vidu ankaŭ la klarigojn
hav⭑·/·i
hav⭑·i
(tr)
1.
Est⭑·i kun⭑ io ĉe⭑ si; {port⭑·i} ĉe⭑ si: mi jam⭑ hav⭑·as mi⭑·an ĉapel⭑·on, nun⭑
serĉ⭑·u vi vi⭑·an ; kelk⭑·ajn flor⭑·ojn […] ŝi hav⭑·is en⭑ la⭑ man⭑·o ; mi
vol⭑·as don⭑·i al⭑ vi tri⭑, sed⭑ hav⭑·as nur⭑ kvin⭑-kopek⭑·on ; ili star⭑·ig·is
du⭑ teks⭑·il·ojn, […] sed⭑ hav⭑·is nenio·n sur⭑ la⭑ teks⭑·il·oj ; [li] hav⭑·is
si⭑·an baston⭑·on en⭑ la⭑ man⭑·o kaj⭑ la⭑ tornistr⭑·on sur⭑ la⭑ dors⭑·o ; la⭑
prunel⭑-arb⭑·o hav⭑·is sur⭑ si ankoraŭ⭑ frukt⭑·ojn .
2.
{Dispon⭑·i} pri⭑ io kiel⭑ propr⭑·aĵ·on; {posed⭑·i} : mon⭑·o hav⭑·at·a est⭑·as
pli⭑ grav⭑·a ol⭑ hav⭑·it·a ; ĉu⭑ vi hav⭑·as kork⭑-tir⭑·il·on, por⭑ mal·ŝtop⭑·i la⭑
botel⭑·on ? kiam⭑ mi hav⭑·os vi⭑·an respond⭑·on, mi send⭑·os al⭑ vi la⭑
libr⭑·et·on ; tiam⭑ [vi] hav⭑·os plen⭑·an vort⭑·ar·on kaj⭑ pov⭑·os tut⭑·e liber⭑·e
uz⭑·i la⭑ lingv⭑·on ; mi hav⭑·as en⭑ mi⭑·a plum⭑·uj·o du⭑ plum⭑·ing·ojn sen⭑
plum⭑·oj ; nov⭑·ajn vest⭑·ojn [mi] hav⭑·as en⭑ sufiĉ⭑·a nombr⭑·o ; mi hav⭑·as
tro⭑ mal·mult⭑·e da⭑ temp⭑·o ; vi ne⭑ hav⭑·os per⭑ kio pag⭑·i ; mi hav⭑·as (
{ricev⭑·is} ) mi⭑·an bon⭑·an humor⭑·on [de⭑ mi⭑·a patr⭑·o] ; kio·n vi hav⭑·as
por⭑ dir⭑·i al⭑ mi ? por⭑ ĉiu demand⭑·o oni hav⭑·as pret⭑·an respond⭑·on .
3.
Est⭑·i karakteriz¹·at·a de⭑ io konkret²·a, el·montr⭑·i kiel⭑ propr⭑·aĵ·o en⭑ si⭑·a
konsist⭑·o: tiu libr⭑·o hav⭑·as ses⭑×dek⭑ paĝ⭑·ojn ; la⭑ diamant⭑·o hav⭑·as
bel⭑·an bril⭑·on ; li hav⭑·as bel⭑·ajn vang⭑-har⭑·ojn ; la⭑ tut⭑·a libr⭑·o hav⭑·os
5-6 kajer⭑·ojn ; [tie] ĉiu fenestr⭑·o hav⭑·as balkon¹·on ; la⭑ klub⭑·o
Aŭror⁽⁺⁾·o hav⭑·as ankaŭ⭑ vir⭑·in·ojn ; hav⭑·as la⭑ rus⭑·an vort⭑·on „
“ ; ni hav⭑·as konstant⭑·ajn kurs¹·ojn de⭑ Esperant⭑·o, ni hav⭑·as
bel⭑·an gazet⭑·on esperant⭑·an ; ŝi hav⭑·is du⭑ mal·dekstr⭑·ajn pied⭑·ojn
(oft⭑·e stumbl⁽⁺⁾·is) .
4.
