la lok·aj elektr¹·o-kompani¹·oj
          trans·ir·is de karb·o al skist⁽⁺⁾·o-gas·o ; la ministr¹·o pri energi·o […]
          jubil⁽⁺⁾·is pri la ekzist·o de aglomer⁽⁺⁾·aĵ·oj de skist⁽⁺⁾·o-gas·o en Litovi⁽⁺⁾·o
          kaj tiel konfirm·is si·an optimism²·on pri energi·a sen·de·pend·ec·o .

ter-gas·o

          Gas·o, konsist·ant·a ĉef·e el metan⁽⁺⁾·o, el·iĝ·ant·a el ter·aj font·oj:
          distribu⁸·o de elektr¹·o, petrol·o kaj ter-gas·o .

venen-gas·o, murd⁴-gas·o

          Gas·o uz·at·a por mort·ig·i hom·oj: li denunc·as la beat⁽⁺⁾·ig·on de Karl⁽⁺⁾·o
          la 1a, la aŭstr⁽⁺⁾·a imperi·estr·o, pro la fakt¹·o, ke li·a arme¹·o uz·is
          venen-gas·on kontraŭ la ital⁸·oj ; en la nurenberg⁽⁺⁾·a proces·o oni
          juĝ·is nur vid·ebl·ajn aktor¹·ojn, sed ne la fabrik·ant·ojn de arm·il·oj
          kaj murd⁴-gas·o .

nobl·a gas·o, inert⁴·a gas·o

          {Gas·o} , kies atom¹·oj re·ag·as kun ali·aj nur sub ekstrem·aj
          kondiĉ·oj: neon⁽⁺⁾·o aparten·as al la famili·a de la {inert⁴·a} j 
          {nobl·a} j gas·oj . {argon⁽⁺⁾·o} , {helium⁽⁺⁾·o} , {kripton⁽⁺⁾·o} , {ksenon⁽⁺⁾·o}
          , {neon⁽⁺⁾·o}

mustard·a gas·o

           Venen·a gas·o uz·it·a en la unu·a mond-milit·o: la
          inspekt²·ist·oj de Unu·iĝ·int·aj Naci·oj trov·is mustard·an gas·on kaj
          kugl·eg·ojn .

gas-bek·o

          Ekstrem·aĵ·o de tub·o, ĉe kiu el·iĝ·as kaj brul·as lum-gas·o. {brul·il·o}
          , {flam·ing·o} .

   [artikol-versi⁹·o: 1.130 2023/12/12 19:24:42 ]
     __________________________________________________________________