vidu ankaŭ la klarigojn
grand·/·a

grand·a

   1.
          Super·ant·a la ordinar·ajn dimensi⁴·ojn: mi·a frat·o ne est·as grand·a,
          sed li ne est·as ankaŭ mal·grand·a: li est·as de mez·a kresk·o ; sur
          tiu·j ĉi vast·aj kaj herb·o-riĉ·aj kamp·oj paŝt·as si·n grand·aj brut·ar·oj
          ; grand·a (vast·a) urb·o ; grand·a (long·a, larĝ·a) river·o , grand·a
          (profund·a) abism¹·o ; grand·a ( {mult+nombr·a} ) popol·o ; ili·a hav·o
          est·is grand·a ; vi·a rekompenc·o est·as tre grand·a (mult+valor·a) ; la
          plej grand·a part·o de la nov·aj vort·oj est·os jam tut·e matur·a ; kia
          grand·a brul·o ! tri grand·aj diamant·oj ; fiŝ·o pli grand·a
          mal·grand·an en·glut·as ; de mal·grand·a kandel·o for·brul·is grand·a
          kastel·o ; grand·a teler·o, mal·plen·a kuler·o . {ampleks·a} ,
          {elefant·a} , {gigant¹·a} , {kolos¹·a}

   2.
          Super·ant·a la ordinar·an grad·on, {intens⁴·a} , {alt+kvalit¹·a} : mi
          viv·as kun li en grand·a amik·ec·o ; grand·aj sufer·oj ; grand·a est·as
          la favor+kor·ec·o, kiu·n Vi montr·is al mi ; Abraham far·is grand·an
          festen·on ; kiel grand·a est·os la ĝentil·ec·o de tiu ĉi jun·a knab·in·o
          ; tia kapabl·o hav·as pli grand·an ind·on, ol ĉio, kio·n oni pov·us
          don·i dot·e ; grand·a poet¹·o ; grand·aj mal·bon·oj, grand·aj rimed·oj;
          grand·a ofic·o, grand·aj zorg·oj. al grand·aj sinjor·oj grand·aj
          honor·oj . {eminent·a} , {fort·a} , {grav·a} , {potenc·a} , {tro·a}

grand·o

   1.
          La mezur·o, laŭ kiu io est·as grand·a: kruĉ·oj de plej divers·a form·o
          kaj grand·o ; mezur·i la grand·on de piramid¹·o ; rond·a masiv·a tabl·o
          de ne·ordinar·a grand·o ; la okul·o erar·e mezur·is la grand·on de l’
          objekt·oj kaj ne rimark·is ke tio […] est·is en re·al·ec·o arb·ar·o de
          grand·eg·aj pin·oj ; atom¹-horloĝ·o […] je port·ebl·a grand·o .

   2.
          Tio, kio est·as grand·a, rigard·at·a en abstrakt¹·a, absolut·a manier·o:
          [  :] la poet¹·o de nobl·aj vir·in·aj kor·oj, [...] la
          pri·kant·ant·o de la grand·o kaj bel·o .

   3.
          {fizik·a grand·o}

grand·ig·i

   1.
          {Kresk·ig·i} laŭ·dimensi⁴·e: ili […] grand·ig·as la franĝ·ojn de si·aj
          vest·oj ; kvazaŭ per […] vi·a komerc·ad·o vi grand·ig·us vi·an riĉ·ec·o ;
          grand·ig·i si·an regn·on . {skal·i}

   2.
          Kresk·ig·i laŭ·grad·e, laŭ·intens⁴·e, laŭ·kvalit¹·e: Mi ben·os vi·n kaj
          grand·ig·os vi·an nom·on ; la kler·ec·o de la orator¹·o grand·ig·as li·an
          aŭtoritat·on ; ŝi grand·ig·is la sever·ec·on de si·a vidv+in·ec·o ĝis la
          plej ekstrem·aj lim·oj .

grand·iĝ·i

   (ntr)

   1.
          {Kresk·i} laŭ·dimensi⁴·e: la knab·oj grand·iĝ·is ; la riĉ·ec·o de la
          mal·jun·a fraŭl-in·o pli kaj pli grand·iĝ·is ; la blu·a stri·et·o en la
          sud·o proksim·iĝ·as kaj grand·iĝ·as ; kia nask·iĝ·is, tia grand·iĝ·is .