Est⭑·i karakteriz¹·at·a de⭑ io abstrakt¹·a; est⭑·i ...a; est⭑·i en⭑ ia⭑ stat⭑·o;
spert⭑·i iu·n sent⭑·on: tiu ĉi⭑ river⭑·o hav⭑·as du⭑×cent⭑ naŭ⭑×dek⭑ kvar⭑
kilometr⭑·ojn da⭑ long⭑·o ; li hav⭑·as bon⭑·an kor⭑·on ; kio·n hav⭑·is mi plej⭑
kar⭑·an ― la⭑ jun⭑·ec·on ; kia·n aĝ⭑·on vi hav⭑·as ? mult⭑·aj leg⭑·ant·oj
propr⭑·an juĝ⭑·on ne⭑ hav⭑·as ; la⭑ afer⭑·o tut⭑·e ne⭑ hav⭑·as est⭑·ont·ec·on ; ili
nur⭑ hav⭑·as la⭑ cel⭑·on montr⭑·i al⭑ mi la⭑ erar⭑·ojn ; kun⭑ kiu mi hav⭑·as la⭑
honor⭑·on parol⭑·i? ; [jen⭑] mal·saĝ⭑·a kred⭑·o, ke⭑ est⭑·i hom⭑·o hav⭑·as ia·n
grav⭑·an signif⭑·on ; mi ne⭑ hav⭑·is la⭑ intenc⭑·on el·don⭑·i aŭtor⭑·e plen⭑·an
vort⭑·ar·on ; [li] vid⭑·ebl·e hav⭑·is mult⭑·e por⭑ far⭑·i ; li hav⭑·is nur⭑ tre⭑
mal·afabl⭑·an opini⭑·on pri⭑ ŝi⭑·a prudent⭑·o ; ŝi nenio·n hav⭑·as kontraŭ⭑
tio ke⭑ li ŝi·n forges⭑·u ; hav⭑·u ĝoj⭑·on de⭑ la⭑ edz⭑·in·o ; tiu vort⭑·o
hav⭑·as signif⭑·on de⭑ mezur⭑·o ; ni⭑·a kongres⭑·o hav⭑·as nenio·n komun⭑·an kun⭑
afer⭑·oj politik¹·aj .
5.
Est⭑·i en⭑ inter·rilat⭑·o, en⭑ kun·est⭑·ad·o kun⭑: est⭑·us por⭑ mi grand⭑·a
plezur⭑·o hav⭑·i vi·n apud⭑ mi ; tia·n danc⭑·ant·on ŝi ankoraŭ⭑ neniam⭑
hav⭑·is ; la⭑ vir⭑·in·o […] hav⭑·is tri⭑ mal·grand⭑·ajn infan⭑·ojn kun⭑ si ;
vidv⭑-in⭑·o hav⭑·is du⭑ fi·lin⭑·ojn ; mi⭑·aj frat⭑·oj hav⭑·is hodiaŭ⭑ gast⭑·ojn ;
ni hav⭑·as divers⭑·ajn serv⭑·ant·ojn: kuir⭑·ist·on, ĉambr⭑·ist·in·on,
infan⭑·ist·in·on kaj⭑ vetur⭑·ig·ist·on .
6.
Ĝeneral¹·e inter·rilat⭑·i kun⭑ io: de⭑ l’ maten⭑·o ĝis⭑ la⭑ vesper⭑·o oni
hav⭑·is tie la⭑ tut⭑·an varm⭑·eg·on de⭑ l’ sun⭑·o ; tie ĉi⭑ hav⭑·is lok⭑·on la⭑
grand⭑·a batal⭑·o ; ni ambaŭ⭑ nun⭑ la⭑ unu⭑·a foj⭑·o hav⭑·is okaz⭑·on parol⭑·i ;
vesper⭑·e ni hav⭑·os bal⭑·on ; ni hav⭑·as hodiaŭ⭑ tre⭑ bel⭑·an veter⭑·on ;
kiu·n dat⭑·on ni hav⭑·as hodiaŭ⭑ ?
-hav⭑·a
Hav⭑·ant·a… (uz⭑·at·a kiel⭑ sufiks⭑·o): la⭑ arb⭑·oj foli⭑+hav⭑·aj est⭑·is vest⭑·it·aj
nur⭑ en⭑ somer⭑·o ; citron⭑·o est⭑·as frukt⭑·o flav⭑·a, agrabl⭑·a, kvankam⭑
acid⭑+hav⭑·a ; fremd⭑·aj barb⭑+hav⭑·aj vizaĝ⭑·oj ; ili sid⭑·iĝ·is sur⭑ la⭑
musk⭑+hav⭑·an dekliv⭑·on ; li·n oni el·pel⭑·is kiel⭑ ŝtel⭑·ist·on, kaj⭑ dev⭑·ig·is
kuŝ⭑·iĝ·i nokt⭑·e sub⭑ la⭑ ĉiel⭑·o stel⭑+hav⭑·a ; mi esper⭑·as, ke⭑ la⭑ ven⭑·ont·an
jar⭑·on mi ten⭑·os super⭑ la⭑ bapt⭑·uj·o bel⭑·an tre⭑ roz⭑+kolor⭑·an kaj⭑ tre⭑
vang⭑+hav⭑·an bub⭑·on ; mi hav⭑·is mal·jun⭑·an onkl⭑·on, idiot¹·an kaj⭑
mani¹+hav⭑·an .
Rim.: Oft⭑·e sufiĉ⭑·as „-a“ aŭ⭑ „-ec⭑·a“: barb⭑+hav⭑·a vizaĝ⭑·o → barb(ec)a
vizaĝ⭑·o, arb⭑·o foli⭑+hav⭑·a → arb⭑·o foli⭑·a ktp. Se⭑ la⭑ pri·parol⭑·at·a afer⭑·o
hav⭑·as mult⭑·e da⭑ io, oni prefer⭑·e uz⭑·u „-riĉ⭑·a“, aŭ⭑ „-plen⭑·a“:
sabl⭑·o-riĉ⭑·a bord⭑·o, stel⭑-plen⭑·a ĉiel⭑·o. „-hav⭑·a“ oni uz⭑·as precip⭑·e, se⭑
la⭑ koncern⭑·a afer⭑·o hav⭑·as io·n, sed⭑ ne⭑ konsist⭑·as plen⭑·e el⭑ ĝi, ekz-e
vitr⭑·o-hav⭑·a skatol⭑·o ja⭑ hav⭑·as vitr⭑·on, ebl⭑·e en⭑ la⭑ kovr⭑·il·o, sed⭑ ne⭑
konsist⭑·as tut⭑·e el⭑ vitr⭑·o, kiel⭑ sugest⁹·us vitr(ec)a skatol⭑·o.
