vidu ankaŭ la klarigojn
ĝen·/·i

ĝen·i

   (x)

   1.
          Mal·facil·ig·i  mal·help·i ies mov·ojn; mal·oportun·i al iu,
          mal·komfort·ig·i iu·n: ĉu la pak·aĵ·o ĝen·as vi·n? ne ĝen·u la ir·ad·on, al
          la ir·ad·o; tiu sen·ĉes·a bru·o ĝen·as mi·n; ne ĝen·u mi·n […] mi·aj
          infan·oj kun mi est·as en lit·o ; kial vi ĝen·as la vir·in·on ?
          esper·ebl·e mi ne ĝen·is vi·n ? {bar·i} , {embaras·i} , {obstrukc·i}

   2.
          Mal·facil·ig·i ies ag·ojn  decid·ojn pro moral¹·aj mal·help·oj: vi·a
          ĉe·est·o ĝen·is li·n; li hav·is mien·on tre ĝen·it·an, ĉar la fremd·a
          reĝ·id·o ĉio·n vid·is ; tre ĝen·as mi·n, ke mi dev·as far·i tiu·n
          vizit·on, tiu·n klopod·on; mi·n […] iom ĝen·is ŝi·a sen·kulp·a mort·ig·em·o
          . {hezit³·i} , {konfuz·i} , {ted·i}

ĝen·aĵ·o, ĝen·o

          Mal·oportun·aĵ·o, embaras·o: la divers·ec·o de la lingv·oj est·as grand·a
          ĝen·o por la inter·naci·aj rilat·oj; ĝen·aĵ·oj en somer+dom·a feliĉ·o
          est·as kul·oj, muŝ·oj, formik·oj kaj foj·e taban·oj ; spam⁽⁺⁾·o ne est·is
          mi·a sol·a ĝen·aĵ·o ; gramatik·aj ĝen·aĵ·oj ; se vi·a bo·patr·in·' vi·n
          invit·as, jam sen ĝen·o ; ĉu tio ne kaŭz·is ĝen·aĵ·on kiam vi est·is
          en Rom⁽⁺⁾·o ?

ĝen·a

          Mal·oportun·a, mal·help·ant·a, embaras·ant·a, mal·agrabl·a, ĉagren·a: jen
          tre ĝen·a afer·o, okaz·aĵ·o, prokrast·o; la voj·o est·as mal·facil·e kaj
          ĝen·a ; reptili⁽⁺⁾·oj kresk·as dum si·a tut·a viv·o, ĝis kiam ili·a
          korp·o-volumen⁴·o ·as tiom ĝen·a ke ili sufer·as (kaj mort·as) pro ĝi
          .

ĝen·at·ec·o, ĝen·ec·o

          Sent·o de tiu, kiu si·n ĝen·as: li·a ĝen·at·ec·o far·is li·n iom rid-ind·a,
          kaj mal·lert·a; ĝen·ec·a mien·o, rid·et·o;  rimark·is li·an
          ĝen·at·ec·on, sed ŝi pens·is, ke la kaŭz·o de tio est·as la ĉe·est·ad·o
          de flank·a person·o .

ĝen·ul·o

          Ted·a, mal·help·ant·a al·trud·ul·o: ĉiu+foj·e kiam Franci⁽⁺⁾·o est·is laĝen·ul·o de la mond·o“ ; [li] ne est·is tre kontent·a pri ĉi tiu
          jun·a ĝen·ul·o, kaj prov·is per mult·aj rimed·oj silent·ig·i li·n .

sen·ĝen·a

   1.
          Ne·ĝen·at·a, ne·ĝen·it·a: [ŝi] pen·is aper·ig·i sen·ĝen·an rid·et·on .
          {liber·a}

   2.
          Ne ĝen·ant·a si·n kontraŭ ali·aj, sen·ceremoni¹·a, intim·ec·a: sen·ĝen·a
          hom·o, jun·ul·o; sen·ĝen·a invit·o, kun·ven·o, manĝ·o; sen·ĝen·aj amik·aj
          kun·ven·oj ; sen·ĝen·aj ĉiu+tag·aj vest·oj ; reg·is tre agrabl·a humor·o
          kaj sen·ĝen·a inter·parol·ad·o, kiel en famili·a rond·o ; inter·naci·a
          lingv·o prezent·as neŭtral²·an fundament·on por sen·ĝen·a renkont·iĝ·o
          kaj frat·iĝ·o . {familiar²·a}

   3.
          Ne sufiĉ·e ĝen·ant·a si·n kontraŭ ali·aj; tro sen·ceremoni¹·a;
          mal·konven·a; sen·hont·a; sen·ĝen·aĉ·a; tro sen·ĝen·a: sen·ĝen·a kondut·o,
          vest·o; sen·ĝen·e parol·i kontraŭ iu. {arogant·a} , {impertinent³·a} ,
          {mal·respekt·a}

sin⁸+ĝen·a

   1.
          Si·n ĝen·ant·a por ali·aj: li est·as afabl·e sin⁸+ĝen·a por ĉiu·j kaj ĉiam
          pret·a help·i. {komplez·em·a} , {sin⁸+don·a}

   2.
          Tro ĝen·ant·a si·n kontraŭ ali·aj; ne·sufiĉ·e mem·fid·a; hont·em·a;
          ne·postul·em·a: li rest·as ĉiam sin⁸+ĝen·a antaŭ la fraŭl-in·oj, antaŭ la
          profesor¹·o; tre hont·em·a kaj sin⁸+ĝen·em·a ; almoz-pet·ant·o sin⁸+ĝen·a
          rest·as kun sak·o mal·plen·a; ĉu vi vol·as tuj for·ĵet·i ĉiu·n
          sin⁸-ĝen·ad·on kaj ir·i kun mi al la diabl·o ? {diskret¹·a}

si·n ĝen·i

          Hezit³·i, ne kuraĝ·i far·i io·n pro skrupul²·o, hont·o, tim·o ktp: ne
          ĝen·u vi·n pro mi; mal·feliĉ·o si·n ne ĝen·as, far·u gest·on, ĝi tuj
          ven·as; ho mi·a Di·o, mi hont·as, kaj ĝen·as mi·n lev·i mi·an vizaĝ·on al
          Vi ; tut·e ne ĝen·as mi·n al vi skrib·i ripet·e ; li fort·e si·n ĝen·is
          salut·i tiu·n fripon·on (li mal·volont·e, sin⁸+dev·ig·e salut·is); ebl·e
          ili si·n ĝen·as far·i al mi mal·agrabl·aĵ·on (si·n ĝen·as, por ne far·i;
          ili mal·volont·e far·as; ili hezit³·as far·i); [oni] oft·e si·n ĝen·as
          el·dir·i (si·n ĝen·as por ne el·dir·i; mal·volont·e, tim·em·e, hezit³·e
          el·dir·as) liber·e si·an opini·on por ne kontraŭ·batal·i publik·e tiu·n,
          kiu·n la esperant·ist·oj nom·as si·a majstr·o .

          Rim.: Ĉar _si·n ĝen·i_ kun infinitiv²·o est·as dub·a+senc·a (1. si·n ĝen·i
          por far·i; 2. si·n ĝen·i por ne far·i), est·as rekomend·ind·e uz·i ĉiam
          post ĝi _por_  _por ne_, laŭ la senc·o.

   [artikol-versi⁹·o: 1.49 2024/01/29 01:23:04 ]
     __________________________________________________________________