vidu ankaŭ la klarigojn
ĝust⭑·/·a
ĝust⭑·a
1.
Ekzakt⁴·e {konform⭑·a} al⭑ la⭑ ver⭑·o aŭ⭑ regul⭑·o: pes⭑·il·o ĝust⭑·a, pez⭑·il·oj
ĝust⭑·aj ; kvar⭑ membr⭑·oj ŝajn⭑·is el·artik⭑·ig·it·aj kaj⭑ tut⭑·e ne⭑
re·al·met⭑·it·aj al⭑ si⭑·a ĝust⭑·a lok⭑·o ; vi⭑·an opini⭑·on mi trov⭑·as ĝust⭑·a ;
ili kelk⭑+foj⭑·e farad⁽⁺⁾·is nur⭑ ŝajn⭑·e ĝust⭑·ajn, sed⭑ fakt¹·e erar⭑·ig·ajn kaj⭑
tromp⭑·ajn konklud⭑·ojn ; tiel⭑ ŝrump⁶·as la⭑ hom⭑·aj ag⭑·oj, kiam⭑ oni met⭑·as
ili·n en⭑ la⭑ ĝust⭑·ajn proporci¹·ojn ; mank⭑·as al⭑ ili la⭑ ĝust⭑·a
kompren⭑·ad·o ; la⭑ detal⭑·an faktur⭑·on vol⭑·u akcept⭑·i […] kiel⭑ ĝust⭑·an
kaj⭑ en·skrib⭑·i la⭑ sum⭑·on ; ili aŭskult⭑·is Esperant⭑·on parol⭑·at·an de⭑
Eŭrop⭑·an·oj, kaj⭑ sen·dub⭑·e tio help⭑·is al⭑ la⭑ ĝust⭑·a el·parol⭑·ad·o ; est⭑·as
ĝust⭑·a la⭑ proverb⭑·o, kiu dir⭑·as: „ĉiam⭑ la⭑ for·est⭑·ant·oj est⭑·as
mal·prav⭑·aj“ ; kiu est⭑·as ver⭑+am⭑·a, tiu dir⭑·as tio·n, kio est⭑·as ĝust⭑·a ;
{laŭ·regul⭑·a} , {prav⭑·a} , {traf⭑·a} , {ver⭑·a}
2.
Ekzakt⁴·e konform⭑·a al⭑ la⭑ intenc⭑·it·a cel⭑·o, taŭg⭑·a por⭑ la⭑
cirkonstanc⭑·o: ĉio dev⭑·as est⭑·i en⭑ ĝust⭑·a mezur⭑·o ; Di⭑·o […] konduk⭑·is
mi·n per⭑ ĝust⭑·a voj⭑·o ; ŝi komenc⭑·is de⭑ la⭑ ĝust⭑·a poŝ⭑·o, post⭑·e fos⭑·is
en⭑ la⭑ mal·ĝust⭑·a kaj⭑ fin⭑·e re·ven⭑·is al⭑ la⭑ ĝust⭑·a — el·lev⭑·is leter⭑·on ;
vi est⭑·as la⭑ ĝust⭑·a hom⭑·o por⭑ tio ; ĉiu·j konfes⭑·as, ke⭑ la⭑ esenc⭑·o de⭑
ni⭑·a lingv⭑·o est⭑·as ĝust⭑·a ; ĝust⭑·ec·o de⭑ paf⭑·o; sprit⭑·' en⭑ temp⭑·o
ne·ĝust⭑·a est⭑·as tre⭑ mal·bon⭑+gust⭑·a; mult⭑·e da⭑ fianĉ⭑·oj, sed⭑ la⭑ ĝust⭑·a ne⭑
ven⭑·as; vort⭑·' en⭑ ĝust⭑·a moment⭑·o far⭑·as pli⭑ ol⭑ arĝent⭑·o. {bon⭑·a^1} ,
{konven⭑·a^1.a} , {taŭg⭑·a} {ĝust⭑·a+temp⭑·e}
ĝust⭑·e
1.