Tiu+senc⭑·e oni pov⭑·as uz⭑·i ankaŭ⭑ „kun⭑-“ prefiks⭑·e: kun·sufiks⭑·a vort⭑·o,
kun·foli⭑·a arb⭑·o, kun·ŝton⭑·a voj⭑·o. Vid⭑·u: {kun⭑-^1} , {plen⭑·a} , {riĉ⭑·a}
, {-oz} .
hav⭑·aĵ·o, hav⭑·o
Tio, kio·n oni hav⭑·as, posed⭑·as: mi⭑·a fi·lin⭑·o pli⭑ vol⭑·as hom⭑·on sen⭑
hav⭑·aĵ·o, ol⭑ hav⭑·aĵ·on sen⭑ hom⭑·o ; li hav⭑·is vast⭑·an dom⭑·et·on, mult⭑·on da⭑
ter⭑·o, brut⭑·o kaj⭑ ĉia hav⭑·o ; en⭑ tiu ĉi⭑ jar⭑·o li jam⭑ hav⭑·is temp⭑·on
for·drink⭑·i si⭑·an tut⭑·an hav⭑·on kaj⭑ la⭑ hav⭑·on de⭑ si⭑·a edz⭑·in·o ; hav⭑·o,
kiu·n vi rab⭑·is de⭑ mal·riĉ⭑·ul·oj, est⭑·as en⭑ vi⭑·aj dom⭑·oj ; ili trov⭑·is ĉe⭑
ili mult⭑·e da⭑ hav⭑·aĵ·o, vest⭑·oj, kaj⭑ mult⭑·e~kost⭑·aj objekt⭑·oj ; ili⭑·a
hav⭑·o est⭑·is tiel⭑ grand⭑·a, ke⭑ ili ne⭑ pov⭑·is loĝ⭑·i kun⭑·e ; li pak⭑·is
si⭑·an mal·grand⭑·an hav⭑·aĵ·on, kaŝ⭑·is en⭑ si⭑·a zon⭑·o si⭑·an tut⭑·an hered⭑·aĵ·on,
kiu konsist⭑·is el⭑ kvin⭑×dek⭑ spes⁽⁺⁾-mil⭑·oj ; for·port⭑·u vi⭑·an pak⭑·aĵ·on kaj⭑
hav⭑·aĵ·on ; mal·pli⭑ da⭑ hav⭑·o, mal·pli⭑ da⭑ zorg⭑·oj ; pri⭑ hav⭑·o najbar⭑·a
oni est⭑·as mal·avar⭑·a . {aparten⭑·aĵ·o} , {posed⭑·o} , {propr⭑·aĵ·o} ,
{propriet⁽⁺⁾·aĵ·o}
hav⭑·ebl·a
Kiu·n oni pov⭑·as iel⭑ hav⭑·i, dispon⭑·ebl·a, uz⭑-pret⭑·a: la⭑ Gazet⭑·o de⭑
Anonc⭑·oj est⭑·as hav⭑·ebl·a por⭑ ĉiu·j ; firm⭑·a ofic⭑·o […] ne⭑ est⭑·as
absolut⭑·e ne·hav⭑·ebl·a, sed⭑ ĝi ne⭑ est⭑·as ankaŭ⭑ facil⭑·a ; [tiu·j]
ben⭑·ind·aj afer⭑·oj […] tiam⭑ est⭑·is hav⭑·ebl·aj nur⭑ por⭑ la⭑ riĉ⭑·ul·oj ; mi
serĉ⭑-rigard⭑·is la⭑ gazet⭑·ajn reklam¹·ojn por⭑ hav⭑·ebl·a labor⭑·o ; ĉiu·j
menci³·it·aj publik⭑·aĵ·oj est⭑·as ankoraŭ⭑ hav⭑·ebl·aj ; mi prov⭑·is esprim⭑·i
la⭑ ide⭑·on per⭑ la⭑ hav⭑·ebl·aj element¹·oj .
hav⭑·em·a
Tre⭑ dezir⭑·ant·a hav⭑·i, {avid⭑·a} ; ĉi⭑ knab⭑·o far⭑·os ĉio·n, kio·n tiu
hav⭑·em·a vir⭑·in·o vol⭑·as ke⭑ li far⭑·u .
