herb⭑·/·o

herb⭑·o

   1.
          Ne·alt⭑·a natur⭑·a vegetal⁸·ar·o, kiel⭑ tiu kovr⭑·ant·a la⭑ grund⁴·on en⭑
          {step⭑·o} , {paŝt⭑·ej·o} aŭ⭑ {gazon⁽⁺⁾·o} , konsist⭑·ant·a el⭑ unu⭑+jar⭑·aj aŭ⭑
          plur⁴+jar⭑·aj radik⭑+hav⭑·aj vegetal⁸·oj kun⭑ mal·dik⭑·a trunk⭑·o ne·lign⭑·a: voj⭑·on
          bat⭑·it·an herb⭑·o ne⭑ kovr⭑·as ; de⭑~post⭑ tiu temp⭑·o la⭑ rempar⭑·o fortik⭑·iĝ·is
          kaj⭑ baldaŭ⭑ kovr⭑·iĝ·is per⭑ abund³·a herb⭑·o ; per⭑ herb⭑·o oni vi·n nutr⭑·os
          kiel⭑ bov⭑·ojn ; kiel⭑ herb⭑·o, maten⭑·e ĝi flor⭑·as kaj⭑ ĝerm⭑·as, vesper⭑·e
          ĝi de·hak⭑·iĝ·as kaj⭑ sek⭑·iĝ·as ; ven⭑·is akrid⭑·oj kaj⭑ skarab⭑·oj sen·nombr⭑·aj
          kaj⭑ for·manĝ⭑·is la⭑ tut⭑·an herb⭑·on en⭑ ili⭑·a land⭑·o , li ordon⭑·is al⭑ la⭑
          hom⭑-amas⭑·oj sid⭑·iĝ·i sur⭑ la⭑ herb⭑·o .

          Rim.: Laŭ⭑ PIV2 tiu+senc⭑·a herb⭑·o konsist⭑·as el⭑ {poac⁽⁺⁾·oj} ; kvankam⭑
          iu·j el⭑ ili (ekz-e festuk⁽⁺⁾·o, elim⁽⁺⁾·o ktp) efektiv⭑·e est⭑·as tip¹·aj
          herb⭑·o-spec⭑·oj, tamen⭑ real¹·e tem⭑·as pri⭑ mult⭑·e pli⭑ vast⭑·a noci⁽⁺⁾·o. La⭑
          koncept²·o ne⭑ est⭑·as baz¹·it·a sur⭑ botanik¹·a klasifik³·o, ĝi est⭑·as
          ekologi⁹·a kaj⭑ mastr⭑·um·ad·a: herb⭑·o^1 est⭑·as {viv⭑·o-form⭑·o} (ankaŭ⭑
          {tri⭑-foli⭑·o} kaj⭑ {luzern⁽⁺⁾·o} est⭑·as herb⭑·oj, sen⭑ est⭑·i poac⁽⁺⁾·oj); kaj⭑ en⭑
          la⭑ mastr⭑·um·ad·o herb⭑·o est⭑·as noci⁽⁺⁾·o, kontrast¹·a al⭑ {gren⭑·o} : sek⭑·a
          herb⭑·o est⭑·as {fojn⭑·o} , sek⭑·a gren⭑·o est⭑·as pajl⭑·o. Tritik⭑·o est⭑·as
          poac⁽⁺⁾·o, sed⭑ komun⭑+lingv⭑·e ĝi ne⭑ est⭑·as herb⭑·o. Jen⭑ aŭtoritat⭑·aj
          ekzempl⭑·oj pri⭑ ne·poac⁽⁺⁾·a herb⭑·o: ĉar⭑ kiel⭑ flor⭑·o de⭑ herb⭑·o li for·pas⭑·os
          ; la⭑ verd⭑·a herb⭑·o kun⭑ la⭑ mal·grand⭑·aj ruĝ⭑·aj kaj⭑ blank⭑·aj flor⭑·oj
          est⭑·is la⭑ sub·pied⭑·a tapiŝ⭑·o .

