german⭑·/·o

german⭑·o

   1.
          {Ŝtat⭑·an·o} de⭑ {German⭑·uj·o} : German⭑·oj kaj⭑ franc⭑·oj, kiu·j loĝ⭑·as en⭑
          Rus⭑·uj·o, est⭑·as Rus⭑·uj·an·oj, ... ; la⭑ rus⭑·oj loĝ⭑·as en⭑ Rus⭑·uj·o kaj⭑ la⭑
          german⭑·oj en⭑ German⭑·uj·o .

   2.
          Hom⭑·o kun⭑ german⭑·a naci⭑·ec·o: por⭑ german⭑·oj 1945 est⭑·is unu⭑ el⭑ plur⁴·aj
          cezur⁽⁺⁾·oj, kapitulac⭑·o de⭑ la⭑ (tri⭑·a kaj⭑ laŭ·asert¹·e mil⭑+jar⭑·a) regn⭑·o,
          nul⭑·a hor⭑·o kaj⭑ re·komenc⭑·o; simil⭑·ajn cezur⁽⁺⁾·ojn ili hav⭑·is en⭑ 1914 kaj⭑
          1918 (unu⭑·a mond⭑-milit⭑·o), 1933 (nazi⁽⁺⁾·a ek·re·gad⭑·o) kaj⭑ plej⭑ last⭑·e
          1990, kiam⭑ kolaps⁽⁺⁾·is social²·ism·a orient⭑+german⭑·a ŝtat⭑·o .

german⭑·a

          Rilat⭑·ant·a al⭑ german⭑·oj, ili⭑·a naci⭑·ec·o aŭ⭑ ŝtat⭑·o: german⭑·a {lingv⭑·o} ,
          aŭtor⭑·o, konstituci²·o; la⭑ german⭑·a bier⭑·o tiam⭑ est⭑·is bon⭑·eg·a kaj⭑
          ekzist⭑·is divers⭑·aj spec⭑·oj de⭑ ĝi ; la⭑ mal·jun⭑·a sinjor⭑·o ordinar⭑·e
          sid⭑·is sur⭑ si⭑·a lit⭑·o kun⭑ si⭑·a german⭑·a (german⭑+lingv⭑·a) preĝ⭑·o-libr⭑·o en⭑
          la⭑ man⭑·o ; per⭑ help⭑·o de⭑ vort⭑·ar·o hispan⭑·a-german⭑·a mi tamen⭑
          kompren⭑·is iom⭑ vi⭑·an leter⭑·on ; en⭑ la⭑ nom⭑·o de⭑ la⭑ kvar⭑·a tut⭑+mond⭑·a
          esperant⭑·ist·a kongres⭑·o mi salut⭑·as la⭑ land⭑·on german⭑·an, kies⭑ gast⭑·oj
          ni est⭑·as ; tiu·n tut⭑·an afer⭑·on Sar⁽⁺⁾+land⭑·a Esperant⭑·o-lig⭑·o decembr⁽⁺⁾·o
          komenc⭑·e el·montr⭑·is en⭑ la⭑ german⭑·a urb⭑·o  ; disk¹·et·o kun⭑
          tiu·j karaktr⁽⁺⁾·ar·oj est⭑·as akir⭑·ebl·a kontraŭ⭑ 10 german⭑·aj mark⭑·oj ; ĉu⭑
          ne⭑ en⭑ Franci⁽⁺⁾·o est⭑·is reĝim³·o kiu kun·labor⭑·is kun⭑ german⭑·aj okup⭑·ant·oj
          ; neniu el⭑ tiu·j krim⭑·oj pov⭑·as relativ²·ig·i la⭑ fatal¹·an signif⭑·on de⭑
           aŭ⭑ for·ig⭑·i la⭑ fakt¹·on ke⭑ la⭑ du⭑·an mond⭑-milit⭑·on komenc⭑·is
          german⭑·a arme¹·o .

el·german⭑·ig·i

          {Traduk⭑·i} el⭑ la⭑ german⭑·a lingv⭑·o: en⭑ 1931 aper⭑·is du⭑×dek⭑
          el·german⭑·ig·it·aj poem¹·oj en⭑ la⭑ verk⭑·o de⭑  Etern⭑·a Buked⭑·o
          .