hav⭑·end·a
Tia, ke⭑ oni dev⭑·as ĝi·n hav⭑·i: neces⭑·aĵ·oj ne⭑ plu⭑ lim⭑·iĝ·os al⭑ kio·n ni
antaŭ⭑·e nom⭑·is – dom⭑·oj kaj⭑ vest⭑·aĵ·oj kaj⭑ ŝu⭑·oj – sed⭑ ankaŭ⭑ pentr⭑·ad·o
est⭑·os hav⭑·end·a, kaj⭑ brod⭑·ad·o ; la⭑ libr⭑·o est⭑·as nepr⭑·e hav⭑·end·a por⭑
hom⭑·oj interes⭑·iĝ·ant·aj pri⭑ la⭑ eŭrop⭑·a dram¹+verk⭑·a art⭑·o . {bezon⭑·a} ,
{neces⭑·a} , {ne·mal·hav⭑·ebl·a} {nepr⭑·a} , {ne·mank⭑·ig·ebl·a}
hav⭑·ig·i
Help⭑·i al⭑ iu, por⭑ ke⭑ li ricev⭑·u aŭ⭑ ating⭑·u io·n, {al·port⭑·i} , {don⭑·i}
, {liver⭑·i} : gren⭑·on kaj⭑ most⭑·on mi hav⭑·ig·is al⭑ li ;
hav⭑·ig·is pan⭑·on al⭑ si⭑·a patr⭑·o ; [li] hav⭑·ig·is al⭑ si ( {akir⭑·is} )
ĉar²·on kaj⭑ ĉeval⭑·ojn kaj⭑ kvin⭑×dek⭑ vir⭑·ojn ; [li] hav⭑·ig·is al⭑ li la⭑
favor⭑·on de⭑ la⭑ estr⭑·o de⭑ la⭑ mal·liber⭑·ej·o ; hav⭑·ig·u al⭑ mi iom⭑ da⭑
mon⭑·o, li dir⭑·is ; li ili·n post⭑·e pet⭑·is, ke⭑ ili hav⭑·ig·u (ven⭑·ig·u) al⭑
li droŝk⁽⁺⁾·on ; ni hav⭑·ig·os al⭑ vi konstant⭑·an ofic⭑·on ; li volont⭑·e
hav⭑·ig·us al⭑ […] li⭑·a kamarad⭑·ar·o solid²·an vip⭑·ad·on ; kia knab⭑·in·o ŝi
est⭑·as! ŝi hav⭑·ig·as al⭑ mi mult⭑·e da⭑ ĝoj⭑·o ; [tio] cert⭑·e ne⭑ re·hav⭑·ig·us
al⭑ la⭑ mal·jun⭑·ul·o la⭑ san⭑·on ; la⭑ fiŝ⭑+kapt⭑·ist·ojn ĉe⭑ ili⭑·a al·bord⭑·iĝ·o
ili akcept⭑·as kun⭑ varm⭑·a bier⭑·o kaj⭑ hav⭑·ig·as ( {regal⭑·as} ,
{sur·tabl⭑·ig·as} ) al⭑ ili manĝ⭑·aĵ·on ; oni mi·n tie ne⭑ akcept⭑·is, ĉar⭑
[…] mi ne⭑ hav⭑·ig·as konfid⭑·on ; per⭑ ĉiu+tag⭑·a sen·ripoz⭑·a pen⭑·ad·o
sukces⭑·is la⭑ ge·patr⭑·oj hav⭑·ig·i al⭑ si⭑·aj infan⭑·oj plen⭑·an eduk⭑·ad·on .
{dispon⭑·ig·i} , {proviz⭑·i^1}
ek·hav⭑·i
Subit⭑·e hav⭑·i; {ricev⭑·i} : la⭑ ge·patr⭑·oj ek·hav⭑·is la⭑ ide⭑·on star⭑·ig·i la⭑
kest⭑·ojn transvers⁽⁺⁾·e ; febr⭑·o[n…] ek·hav⭑·is la⭑ infan⭑·oj ; kiam⭑ arb⭑·oj
plant⭑·it·aj de⭑ mi ek·hav⭑·os frukt⭑·ojn kaj⭑ mi komenc⭑·os ĝu⭑·i la⭑ viv⭑·on,
tiam⭑ mi dev⭑·os mort⭑·i ! la⭑ moment⭑·o, kiam⭑ mi ek·hav⭑·is pri⭑ iu supoz⭑·on
; por⭑ ĉiu trik⭑·it·a ŝtrump⭑·o mi ek·hav⭑·is arĝent⭑·an mon⭑·er·et·on kaj⭑ ĉar⭑
mi trik⭑·is lert⭑·e, mi jam⭑ kolekt⭑·is skatol⭑·et·on plen⭑·an .
en·hav⭑·i
(tr)
1.
