vidu ankaŭ la klarigojn
help·/·i

help·i

   (x)

   1.
          Facil·ig·i ies ag·ad·on.

        a)
                Facil·ig·i ies ag·ad·on, part·o-pren·ant·e ĝi·n: help·i unu la ali·an
                ; se vi·a task¹·o est·as tro long·a, mi help·os vi·n; li help·is
                la infan·on, al la infan·o port·i la pez·an sitel·on; help·i
                afer·on tre util·an ; li tre mult·e help·is la dis·vast·ig·on (
                al la dis·vast·ig·o) de la lingv·o; nek help·ebl·e, nek
                konsil·ebl·e (sen·rimed·e perd·it·a, ruin·ig·it·a) ; ili ven·is kaj
                ĉerp·is akv·on kaj plen·ig·is la trog·ojn […], tiam Mose⁽⁺⁾·o
                lev·iĝ·is kaj help·is ili·n kaj trink·ig·is ili·ajn ŝaf·ojn .
                {apog·i} , {sub·ten·i}

        b)
                Facil·ig·i ies ag·ad·on, hav·ig·ant·e rimed·on kontraŭ embaras·o 
                mal·bon·o (danĝer·o, pen·ig·a labor·o, mizer·o ktp): oni konsil·as
                kaj konsol·as, sed help·i ne vol·as ; vi help·is mal·riĉ·an
                hom·on ; ni neniel pov·as help·i al ŝi; la Di·o de mi·a patr·o
                help·is mi·n, kaj sav·is mi·n kontraŭ la glav·o de Faraon⁽⁺⁾·o ; vi
                est·os prem·at·a kaj pri·rabat·a ĉiu+tag·e, kaj neniu vi·n help·os
                ; la di·oj […] help·u vi·n en la temp·o de vi·a mizer·o ; sed
                malgraŭ tut·a vi·a perfekt·ec·o kiel vi pov·as help·i mi·ajn
                embaras·ojn ? mi·n help·u for·ig·i la erar·ojn, kiu·jn mi far·is ;
                ŝi don·u help·on kaj por ke vi ne dev·u mort·i ; mi est·os
                arest·it·ahelp·u mi·n ! {defend·i} , {protekt¹·i}

   2.
          Facil·ig·i io·n al iu, est·i util·a por, efik·a por kontraŭ io,
          rimed·i kontraŭ io: kontraŭ kalumni·o help·as nenio ; al farun·'
          mal·bon+spec·a ne help·os la spic·o ; li far·is si·n grand·a, li far·is
          si·n mal·grand·a, sed nenia ombr·o ven·is, […] nenio help·is ; li
          pens·is: nun nenio help·os, oni dev·as nur kuraĝ·e rest·i ĉe si·a
          opini·o ; ne help·is pet·oj nek minac·oj; ne help·os riĉ·o en la tag·o
          de ni·a mort·o; ĉiu·j mi·aj admon·oj nenio·n help·is; vi fid·as la
          mensog·ajn vort·ojn, kiu·j neniom help·as ; kio·n help·as (neniel
          util·as) nun tro mal·fru·aj plend·oj ? al fiŝ·' kuir·it·a jam akv·o ne
          help·os (kiam oni est·as perd·it·a, help·o ne plu util·as) ; la
          cirkonstanc·oj help·is mi·n; la silent·o mult·e help·as la medit·ad·on.
          {akcel·i} , {favor·i} , {progres·ig·i} , {sukur⁽⁺⁾·i}

help!

   (ek·kri·o)

          Help·u (mi·n)!: tra·fulm·is li·an mens³·on dum sekund·o la ide·o kri·ihelp!“ .