   2.
          Iu el⭑ tia·j {veget⭑·aĵ·o} j manĝ⭑·ebl·a kaj⭑ uz⭑·at·a kiel⭑ spic⭑·aĵ·o aŭ⭑ uz⭑·at·a
          por⭑ kurac⭑·i: legom⭑·oj: radik⭑·aj, foli⭑·aj, trunk⭑·et·aj, flor⭑·aj kaj⭑
          frukt⭑·aj, ‐ fung⭑·oj, salat⭑·oj kaj⭑ sup⭑·aj herb⭑·oj ; apud⭑ la⭑ freŝ⭑·a
          herb⭑·o-bed⭑·o kuŝ⭑·is la⭑ baston⭑·o de⭑ la⭑ patr⭑·o ; mac⭑·ojn kun⭑ mal·dolĉ⭑·aj
          herb⭑·oj ili manĝ⭑·u ; unu⭑ el⭑ la⭑ pastr⭑·oj prepar⭑·is rimed⭑·ojn el⭑
          herb⭑·oj, miel⭑·o, ole⭑·o ; vin⭑·o, satur⭑·it·a per⭑ muskat⭑·o kaj⭑ bon⭑+odor⭑·aj
          herb⭑·oj ; tiu herb⭑·o mir⭑·ind·a kaj⭑ ben⭑·it·a de⭑  , […] la⭑ tabak⭑·o
          est⭑·as la⭑ plezur⭑·o de⭑ la⭑ hadĵioj, kiu·j vojaĝ⭑·as al⭑ Mekk⁽⁺⁾·o ;
          paradiz⭑·--ĝarden⭑·et·o monaĥ⭑·a kun⭑ herb⭑·oj, flor⭑·oj kaj⭑ frukt⭑-arb⭑·oj ; en⭑
          graf⭑-land⭑·o Flandri⁽⁺⁾·o, kiu est⭑·is sub⭑ la⭑ re·gad⭑·o de⭑ franc⭑·a reĝ⭑·o, la⭑
          bier⭑+far⭑·ist·oj est⭑·is dev⭑·ig·it·aj uz⭑·i ali⭑·ajn herb⭑·ojn ol⭑ lupol⭑·o ;
          kurac⭑·aj herb⭑·oj .

   3.
          {Ne·daŭr⭑·a plant⭑·o} : unu⭑+jar⭑·a (viv⭑·as nur⭑ unu⭑ jar⭑·on), somer⭑·a (ĝerm⭑·as
          printemp⭑·e kaj⭑ frukt⭑·as somer⭑·e aŭ⭑ aŭtun⭑·e), vintr⭑·a (ĝerm⭑·as aŭtun⭑·e
          kaj⭑ frukt⭑·as sekv⭑·a+jar⭑·e printemp⭑·e), du⭑+jar⭑·a (ĝerm⭑·as en⭑ unu⭑ jar⭑·o kaj⭑
          flor⭑·as kaj⭑ frukt⭑·as en⭑ sekv⭑·a jar⭑·o), plur⁴+jar⭑·a herb⭑·o.

   Rim.: Atent⭑·u, ke⭑ herb⭑·o ^1 est⭑·as uz⭑·at·a singular⁸·e kiel⭑ ne·nombr⭑·ebl·a afer⭑·o
   (sam⭑·e kiel⭑ gren⭑·o, farun⭑·o), dum⭑ herb⭑·o ^2 kaj⭑ ^3 est⭑·as uz⭑·at·a kiel⭑
   nombr⭑·ebl·a afer⭑·o ‐ t.e. unu⭑·op·a veget⭑·aĵ·o aŭ⭑ spec⭑·o, tial⭑ aper⭑·ant·a plural⁴·e.

