vidu ankaŭ la klarigojn
-id/
I.
-id
Sufiks⭑·o esprim⭑·ant·a ĝeneral¹·an ide⭑·on de⭑ nask⭑·it·ec·o, de·ven⭑·o:
a)
{id⭑·o^1} : {ĉe·valid⁴·o} est⭑·as ne·matur⭑·a ĉeval⭑·o ;
{hund⭑·id·o} (nask⭑·it·o de⭑ hund⭑·in·o); {bird⭑-id⭑·o} ; brut⭑-id⭑·o
.
b)
Analogi⁽¹⁾·e pri⭑ la⭑ vegetal⁸·oj: kresk⭑·aĵ-id⭑·o ; {plant⭑-id⭑·o} .
c)
Post⭑·e·ul·oj de⭑ real¹·a aŭ⭑ mit¹·a pra·ul⭑·o: la⭑ Hebre⭑·oj est⭑·as
{Izrael⭑-id⭑·oj} , ĉar⭑ ili de·ven⭑·as de⭑ Izrael⭑·o ; ŝem¹⁰-id⭑·oj,
hag⁽⁺⁾·ar-id⭑·oj.
d)
An⭑·o de⭑ dinasti¹·o nom⭑·at·a laŭ⭑ ties⭑ fond⭑·int·o: la⭑
Napoleon⁽⁺⁾·id·oj esper⭑·as ricev⭑·i la⭑ tron⭑·on de⭑ Franc⭑·uj·o ;
{Karol⁽⁺⁾·id·oj} , {Ĉingis⁽⁺⁾·id·oj} , {Rurik⁽⁺⁾·id·oj} , Timur⁽⁺⁾-id⭑·o
e)
Al·don⭑·it·e al⭑ nobel⭑·a titol⭑·o, indik³·as id⭑·on de⭑ posed⭑·ant·o
de⭑ tiu titol⭑·o, kiu id⭑·o mem⭑ ankoraŭ⭑ tiu·n titol⭑·on ne⭑
hav⭑·as: est⭑·is iam⭑ {reĝ⭑·id·o} , kiu vol⭑·is edz⭑·iĝ·i [DEL:
kun⭑ :DEL] al⭑ {reĝ⭑·id·in·o} ; la⭑ fil⭑·oj, nep⭑·oj kaj⭑
pra·nep⭑·oj de⭑ reĝ⭑·o est⭑·as reĝ⭑·id·oj ; Neces⭑·as atent⭑·ig·i
vi·n, ke⭑ la⭑ princ⭑·in·o est⭑·is ĉi⭑ tie, sed⭑ la⭑ princ⭑·id·in·o,
hejm⭑·e ; princ⭑·id·o (fil⭑·o de⭑ princ⭑·o); {sinjor⭑·id·o} .
f)
En⭑ bibli¹·aj traduk⭑·oj, hebre⭑·a idiom²·aĵ·o emfaz³·ant·a
hered⭑·an aŭtent⁽⁺⁾·ec·on de⭑ aparten⭑·o al⭑ koncern⭑·a spec⭑·o:
kio est⭑·as hom⭑·id·o, ke⭑ Vi li·n atent⭑·as? .
g)
Lingv⭑·o-famili⭑·o nom⭑·at·a laŭ⭑ si⭑·a real¹·a aŭ⭑ mit¹·a font⭑·o:
lingv⭑·oj latin⁽⁺⁾·id·aj; lingv⭑·oj ŝem¹⁰+id⭑·aj;
II.
Mem·star⭑·a sam⭑+signif⭑·a vort⭑·er·o.
id⭑·o
1.
Jun⭑·a ne·matur⭑·a animal⁸·o (best⭑·o aŭ⭑ hom⭑·o), precip⭑·e tia, kiu
ankoraŭ⭑ de·pend⭑·as je⭑ si⭑·a patr⭑·in·o: Est⭑·is iam⭑ mal·jun⭑·a
kapr⭑-in⭑·o, kiu hav⭑·is sep⭑ id⭑·ojn kaj⭑ am⭑·is ili·n, kiel⭑ ĉiu
patr⭑·in·o am⭑·as si⭑·ajn infan⭑·ojn ; konserv⭑·i al⭑ la⭑ mal·supr⭑·a
part⭑·o [de⭑ termit¹·ej·o] la⭑ neces⭑·an varm⭑·ec·on kaj⭑ mal·sek⭑·ec·on
por⭑ la⭑ dis·volv⭑·iĝ·o de⭑ la⭑ ov⭑·oj kaj⭑ por⭑ la⭑ fleg⭑·ad·o de⭑ la⭑ id⭑·oj
; tri⭑×dek⭑ mam⭑-nutr⭑·ant·ajn kamel[in]ojn kun⭑ ili⭑·aj id⭑·oj ; mi⭑·a
patr⭑·o ne⭑ interes⭑·iĝ·is pri⭑ la⭑ opini⭑·o de⭑ la⭑ hund⭑·in·o, kiam⭑ li
dron⭑·ig·is ŝi⭑·ajn id⭑·ojn .