          Rim.: Vid·u la {rimark·on ĉe halt!}

help·o

          Ag·o de help·ant·o; io, kio help·as: don·u al mi vi·an help·on ; kri·i
          pro help·o; li ne kuraĝ·is pet·i help·on ; jun·a hom·o […] ven·is
          London·on, por serĉ·i help·on ĉe unu si·a parenc·o ; mi serĉ·os
          help·on, mi send·os ven·ig·i kurac·ist·ojn ; li mir·ind·e aranĝ·is al si
          help·on, ĝis li far·iĝ·is potenc·a . {sukur⁽⁺⁾·ad·o}

help·a

   1.
          Help·ant·a, don·ant·a help·on en okaz·o de bezon·o: help·a mon·o, trup¹·o,
          man·o; la lingv·o help·a de l' hom·ar·o dev·as est·i por ĉiu·j facil·a ;
          ven·os help·a mon·o de katastrof¹·a fondus⁽⁺⁾·o ; help·a dung·it·ar·o .

   2.
          Help·ant·a kontraŭ io: tiu ĉi ban·ej·o est·as ver·e por mi·a mal·san·o la
          plej help·a ; por ĉia mal·bon·o est·as neces·a ia help·a rimed·o .

help·e

          Laŭ help·a manier·o: ĉe li·a al·vok·o, ni kur·is help·e (por help·i) al
          li; la vent·o blov·as help·e (favor·e) al la voj·o ; mi li·n venk·os,
          se mi hav·os help·e cent ŝton+ĵet·ist·ojn ; la bub·oj […] fajf·ad·is
          help·e de la fingr·oj ; la roz·o-kolor·a di·o Eros⁽⁺⁾·o help·e flug·u al ni
          mal·supr·en .

help·ant·o, help·ist·o

          Tiu, kiu help·as ali·an, sed ne anstataŭ·as: ne est·as bon·e, ke la
          hom·o est·u sol·a, Mi kre·os al li help·ant·on simil·an al li ; la
          apotek¹·ist·o est·as help·ant·o de l' kurac·ist·o ; {adjunkt⁽⁺⁾·o} ,
          {akolit⁽⁺⁾·o} , {asesor¹·o} , {asist⁸·ant·o} , {diakon¹·o}

          Rim.: Anstataŭ du+vort·ajhelp·ant·o-serv·ant·o“,
          „help·ant·o-kuir·ist·o“, ktp: mort·is bon+kor·a help·ant·' okul·ist·o ;
          „help-“ est·as foj·e uz·at·a kvazaŭ·prefiks·e simil·e kielvic-“:
          send·int·e en Makedon⁽⁺⁾·uj·on du el si·aj help-serv·ant·oj […] li mem
          rest·is iom da temp·o ; help+labor·ist·o est·is ŝtel·int·a pak·aĵ·on da
          kaf·o-grajn·oj .

help·em·a

          Volont·e help·ant·a, {komplez·em·a} : just·a kaj help·em·a li est·as ;
          por problem¹·oj mal·facil·aj de lern·ej·a task¹·o li est·is ankaŭ tre
          help·em·a konsil·ant·o ; ili vid·is nur kia·mani¹·er·e li viv·is: bon+kor·e,
          pur·e, modest·e, help·em·e, ofer·e, mir·ind·e pacienc·e kun ĉiu·j ; mi·an
          varm·eg·an dank·on al la publik·o por la help·em·o, kiu·n ĝi montr·is al
          mi ; ekzempl·o de li·a help·em·o al hom·oj est·as li·a el·pens·ad·o de
          tut·e el·labor·it·a skrib-maŝin·o .

help·il·o

          Rimed·o por help·i: supr~en·lev·int·e ĝi·n, oni uz·is help·il·ojn, por
          sub·zon·i la ŝip·on ; la libr·o cel·as est·i help·il·o al prepar·iĝ·o por
          la ekzamen·oj ; dum preskaŭ tut·a jar-cent·o la map⁸·o est·is la ĉef·a
          help·il·o por aŭt⁸·o-ŝofor⁸·oj, kiu·j vetur·as en ne·kon·at·a region·o .

antaŭ·mal·help·i

          Ne·ebl·ig·i, ke io mal·bon·a okaz·u, aper·u; {prevent⁽⁺⁾·i} : anstataŭ
          okup·iĝ·i ĉef·e pri la konsekvenc·oj de akv·o-lik⁽⁺⁾·oj, prefer·ind·e oni
          okup·iĝ·as pri klopod·oj ili·n antaŭ·mal·help·i ; antaŭ·mal·help·i
          pli·akr·iĝ·on de la situaci·o ; moder·a trink·ad·o de alkohol¹·aĵ·oj kaj
          ne·fum·ad·o pov·as antaŭ·mal·help·i demenc⁽⁺⁾·on . {antaŭ·for·ig·i} ,
          {antaŭ·gard·i} , {antaŭ·halt·ig·i}

kun·help·i

   (tr)

