vidu ankaŭ la klarigojn
gis⁽⁺⁾·/·i
gis⁽⁺⁾·i
(tr)
1.
Far⭑·i objekt⭑·on el⭑ fand⭑·ebl·a material⭑·o (metal⭑·o, vaks⭑·o ktp),
verŝ⭑·ant·e likv⁸·an fand⭑·it·an substanc²·on en⭑ mal·plen⭑·an uj⭑·on
(gis⁽⁺⁾-form⭑·on), kaj⭑ las⭑·ant·e ĝi·n tie solid²·iĝ·i kaj⭑ akcept⭑·i la⭑ form⭑·on
de⭑ tiu muld⁹·il·o: gis⁽⁺⁾·i paf⭑·il·eg·on, statu¹·on; kun⭑·e ili (
kun⭑ la⭑ sonor⭑·il+gis⁽⁺⁾·ist·oj kaj⭑ ) gis⁽⁺⁾·is la⭑
unu⭑·an bon⭑·e agord⭑·it·an kariljon⁽⁺⁾·on ; ĝarden⭑·o apart⭑·ig·it·a dis⭑~de⭑ la⭑
trotuar⭑·o per⭑ punt⭑·e gis⁽⁺⁾·it·a, fer⭑·a krad⭑·o ; vitr⭑·o-ŝrank⭑·oj el⭑ gis⁽⁺⁾·it·a
vitr⭑·o nur⭑ kovr⭑·iĝ·is per⭑ ros⭑·o ; ĉiu·j konsul²·oj est⭑·as gis⁽⁺⁾·it·aj en⭑ la⭑
sam⭑·a muld⁹·il·o kiel⭑ preskaŭ⭑ ĉiu·j ofic⭑·ist·oj .
2.
{el·fand⭑·i^1}
Rim.: Probabl³·e la⭑ PV-aŭtor⭑·oj ne⭑ sci⭑·is la⭑ german⭑·an etim⁽⁺⁾·on, kaj⭑
ies⭑ esperant⭑+lingv⭑·an klar⭑·ig·on per⭑ la⭑ zamenhof⭑·a {el·fand⭑·i^2} ili
natur⭑·e mis·kompren⭑·is laŭ⭑ la⭑ esperant⭑·ec·e mem·trud⭑·iĝ·ant·a senc⭑·o
{el·fand⭑·i^1} ; la⭑ PV-difin⭑·o eĉ⭑ en·ten⭑·as la⭑ vort⭑·on „en·fand⭑·i“
tiu+senc⭑·an: „el·fand⭑·i fer⭑·on, verŝ⭑·ant·e (t.e. ŝut⭑·ant·e ‐ S.P.)
ferm⭑+in⭑·aĵ·on kun⭑ karb⭑·o en⭑ special⭑·ajn forn⭑·eg·ojn“. Tio pruv⭑·as, kiom⭑
erar⭑·ig·a est⭑·as la⭑ koncern⭑·a uz⭑·o Zamenhof⭑·a. Praktik⭑·e oni ne⭑ uz⭑·as
„gis⁽⁺⁾·i“ tiu+senc⭑·e; kaj⭑ la⭑ ekzempl⭑·oj pri⭑ gis⁽⁺⁾·ad·o en⭑ PV („sek⭑+sabl⭑·a
gis⁽⁺⁾·ad·o“ ktp) ŝajn⭑·as alud⭑·i la⭑ muld⁹·il·ojn. PIV tut⭑·e ignor²·is la⭑
verb⭑·on gis⁽⁺⁾·i (malgraŭ⭑ ĝi⭑·a real¹·a ekzist⭑·o); kaj⭑ kontraŭ⭑·e al⭑ la⭑
real¹·a uz⭑·o, don⭑·as al⭑ la⭑ radik⭑·o substantiv⭑·an karakter⭑·on (kaj⭑ la⭑
signif⭑·on gis⁽⁺⁾-fer⭑·o).
gis⁽⁺⁾·ad·o
Ag⭑·o gis⁽⁺⁾·i: sek⭑+sabl⭑·a, verd⭑+sabl⭑·a gis⁽⁺⁾·ad·o; ter⭑·a gis⁽⁺⁾·ad·o; la⭑ orden⭑·o
(kruc⭑·ist·a) apart⭑·e fier⭑·is pri⭑ gis⁽⁺⁾·ad·o de⭑ grand⭑·eg·aj kanon¹·oj .
gis⁽⁺⁾·aĵ·o
1.
Fabrik⭑·aĵ·o muld⁹·it·a per⭑ gis⁽⁺⁾·ad·o: ĝi (skulpt⭑·aĵ·o de⭑ ĉam⭑·o) est⭑·as
metal⭑·a gis⁽⁺⁾·aĵ·o, kiu·n al⭑ la⭑ urb⭑·o dediĉ⭑·is baron¹·o , ŝat⭑·ant·a statu¹·ojn de⭑ best⭑·oj .
2.
{gis⁽⁺⁾-fer⭑·o}
gis⁽⁺⁾·ist·o
1.
Meti⭑·ist·o pri⭑ {gis⁽⁺⁾·ad·o} : Johan⭑·o konstat⭑·is, ke⭑ tiu+temp⭑·aj forĝ⭑·ist·oj
kaj⭑ gis⁽⁺⁾·ist·oj est⭑·is sam⭑·e lert⭑·aj, kiel⭑ la⭑ nun·temp⭑·aj. Arn⁽⁺⁾·e
koment⁹·is, ke⭑ ili cert⭑·e hav⭑·is pli⭑ grand⭑·an sent⭑·on por⭑ bel⭑·o ol⭑ la⭑
nun⭑·aj ; fin⭑·is kun⭑ merit⭑·o meti⭑·an lern⭑·ej·on kun⭑ la⭑
profesi⭑·o muld⁹·ist·o-gis⁽⁺⁾·ist·o .
2.
{fand⭑·ist·o^1}
gis⁽⁺⁾-fer⭑·o
Fer⭑·a {aloj⁽⁺⁾·o} kun⭑ relativ²·e grand⭑·a en·ten⭑·o de⭑ karbon⁴·o (pli⭑ ol⭑ 2%),
silici⁹·o (pli⭑ ol⭑ 1,5%) kaj⭑ ali⭑·aj material⭑·oj (precip⭑·e mangan⭑·o,
krom⭑·o, nikel¹·o): la⭑ griz⭑·a gis⁽⁺⁾-fer⭑·o kiel⭑ material⭑·o por⭑ lagr⁽⁺⁾·o-kusen⭑·oj
est⭑·as tre⭑ sen·tem⭑·a je⭑ mal·bon⭑·a ŝmir⭑·ad·o ; oni⭑+dir⭑·e ili hav⭑·is
kolos¹·ajn sub·mar⭑·ajn idol⭑·ojn el⭑ gis⁽⁺⁾-fer⭑·o, kiu·jn ili ig⭑·is al⭑ si far⭑·i
ĉe⭑ aŭ⭑ .
gis⁽⁺⁾+fer⭑·a
Rilat⭑·a al⭑ gis⁽⁺⁾-fer⭑·o: ni ating⭑·is la⭑ ĉef·en·ir⭑·ej·an pord⭑·eg·on,
labirint¹·on el⭑ fantast⁽⁺⁾·a ret⭑·o gis⁽⁺⁾+fer⭑·a .
gis⁽⁺⁾·o
1.
{gis⁽⁺⁾·ad·o}
2.
{gis⁽⁺⁾·aĵ·o}
3.
{gis⁽⁺⁾-fer⭑·o}
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.29 2024/01/19 09:24:53 ]
__________________________________________________________________