Hav⭑·i en⭑ si: li esprim⭑·is la⭑ dezir⭑·on, ke⭑ li⭑·a verk⭑·o […] en·hav⭑·u
ankaŭ⭑ part⭑·on Esperant⭑·an ; la⭑ kest⭑·et·o […] en·hav⭑·is la⭑ or⭑·ajn
objekt⭑·ojn ; li trov⭑·is, ke⭑ ĝi en·hav⭑·as laŭ·pez⭑·e kikar⁽⁺⁾·on da⭑ or⭑·o ;
sikl⁽⁺⁾·o en·hav⭑·as du⭑×dek⭑ ger⁽⁺⁾·ojn ; ni⭑·aj gren⭑·ej·oj est⭑·as plen⭑·aj, en·hav⭑·as
sufiĉ⭑·e da⭑ gren⭑·o de⭑ ĉiu spec⭑·o ; vi⭑·aj respond⭑·oj en·hav⭑·as nur⭑
mal·ĝust⭑·aĵ·ojn ; [tiu] ide⭑·o […] krom⭑ mal·saĝ⭑·aĵ·o en·hav⭑·as ja⭑ nenio·n ;
ni ĉiu·j labor⭑·os sur⭑ […] tiu fundament⭑·o en·hav⭑·ant·a la⭑ tut⭑·an
gramatik⭑·on kaj⭑ la⭑ pli⭑ grand⭑·an part⭑·on de⭑ l'⭑ vort⭑·oj, kiu·j en⭑ la⭑
parol⭑·ad·o est⭑·as renkont⭑·at·aj ; la⭑ kresk⭑·aĵ·o en·hav⭑·as en⭑ si mult⭑·e da⭑
amel⭑·o ; ĝi⭑·a gust⭑·o en·hav⭑·as la⭑ mal·dolĉ⭑·ec·on […] kaj⭑ la⭑ dolĉ⭑·ec·on .
{ampleks⭑·i} , {en·ferm⭑·i} , {en·kalkul⭑·i} , {en·ten⭑·i} , {en·volv⭑·i}
2.
(pri⭑ {ar⭑·o} ) Hav⭑·i en⭑ si kiel⭑ {element¹·on} : la⭑ mal·plen⭑·a ar⭑·o
en·hav⭑·as neniu·n element¹·on; la⭑ ar⭑·o de⭑ natur⭑·aj entjer⁽⁺⁾·oj ne⭑ en·hav⭑·as
ĉiu·jn diferenc⭑·ojn de⭑ du⭑ ajn⭑·aj element¹·oj de⭑ ĝi. {aparten⭑·i} ,
{inkluziv²·i.}
en·hav⭑·o
Tio, kio est⭑·as en·hav⭑·at·a: skrib⭑·is leter⭑·ojn […] kun⭑ la⭑
sekv⭑·ant·a en·hav⭑·o […] ; [en⭑] la⭑ sci⭑·ig·o pri⭑ la⭑ mort⭑·o de⭑ la⭑ frat⭑·o,
est⭑·is ankaŭ⭑ komunik⭑·it·a la⭑ en·hav⭑·o de⭑ la⭑ testament⭑·o ; la⭑ vort⭑·on
„sol⭑·a“ kompren⭑·is tro⭑ bon⭑·e, kaj⭑ ĝi⭑·an tut⭑·an en·hav⭑·on ŝi
sent⭑·is tre⭑ profund⭑·e ; li hav⭑·as plen⭑·an ŝrank⭑·on da⭑ arĝent⭑·aĵ·oj, ne⭑
kalkul⭑·ant·e la⭑ en·hav⭑·on de⭑ la⭑ sekret⭑·aj fak⭑·oj ; tiu·j lum⭑·aj bild¹·oj
[…prezent⭑·as] la⭑ en·hav⭑·on de⭑ tut⭑·a viv⭑·o ; la⭑ pli⭑ aĝ⭑·aj jam⭑ postul⭑·as
histori⭑·ojn kun⭑ pli⭑ profund⭑·a en·hav⭑·o ; diven⭑·i la⭑ en·hav⭑·on de⭑ la⭑
inter·parol⭑·ad·o ; tabel⭑·o de⭑ la⭑ en·hav⭑·o , {en·hav⭑-tabel⭑·o} . {en·ten⭑·o} ,
{esenc⭑·o}
en·hav⭑·ec·o
{Kvant⭑·o} , kiu·n en·hav⭑·as aŭ⭑ pov⭑·as en·hav⭑·i io: lav⭑-maŝin⭑·o kun⭑
en·hav⭑·ec·o de⭑ ses⭑ kilogram⭑·oj ; vi⭑·aj pulm⭑·a en·hav⭑·ec·o kaj⭑ muskol⭑·a
fort⭑·o cert⭑·e est⭑·as mult⭑·e pli⭑ grand⭑·aj ol⭑ ĉe⭑ la⭑ ali⭑·aj knab⭑·in·oj,
kiu·jn li atak⭑·is . {kapacit⁽⁺⁾·o} , {volumen⁴·o^4}
kun·hav⭑·i
(tr)
1.
Hav⭑·i komun⭑·e: sed⭑ tiu·n opini⭑·on mi ne⭑ kun·hav⭑·as, ĉar⭑ ĝi est⭑·as tut⭑·e
erar⭑·a ; ili re·dir⭑·as ke⭑ ni kun·hav⭑·as kun⭑ la⭑ ĉimpanz⁹·o 98,5 % de⭑ la⭑
DNA . {divid⭑·i^4} , {part⭑·um·i^1}
2.
