vidu ankaŭ la klarigojn
grafe⁽⁺⁾·/·o

grafe⁽⁺⁾·o

   1.
          Tia matematik¹·a struktur¹·o  , ke^⭑  est^⭑·as {ar^⭑·o} (ar^⭑·o de^⭑ la^⭑
          vertic⁸·oj) kaj^⭑  est^⭑·as {vic^⭑·o} , kies^⭑ term⁽⁺⁾·oj est^⭑·as {du^⭑·op·oj} el^⭑
          element¹·oj en^⭑  (vic^⭑·o de^⭑ ĝi^⭑·aj eĝ⁽⁺⁾·oj): grafe⁽⁺⁾·o est^⭑·as prezent^⭑·ebl·a
          per^⭑ ar^⭑·o da^⭑ punkt^⭑·oj (la^⭑ vertic⁸·oj), lig^⭑·it·aj per^⭑ lini^⭑·oj aŭ^⭑ sag^⭑·oj
          (la^⭑ eĝ⁽⁺⁾·oj); eben^⭑·a grafe⁽⁺⁾·o (desegn^⭑·ebl·a sur^⭑ eben^⭑·o sen^⭑
          inter·kruc^⭑·iĝ·oj). {graf^⭑·o;} Atribut³·oj: {vertic⁸·o} , {eĝ⁽⁺⁾·o} , {bukl^⭑·o}
          , {ord^⭑·o} ; Specif⁹·aj grafe⁽⁺⁾·oj: {orient^⭑·it·a grafe⁽⁺⁾·o} , {ne·orient^⭑·it·a
          grafe⁽⁺⁾·o} , {simpl^⭑·a grafe⁽⁺⁾·o} , {n-grafeo} , {plur⁴~grafe⁽⁺⁾·o} , {arb^⭑·o} ;
          sub^⭑- kaj^⭑ super^⭑-struktur¹·oj: {sub·grafe⁽⁺⁾·o} , {super·grafe⁽⁺⁾·o} .
          Specif⁹·aj part^⭑·oj de^⭑ grafe⁽⁺⁾·o: {klik⁽⁺⁾·o} , {koneks⁽⁺⁾·a kompon¹·ant·o} ;
          Specif⁹·aj ec^⭑·oj de^⭑ grafe⁽⁺⁾·o: {n-opeĝa} , {sen·bukl^⭑·a} , {eŭler⁽⁺⁾·a} ,
          {komplet²·a} , {koneks⁽⁺⁾·a} , {koneks⁽⁺⁾·eg·a} , {sen·cikl²·a} ; Koneks⁽⁺⁾·aj
          noci⁽⁺⁾·oj: {ĉen^⭑·o} , {cikl²·o} , {voj^⭑·o} , {cirkvit⁸·o} .

          Rim.: Oni ankaŭ^⭑ trov^⭑·as la^⭑ vort^⭑·on „graf^⭑·o“ uz^⭑·at·an tiu+senc^⭑·e, ekz-e
          en^⭑ kaj^⭑ . Ne·mult^⭑·e grav^⭑·as ĝi^⭑·a koincid⁴·o kun^⭑ la^⭑ nobel^⭑-titol^⭑·o, pli^⭑
          mal·bon^⭑·as, ke^⭑ ĝi pov^⭑·as kolizi⁴·i kun^⭑ la^⭑ kvazaŭ·sufiks^⭑·o „-graf“. Ĉar^⭑
          ankoraŭ^⭑ ne^⭑ ekzist^⭑·as firm^⭑·a tradici¹·o en^⭑ la^⭑ kamp^⭑·o, kaj^⭑ ĉar^⭑ „grafe⁽⁺⁾·o“
          jam^⭑ aper^⭑·is en^⭑ plur⁴·aj verk^⭑·oj, ni favor^⭑·as tiu·n iom^⭑ pli^⭑ oportun^⭑·an
          termin^⭑·on.