Konform⭑·e al⭑ la⭑ ver⭑·o aŭ⭑ taŭg⭑·ec·o: kontrol⭑·i, ĉu⭑ ili ĝust⭑·e el·lern⭑·is
la⭑ lingv⭑·on ; vi ne⭑ tut⭑·e ĝust⭑·e prezent⭑·as al⭑ vi la⭑ esenc⭑·an
signif⭑·on de⭑ [tio] ; la⭑ projekt⭑·o […] ne⭑ de⭑ ĉiu·j est⭑·as ĝust⭑·e
kompren⭑·it·a kaj⭑ ebl⭑·e bezon⭑·os klar⭑·ig·ojn ; kia·n grand⭑·eg·an grav⭑·ec·on
hav⭑·as ni⭑·aj ĝis⭑~nun⭑·aj akir⭑·oj, tio·n oni ankaŭ⭑ ĝust⭑·e kompren⭑·os nur⭑
iam⭑ post⭑·e ; por⭑ ĝust⭑·e vid⭑·i kaj⭑ just⭑·e juĝ⭑·i ; la⭑ lingv⭑·o de⭑ ĝust⭑·e
parol⭑·ant·a infan⭑·o neniom⭑ diferenc⭑·as de⭑ la⭑ lingv⭑·o de⭑ hom⭑·o matur⭑·a ;
Di⭑·o ĝust⭑·e far⭑·as, neniam⭑ erar⭑·as . {konven⭑·e} , {prav⭑·e} , {ver⭑·e}
2.
Tut⭑·e {preciz⭑·e} : mi al·ven⭑·is ĝust⭑·e je⭑ tag⭑·iĝ·o al⭑ la⭑ urb⭑·o ; ĝust⭑·e
je⭑ tiu ĉi⭑ punkt⭑·o […] ek·est⭑·as la⭑ demand⭑·o, kiu kaŭz⭑·as tiom⭑ da⭑
konfuz⭑·o ; kial⭑ ni dev⭑·as nun⭑ parol⭑·i ĝust⭑·e pri⭑ li ? ĝust⭑·e li⭑·a
mal·ŝat⭑·a sin⁸-ten⭑·ad·o don⭑·ad·is al⭑ li cert⭑·an natur⭑·an ĉarm⭑·on ; ĝust⭑·e
tiu inter·de·pend⭑-ec⭑·o montr⭑·iĝ·as kiel⭑ potenc⭑·a unu⭑·ec·ig·a faktor²·o ; ŝi
rest⭑·is en⭑ la⭑ mez⭑·o de⭑ la⭑ sovaĝ⭑·a mar⭑·o […], ĝust⭑·e tie est⭑·as la⭑ plej⭑
bel⭑·e ; ĝust⭑·e el⭑ mi⭑·a kor⭑·o est⭑·as mi⭑·aj parol⭑·oj ; tut⭑·e ĝust⭑·e laŭ⭑ li⭑·a
gust⭑·o .
ĝust⭑·i
(ntr)
Est⭑·i ĝust⭑·a: tio ne⭑ ĝust⭑·as ; la⭑ mal·nov⭑·aj map⁸·oj ankoraŭ⭑ ĝust⭑·is,
kaj⭑ mi ne⭑ hav⭑·is problem¹·ojn .
ĝust⭑·aĵ·o
Io konform⭑·a al⭑ la⭑ ver⭑·o aŭ⭑ al⭑ si⭑·a cel⭑·o: se⭑ vi vol⭑·as far⭑·i
favor⭑+kor⭑·aĵ·on kaj⭑ ĝust⭑·aĵ·on al⭑ mi⭑·a sinjor⭑·o, dir⭑·u al⭑ mi […] ; mi⭑·a
intern⭑·aĵ·o ĝoj⭑·os, kiam⭑ vi⭑·aj lip⭑·oj parol⭑·os ĝust⭑·aĵ·on ; ĉiam⭑ est⭑·is
pret⭑·a far⭑·i la⭑ ĝust⭑·aĵ·on en⭑ ĝust⭑·a temp⭑·o .