Hav⭑·i pret⭑·a ĉe⭑ la⭑ man⭑·o, kun⭑·e kun⭑ si, sur⭑ si: kontrol⭑·i, ĉu⭑ li ne⭑
kun·hav⭑·as arm⭑·il·on ; mi kun·hav⭑·as mi⭑·an mal·nov⭑·an mar⭑·ist·o-dokument⭑·on ;
ni kun·hav⭑·as ĉio·n neces⭑·an ; ili kun·hav⭑·is tri⭑ sklav⭑·ojn firm⭑·e
lig⭑·it·ajn ; post⭑ mult⭑·aj jar⭑·oj ili ating⭑·as posten⭑·on, kiu kun·hav⭑·as
iom⭑ da⭑ aŭtoritat⭑·ec·o .
mal·hav⭑·i
(tr)
Ne⭑ hav⭑·i io·n, kio kutim⭑·e ĉe·est⭑·as kaj⭑ kiu do⭑ {mank⭑·as} : par⭑·o de⭑
mizer⭑·ul·oj […], kiu·j mal·hav⭑·as hejm⭑·on kaj⭑ est⭑·as pli⭑ mal·riĉ⭑·aj ol⭑
bird⭑·oj en⭑ si⭑·aj nest⭑·oj ; la⭑ franĝ⭑·oj, kiu·jn mal·hav⭑·is la⭑ tro·simpl⭑·a,
tro·sobr⭑·a, pur⭑·eg·a, blank⭑·a bluz¹·o, ŝajn⭑·is sving⭑-pend⭑·i ĉe⭑ la⭑ lang⭑·o de⭑
la⭑ [lisp⁽⁺⁾·ant·a] vir⭑·in·o ; li rest⭑·is ĉe⭑ la⭑ opini⭑·o, ke⭑ li pov⭑·as
perfekt⭑·e mal·hav⭑·i vir⭑·in·on . la⭑ hom⭑·an kun·ec⭑·on sur⭑ la⭑ ter⭑·o oni ne⭑
pov⭑·as mal·hav⭑·i ; tiu ĉi⭑ pri·skrib⭑·o de⭑ Eli⭑·nj·o mal·hav⭑·as la⭑ plej⭑
minimum³·an kvant⭑·on de⭑ la⭑ original¹·ec·o ; li est⭑·us pun⭑·it·a laŭ⭑ la⭑
dram¹·aj regul⭑·oj, por⭑ ke⭑ li mal·hav⭑·u em⭑·on futur⁽⁺⁾·e al⭑ simil⭑·aj
per·fort⭑·aj ag⭑·ad·oj .
ne·hav⭑·o, ne·hav⭑·ad·o
Stat⭑·o de⭑ iu, kiu ne⭑ hav⭑·as io·n aŭ⭑ kiu posed⭑·as nenio·n: hav⭑·o aŭ⭑
ne·hav⭑·o de⭑ long⭑·a barb⭑·o ; mal·plen⭑·iĝ·os la⭑ urb⭑·oj pro⭑ ne·hav⭑·ad·o de⭑
loĝ⭑·ant·oj ; [ili] pek⭑·as […] nur⭑ pro⭑ ne·sufiĉ⭑·a pri·pens⭑·ad·o kaj⭑ pro⭑
ne·hav⭑·ad·o de⭑ ia⭑ difin⭑·it·a program¹·o ; nek⭑ mal·riĉ⭑·ec·o, nek⭑ ne·hav⭑·ad·o
de⭑ temp⭑·o ferm⭑·as al⭑ iu la⭑ orel⭑·ojn por⭑ ni⭑·aj parol⭑·oj ; kontraŭ⭑
ne·hav⭑·o eĉ⭑ juĝ⭑·o silent⭑·as ; mal·riĉ⭑·ig·as ne⭑ ne·hav⭑·ad·o, sed⭑ tro⭑ grand⭑·a
dezir⭑·ad·o ; de⭑ ne·hav⭑·ant·o eĉ⭑ reĝ⭑·o nenio·n ricev⭑·os . {mank⭑·o} ,
{mal·abund³·o} , {mal·riĉ⭑·ec·o} , {mizer⭑·o}
ne·hav⭑·ebl·a
Kiu·n oni ne⭑ pov⭑·as hav⭑·i, ne·dispon⭑·ebl·a, {ne·ating⭑·ebl·a} : firm⭑·a
ofic⭑·o […] ne⭑ est⭑·as absolut⭑·e ne·hav⭑·ebl·a, sed⭑ ĝi ne⭑ est⭑·as ankaŭ⭑
facil⭑·a .