herb⭑·er·o

          Unu⭑·op·a individu¹·a vegetal⁸·o el⭑ tia·j, kiu·j konsist⭑·ig·as {herb⭑·on^1} :
          flor⭑·o fal⭑·is ankoraŭ⭑! sek⭑·iĝ·is herb⭑·er·o kaj⭑ mort⭑·is, velk⭑·is pro⭑
          vintr⭑·a la⭑ frost⭑·o ĝi⭑·a verd⭑·ant·a foli⭑·o ! mart⁽⁺⁾·a maten⭑·o, / maten⭑·o
          sun⭑·a, / last⭑·aj nebul⭑·oj, unu⭑·aj herb⭑·er·oj ; la⭑ reĝ⭑·id·in·oj rigard⭑·is
          unu⭑ la⭑ ali⭑·an, rigard⭑·is sur⭑ la⭑ ter⭑·on kaj⭑ inter⭑ la⭑ herb⭑·er·oj ili
          ek·vid⭑·is grand⭑·ajn nuks⭑·ojn .

herb⭑·aĉ·o, trud⭑-herb⭑·o, mis·herb⭑·o

          Herb⭑·o mal·util⭑·a por⭑ kultiv⁽⁺⁾·o: inter⭑ herb⭑·aĉ·oj kaj⭑ urtik⭑·oj ĝi kuŝ⭑·is
          tie en⭑ angul⭑·o ; plant⭑·o, el·fos⭑·it·a inter⭑ herb⭑·aĉ·oj kaj⭑ arb⭑·et·oj ;
          kamp⭑·a cirsi⁽⁺⁾·o est⭑·as konsider⭑·at·a kiel⭑ ĝen⭑·a trud⭑-herb⭑·o, ĉar⭑ en⭑
          kultiv⁽⁺⁾·ej·oj ĝi dis·vast⭑·iĝ·as krom⭑ sem⭑·oj de⭑ radik⭑-pec⭑·oj ; nun⭑ sur⭑ la⭑
          kamp⭑·oj kresk⭑·as nur⭑ mis·herb⭑·oj, kaj⭑ hom⭑·oj dev⭑·as ĉirkaŭ·vetur⭑·ad·i,
          migr⭑·i al⭑ Moskv⁽⁺⁾·o kaj⭑ Leningrad⁽⁺⁾·o por⭑ trov⭑·i labor⭑·on .

herb⭑·ej·o

          Lok⭑·o, kie kresk⭑·as sovaĝ⭑·a aŭ⭑ kultur¹·at·a herb⭑·o: la⭑ herb⭑·ej·oj
          kovr⭑·iĝ·as per⭑ brut⭑·ar·oj kaj⭑ la⭑ kamp⭑·oj vestiĝ⁽⁺⁾·as per⭑ gren⭑·o ; fajr⭑·o
          eksterm⭑·is la⭑ herb⭑·ej·ojn de⭑ la⭑ step⭑·o ; la⭑ fojn⭑·o sur⭑ la⭑ verd⭑·aj
          herb⭑·ej·oj star⭑·is en⭑ fojn⭑-amas⭑·oj, kaj⭑ la⭑ cikoni⭑·o promen⭑·ad·is sur⭑
          si⭑·aj long⭑·aj ruĝ⭑·aj pied⭑·oj ; marĉ⭑·ej·o, ĉirkaŭ⭑·it·a ĉiu+flank⭑·e de⭑
          mal·sek⭑·aj herb⭑·ej·oj ; ŝaf⭑·oj kaj⭑ bov⭑·oj paŝt⭑·iĝ·ad·is sur⭑ la⭑ herb⭑·ej·o ;
          ĉirkaŭ⭑·e verd⭑·is bel⭑·a herb⭑·ej·o, kovr⭑·it·a de⭑ primol⭑·oj, sovaĝ⭑·aj
          timian⭑·oj kaj⭑ mil⭑·oj da⭑ ali⭑·aj flor⭑·oj, mez⭑·e murmur⭑·is klar⭑·a river⭑·et·o
          .

herb⭑·o-riĉ⭑·a

          Plen⭑·a da⭑ herb⭑·o: sur⭑ tiu·j ĉi⭑ vast⭑·aj kaj⭑ herb⭑·o-riĉ⭑·aj kamp⭑·oj paŝt⭑·as
          si·n grand⭑·aj brut⭑·ar·oj, precip⭑·e ar⭑·oj da⭑ bel⭑+lan⭑·aj ŝaf⭑·oj ; kaŭz⭑·e de⭑
          plur⁴+jar⭑·a sek⭑·eg·o, la⭑ herb⭑·o-riĉ⭑·a savan⁽⁺⁾·o pli⭑ kaj⭑ pli⭑ dezert⭑·iĝ·as .