ĝust⭑·ig·i
(tr)
Far⭑·i io·n aŭ⭑ iu·n ĝust⭑·a: [li] star⭑·iĝ·is antaŭ⭑ la⭑ spegul⭑·o, ĝust⭑·ig·is
la⭑ kravat⭑·on ; ĉu⭑ la⭑ panel⁴·a horloĝ⭑·et·o akurat¹·is? – li sen·dub⭑·e ĝi·n
ĝust⭑·ig·is dum⭑ la⭑ kontrol⭑-vetur⭑·o ; ni vol⭑·as nur⭑ ĝust⭑·ig·i kelk⭑·ajn
punkt⭑·ojn ĝeneral¹·ajn ; li pov⭑·as bon⭑·e, tuj⭑ en⭑ la⭑ komenc⭑·o, rimark⭑·i
ĉu⭑ la⭑ rapid⭑·ec·o taŭg⭑·as kaj⭑, se⭑ neces⭑·e, li pov⭑·os ĝi·n ĝust⭑·ig·i ;
sinjor⭑·o nervoz⁸·e ĝust⭑·ig·is si⭑·ajn okul⭑-vitr⭑·ojn ; vibr¹·ig·ant·e
la⭑ kord⭑·ojn per⭑ plektr⁽⁺⁾·o ili ĝust⭑·ig·as ili·n ; ne⭑ pen⭑·u ĝust⭑·ig·i
blasfem¹·ant·on, […] pen⭑·u ĝust⭑·ig·i saĝ⭑·ul·on ; drink⭑·int·e ili pov⭑·os
forges⭑·i la⭑ leĝ⭑·ojn kaj⭑ ili mal·ĝust⭑·ig·os la⭑ juĝ⭑·on de⭑ ĉiu·j prem⭑·at·oj
. {agord⭑·i} , {ord⭑·ig·i} , {korekt⭑·i} , {regul⭑·ig·i} , {rekt⭑·ig·i}
mal·ĝust⭑·a
1.
Ne⭑ konform⭑·a al⭑ la⭑ ver⭑·o aŭ⭑ regul⭑·o: aŭskult⭑·u mi⭑·an parol⭑·on, kaj⭑
riproĉ⭑·u al⭑ mi mal·ĝust⭑·ajn konklud⭑·ojn ; ni dev⭑·as est⭑·i tre⭑
sin⁸+gard⭑·aj nur⭑ en⭑ tia·j okaz⭑·oj, en⭑ kiu·j ni pov⭑·us ricev⭑·i [...] tut⭑·e
mal·ĝust⭑·an senc⭑·on ; sed⭑ tiu kred⭑·o est⭑·as nur⭑ supoz⭑·o, [...] kiu en⭑
la⭑ pli·mult⭑·o da⭑ okaz⭑·oj est⭑·as tut⭑·e mal·ĝust⭑·a ; mal·ĝust⭑·a lingvistik⁽⁺⁾·a
metod¹·o.
2.