German⭑·uj·o (DE)

          {Ŝtat⭑·o} situ⁸·ant·a en⭑ mez⭑·a {Eŭrop⭑·o} kaj⭑ lim⭑·ant·a orient⭑·e al⭑
          Pol⭑-land⭑·o, okcident⭑·e al⭑ Nederland⁸·o, nord⭑·e al⭑ Balt⁽⁺⁾·a Mar⭑·o kaj⭑
          Dan⁸·uj·o kaj⭑ sud⭑·e al⭑ Aŭstri⁽⁺⁾·o k.a.: la⭑ rus⭑·oj loĝ⭑·as en⭑ Rus⭑·uj·o kaj⭑ la⭑
          german⭑·oj en⭑ German⭑·uj·o . li lig⭑·is si⭑·an tornistr⭑·on kaj⭑ ek·migr⭑·is
          profund⭑·en en⭑ German⭑·uj·on, de⭑ urb⭑·o al⭑ urb⭑·o sen⭑ halt⭑·o kaj⭑ ripoz⭑·o ;
          jen⭑ tie mal·supr⭑·e kuŝ⭑·as German⭑·uj·o kiu iam⭑ est⭑·is kovr⭑·it·a de⭑ plej⭑
          dens⭑·a ret⭑·o de⭑ fer⭑-voj⭑·oj kaj⭑ kanal¹·oj la⭑ land⭑·oj kie 
          predik⭑·is  kant⭑·is kaj⭑ kie  si⭑·a+temp⭑·e ten⭑·is la⭑
          sceptr⭑·on de⭑ la⭑ ton⭑·oj ; German⭑·uj·o ‐ la⭑ land⭑·o de⭑ la⭑ filozof¹·oj kaj⭑
          poet¹·oj kiu est⭑·is iam⭑ la⭑ centr⭑·o de⭑ la⭑ human¹·ist·oj, hav⭑·as por⭑ ni⭑·a
          ide⭑·o special⭑·an signif⭑·on per⭑ tio ke⭑ en⭑ ĉi⭑ tiu land⭑·o dank⭑·' al⭑ la⭑
          ne·forges⭑·ebl·a grand⭑·a merit⭑·o de⭑ la⭑ pastr⭑·o 
          ni⭑·a ide⭑·o ricev⭑·is si⭑·an unu⭑·an dis·volv⭑·iĝ·on . {Germani⁽⁺⁾·o}

jud³+german⭑·a

          Nom⭑-epitet¹·o kaj⭑ mal·long⭑·a nom⭑·o de⭑ la⭑ {jud³+german⭑·a lingv⭑·o} li
          (Zamenhof⭑·o) esper⭑·is ke⭑, kiel⭑ modern¹·a lingv⭑·o uz⭑·at·a de⭑ milion⭑·oj da⭑
          li⭑·aj sam⭑~religi⭑·an·oj, la⭑ jud³+german⭑·a pov⭑·us est⭑·i universal⭑·ig·it·a .

jud³+german⭑·a lingv⭑·o

          La⭑ tradici¹·a lingv⭑·o de⭑ la⭑ {aŝkenaz⁽⁺⁾·oj} , form⭑·iĝ·int·a kiel⭑ adapt³·aĵ·o
          de⭑ la⭑ german⭑·a lingv⭑·o (ties⭑ mez⭑·a dialekt¹·o) al⭑ la⭑ bezon⭑·oj de⭑ la⭑
          mez⭑+eŭrop⭑·aj {jud³·oj} : la⭑ jud³+german⭑·a lingv⭑·o en·hav⭑·as mult⭑·e da⭑
          {hebre⭑·aj} kaj⭑ {slav⁽⁺⁾·aj} vort⭑-radik⭑·oj; la⭑ skrib⭑-sistem⭑·o de⭑ la⭑
          jud³+german⭑·a lingv⭑·o uz⭑·as adapt³·aĵ·on de⭑ hebre⭑·a alfabet⭑·o; anstataŭ⭑ „
           “ oni kelk⭑+foj⭑·e leg⭑·is „  “, kaj⭑ el⭑ tio far⭑·iĝ·is
          post⭑·e, en⭑ la⭑ jud³+german⭑·a lingv⭑·o, „  “ . {jid⁽⁺⁾·o}

   [artikol⭑-versi⁹·o: 1.62 2023/12/13 08:29:22 ]
     __________________________________________________________________