vidu ankaŭ la klarigojn
imag·/·i

imag·i

   (tr)

          Viv·e prezent·i al la mens³·o bild¹·ojn, sens⁸·aĵ·ojn de for·est·a afer·o.

        a)
                Re·e prezent·i al si antaŭ·e vid·it·ajn bild¹·ojn, antaŭ·e
                percept¹·it·ajn sens⁸·aĵ·ojn  antaŭ·e spertitajn sent·ojn tiel
                intens⁴·e, ke oni kred·as ili·n vid·i, percept¹·i  sent·i: dum
                ili ordinar·e ricev·ad·is ĉiu·jn kuk·ojn kaj rost·it·ajn pom·ojn
                […], ŝi don·is al ili nur sabl·on en tas·o kaj dir·is, ke ili
                pov·as ja imag·i al si, ke tio io est·as ; ni hav·is liber·an
                en·ir·on en ĝarden·on kun brasik·o! ho, kiel verd·a ĉi tiu
                est·is! mi ne pov·as imag·i al mi io·n pli bel·an ! pli saĝ·an
                kaj pli ĉarm·an vizaĝ·on li ne pov·is imag·i al si .
                {pentr·i^3}

        b)
                Kre·i bild¹·ojn  scen·ojn ne ekzist·ant·ajn en real¹·o,
                kombin·ant·e element¹·ojn tir·it·ajn el la memor·o: pli bon·e
                est·as vid·i per la okul·oj, ol imag·i en la anim·o ; kiel
                feliĉ·a est·is [li…], oni tut·e ne pov·as imag·i al si ; ili
                est·as nom·at·aj piramid¹·oj kaj est·as pli mal·jun·aj, ol [li]
                pov·as al si imag·i ; mi ne pov·as tio·n imag·i al mi, kvankam
                vi tio·n asert¹·as ; ŝi est·is tut·e ali·a, ol kiel  ŝi·n
                imag·is al si, sed mult·e pli bel·a ; li mani¹·e imag·as al si,
                ke per vapor·o oni pov·as mov·iĝ·i antaŭ·en ; la hom·oj tie
                montr·iĝ·is tut·e ali·aj, ol kiel li imag·is al si en si·a
                infan·ec·o . {el·pens·i} , {fantazi¹·i} .

        c)
                {Vant·e} kred·i si·n pli bon+stat·a, pli kapabl·a, pli ador·at·a,
                pli potenc·a ktp, ol oni real¹·e est·as: la meleagr·o […]
                nask·iĝ·is kun spron·oj kaj tial imag·is al si, ke li est·as
                reĝ·o ; ŝi imag·as, ke li ŝi·n am·ind·um·as, kaj li simpl·e far·as
                […] grimac·on, kiam vi de·turn·iĝ·as . {narcis·ism·o}

          {koncept²·i} , {supoz·i} .

   Rim.: Imag·i diferenc·as de {koncept²·i} per tio, ke imag·i supoz·as ĉiam
   konkret²·an prezent·on, dum koncept²·i koncern·as abstrakt¹·an ide·on: la
   sen·fin·ec·on de la spac·o  la kvar+dimensi⁴·ec·on de la mond·o oni pov·as
   koncept²·i, sed ne imag·i.

imag·o

   1.
          {Imag-pov·o} : li pov·is sid·i long·e kaj per si·a vigl·a imag·o
          prezent·i al si la plej strang·ajn bild¹·ojn ; li·a ekscit·it·a imag·o
          far·is al li petol·aĵ·on . ĉi eksces²·o trans·pas·is fort·on kaj imag·on
          ; per okul·oj de la imag·o ; la grand·a urb·o aper·is antaŭ la okul·oj
          de ŝi·a imag·o en la form·o de grand·eg·a abel·uj·o, en kiu mov·iĝ·is,
          bol·is per viv·o kaj pel·ad·o, mult·o da hom·aj ekzist·aĵ·oj .

   2.
          {Imag·ad·o} , {imag·aĵ·o} : la sonor·il·o ja en efektiv·ec·o ne
          ekzist·as, ĝi ekzist·as nur en la imag·o ; mi vid·os en mi·a imag·o
          vi·n star·ant·a ĉe la krad·o kaj aŭskult·ant·a la muzik·on ; tra la
          aer·o flug·as mister·aj fantom·oj, ili est·as imag·oj de temp·o
          est·ont·a, de temp·o tut·e nov·a .