Ne⭑ konform⭑·a al⭑ la⭑ intenc⭑·it·a cel⭑·o, mal·taŭg⭑·a por⭑ la⭑ cirkonstanc⭑·o:
kiu ir⭑·as mal·ĝust⭑·an voj⭑·on, tiu subit⭑·e fal⭑·os ; korp⭑·a degener⭑·ad·o de⭑
ni⭑·a gent⭑·o, kiu part⭑·e cert⭑·e de·pend⭑·as ankaŭ⭑ de⭑ ali⭑·aj mal·ĝust⭑·aj
kondiĉ⭑·oj de⭑ viv⭑·o ; oni dir⭑·is, ke⭑ mi ir⭑·is en⭑ la⭑ mal·ĝust⭑·a direkt⭑·o
ĉe⭑ fork⭑·o de⭑ la⭑ mont⭑·et·a voj⭑·o pas⭑·int-vesper⭑·e . {mal·taŭg⭑·a}
al·ĝust⭑·ig·i
(tr)
Al⭑ {konform⭑·ig·i} , adapt³·i al⭑ la⭑ form⭑·o, al⭑ la⭑ lim⭑·oj, al⭑ la⭑ regul⭑·oj
de⭑ ali⭑·a objekt⭑·o: ĉiu tabul⭑·o hav⭑·is du⭑ pivot⁴·ojn, al·ĝust⭑·ig·it·ajn unu⭑
al⭑ la⭑ ali⭑·a ; unu⭑, lev⭑·ant·e la⭑ vost⭑·on de⭑ la⭑ azen⭑·o kaj⭑ la⭑ ali⭑·a tiu·n
de⭑ Rocinanto, en·met⭑·is kaj⭑ al·ĝust⭑·ig·is al⭑ ĉiu fask⭑·on da⭑ kard⭑·oj ;
[tie] star⭑·is mal·grand⭑·a lorn⭑·o sur⭑ lorn⭑·ing·o […]
rigard⭑·is tra⭑ ĝi, al·ĝust⭑·ig·is ĝi·n facil⭑·e per⭑ turn⭑·o de⭑ kelk⭑·aj
ŝraŭb⭑·oj ; knab⭑·in·o, sur·dors⭑·e de⭑ la⭑ galop¹·ant·a ĉeval⭑·o, al·ĝust⭑·ig·as
si⭑·an paf⭑-ark⭑·on, el·paf⭑·as sag⭑·on ; la⭑ reg⭑·ist·ar·o al·ĝust⭑·ig·os la⭑ prez⭑·on
de⭑ aviad⁵·o ĝis⭑ nivel⭑·o, kiu ne⭑ plu⭑ provok⁴·os plend⭑·ojn de⭑ la⭑ publik⭑·o
. {adapt³·i} , {akomod⁽⁺⁾·i} , {akord¹·ig·i}
pli⭑ ĝust⭑·e
Pli⭑ preciz⭑·e; pli⭑ bon⭑·e dir⭑·ant·e, korekt⭑·ant·e la⭑ antaŭ⭑·an dir⭑·aĵ·on: la⭑
ne·observ⭑·ad·o de⭑ la⭑ supr⭑·e don⭑·it·a regul⭑·o (aŭ⭑ pli⭑ ĝust⭑·e konsil⭑·o) ne⭑
est⭑·as erar⭑·o ; [tio] est⭑·as mir⭑·ind·aĵ·o de⭑ la⭑ natur⭑·o, aŭ⭑ pli⭑ ĝust⭑·e
de⭑ la⭑ Kre⭑·int·o de⭑ la⭑ natur⭑·o .
re·ĝust⭑·ig·i
(tr)
Re·met⭑·i io·n en⭑ la⭑ antaŭ⭑·an ĝust⭑·an ord⭑·on: mi dev⭑·os de·nov⭑·e romp⭑·i la⭑
ost⭑·on por⭑ post⭑·e re·ĝust⭑·ig·i ĝi·n, sen⭑ tio vi perd⭑·os la⭑ krur⭑·on ;
fin⭑+fin⭑·e la⭑ fask⭑·o dis·fal⭑·is kaj⭑ neces⭑·is lev⭑·iĝ·i por⭑ re·ĝust⭑·ig·i ĝi·n ;
ĉu⭑ histori⭑·ist·o dev⭑·as est⭑·i neŭtral²·a, (…) ne·mult⭑·e grav⭑·as, se⭑ la⭑
leg⭑·ant·o […] pov⭑·as re·ĝust⭑·ig·i la⭑ interpret¹·ojn laŭ⭑ si⭑·aj propr⭑·aj
vid⭑-punkt⭑·oj . {korekt⭑·i} , {re·bon⭑·ig·i} , {re·konstru⭑·i^1} ,
{re·star⭑·ig·i} , {restaŭr⁽⁺⁾·i} , {ripar¹·i}
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.121 2024/02/02 06:27:48 ]
__________________________________________________________________