2.
Fil⭑·o aŭ⭑ fi·lin⭑·o rilat⭑·e al⭑ ambaŭ⭑ aŭ⭑ ajn⭑·a el⭑ si⭑·aj ge·patr⭑·oj:
ge·edz⭑·oj kun⭑ mult⭑·aj id⭑·oj; la⭑ infan⭑·oj dev⭑·os est⭑·i id⭑·oj de⭑
kiel⭑ ebl⭑·e plej⭑ kapabl⭑·aj person⭑·oj ; just⭑·a kaj⭑ help⭑·em·a li
est⭑·as, humil⭑·a kaj⭑ rajd⭑·ant·a sur⭑ azen⭑·o, sur⭑ id⭑·o de⭑ azen⭑·in·o ;
ĉi⭑ tiu·j trans·mar⭑·aj barb⭑·ul·oj, id⭑·oj de⭑ hund⭑·oj, frat⭑·oj de⭑
Fenici⁽⁺⁾·an·oj kaj⭑ Hebre⭑·oj! ; ĉe⭑ la⭑ mar⭑-bord⭑·o al·ven⭑·is la⭑ id⭑·oj
de⭑ aer⭑·o . sed⭑ ven⭑·u ĉi⭑ tie·n vi, ho⭑ fil⭑·oj de⭑ sorĉ⭑·ist·in·o,
id⭑·oj de⭑ adult⭑·ul·o kaj⭑ mal·ĉast⭑·ul·in·o! ; ĉu⭑ pov⭑·as vir⭑·in·o
forges⭑·i si⭑·an infan⭑·et·on kaj⭑ ne⭑ kompat⭑·i la⭑ id⭑·on de⭑ si⭑·a
ventr⭑·o? ; ĉu⭑ vi ne⭑ est⭑·as infan⭑·oj de⭑ krim⭑·o, id⭑·oj de⭑ mensog⭑·o
...? ; Berveling est⭑·as ver⭑·a id⭑·o de⭑ la⭑ ekumen⁽⁺⁾·ism·a epok⭑·o .
3.
{Pra·id⭑·o} : mi est⭑·as fil⭑·o de⭑ saĝ⭑·ul·oj, id⭑·o de⭑ antikv⭑·aj reĝ⭑·oj
.
4.
{Disĉipl³·o} : la⭑ id⭑·oj de⭑ Apolon¹⁰·o, de⭑ Orfe⁽⁺⁾·o, de⭑ Platon⁽⁺⁾·o, de⭑
Luter⭑·o, de⭑ sankt⭑·a Brun⁽⁺⁾·o.
{Id⁽⁺⁾·o (Esperant⭑·id·o)}
pra·id⭑·o
Post⭑·e·ul·o, pra·nep⭑·o post⭑ mult⭑·aj generaci⭑·oj: la⭑ jun⭑·a reg⭑·o
Hassan la⭑ 2a, fil⭑·o de⭑ Mohammed la⭑ 5a kaj⭑ laŭ·dir⭑·e pra·id⭑·o de⭑
la⭑ Profet⭑·o, kondamn⭑·is Ben Bark⭑·a al⭑ mort⭑·o ; gard⭑·ist·o
rigard⭑·us ĉiu·n ali⭑·an gard⭑·ist·on renkont⭑·at·on kiel⭑ frat⭑·on aŭ⭑
frat⭑·in·on, aŭ⭑ patr⭑·on aŭ⭑ patr⭑·in·on, aŭ⭑ fil⭑·on aŭ⭑ fi·lin⭑·on, aŭ⭑
pra·patr⭑·on aŭ⭑ pra·id⭑·o .
id⭑·ar·o
1.
Ar⭑·o de⭑ la⭑ hom⭑·oj de·ven⭑·ant·aj de⭑ sam⭑·a pra·av⭑·o: Di⭑·o [...] don⭑·u
al⭑ vi id⭑·ar·on grand⭑+nombr⭑·an, nep⭑·ojn kaj⭑ pra·nep⭑·ojn ; memor⭑·u
Jesu³·on Krist⭑·on, lev⭑·it·an el⭑ la⭑ mort⭑·int·oj, el⭑ la⭑ id⭑·ar·o de⭑
David . {gent⭑·o^1}
2.
Post⭑·e·ul·ar·o: la⭑ id⭑·oj de⭑ la⭑ liber⭑·aj hom⭑·oj est⭑·as san⭑·aj kaj⭑
fort⭑·aj, kaj⭑ la⭑ id⭑·ar·o de⭑ sklav⭑·oj est⭑·as mal·san⭑·em·a, mal·gaj⭑·a .
3.
Disĉipl³·ar·o.
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.45 2023/11/19 10:22:02 ]
__________________________________________________________________