          Rim.: Ekzist^⭑·as plur⁴·aj ekvivalent⁽⁺⁾·aj difin^⭑·oj, prov^⭑·ant·aj pli^⭑-mal·pli^⭑
          bon^⭑·e ampleks^⭑·i la^⭑ divers^⭑·ajn tip¹·ojn de^⭑ grafe⁽⁺⁾·oj: orient^⭑·it·aj aŭ^⭑ ne^⭑,
          unu^⭑·op+eĝ⁽⁺⁾·aj aŭ^⭑ pluropeĝaj ktp. Ni elekt^⭑·is difin^⭑·on, kiu favor^⭑·as la^⭑
          noci⁽⁺⁾·on de^⭑ pluropeĝa orient^⭑·it·a grafe⁽⁺⁾·o. Not^⭑·u, ke^⭑ en^⭑ pluropeĝa
          grafe⁽⁺⁾·o oni nom^⭑·as eĝ⁽⁺⁾·o ne^⭑ nur^⭑ la^⭑ du^⭑·op·on el^⭑ vertic⁸·oj, sed^⭑ foj^⭑·e
          ankaŭ^⭑ tia·n du^⭑·op·on, konsider^⭑·at·an kun^⭑·e kun^⭑ ĝi^⭑·a indic⁽⁺⁾·o en^⭑ la^⭑ vic^⭑·o
           . Tia·mani¹·er·e ebl^⭑·as prav^⭑·ig·i esprim^⭑·ojn de^⭑ la^⭑ tip¹·o paralel^⭑·aj
          eĝ⁽⁺⁾·oj (eĝ⁽⁺⁾·oj kun^⭑ sam^⭑·aj rand^⭑·oj) aŭ^⭑ du^⭑ eĝ⁽⁺⁾·oj lig^⭑·as vertic⁸·ojn 
          kaj^⭑  .

   2.
          (de^⭑ {rilat^⭑·o ^4.b} ) Diagram⁽⁺⁾·o, foj^⭑·e uz^⭑·at·a por^⭑ ĝi·n prezent^⭑·i,
          konsist^⭑·ant·a el^⭑ sag^⭑·oj, kies^⭑ rand^⭑·oj prezent^⭑·as tia·jn element¹·ojn 
          kaj^⭑  , ke^⭑  est^⭑·as element¹·o de^⭑ la^⭑ rilat^⭑·o: en^⭑ la^⭑ grafe⁽⁺⁾·o
          de^⭑ {simetri¹·a} rilat^⭑·o, al^⭑ ĉiu sag^⭑·o respond^⭑·as sag^⭑·o kun^⭑ sam^⭑·aj
          rand^⭑·oj kaj^⭑ kontraŭ^⭑·a direkt^⭑·o.

          Rim.: Mi neniam^⭑ vid^⭑·is tia·n prezent^⭑·on de^⭑ rilat^⭑·oj (krom^⭑ ebl^⭑·e la^⭑
          genealogi²·ajn arb^⭑·ojn, kiu·j tamen^⭑ prezent^⭑·as plur⁴·ajn rilat^⭑·ojn
          sam^⭑+temp^⭑·e); sed^⭑ mi plur⁴+foj^⭑·e vid^⭑·is la^⭑ uz^⭑·ojn de^⭑ naci^⭑+lingv^⭑·a „graphe
          d'une re^⭑~lati⁽⁺⁾·on“ kiam^⭑ fakt¹·e tem^⭑·is pri^⭑ {grafik⁹·aĵ·o} de^⭑ rilat^⭑·o
          (ekz-e la^⭑ ar^⭑·o de^⭑ kartezi⁽⁺⁾·aj du^⭑·op·oj, obe^⭑·ant·aj la^⭑ rilat^⭑·on  , {vd rimark^⭑·on} ). En^⭑ la^⭑ tekst^⭑·oj matematik¹·aj normal¹·e tem^⭑·as
          pri^⭑ la^⭑ ar^⭑+teori^⭑·aj „grafik⁹·aĵ·oj de^⭑ rilat^⭑·o“, kaj^⭑ tiu+senc^⭑·a mis·uz^⭑·o de^⭑
          grafe⁽⁺⁾·o est^⭑·as (laŭ^⭑ mi) erar^⭑·o kiu·n kaŭz^⭑·as naci^⭑+lingv^⭑·a homonimi⁽⁺⁾·o.

