vidu ankaŭ la klarigojn
ĝis⭑
I.
ĝis⭑
A.
(prepozici⭑·o)
1.
Daŭr⭑·e kaj⭑ halt⭑·ant·e je⭑ la⭑ punkt⭑·o de⭑ la⭑ spac⭑·o aŭ⭑ de⭑ la⭑
temp⭑·o, aŭ⭑ je⭑ mezur⭑·o, kiu·n la⭑ ag⭑·o ating⭑·as, sed⭑ ne⭑
trans·pas⭑·as aŭ⭑ preter·pas⭑·as: post⭑ la⭑ vesper⭑-manĝ⭑·o ni⭑·aj
frat⭑·oj el·ir⭑·is kun⭑ la⭑ gast⭑·oj el⭑ si⭑·a dom⭑·o kaj⭑
akompan⭑·is ili·n ĝis⭑ ili⭑·a dom⭑·o ; li vid⭑·as nur⭑ ĝis⭑ la⭑
pint⭑·o de⭑ si⭑·a naz⭑·o ; tut⭑·e ruĝ⭑·a li est⭑·as de⭑ la⭑ kap⭑·o
ĝis⭑ la⭑ pied⭑·oj; li vetur⭑·is de⭑ Berlin⭑·o ĝis⭑ Pariz⭑·o en⭑
fiakr²·o; ĝis⭑ ĉi⭑ tie al·ir⭑·u sed⭑ ne⭑ plu⭑ ; mi ne⭑ forges⭑·os
li·n ĝis⭑ mi⭑·a mort⭑·o; mi rest⭑·os ĝis⭑ morgaŭ⭑; li rest⭑·as
sen·okup⭑·a de⭑ maten⭑·o ĝis⭑ vesper⭑·o; la⭑ proces⭑·o est⭑·as
prokrast⭑·it·a ĝis⭑ semajn⭑·o; ĝis⭑ kiam⭑ (ĝis⭑ kia moment⭑·o)
vi juĝ⭑·os mal·just⭑·e kaj⭑ privilegi⭑·os la⭑ person⭑·ojn de⭑
mal·virt⭑·ul·oj? ; ĝis⭑ antaŭ⭑ kelk⭑·aj jar⭑·oj la⭑ japan⁹·a
popol⭑·o dev⭑·is kaŝ⭑·i si⭑·an vizaĝ⭑·on, kiam⭑ la⭑ imperi⭑·estr·o
pas⭑·is; ili⭑·a kalkul⭑·o kresk⭑·is en⭑ la⭑ daŭr⭑·o de⭑ tri⭑ tag⭑·oj
ĝis⭑ kelk⭑·aj cent⭑·oj da⭑ frank⭑·oj; [la⭑] kolon⭑·oj hav⭑·is
kvar⭑ ĝis⭑ kvin⭑ etaĝ⭑·ojn da⭑ alt⭑·o ; mi eksterm⭑·os de⭑ la⭑
hom⭑·o ĝis⭑ la⭑ brut⭑·o ; de⭑ majest⭑·a ĝis⭑ rid⭑-ind⭑·a est⭑·as nur⭑
unu⭑ paŝ⭑·o ; sid⭑·i en⭑ labor⭑·oj ĝis⭑ super⭑ la⭑ orel⭑·oj .
{al⭑} , {antaŭ⭑ ^3} .
Rim.: Foj⭑+foj⭑·e oni pov⭑·as uz⭑·i preskaŭ⭑ indiferent⭑·e la⭑
prepozici⭑·ojn _ĝis⭑_ aŭ⭑ _antaŭ⭑_: li ne⭑ skrib⭑·is ĝis⭑ hodiaŭ⭑,
aŭ⭑: li ne⭑ skrib⭑·is antaŭ⭑ hodiaŭ⭑. Tamen⭑ _antaŭ⭑_ est⭑·as
ĝeneral¹·e prefer⭑·ind·a, ĉar⭑ pli⭑ preciz⭑·a, dum⭑ _ĝis⭑_ est⭑·as oft⭑·e
dub⭑+senc⭑·a: li cert⭑·e al·ven⭑·os ĝis⭑ (prefer⭑·e: antaŭ⭑) dimanĉ⭑·o;
la⭑ task¹·o nepr⭑·e dev⭑·as est⭑·i fin⭑·it·a ĝis⭑ (prefer⭑·e: antaŭ⭑) la⭑
komenc⭑·o de⭑ la⭑ monat⭑·o; mi dub⭑·as, ĉu⭑ la⭑ aranĝ⭑·oj est⭑·os pret⭑·aj
ĝis⭑ (prefer⭑·e: antaŭ⭑) la⭑ Kongres⭑·o.