ne·mal·hav⭑·ebl·a
Tre⭑·eg·e bezon⭑·at·a, {nepr⭑·a} , {ne·mank⭑·ig·ebl·a} : mi mi·n demand⭑·as,
kiel⭑ la⭑ polic⭑·o pov⭑·is funkci¹·i, antaŭ⭑ ol⭑ dung⭑·i vir⭑·in·ojn, vi est⭑·as
ne·mal·hav⭑·ebl·a ; ili est⭑·as ne·mal·hav⭑·ebl·aj por⭑ la⭑ bon⭑·a funkci¹·ad·o de⭑
la⭑ soci³·o ; li est⭑·as poet¹·o de⭑ moment⭑·aj natur⭑-event⁸·oj, […]
esprim⭑·at·aj en⭑ lingv⭑·o afekci⁽⁺⁾·e resum⁽⁺⁾·a, kie ĉiu vort⭑·o est⭑·as
ne·mal·hav⭑·ebl·a er⭑·o de⭑ la⭑ mozaik²·a tut⭑·o ; kap⭑-vest⭑·it·a per⭑ si⭑·a
ne·mal·hav⭑·ebl·a konus⭑·a ĉapel⭑·o, kamp⭑·ar·an·in·o […] marŝ⭑·as kun⭑ vekt⭑·o
lok⭑·it·a sur⭑ ŝi⭑·aj ŝultr⭑·oj ; la⭑ „sang⭑·a parenc⭑·ec·o“ […] est⭑·as
ne·mal·hav⭑·ebl·a trajt⭑·o de⭑ la⭑ balkan⁽⁺⁾·aj kaj⭑ ali⭑+lok⭑·aj
naci⭑·ist·oj-ras¹·ist·oj . {esenc⭑·a} , {neces⭑·a} , {viv⭑-grav⭑·a}
sen·hav⭑·ul·o
Hom⭑·o sen⭑ hav⭑·o, {mizer⭑·ul·o} : ne⭑ far⭑·u mal·just⭑·aĵ·on al⭑ […] mal·riĉ⭑·ul·o
kaj⭑ sen·hav⭑·ul·o ; ni aĉet⭑·os sen·hav⭑·ul·ojn per⭑ mon⭑·o kaj⭑ mal·riĉ⭑·ul·on
per⭑ par⭑·o da⭑ ŝu⭑·oj ; mi prefer⭑·us est⭑·i {servut⭑·ul·o} labor⭑·ant·a por⭑
ali⭑·a sen·hav⭑·ul·o ; kiu sci⭑·as pri⭑ li? absolut⭑·a sen·hav⭑·ul·o ! ŝi⭑·a
vizaĝ⭑·o ne⭑ est⭑·is tiel⭑ pal⭑·a kaj⭑ mal·dik⭑·a kiel⭑ ĉe⭑ la⭑ pli·mult⭑·aj el⭑ la⭑
sen·hav⭑·ul·oj .
sen·en·hav⭑·a
Mal·plen⭑·a (plej⭑ oft⭑·e figur⭑+senc⭑·e), mal·grav⭑·a, sen·senc⭑·a, vant⭑·a:
sen·en·hav⭑·a diskut¹·o, argument⭑·o; ili⭑·a vizi⁶·o est⭑·as sen·en·hav⭑·a, ili⭑·a
antaŭ·dir⭑·o est⭑·as mensog⭑·o ; tia·j ide⭑·oj […] al⭑ la⭑ sam⭑+temp⭑·ul·oj
ŝajn⭑·as sen·en·hav⭑·a fantazi¹·o ; tio ĉi⭑ est⭑·as nur⭑ sen·en·hav⭑·a
pseŭd⁽⁺⁾·o-scienc⭑·a babil⭑·ad·o ; vi atend⭑·as de⭑ mi io·n oficial⭑·an, io·n
indiferent⭑·an, pal⭑·an kaj⭑ sen·en·hav⭑·an, kiel⭑ est⭑·as ordinar⭑·e la⭑
oficial⭑·aj parol⭑·oj ; oft⭑·e de⭑ kaŭz⭑·o sen·en·hav⭑·a ven⭑·as efik⭑·o plej⭑
grav⭑·a; kial⭑ do⭑ vi parol⭑·as sen·en·hav⭑·aĵ·o…n ? {fantazi¹·a} , {iluzi¹·a}
, {kav⭑·a} , {mal·plen⭑·a} , {sen·signif⭑·a} , {vant⭑·a}
sen·hav⭑·ig·i
Sen·ig⭑·i iu·n de⭑ li⭑·a hav⭑·o: tio est⭑·as popol⭑·o pri·rab⭑·it·a kaj⭑
sen·hav⭑·ig·it·a ; ĉu⭑ por⭑ sen·hav⭑·ig·i ni·n vi invit⭑·is ni·n ĉi⭑ tie·n ? laŭ⭑
la⭑ ordon⭑·o de⭑ la⭑ cezar⁽⁺⁾·o ĉiu·j provinc⭑·oj en⭑ Azi⁸·o kaj⭑ Afrik⁸·o est⭑·os
sen·hav⭑·ig·it·aj de⭑ si⭑·aj riĉ⭑·aĵ·oj . {ekspluat²·i} , {el·suĉ⭑·i} ,
{mal·riĉ⭑·ig·i} , {per·dig⭑·i} , {pri·rab⭑·i} , {pri·ŝtel⭑·i} , {ruin⭑·ig·i} ,
{sen·mon⭑·ig·i}
sen·hav⭑·iĝ·i
Perd⭑·i si⭑·an hav⭑·on: pro⭑ tiu terur⭑·a brul⭑·eg·o li tut⭑·e sen·hav⭑·iĝ·is;
sen·hav⭑·iĝ·os la⭑ river⭑·oj, el·ĉerp⭑·iĝ·os kaj⭑ sek⭑·iĝ·os la⭑ kanal¹·oj .