   Rim.: Imag·o hav·as senc·on pli ampleks·an ol {fantazi¹·o} , kiu est·as nur ia
   spec·o de imag·o. Krom·e fantazi¹·o en·hav·as preskaŭ ĉiam la ide·on de
   kapric·o, amuz·o, petol·ad·o, kiu·n ne hav·as imag·o: oni fantazi¹·as fabel·on 
   kabaret⁽⁺⁾·an viv+gaz¹·et·on, sed oni imag·as roman¹·an  dram¹·an intrig·on.

imag·a

   1.
          Koncern·ant·a la imag·on: la imag·a pov·o, fort·o.

   2.
          Ekzist·ant·a nur en la imag·o; ne·real¹·a, fals·a: imag·a mal·san·o;
          imag·aj sukces·oj; imag·a lini·o inter […] ; mal·dekstr·e de iu imag·a
          mez·o ; por ŝajn·ig·i si·n pli plen+kresk·aj kaj matur·aj, jun·ul·oj
          fanfaron·as pri imag·aj seks·aj spert·oj ; ras¹·ism·o est·as la ĝeneral¹·a
          kaj definitiv¹·a taks·ad·o de real¹·aj  imag·aj diferenc·oj, favor·e al
          la akuz³·ant·o kaj damaĝ⁽⁺⁾·e al la viktim³·o .

imag·ad·o

          El·pens·ad·o de bild¹·o, scen·o, kia ĝi pov·us est·i: gravur·aĵ·o de hom·a
          art·o kaj imag·ad·o ; sol·a imag·ad·o de sufer·oj . {rev·o}

imag·aĵ·o

          Bild¹·o  scen·o konstru·it·a de la mens³·o, ne rezult²·ant·a de rekt·a
          sens⁸·ad·o  spert·ad·o:

        a)
                Antaŭ·e vid·it·a bild¹·o  antaŭ·e spertita percept¹·o  sent·o
                intens⁴·e re·aper·ant·a en spirit·o: la vort·oj el·vok·as en ni·a
                spirit·o pli  mal·pli preciz·ajn imag·aĵ·ojn; en fund·o de la
                arb·ar·oj mi·n sekv·as la imag·aĵ·o de mi·a am·at·o. {bild¹·o^1.d}

        b)
                Ne·real¹·a bild¹·o  scen·o konstru·it·a de la spirit·o: est·as
                mal·facil·e kred·i, ke ili est·as nur imag·aĵ·oj, ven·int·aj el la
                mens³·o de la aŭtor·o ; la arb·o de la viv·o est·as simpl·ig·it·a
                imag·aĵ·o de la di·a kre·o-plan·o ; ĥimer·oj en la kap·oj de la
                hom·oj, imag·aĵ·oj de la tim·o, kie ver·e tim·o est·as ne·neces·a,
                […] imag·aĵ·oj de la mal·esper·o, kie kaŭz·o por mal·esper·o ne
                ekzist·as . {fantazi¹·o} , {ĥimer·o^3} , {iluzi¹·o} , {utopi¹·o} .

imag·ebl·a

          Kiu·n ebl·as imag·i: ĉiu·j imag·ebl·aj flor·oj, aparten·ant·aj al ĉiu·j
          sezon·oj, star·is tie en plej luks·a flor·ad·o ; kia·mani¹·er·e ĉi tiu
          tut·a feliĉ·eg·o est·as ebl·a kaj imag·ebl·a ! {koncept²·ebl·a}

imag·em·a

          Hav·ant·a grand·an kaj facil·an imag-pov·on: imag·em·a fabel·ist·o,
          mensog·ul·o; est·i imag·em·a kaj hav·i grand·an imag-pov·on pov·as help·i
          vi·n […] trov·i nov·ajn solv·ojn al problem¹·oj ; 
          [est·is] francisk⁽⁺⁾·an·a monaĥ·o, en si·aj satir¹·oj plen·a je imag·em·a kaj
          fantazi¹·a spirit·o […] kaj riĉ·a je alegori¹·oj kaj metafor¹·oj .

ne·imag·ebl·a

          Ne pov·ant·a est·i imag·at·a, super·ant·a ĉia·n imag·on: ne·imag·ebl·a
          sufer·o, kruel·ec·o; kelk·aj grand·eg·aj girland¹·oj da art·aj roz·oj
          far·is surpriz·e bel·an efik·on, precip·e tial, ke ili est·is met·it·aj
          en la plej ne·imag·ebl·aj lok·oj ; la ne·imag·ebl·a vast·ec·o de la
          univers·o ; ne·imag·ebl·e bel·e .

imag-pov·o

          Kapabl·o por imag·i, por en·anim·e kre·i bild¹·on  prezent·on de afer·o
          ne rekt·e spertata  spertita; {imag·o^1} : ĉu do mi est·as la
          nur·a kiu hav·is imag-pov·on pri mort·o en ĉi regiment·o ? mank·as al
          la leg·ant·o iom da imag-pov·o ; pret·ig·it·a per […] grand·a imag-pov·o,
          desegn·o-lert·o kaj konven·e dens·a sprit·ec·o . {fantazi¹·o^1}

   [artikol-versi⁹·o: 1.117 2023/12/12 19:24:43 ]
     __________________________________________________________________