B.
(konjunkci⭑·o)
2.
Ĝis⭑ la⭑ moment⭑·o, en⭑ kiu..., {ĝis⭑ kiam⭑^2} ..., {ĝis⭑
ke⭑} ...: long⭑·e ĉerp⭑·as la⭑ kruĉ⭑·o, ĝis⭑ ĝi fin⭑·e romp⭑·iĝ·as
; mi ne⭑ kred⭑·is al⭑ la⭑ dir⭑·oj, ĝis⭑ mi ven⭑·is ; mi
atend⭑·os, ĝis⭑ ven⭑·os temp⭑·o pli⭑ oportun⭑·a; ili jam⭑ ne⭑
trankvil⭑·iĝ·os tiel⭑ long⭑·e, ĝis⭑ la⭑ demand⭑·o est⭑·os
solv⭑·it·a ; ni batal⭑·ad·os pro⭑ ni⭑·a ide⭑·o, tiel⭑ long⭑·e ĝis⭑
ĝi pli⭑ aŭ⭑ mal·pli⭑ fru⭑·e est⭑·os plen⭑·e efektiv⭑·ig·it·a ; oni
ne⭑ dev⭑·as atend⭑·i, ĝis⭑ la⭑ dom⭑·o renvers⭑·iĝ·us.
II.
Prefiks⭑·o kun⭑ la⭑ senc⭑·o {ĝis⭑ ^1} : {ĝis·ir⭑·i} ; laŭ⭑ la⭑ tradici¹·o de⭑
ni⭑·aj {ĝis⭑~nun⭑·a} j Kongres⭑·oj, mi permes⭑·as al⭑ mi dir⭑·i [...] ; ho⭑,
ne⭑ ĝis·viv⭑·u mi tio·n !
III.
Vort⭑·er·o sam⭑+signif⭑·a:
ĝis⭑·i
(x)
{Ĝis·re·vid⭑·i} , {adiaŭ⭑·i^1} dir⭑·ant·e „ĝis⭑“: ĝentil⭑·e
ĝis⭑·is ili·n, nur⭑ alud⭑·ant·e memor⭑·ig·e al⭑ la⭑ vesper⭑·a aranĝ⭑·o ;
el⭑ Van⭑~kuv⭑·er·o, Kanad⁸·o, ĝis⭑·as vi·n kor⭑·e Radi⭑·o Verd⭑·a .
ĝis⭑ ke⭑
(konjunkci⭑·o)
{Ĝis⭑^2} , {ĝis⭑ kiam⭑^2} : mi batal⭑·os por⭑ vi ĝis⭑ ke⭑ mi
mort⭑·os .
Rim.: Sam⭑·e kiel⭑ {dum⭑ ke⭑} _ĝis⭑ ke⭑_ est⭑·as rigard⭑·at·a de⭑ plur⁴·aj
gramatik⭑·ist·oj erar⭑·a, ĉar⭑ tradici¹·e _ĝis⭑_ hav⭑·as ambaŭ⭑ funkci¹·ojn de⭑
de·pend⭑·ig·a konjunkci⭑·o kaj⭑ de⭑ prepozici⭑·o. Sistem⭑·a uz⭑·o de⭑ _ĝis⭑ ke⭑_
en⭑ la⭑ de·pend⭑·ig·a funkci¹·o laŭ⭑ la⭑ model⭑·o _anstataŭ⭑ ke⭑_, _sen⭑ ke⭑_
ktp. implic⁽⁺⁾·as ke⭑ oni agnosk⁽⁺⁾·as ĝi·n nur⭑ prepozici⭑·o.
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.114 2023/11/11 11:36:38 ]
__________________________________________________________________