vidu ankaŭ la klarigojn
iluzi¹·/·o
iluzi¹·o
{Erar⭑·o} , pro⭑ kio oni rigard⭑·as io·n mal·real¹·an kiel⭑ real¹·an.
a)
Erar⭑·o de⭑ sent⭑·um·oj, pro⭑ kiu oni rigard⭑·as fals⭑·ajn {ŝajn⭑·o} jn
kiel⭑ real¹·ajn: [li] ver⭑·e est⭑·is tiel⭑ simil⭑·a al⭑ la⭑
kron⭑-princ⭑·o, ke⭑ oni ne⭑ pov⭑·is kontraŭ·star⭑·i al⭑ la⭑ iluzi¹·o ;
ĉio ĉi⭑ est⭑·as vant⭑·aĵ·o, polv⭑·o, eĉ⭑ mal·pli⭑, ĉar⭑ iluzi¹·o ; ŝi
est⭑·is tiel⭑ bel⭑·a, ke⭑ ŝi ŝajn⭑·is al⭑ mi pli⭑ iluzi¹·o, ol⭑ vir⭑·in·o
. {halucin⁽⁺⁾·o} , {vizi⁶·o^1}
b)
Erar⭑·o de⭑ la⭑ spirit⭑·o, pro⭑ kiu oni rigard⭑·as {rev⭑·o} jn kiel⭑
efektiv⭑·aĵ·on: kiel⭑ mult⭑·e pli⭑ mi ating⭑·is en⭑ la⭑ viv⭑·o ol⭑ vi,
kompat⭑·ind·a viktim³·o de⭑ rev⭑·oj kaj⭑ iluzi¹·oj ! ke⭑ ili⭑·a „lingv⭑·o“
(se⭑ ili iam⭑ fin⭑·os ĝi·n) est⭑·os pli⭑ bon⭑·a ol⭑ Esperant⭑·o, [pri⭑
tio] ĉiu prudent⭑·a hom⭑·o tuj⭑ konvink⭑·iĝ·as, ke⭑ tio ĉi⭑ est⭑·as
nur⭑ iluzi¹·o ; la⭑ hom⭑·ar·an·oj far⭑·as al⭑ si nenia·jn iluzi¹·ojn kaj⭑
tial⭑ ili tim⭑·as nenia·n dis·rev⭑·iĝ·on ; fier⭑·a vend⭑·ist·in·o, vi·n
kapt⭑·is iluzi¹·o kaj⭑ van⭑·e vi esper⭑·as plen⭑·um·on de⭑ l'⭑ mirakl¹·o ;
tre⭑ klar⭑·e li tra·vid⭑·is ĉiu·jn fakt¹·ojn kaj⭑ evit⭑·is iluzi¹·ojn .
{fantazi¹·o} , {fikci⁴·o} , {ĥimer⭑·o} , {sonĝ⭑·o}
iluzi¹·a
Est⭑·ant·a nur⭑ iluzi¹·o, kaŭz⭑·ant·a fals⭑·an ĝoj⭑·on: iluzi¹·a promes⭑·o,
projekt⭑·o, esper⭑·o; la⭑ ne·real¹·a, iluzi¹·a imag⭑·it·o […] modif³·iĝ·is en⭑
mi⭑·aj nun⭑·aj sonĝ⭑·oj je⭑ am⭑·at·o tut⭑·e real¹·a ; tia mond⭑·o ĉi⭑-ter⭑·e est⭑·as
iluzi¹·a, perfekt⭑·o est⭑·as io absolut⭑·a, kaj⭑ ni viv⭑·as nun⭑ en⭑ mond⭑·o de⭑
relativ²·ec·o ; la⭑ an⭑·oj de⭑ la⭑ krim⭑·a band⭑·o […] hav⭑·is ekster·ordinar⭑·an
hipnot⁴·ig·an fort⭑·on kaj⭑ kapabl⭑·is vid⭑·ig·i si·n ne⭑ tie, kie ili fakt¹·e
est⭑·is, sed⭑ en⭑ pozici¹·oj iluzi¹·aj, ŝov⭑·it·aj . {imag⭑·a} , {tromp⭑·a}
iluzi¹·i
1.
(ntr)
Hav⭑·i iluzi¹·on: li ne⭑ dev⭑·as perd⭑·i eĉ⭑ moment⭑·on, li tamen⭑ iluzi¹·is
ankoraŭ⭑ ; post⭑ iom⭑ da⭑ temp⭑·o oni iluzi¹·as, ke⭑ la⭑ river⭑·o est⭑·as la⭑
fiks¹·a punkt⭑·o kaj⭑ oni mov⭑·iĝ·as ;
2.
