vidu ankaŭ la klarigojn
grad·/·o

grad·o

   1.
          {Mezur·o} de kvalit¹·o, fort·o, intens⁴·o: la grad·o de li·a bon~stat·o ;
          fajr·o ek·flam·ad·is […] en tiel fort·a grad·o, ke io simil·a neniam
          est·is ; la juĝ·ist·o ordon·u kuŝ·ig·i li·n kaj bat·i li·n […] laŭ la
          grad·o de li·a kulp·ec·o ; ĉiu+foj·e kiam mi pens·as la kant·o est·as
          fin·it·a, mi ĝust·e lev·iĝ·as al grad·o mult·e pli alt·a ; li sci·is
          ĉio·n, kio·n hom·o pov·as sci·i, kiel ajn alt·an grad·on de kler·ec·o li
          pov·as ating·i ; unu rigard·o instru·os vi·n, kia grad·o est·as
          preciz·aj la raport·oj ; la mir·o de la polic·estr·o ŝajn·is ating·i la
          plej alt·an grad·on ; mi dev·as sci·i la grad·on de vi·a art·ism·a
          kler·ec·o, por ke mi pov·u trov·i rimed·on far·i de ĝi konform·an uz·on
          ; pri la lingv·o german·a vi dir·is al mi, ke vi sci·as ĝi·n en tre
          mal·fort·a grad·o ; la grad·oj de kompar·o (pozitiv¹·o, {komparativ¹·o} ,
          {superlativ¹·o} ) ; grad·o post grad·o (iom post iom). {nuanc·o}

   2.
          {Ŝtup·o} de {hierarĥi³·o} , {rang·o} : tiu·j, kiu·j bon·e serv·ad·is kiel
          diakon¹·oj, akir·as al si bon·an grad·on kaj grand·an kuraĝ·on en la
          fid·o, kiu est·as en Krist·o Jesu³·o ; li pov·is don·i pruv·on nur pri
          sep×dek unu grad·oj da nobel·ec·o ; la orden·o de Vladimir⁽⁺⁾·o de kvar·a
          grad·o ; atend·ant·e ĉiu+tag·e si·an elekt·on al la komand·ant·a grad·o ;
          kiam ek·parol·as kun mi person·o, kiu hav·as {rang·o} n per unu pli
          alt·an, […] mi·a lang·o en·glu·iĝ·as ; kuz·o je la tri·a grad·o ;
          prepar-seminari¹·o por la ekzamen·o de la tri·a grad·o . {disting·o^2}

   3.
          Ĉiu el la egal·aj divid·oj de {skal·o} , termometr¹·o, kc: la
          hor+montr·a ombr·o ir·u antaŭ·en je dek grad·oj ; en januar⁽⁺⁾·o oni hav·as
          10 grad·ojn super la nul·o ; en la kamp·ar·o […] frost·is ankoraŭ
          kelk·e da grad·oj pli ol en la urb·o . {difin·o^2}

   4.

        a)
                Komun+uz·a {mezur-unu·o} de {eben·a angul·o} , egal·a al la 180a
                part·o de streĉ·it·a angul·o; simb.  : grad·o egal·as al
                 {radian⁽⁺⁾·oj} .

        b)
                (de {polinom⁽⁺⁾·o} ) La plej grand·a {indic⁽⁺⁾·o } de ĝi·aj term⁽⁺⁾·oj:
                la grad·o de {konstant·a} polinom⁽⁺⁾·o est·as  .

        c)
                (de algebr¹·a {ekvaci²·o} ) La grad·o ^4.b de la polinom⁽⁺⁾·o ĝi·n
                difin·ant·a.

        d)
                (de {korp·o}  rilat·e al sub·korp·o  ) {Dimensi⁴·o} de
                 , konsider·at·a kiel {vektor⁽⁺⁾·a spac·o} super  : la
                grad·on de  rilat·e al  oni sign·as per  ; la
                grad·o de la korp·o de kompleks⁽⁺⁾·oj rilat·e al tiu de reel⁽⁺⁾·oj
                est·as  .

        e)
                (de vertic⁸·o  de {grafe⁽⁺⁾·o} ) Nombr·o de eĝ⁽⁺⁾·oj {incid⁽⁺⁾·aj} al
                ĝi; simb.  : la grad·o de {izol·it·a} vertic⁸·o est·as
                nul·o; la grad·o de vertic⁸·o egal·as al la sum·o de ĝi·aj el·ir·a
                kaj en·ir·a du·on-grad·oj. {el·ir·a du·on-grad·o} , {en·ir·a
                du·on-grad·o} .

grad·ar·o

          Sistem·o de mezur·aj  rang·aj grad·oj; {skal·o^2} : la sun·o
          re·tir·iĝ·is je dek grad·oj laŭ la grad·ar·o, laŭ kiu ĝi mal·supr·iĝ·is ;
          kiam mi vizit·is la lern·ej·on, ni ricev·is atest·ojn laŭ kvin+grad·a
          grad·ar·o ; [ŝi] ricev·is la universitat·an grad·on de kandidat¹·o pri
          kulturologio (laŭ la okcident·a universitat·a grad·ar·o ĝi simil·as
          al la doktor·a) . {eskal⁽⁺⁾·o^2}

grad·ig·i

   1.
          {Distribu⁸·i} laŭ la grad·oj de io: grad·ig·i la ekzerc·ojn en
          lern·o-libr·o; la juĝ·ist·o grad·ig·is si·ajn kul-pig-rimed·ojn, li
          konserv·is por la fin·o si·an plej bon·an argument·on ; li pli ŝat·is
          grad·ig·i la doz¹·ojn kaj nur vek·i si·an sci·em·on, ne inter·ven·ant·e tro
          pez·e ; prov·u anstataŭfam·ala mal·pli absolut·ankon·at·a“, […]
          tiel ebl·as grad·ig·i la fam·on . {doz¹·i} , {nuanc·i} , {klas·ig·i} ,
          {vic·ig·i}