          Kun·labor·i, don·i help·on en komun·a afer·o: kun·help·i io·n, por io,
          kun iu; kun·help·i al la iom-post-iom·a el·labor·iĝ·o de filozofi¹·e
          pur·a […] religi·o ; jun·a gis⁽⁺⁾·ist·o […] kun·help·is ĉe la restaŭr⁽⁺⁾·a
          labor·o en la dom·o ; kun·help·ant·o por la kompil¹·o de vort·ar·o.
          {kontribu³·i} , {kontingent⁽⁺⁾·i} , {kotiz¹·i}

kun·help·o

          Kun·labor·o, help·o don·at·a en komun·a afer·o: mi rekomend·as la
          divers·ajn lern·o-libr·ojn kaj vort·ar·ojn […] el·don·it·aj de ni·aj plej
          kompetent·aj amik·oj […] sub mi·a person·a kontrol·o kaj kun·help·o ;
          vi […] sav·is mi·an viv·onkvankam ne sen mi·a kun·help·o .

mal·help·i

   (tr)

   1.
          Mal·facil·ig·i ies ag·ad·on per divers·aj kontraŭ·ag·oj: pardon·u, ebl·e
          mi mal·help·as vi·n? vi neniel pov·as mal·help·i mi·n, en nenia manier·o
          ; ŝi […] tra·penetr·ad·is la amas·ojn da hom·oj, kiu·j mal·help·is ŝi·an
          ir·ad·on ; la pastr·ar·o mal·help·as la re·form·ojn por la labor·ant·aj
          klas·oj . {embaras·i} , {ĝen·i} , {mal·oportun·i} , {ted·i}

   2.
          Mal·facil·ig·i  mal·ebl·ig·i io·n: la varm·eg·o mal·help·is, ke mi fin·u
          la labor·on; nenio mal·help·as, ke...; bru·o mal·help·as la aŭd·ad·on;
          li·a for·ir·o neniom mal·help·as la trakt·ad·ojn; la sever·a ne·tuŝ·ebl·ec·o
          de la Fundament·o gard·os ĉiam la unu·ec·on de ni·a lingv·o, ne
          mal·help·ant·e tamen al la lingv·o […] perfekt·iĝ·ad·i ; konsum·o de
          kafein⁽⁺⁾·o kaj alkohol¹·aĵ·oj mal·help·as nokt·an ripoz·on ; princip·oj kaj
          postul·oj puŝ·is kaj mal·help·is unu la ali·an ; mal·help·is al liber·a
          vetur·ad·o de ni·a bus⁽⁺⁾·o ankaŭ amas·o da modern¹·aj aŭtomobil¹·oj ; li
          […] vol·is stud¹·i en la universitat·o, sed la mal·bon·a stat·o de li·aj
          okul·oj […] mal·help·is tiu·n plan·on . {bar·i} , {brid·i} , {ĝen·i} ,
          {halt·ig·i} , {kontraŭ·i}

mal·help·o

          Io, kio mal·help·as; mal·facil·ig·o, mal·facil·aĵ·o: mult·aj mal·help·oj
          rezult²·as el la lingv·a divers·ec·o; met·i al iu mal·help·ojn sur la
          voj·on; for·ig·u mal·help·ojn de la voj·o ; fianĉ·on de l' sort·o
          difin·it·an for·pel·os nenia mal·help·o ; la pluv·o fal·ad·is torent¹·e,
          sed malgraŭ la […] mal·help·oj li dev·is nepr·e el·ir·i ; la gvardi·o,
          al kiu neniu far·is mal·help·on, proksim·iĝ·is ; burokrat⁹·aj mal·help·oj
          ; plur⁴·aj land·oj ne ating·as si·an normal¹·an produkt·o-kvant·on pro
          politik¹·aj mal·help·oj . {bar·o} , {baston·o} , {dorn·o} , {trab·o} ,
          {tuber·o}

mal·help·a

          Mal·facil·ig·a, ĝen·ant·a: [li] ja sur·hav·is si·an sekur⁴·ig·an zon·on, sed
          ne est·is fiks¹·int·a si·n en la fal·o-mal·help·an drat⁸·eg·on ĉe la rok³·o .