n-grafeo

          {n-opeĝa} {grafe⁽⁺⁾·o} .

plur⁴~grafe⁽⁺⁾·o

          {n-Grafeo} kun^⭑  .

sub·grafe⁽⁺⁾·o

          (de^⭑ {grafe⁽⁺⁾·o}  ) Tia grafe⁽⁺⁾·o  , ke^⭑  est^⭑·as sub·ar^⭑·o
          de^⭑  kaj^⭑  est^⭑·as sub·vic^⭑·o de^⭑  : la^⭑ sub·grafe⁽⁺⁾·o nask^⭑·it·a de^⭑
          sub·ar^⭑·o de^⭑ vertic⁸·oj (tia, ke^⭑  en·hav^⭑·as ĉiu·jn term⁽⁺⁾·ojn de^⭑  ,
          kies^⭑ rand^⭑·oj aparten^⭑·as al^⭑ la^⭑ koncern^⭑·a sub·ar^⭑·o).

   Rim.: En^⭑ naci^⭑·aj lingv^⭑·oj oni foj^⭑·e uz^⭑·as mal·sam^⭑·ajn termin^⭑·ojn por^⭑ indik³·i,
   ĉu^⭑  , ĉu^⭑  est^⭑·as mal·vast^⭑·ig·it·a, nom^⭑·e termin^⭑·ojn de^⭑ la^⭑ tip¹·o
   „sub·grafe⁽⁺⁾·o“ aŭ^⭑ „part^⭑·a grafe⁽⁺⁾·o“. Ni prefer^⭑·is sekv^⭑·i la^⭑ difin^⭑·on de^⭑ ni^⭑·a nur^⭑·a
   font^⭑·o.

super·grafe⁽⁺⁾·o

          (de^⭑ {grafe⁽⁺⁾·o}  ) Tia grafe⁽⁺⁾·o, ke^⭑  est^⭑·as {sub·grafe⁽⁺⁾·o}
          de^⭑ ĝi.

graf^⭑·e~teori^⭑·o

          {grafeik⁽⁺⁾·o}

orient^⭑·it·a grafe⁽⁺⁾·o

          {grafe⁽⁺⁾·o.}

          Rim. 1: Kongru⁽⁺⁾·e kun^⭑ la^⭑ naci^⭑+lingv^⭑·a ĥaos^⭑·o ebl^⭑·us uz^⭑·i ankaŭ^⭑ la^⭑
          adjektiv^⭑·on „direkt^⭑·it·a“ anstataŭ^⭑ „orient^⭑·it·a“, kiel^⭑ aper^⭑·as en^⭑ , aŭ^⭑
          eĉ^⭑ „di^⭑-graf^⭑·o“ (sam^⭑+lok^⭑·e).