   2.
          {Divid·i} per grad·oj, mark·i grad·ojn sur io: grad·ig·i termometr¹·on.

grad·a

   1.
          Rilat·a al grad·o: est·as nur grad·a diferenc·o (la diferenc·o ne
          tuŝ·as la esenc·on de la afer·o, sed ĝi·an grad·on) inter la
          komun·um·oj de ebl·e 100 mil esperant·ist·oj kaj 500 id·ist·oj (la
          preciz·aj cifer·oj ne grav·as) ; la man+labor·aj aktiv·aĵ·oj […]
          postul·is alt·-~grad·an aŭskult- kaj kompren·--kapabl·on ; la Katedr¹·o
          rajt·as aranĝ·i kurs¹·ojn por komenc·ant·oj (1a-gradajn), por
          progres·int·oj (2a-gradajn) kaj por instru·ont·oj (3a-gradajn) .

   2.
          {Iompostioma} , {mal·drast⁹·a} , {mal·abrupt²·a} : la pastr·o […]
          ordon·is esting·i la torĉ·ojn kaj las·i nur la brul·et·ant·an ŝnur·on,
          kiu […] montr·is la hor·ojn per si·a grad·a brul·ad·o ; la trov·it·a
          substanc²·oĥalkomfalino – […] ag·as en la daŭr·o de tri, kvar
          hor·oj per mal·for·tig⁸·o kaj fin·a paraliz·o de la kardi⁽⁺⁾·a muskol·o, kun
          grad·a en·dorm·ig·o ; oni rimark·is en li grad·an ŝanĝ·iĝ·on .
          {progresiv⁽⁺⁾·a^2}

el·ir·a du·on-grad·o

          (de vertic⁸·o  de {orient·it·a grafe⁽⁺⁾·o} ) Nombr·o de eĝ⁽⁺⁾·oj, kies
          {komenc·a rand·o} est·as la koncern·a vertic⁸·o; simb.  .

en·ir·a du·on-grad·o

          (de vertic⁸·o  de {orient·it·a grafe⁽⁺⁾·o} ) Nombr·o de eĝ⁽⁺⁾·oj, kies
          {fin·a rand·o} est·as la koncern·a vertic⁸·o; simb.  .

ia+grad·e, cert·a+grad·e

          Ĝis ia grad·o, {part·e} , {iom} : mi est·is kontent·a ia+grad·e
          liber·iĝ·i je ŝi ; li·n bar·is divers·aj faktor²·oj, la konkurenc³·o,
          ia+grad·e ankaŭ antaŭ·juĝ·oj ; la pens·oj du·on·iĝ·is kaj cert·a+grad·e li
          jam sent·is si·n ekster·land·e ; kiu ne pov·as est·i honest·a hom·o, tiu
          cert·a+grad·e dev·as est·i fripon·o, kaj al kiu est·as pli mal·facil·e
          ·i honest·a, ol al fripon·o ? la plej eminent·aj vir·oj rilat·e al
          virt·o kaj talent·o est·is dev·ig·it·aj ia+grad·e al·ĝust·ig·i si·ajn
          princip·ojn al si·a rang·o . {iom}

laŭ·grad·e kiel

          En proporci¹·o kun tio ke..., {laŭ·mezur·e kiel} ...: 
          fiks¹·e rigard·is la graci·an figur·on de  , kiu, laŭ·grad·e
          kiel la maten-lum·o kresk·is, ·ad·is ĉiam pli arĝent·a ; laŭ·grad·e
          kiel la agrikultur⁽⁺⁾·o progres·is, oni sukces·is kultur¹·i plant·ojn for
          de ili·a natur·a hejm-lok·o . {ju} , {kiom}

n-a-grada

          (p.p. {polinom⁽⁺⁾·o}  algebr¹·a {ekvaci²·o} ) Kies {grad·o ^4.b} 
          {^4.c} est·as  ; leg·u: no⁽⁺⁾·a+grad·a: du·a+grad·a ekvaci²·o; ajn·a
          n-a-grada kompleks⁽⁺⁾·a ekvaci²·o hav·as  radik·ojn.

sufiĉ·a+grad·e, en sufiĉ·a grad·o

          {Sufiĉ·e} , en sufiĉ·a kvant·o, kun sufiĉ·a fort·o, intens⁴·o...: mi
          sci·as la desegn·ad·on en sufiĉ·a grad·o, por pov·i pret·ig·i […] la
          neces·ajn model·ojn ; ĉi tiu kutim·o, de·hak·i al am·at·aj parenc·oj la
          kap·on, ŝajn·is al mi, verd+ir·e, sufiĉ·a+grad·e terur·a .

   [artikol-versi⁹·o: 1.135 2023/12/12 19:24:43 ]
     __________________________________________________________________