vidu ankaŭ la klarigojn
iluzi¹·/·o

iluzi¹·o

          {Erar·o} , pro kio oni rigard·as io·n mal·real¹·an kiel real¹·an.

        a)
                Erar·o de sent·um·oj, pro kiu oni rigard·as fals·ajn {ŝajn·o} jn
                kiel real¹·ajn: [li] ver·e est·is tiel simil·a al la
                kron-princ·o, ke oni ne pov·is kontraŭ·star·i al la iluzi¹·o ;
                ĉio ĉi est·as vant·aĵ·o, polv·o,  mal·pli, ĉar iluzi¹·o ; ŝi
                est·is tiel bel·a, ke ŝi ŝajn·is al mi pli iluzi¹·o, ol vir·in·o
                . {halucin⁽⁺⁾·o} , {vizi⁶·o^1}

        b)
                Erar·o de la spirit·o, pro kiu oni rigard·as {rev·o} jn kiel
                efektiv·aĵ·on: kiel mult·e pli mi ating·is en la viv·o ol vi,
                kompat·ind·a viktim³·o de rev·oj kaj iluzi¹·oj ! ke ili·alingv·o“
                (se ili iam fin·os ĝi·n) est·os pli bon·a ol Esperant·o, [pri
                tio] ĉiu prudent·a hom·o tuj konvink·iĝ·as, ke tio ĉi est·as
                nur iluzi¹·o ; la hom·ar·an·oj far·as al si nenia·jn iluzi¹·ojn kaj
                tial ili tim·as nenia·n dis·rev·iĝ·on ; fier·a vend·ist·in·o, vi·n
                kapt·is iluzi¹·o kaj van·e vi esper·as plen·um·on de l' mirakl¹·o ;
                tre klar·e li tra·vid·is ĉiu·jn fakt¹·ojn kaj evit·is iluzi¹·ojn .
                {fantazi¹·o} , {fikci⁴·o} , {ĥimer·o} , {sonĝ·o}

iluzi¹·a

          Est·ant·a nur iluzi¹·o, kaŭz·ant·a fals·an ĝoj·on: iluzi¹·a promes·o,
          projekt·o, esper·o; la ne·real¹·a, iluzi¹·a imag·it·o […] modif³·iĝ·is en
          mi·aj nun·aj sonĝ·oj je am·at·o tut·e real¹·a ; tia mond·o ĉi-ter·e est·as
          iluzi¹·a, perfekt·o est·as io absolut·a, kaj ni viv·as nun en mond·o de
          relativ²·ec·o ; la an·oj de la krim·a band·o […] hav·is ekster·ordinar·an
          hipnot⁴·ig·an fort·on kaj kapabl·is vid·ig·i si·n ne tie, kie ili fakt¹·e
          est·is, sed en pozici¹·oj iluzi¹·aj, ŝov·it·aj . {imag·a} , {tromp·a}

iluzi¹·i

   1.
          (ntr)
          Hav·i iluzi¹·on: li ne dev·as perd·i  moment·on, li tamen iluzi¹·is
          ankoraŭ ; post iom da temp·o oni iluzi¹·as, ke la river·o est·as la
          fiks¹·a punkt·o kaj oni mov·iĝ·as ;

   2.
          (tr)
          Kaŭz·i iluzi¹·on: ne iluzi¹·u vi·n per tro grand·a esper·o ; ĉu grav·as,
          ke ni ne kon·as la motiv¹·ojn […] kaj pov·as iluzi¹·i ni·n .
          {mistifik⁸·i}

          Rim.: Tia transitiv²·a uz·o sugest⁹·as verb·an karakter·on de la radik·o
          (kp {tromp·i} )

iluzi¹·ist·o

          {Amuz·ist·o} , kiu lert·e tromp·as la rigard·ant·ojn per fals·aj ŝajn·oj
          kaj rapid·e far·it·aj ĵongl·aĵ·oj: ĉu vi kred·as ke Di·o est·as
          iluzi¹·ist·o, ke li kapabl·as intenc·e tromp·i ni·n aper·ant·e foj·e laŭ
          ali·aj ekster·aĵ·oj, foj·e laŭ si·a propr·a? ;  , la iluzi¹·ist·in·o
          […] el·lern·is la iluzi¹·aĵ·ojn de si·a patr·o, kiu est·is iluzi¹·ist·o en
          la cirk¹·o . {prestidigitator⁽⁺⁾·o}

mem·iluzi¹·o

          Iluzi¹·o, kiu·n oni mem kre·as al si: ni skrib·is, ke la viv·o de la
          Nic⁽⁺⁾·a Revu²·o est·as cert·ig·it·a por unu jar·o, [sed] ni pov·as nun, sen
          tro·a mem·iluzi¹·o, dir·i, ke la ricev·it·aj rezult²·oj ebl·ig·os
          konstant·an aper·ad·on .

sen·iluzi¹·a

          Ne hav·ant·a iluzi¹·ojn: la nun·a soci³·o est·as sen·iluzi¹·a kaj mal·san·a ;
           est·is {mal·dolĉ·a} , sen·iluzi¹·a kaj spirit·e mal·alt·a ; li
          est·as sen·iluzi¹·a pri decid·o-procez⁽⁺⁾·oj brems⁵·at·aj de kaŝ·it·aj intenc·oj
          . {cinik²·a} , {klar+mens³·a} , {prudent·a} , {raci¹·a} , {sen·esper·a} ,
          {sen·pasi·a} , {sin⁸+gard·a} , {sobr·a}

sen·iluzi¹·ig·i

   (tr)

          El·tir·i el iluzi¹·o: la hom·oj sen·iluzi¹·ig·is li·n  mal·bon·ig·is,
          flat·ant·e ; mult·ajn el vi mi·a nun·a parol·o mal·agrabl·e sen·iluzi¹·ig·os
          . {el·rev·ig·i, sen·rev·ig·i} {dis·blov·i}

sen·iluzi¹·iĝ·i

   (ntr)

          Perd·i iluzi¹·on: ĉi tio·n mi dir·is al vi por tio, ke vi […] ne
          spert·u nov·an sen·iluzi¹·iĝ·on, ebl·e ankoraŭ pli dolor·an ol la ali·aj
          ; kiam mi ating·is la cel·on, mi sen·iluzi¹·iĝ·is . {el·rev·iĝ·i}
          {tromp·iĝ·i}

   [artikol-versi⁹·o: 1.35 2023/11/19 10:22:12 ]
     __________________________________________________________________