   2.
          Kresk·i laŭ·grad·e, laŭ·kvalit¹·e: en la anim·o de  […] grand·iĝ·is
          nov·aj, ne·kon·at·aj sent·oj ; mi·a tim·o mal·aper·is, grand·iĝ·is la
          sci-vol·o ; ni·a reciprok·a am·o pli ankoraŭ grand·iĝ·os .

grand·eg·ul·o

          {Gigant¹·o} : la legend·oj rakont·as pri grand·eg·ul·oj, kiu·j vol·is
          batal·i kun la di·oj ; el·ir·is grand·eg·ul·o el la tend·ar·oj […], li·a
          nom·o est·is  ; sur la mal·proksim·aj insul·oj li·n turment·as
          grand·eg·ul·oj, kies sandal¹·o est·as pli grand·a ol fenici⁽⁺⁾·a ŝip·o ; la
          arb·oj grand·eg·ul·oj en la princ·a park·o jen sku·iĝ·is .

grand·ul·o

          {Grand~sinjor·o} : de mal·grand·ul·o ĝis grand·ul·o ili ĉiu·j est·as
          profit·a+vid·aj ; la monument·oj, kiu·jn star·ig·is la dank·em·a
          post·epok·o al la memor·o de la grand·ul·oj . {aŭtoritat·ul·o} ,
          {eminent·ul·o} , {super·ul·o}

mal·grand·a

   1.
          Ne ating·ant·a la ordinar·ajn dimensi⁴·ojn: mal·grand·aj infan·oj ; mi·a
          frat·o ne est·as […] mal·grand·a: li est·as de mez·a kresk·o ; ĉi tiu
          urb·o est·as […] mal·grand·a ; ŝi ek·vid·is mal·grand·an dom·et·on kaj
          en·ir·is por ripoz·i ;  mal·grand·a muŝ·o ne est·as sen buŝ·o ; 
          gut·o mal·grand·a, konstant·e frap·ant·e, tra·bor·as la mont·on granit·an
          . {et·a} , {liliput⁽⁺⁾·a} , {mikroskop²·a} , {miniatur¹·a} .

   2.
          Mal·alt+grad·a, mal·alt+kvalit¹·a, {mal·grav·a} : [li] ekscit·iĝ·as oft·e ĉe
          la plej mal·grand·a bagatel·o ; mi est·as tro mal·grand·a (sen·merit·a)
          por ĉiu·j favor+kor·aĵ·oj kaj por la tut·a bon·aĵ·o, kiu·n Vi far·is al
          Vi·a sklav·o ; ĉiu·n mal·grand·an afer·on juĝ·u ili ; mal·grand·a
          (mal·alt+valor·a) mon·er·o ; oni fest·is kun grand·a pomp²·o kaj
          mal·grand·a ĝoj·o ; neniu […] dev·as hav·i la rajt·on arbitr·e far·i en
          ni·a Fundament·o iu·n  plej mal·grand·an ŝanĝ·on ! {bagatel·a}

mal·grand·eg·ul·o

          Tre mal·alt+kresk·a hom·o: li aparten·is al la genr⁹·o de la
          mal·grand·eg·ul·oj, est·is tre·eg·e subtil¹·a ul·et·o . {et·ul·o} , {nan⁹·o} ,
          {pigme¹·o}

mez-grand·a

          Inter grand·a kaj mal·grand·a, moder·e grand·a: mez-grand·a duet¹+aĝ·a
          dom·o, ; li est·is mez-grand·a, kun rond·a vizaĝ·o ; en la mez·o
          trov·iĝ·as plur⁴·aj mez-grand·aj kaj relativ²·e mal·grand·aj ŝtat·oj ; li·a
          patr·o posed·is mez-grand·an fer-fabrik·on .

po~grand·e

          Laŭ grand·a kvant·o, {mal·detal·e} : mi konfidenc³·is, ke mi em·as
          aĉet·i po~grand·e, kaj li dir·is, ke li pens·as ke la firma⁽⁺⁾·o vend·us
          ili·n al mi ; mi vend·as kondom⁹·ojn po~grand·e .

po~mal·grand·e

          Laŭ mal·grand·a kvant·o, ordinar·e inter proviz·ant·o kaj fin·a
          konsum·ant·o. {detal·e}

tro·grand·ig·i

   (tr)

          Preter·pas·i la ĝust·an grad·on: patr·oj! […] ne tro·grand·ig·u mi·ajn
          merit·ojn ; absolut·e ne·kompren·ebl·e! la histori·ist·oj cert·e
          tro·grand·ig·as ! vi mal·bon~uz·as li·ajn vort·ojn kaj tro·grand·ig·as
          ili·an signif·on ; vi tro·grand·ig·as la grav·ec·on de mi·a stat·o .
          {ŝvel·ig·i} , {tro·ig·i}

fizik·a grand·o

          Ec·o de fizik·a sistem·o, esprim·ebl·a per pli-mal·pli grand·a nombr·o
           vektor⁽⁺⁾·o: long·o, mas·o, temp·o est·as baz¹·aj fizik·aj grand·oj.

   [artikol-versi⁹·o: 1.152 2023/12/12 19:24:43 ]
     __________________________________________________________________