{bankrot¹·i} , {ruin⭑·iĝ·i}
sur·hav⭑·i
(tr)
1.
Hav⭑·i, port⭑·i sur⭑ si: kanap⭑·o-lit⭑·o sur·hav⭑·ant·a mol⭑·ajn kusen⭑·ojn kaj⭑
kovr⭑·il·on el⭑ cerv⭑·aj fel⭑·oj ; li trov⭑·is […] kolekt⭑·on da⭑ cilindr¹·oj,
sur·hav⭑·ant·aj la⭑ komerc⭑·an leĝ⭑·ar·on de⭑ ; en⭑ neniu
vaz⭑-aĝ⭑·o li pov⭑·is io·n leg⭑·i, kaj⭑ ĉiu·j nur⭑ sur·hav⭑·is ia·jn strang⭑·ajn
rid⭑·et·ojn ; leter⭑·oj el⭑ ekster·land⭑·o, sur·hav⭑·ant·aj glu⭑-mark⭑·ojn aŭ⭑
ali⭑·ajn indik³·ojn en⭑ Esperant⭑·o, neniam⭑ ating⭑·is si⭑·ajn adres⭑·at·ojn .
2.
Hav⭑·i kiel⭑ vest⭑·on; {port⭑·i^1.b} : li sur·hav⭑·is blank⭑·an, zon⭑·it·an
tunik²·on kun⭑ mal·long⭑·aj manik⭑·oj ; la⭑ preter·pas⭑·ant·o sur·hav⭑·is
du⭑·on+milit⭑·an, du⭑·on-civil¹·an vest⭑·on ; la⭑ magnetofon⁹·on li sur·hav⭑·is,
fiks¹·it·an per⭑ rimen⭑·o ; la⭑ unu⭑-sol⭑·an ring⭑·on, kiu·n
sur·hav⭑·is, ŝi ofer⭑·is por⭑ la⭑ viv⭑-ten⭑·ad·o . {de·met⭑·i^2} , {sur·met⭑·i^2}
.
bon⭑+hav⭑·a
Posed⭑·ant·a sufiĉ⭑·an hav⭑·on; pov⭑·ant·a viv⭑·i komfort⭑·e: mi hav⭑·is feliĉ⭑·on
[…] mi ĉiu+flank⭑·e far⭑·iĝ·is tre⭑ bon⭑+hav⭑·a ; la⭑ bon⭑+hav⭑·a
farun⭑+komerc⭑·ist·o […] aranĝ⭑·is al⭑ si benk⭑·on, por⭑ tie sid⭑·i kaj⭑
rigard⭑·i la⭑ plat⭑·an ond⭑·iĝ·ant·an gren⭑-kamp⭑·on ; post⭑ kelk⭑·e da⭑ minut⭑·oj
ŝi trov⭑·iĝ·is en⭑ kuir⭑·ej·o, kiu aparten⭑·is al⭑ vast⭑·a kaj⭑ bon⭑+hav⭑·a
loĝ⭑·ej·o ; konform⭑·e al⭑ la⭑ bon⭑+hav⭑·ec·o de⭑ la⭑ promes⭑·int·o la⭑ pastr⭑·o li·n
taks⭑·u ; ĉio atest⭑·is pri⭑ bon⭑+hav⭑·ec·o kaj⭑ bon⭑·a gust⭑·o ; vest⭑·oj
montr⭑·ant·aj bon⭑+hav⭑·ec·on .
bon⭑~hav⭑·o
1.
Stat⭑·o de⭑ iu bon⭑+hav⭑·a: li⭑·a ofer⭑·o aparten⭑·as al⭑ la⭑ Etern⭑·ul·o pro⭑ li⭑·a
konsekr⁴·it·ec·o, krom⭑ tio, kio·n permes⭑·os al⭑ li li⭑·a bon⭑~hav⭑·o ;
industri⭑·o, ekonomi¹·o kaj⭑ reg⭑·ist·ar·oj (per⭑ koncern⭑·aj leĝ⭑·oj) ebl⭑·ig·is
al⭑ pli⭑ kaj⭑ pli⭑ mult⭑·aj hom⭑·oj {bon⭑~fart⭑·o} n kaj⭑ cert⭑·an bon⭑~hav⭑·on .
2.
Dispon⭑·ebl·a hav⭑·aĵ·o ĉe⭑ kont³·o aŭ⭑ bilanc¹·o: decid⭑·is donac⭑·i la⭑
rest⭑·an bon⭑~hav⭑·on de⭑ ĉirkaŭ⭑ 2200 eŭr⁹·oj al⭑ la⭑ Abon⭑+help⭑·a Fondus⁽⁺⁾·o de⭑
Monat⭑·o ; oni el·spion⭑·is ili⭑·ajn kont³·ojn kaj⭑ for·ĝir⁸·is la⭑ tut⭑·an
bon⭑~hav⭑·on .
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.165 2024/01/30 21:22:38 ]
__________________________________________________________________