(tr)
Kaŭz⭑·i iluzi¹·on: ne⭑ iluzi¹·u vi·n per⭑ tro⭑ grand⭑·a esper⭑·o ; ĉu⭑ grav⭑·as,
ke⭑ ni ne⭑ kon⭑·as la⭑ motiv¹·ojn […] kaj⭑ pov⭑·as iluzi¹·i ni·n .
{mistifik⁸·i}
Rim.: Tia transitiv²·a uz⭑·o sugest⁹·as verb⭑·an karakter⭑·on de⭑ la⭑ radik⭑·o
(kp {tromp⭑·i} )
iluzi¹·ist·o
{Amuz⭑·ist·o} , kiu lert⭑·e tromp⭑·as la⭑ rigard⭑·ant·ojn per⭑ fals⭑·aj ŝajn⭑·oj
kaj⭑ rapid⭑·e far⭑·it·aj ĵongl⭑·aĵ·oj: ĉu⭑ vi kred⭑·as ke⭑ Di⭑·o est⭑·as
iluzi¹·ist·o, ke⭑ li kapabl⭑·as intenc⭑·e tromp⭑·i ni·n aper⭑·ant·e foj⭑·e laŭ⭑
ali⭑·aj ekster·aĵ⭑·oj, foj⭑·e laŭ⭑ si⭑·a propr⭑·a? ; , la⭑ iluzi¹·ist·in·o
[…] el·lern⭑·is la⭑ iluzi¹·aĵ·ojn de⭑ si⭑·a patr⭑·o, kiu est⭑·is iluzi¹·ist·o en⭑
la⭑ cirk¹·o . {prestidigitator⁽⁺⁾·o}
mem·iluzi¹·o
Iluzi¹·o, kiu·n oni mem⭑ kre⭑·as al⭑ si: ni skrib⭑·is, ke⭑ la⭑ viv⭑·o de⭑ la⭑
Nic⁽⁺⁾·a Revu²·o est⭑·as cert⭑·ig·it·a por⭑ unu⭑ jar⭑·o, [sed⭑] ni pov⭑·as nun⭑, sen⭑
tro⭑·a mem·iluzi¹·o, dir⭑·i, ke⭑ la⭑ ricev⭑·it·aj rezult²·oj ebl⭑·ig·os
konstant⭑·an aper⭑·ad·on .
sen·iluzi¹·a
Ne⭑ hav⭑·ant·a iluzi¹·ojn: la⭑ nun⭑·a soci³·o est⭑·as sen·iluzi¹·a kaj⭑ mal·san⭑·a ;
est⭑·is {mal·dolĉ⭑·a} , sen·iluzi¹·a kaj⭑ spirit⭑·e mal·alt⭑·a ; li
est⭑·as sen·iluzi¹·a pri⭑ decid⭑·o-procez⁽⁺⁾·oj brems⁵·at·aj de⭑ kaŝ⭑·it·aj intenc⭑·oj
. {cinik²·a} , {klar⭑+mens³·a} , {prudent⭑·a} , {raci¹·a} , {sen·esper⭑·a} ,
{sen·pasi⭑·a} , {sin⁸+gard⭑·a} , {sobr⭑·a}
sen·iluzi¹·ig·i
(tr)
El·tir⭑·i el⭑ iluzi¹·o: la⭑ hom⭑·oj sen·iluzi¹·ig·is li·n aŭ⭑ mal·bon⭑·ig·is,
flat⭑·ant·e ; mult⭑·ajn el⭑ vi mi⭑·a nun⭑·a parol⭑·o mal·agrabl⭑·e sen·iluzi¹·ig·os
. {el·rev⭑·ig·i, sen·rev⭑·ig·i} {dis·blov⭑·i}
sen·iluzi¹·iĝ·i
(ntr)
Perd⭑·i iluzi¹·on: ĉi⭑ tio·n mi dir⭑·is al⭑ vi por⭑ tio, ke⭑ vi […] ne⭑
spert⭑·u nov⭑·an sen·iluzi¹·iĝ·on, ebl⭑·e ankoraŭ⭑ pli⭑ dolor⭑·an ol⭑ la⭑ ali⭑·aj
; kiam⭑ mi ating⭑·is la⭑ cel⭑·on, mi sen·iluzi¹·iĝ·is . {el·rev⭑·iĝ·i}
{tromp⭑·iĝ·i}
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.35 2023/11/19 10:22:12 ]
__________________________________________________________________