          Rim. 2: Kvankam^⭑ en^⭑ mult^⭑·aj naci^⭑-lingv^⭑·oj oni konfuz^⭑·as orient^⭑·it·ajn
          grafe⁽⁺⁾·ojn kun^⭑ la^⭑ direkt^⭑·aj (kiel^⭑ konstat^⭑·as la^⭑ ĉi^⭑-supr^⭑·a rimark^⭑·o
          anonim¹·a), en^⭑ la^⭑ fleg^⭑·it·a uz^⭑·ad·o tiu·j termin^⭑·oj indik³·as mal·sam^⭑·ajn
          noci⁽⁺⁾·ojn. La^⭑ „direkt^⭑·a grafe⁽⁺⁾·o“ tem^⭑·as pri^⭑ eĝ⁽⁺⁾·oj dis^⭑·e, ke^⭑ la^⭑ eĝ⁽⁺⁾·oj
          hav^⭑·as direkt^⭑·on, sen^⭑ atent^⭑·i pri^⭑ ili^⭑·a kun^⭑·a koher⁹·o (kaj^⭑ fuŝ^⭑·a est^⭑·as
          la^⭑ uz^⭑·o de^⭑ particip^⭑·o: ne^⭑ la^⭑ grafe⁽⁺⁾·on oni direkt^⭑·as sed^⭑ la^⭑ eĝ⁽⁺⁾·ojn).
          La^⭑ „orient^⭑·it·a grafe⁽⁺⁾·o“ tem^⭑·as pri^⭑ ia^⭑ koher⁹·o de^⭑ la^⭑ direkt^⭑·oj;
          inter·ali^⭑·e, orient^⭑·it·a grafe⁽⁺⁾·o est^⭑·as normal¹·e unu^⭑-grafe⁽⁺⁾·o; kaj^⭑ la^⭑ eĝ⁽⁺⁾·oj
          form^⭑·as voj^⭑·ojn ‐ ekz-e oni disting^⭑·as „al·radik^⭑·e orient^⭑·it·an arb^⭑·on“
          (la^⭑ id^⭑·oj al·montr^⭑·as si^⭑·an patr^⭑·on) kaj^⭑ „el·radik^⭑·e orient^⭑·it·an arb^⭑·on“
          (la^⭑ patr^⭑·oj al·montr^⭑·as si^⭑·ajn id^⭑·ojn). Tio harmoni¹·as kun^⭑ la^⭑
          geometri¹·a uz^⭑·o de^⭑ {orient^⭑·iĝ·o^2} , kiu simil^⭑·e tem^⭑·as pri^⭑ la^⭑ aranĝ^⭑·o
          de^⭑ la^⭑ tut^⭑·a struktur¹·o (spac^⭑·o, baz¹·o).

ne·orient^⭑·it·a grafe⁽⁺⁾·o, sen·direkt^⭑·a grafe⁽⁺⁾·o

          {Grafe⁽⁺⁾·o} , por^⭑ kiu oni konvenci²·e ident¹·ig·as la^⭑ invers⁴·ajn eĝ⁽⁺⁾·ojn
           kaj^⭑  ; ali^⭑+dir^⭑·e: la^⭑ eĝ⁽⁺⁾·oj de^⭑ ne·orient^⭑·it·a grafe⁽⁺⁾·o ne^⭑
          est^⭑·as du^⭑·op·oj, sed^⭑ du^⭑- aŭ^⭑ unu^⭑-element¹·aj sub·ar^⭑·oj de^⭑ la^⭑ ar^⭑·o de^⭑
          vertic⁸·oj.

          Rim.: Al^⭑ ne·orient^⭑·it·a grafe⁽⁺⁾·o ĉiam^⭑ ebl^⭑·as asoci¹·i orient^⭑·it·an.
          Sufiĉ^⭑·as konsider^⭑·i, ke^⭑ la^⭑ eĝ⁽⁺⁾·o  respond^⭑·as al^⭑ la^⭑ du^⭑ eĝ⁽⁺⁾·oj
           kaj^⭑  , kaj^⭑ ke^⭑ la^⭑ bukl^⭑·o  respond^⭑·as al^⭑ 
          . Dank^⭑·e al^⭑ tiu konvenci²·o, ĉio, kio valid⁴·as por^⭑ orient^⭑·it·a grafe⁽⁺⁾·o
          ricev^⭑·as signif^⭑·on ankaŭ^⭑ por^⭑ ne·orient^⭑·it·a.

simpl^⭑·a grafe⁽⁺⁾·o

          {Ne·orient^⭑·it·a grafe⁽⁺⁾·o} , kiu est^⭑·as {unu^⭑·op+eĝ⁽⁺⁾·a} kaj^⭑ {sen·bukl^⭑·a} .

   [artikol^⭑-versi⁹·o: 1.36 2023/11/11 11:36:36 ]
     __________________________________________________________________