mal·help·aĵ·o

          Io, kio mal·help·as: ne est·as lit·o por vi en mi·a dom·o, – tio ja
          tut·e ne est·as mal·help·aĵ·o, mi pov·as dorm·i sur pajl·o ; Floriso
          rakont·is al ĉiu·j pri si·aj mal·help·aĵ·oj, mal·agrabl·aĵ·oj kaj
          ĉagren·oj de post si·a nask·iĝ·o ; stud¹·ad·o de filozofi¹·aj verk·oj
          ankoraŭ pli en·profund·ig·is mi·n en marĉ·on de dub·oj kaj mal·help·aĵ·oj
          ; ŝi nepr·e dev·os pren·i sur si·n ĉi tiu·jn task¹·ojn, kiel ajn
          grand·aj est·us la mal·help·aĵ·oj . {embaras·o} , {ĝen·aĵ·o} ,
          {implik·aĵ·o} , {mal·facil·aĵ·o} , {obstakl⁸·o}

sen·help·a

   1.
          Tia, ke mank·as ĉia help·o: mal·riĉ·a sen·help·a orf-in·o ; sen·saĝ·aj kaj
          sen·help·aj best·oj ; la kontraŭ·ul·oj ek·star·as sen·help·e kaj ne
          sci·as, kio·n respond·i ; [la E-istoj] montr·ad·is en si·a ag·ad·o
          grand·eg·an ne·lert·ec·on kaj sen·help·ec·on ; li star·is sen·help·e, tia·n
          respond·on li ne atend·is .

   2.
          Tia, ke nenia help·o pov·us ĝi·n pli·bon·ig·i: [tio okaz·is] el simpl·a
          sen·help·a neces·ec·o ; sen·help·a mizer·o .

help·i al si

   1.
          Trov·i rimed·on por el·ir·i per propr·aj fort·oj el embaras·a situaci·o,
          {el·turn·iĝ·i} :  en fremd·a land·o li al si help·as; kia·mani¹·er·e la
          sinjor·in·o help·os al si en la mond·o ; sur la mar·o la kuir·ist·o
          dev·as pov·o-sci·i help·i al si ; oni bezon·is jam help·i al si per
          pri·skrib·a uz·o de kelk·e da vort·oj ; li el·pens·is rimed·on, por
          help·i al si .

   2.
          (reciprok·e) help·i unu la ali·an: ili help·is al si reciprok·e tir·i
          la boat·ojn pli alt·en sur la sabl·on ; el tiu ĉi reciprok·a
          sin⁸-help·ad·o rezult²·os pli da amik·ec·o kaj estim·o .

hom-help·a

          Dediĉ·it·a al bon·o de hom·oj, precip·e de mal·feliĉ·ul·oj, mizer·ul·oj,
          viktim³·oj...; {filantropi¹·a} : kalkul·iĝ·as pli ol 200 hom-help·aj
          organiz¹·aĵ·oj en la land·o . {hom-am·a} , {human¹·a} , {karit(at)a} ,
          {hom-sav·a} , {social²·a}

mon-help·o

          Help·o per mon·o: mon-help·o, kiu·n ni administr·as ; ŝtat·a mon-help·o ;
          mi aparten·as al hom-grup·o kiu tut·e ne sub·ten·as ĝeneral¹·an
          mon-help·on en la kaz·o de katastrof¹·oj . {aliment⁽⁺⁾·o} , {pensi·o} ,
          {stipendi⁴·o} , {subvenci⁴·o}

   [artikol-versi⁹·o: 1.145 2023/12/12 19:24:43 ]
     __________________________________________________________________