arom¹-herb⭑·o, arom¹·a herb⭑·o

          {Herb⭑·o^2} kun⭑ fort⭑·a kaj⭑ agrabl⭑·a odor⭑·o aŭ⭑ gust⭑·o, uz⭑·ebl·a kiel⭑
          spic⭑·o, en⭑ alkohol¹·aĵ·o, en⭑ veget⭑·aĵ·a ole⭑·o...:  mal·ferm⭑·is
          la⭑ pord⭑·on de⭑ dom⭑·et·o, en⭑ kiu pend⭑·is mult⭑·aj fask⭑·oj da⭑ sek⭑·aj arom¹·aj
          herb⭑·oj .

bird⭑·o-herb⭑·o

          {Mez⭑·a stelari⁽⁺⁾·o} : mal·grand⭑·a pend⭑·ant·a ĝarden⭑·o kun⭑ framb⭑·oj kaj⭑
          bird⭑·o-herb⭑·o ; la⭑ sturn⭑·o fajf⭑·is […] kaj⭑ la⭑ av⭑·in·o pend⭑·ig·is
          bird⭑·o-herb⭑·on super⭑ la⭑ kaĝ⭑·o .

hund⭑-herb⭑·o

          {Hund⭑·a elim⁽⁺⁾·o} aŭ⭑ {agropir⁽⁺⁾·o} : elim⁽⁺⁾·o aŭ⭑ hund⭑-herb⭑·o est⭑·as genr⁹·o de⭑
          plant⭑·oj […], parenc⭑·a al⭑ elitrigio .

kurac⭑-herb⭑·o

          {Herb⭑·o^2} spec⭑·o uz⭑·at·a por⭑ kurac⭑·ad·o: doz¹·oj da⭑ kurac⭑+herb⭑·aj
          medikament²·oj ; neniu kurac⭑-herb⭑·o, neniu sorĉ⭑-drog⭑·o kaj⭑ neniu
          sekret⭑·o de⭑ la⭑ natur⭑·o ekzist⭑·as, kiu·n li ne⭑ kon⭑·as ; unu⭑ el⭑ mi⭑·aj
          prefer⭑·at·aj kaj⭑ ŝat⭑·at·aj kurac⭑-herb⭑·oj est⭑·as topinambur⁽⁺⁾·o .

pan⭑-herb⭑·o

          {cereal⁽⁺⁾·o}

spic⭑-herb⭑·o

          {Herb⭑·o^2} , de⭑ kiu part⭑·o (foli⭑·o, sem⭑·o...) est⭑·as manĝ⭑·ebl·a kaj⭑
          uz⭑·at·a kiel⭑ spic⭑·o: farĉ⁹·it·ajn pastor⁽⁺⁾·ing·ojn kun⭑ spic⭑-herb⭑·oj ; urs⭑·oj
          de⭑~supr⭑·is de⭑ mont⭑·ar·o, serĉ⭑·ant·e manĝ⭑·aĵ·on en⭑ kamp⭑·oj kaj⭑ frukt⭑·ej·oj;
          tie ili renkont⭑·iĝ·as kun⭑ kamp⭑·ar·an·oj aŭ⭑ kolekt⭑·ant·oj de⭑ fung⭑·oj kaj⭑
          spic⭑-herb⭑·oj .

veruk⭑-herb⭑·o

          {Kelidoni⁽⁺⁾·o} : kelidoni⁽⁺⁾·o aŭ⭑ veruk⭑-herb⭑·o est⭑·as palearktisa genr⁹·o de⭑
          papavac⁽⁺⁾·oj kun⭑ nur⭑ unu⭑ speci⁽⁺⁾·o .

   [artikol⭑-versi⁹·o: 1.142 2023/12/12 19:24:43 ]
     __________________________________________________________________