-il/

   I.

-il

          Sufiks⭑·o signif⭑·ant·a ĝeneral¹·e tio·n, kio serv⭑·as por⭑ efektiv⭑·ig·i io·n
          kaj⭑

        1.
                montr⭑·ant·a la⭑ instrument¹·on, aparat¹·on aŭ⭑ organ¹·on serv⭑·ant·an
                por⭑ plen⭑·um·i la⭑ ag⭑·on esprim⭑·at·an de⭑ la⭑ radik⭑·o: per⭑ hak⭑·il·o ni
                hak⭑·as, per⭑ seg⭑·il·o ni seg⭑·as, per⭑ fos⭑·il·o ni fos⭑·as, per⭑
                kudr⭑·il·o ni kudr⭑·as, per⭑ tond⭑·il·o ni tond⭑·as, per⭑ sonor⭑·il·o ni
                sonor⭑·as, per⭑ fajf⭑·il·o ni fajf⭑·as ; kavalir⭑·o sen⭑ arm⭑·il·oj
                est⭑·as bird⭑·o sen⭑ flug⭑·il·oj; lum⭑·il·o ne⭑ lum⭑·ig·as si⭑·an baz¹·on;
                buter⭑·il·o, detru⭑·il·oj, direkt⭑·il·o, fajl⭑·il·o, glad⭑·il·o,
                halt⭑·ig·il·o, ilumin⭑·il·o, klak³·il·o, lud⭑·il·o, pes⭑·il·o, pez⭑·il·o,
                pend⭑·ig·il·o, pik⭑·il·o, rigl⭑·il·o, ŝpruc⭑·ig·il·o, ŝraŭb⭑-turn⭑·il·o,
                viŝ⭑·il·o, verŝ⭑·il·o, ktp.

                Rim.: Por⭑ kelk⭑·aj ag⭑·oj taŭg⭑·as plur⁴·aj instrument¹·oj. La⭑
                korespond⭑·aj _il_-vort⭑·oj montr⭑·as egal⭑·e ĉiu·jn ajn⭑ el⭑ ili,
                kaj⭑ hav⭑·as sekv⭑·e mal·preciz⭑·an senc⭑·on: manĝ⭑·il·o pov⭑·as est⭑·i,
                laŭ⭑ Zamenhof, teler⭑·o, kuler⭑·o, tranĉ⭑·il·o, fork⭑·et·o, glas⭑·et·o
                aŭ⭑ teler⭑+tuk⭑·et·o; lum⭑·il·o est⭑·as torĉ⭑·o, kandel⭑·o, gas⭑-bek⭑·o aŭ⭑
                elektr¹·a lamp⭑·o; paf⭑·il·o montr⭑·as jen⭑ karaben⭑·on, jen⭑ fusil⁽⁺⁾·on,
                jen⭑ revolver¹·on, jen⭑ pistol⭑·on; milit⭑·il·o est⭑·as ĉio ajn⭑, kio
                serv⭑·as por⭑ milit⭑·i, ktp. Est⭑·as do⭑ oft⭑·e neces⭑·e anstataŭ⭑·ig·i
                la⭑ _il_-vort⭑·on per⭑ la⭑ propr⭑·a nom⭑·o de⭑ la⭑ instrument¹·o.

        2.
                Kiam⭑ la⭑ radik⭑·o ne⭑ al·las⭑·as ide⭑·on de⭑ objekt⭑·o aŭ⭑ instrument¹·o,
                la⭑ sufiks⭑·o _il_ montr⭑·as, pli⭑+ampleks⭑·iĝ·e, la⭑ rimed⭑·on aŭ⭑
                proced³·on uz⭑·at·an por⭑ plen⭑·um·i la⭑ ag⭑·on esprim⭑·at·an de⭑ la⭑
                radik⭑·o: abon⭑·il·o, voĉ⭑-don⭑·il·o, propagand¹·il·o, kurac⭑·il·o,
                incit⭑·il·o, mal·pac⭑·ig·il·o, trans·port⭑·il·oj, komunik⭑·il·oj,
                pruv⭑·il·o, kun·vok⭑·il·o; la⭑ sol⭑·a ebl⭑·a solv⭑·il·o de⭑ la⭑ problem¹·o;
                al⭑ mal·ver⭑·o ne⭑ mank⭑·as kovr⭑·il·o; plend⭑·il·o, sufer⭑·il·o,
                terur⭑·il·o, ktp.

                Rim.: Est⭑·as ĝeneral¹·e rekomend⭑·ind·e ne⭑ uz⭑·i la⭑ sufiks⭑·on _il_
                anstataŭ⭑ _aĵ_ por⭑ nom⭑·i substanc²·on, ŝtof⭑·on. Tamen⭑ tiu
                regul⭑·o ne⭑ est⭑·as absolut⭑·a, ekzempl⭑·e: kurac⭑·il·o, ruĝ⭑·ig·il·o,
                kolor⭑·ig·il·o.

   II.
          Sam⭑+signif⭑·a radik⭑·o:

il⭑·o

                Aĵ⭑·o uz⭑·at·a kiel⭑ rimed⭑·o: {aparat¹·o} , {instrument¹·o} ,
                {maŝin⭑·o} : il⭑·o ne⭑ dev⭑·as far⭑·iĝ·i cel⭑·o.

il⭑·ar·o

                {Sortiment²·o} de⭑ il⭑·oj util⭑·aj por⭑ iu task¹·o: ŝi mal·ferm⭑·is
                long⭑+form⭑·an skatol⭑·on, en⭑ kiu trov⭑·iĝ·is il⭑·ar·o por⭑ desegn⭑·ad·o .
                {garnitur²·o}

   [artikol⭑-versi⁹·o: 1.105 2023/11/19 10:22:12 ]
     __________________________________________________________________