vidu ankaŭ la klarigojn
imag⭑·/·i
imag⭑·i
(tr)
Viv⭑·e prezent⭑·i al⭑ la⭑ mens³·o bild¹·ojn, sens⁸·aĵ·ojn de⭑ for·est⭑·a afer⭑·o.
a)
Re⭑·e prezent⭑·i al⭑ si antaŭ⭑·e vid⭑·it·ajn bild¹·ojn, antaŭ⭑·e
percept¹·it·ajn sens⁸·aĵ·ojn aŭ⭑ antaŭ⭑·e spertitajn sent⭑·ojn tiel⭑
intens⁴·e, ke⭑ oni kred⭑·as ili·n vid⭑·i, percept¹·i aŭ⭑ sent⭑·i: dum⭑
ili ordinar⭑·e ricev⭑·ad·is ĉiu·jn kuk⭑·ojn kaj⭑ rost⭑·it·ajn pom⭑·ojn
[…], ŝi don⭑·is al⭑ ili nur⭑ sabl⭑·on en⭑ tas⭑·o kaj⭑ dir⭑·is, ke⭑ ili
pov⭑·as ja⭑ imag⭑·i al⭑ si, ke⭑ tio io est⭑·as ; ni hav⭑·is liber⭑·an
en·ir⭑·on en⭑ ĝarden⭑·on kun⭑ brasik⭑·o! ho⭑, kiel⭑ verd⭑·a ĉi⭑ tiu
est⭑·is! mi ne⭑ pov⭑·as imag⭑·i al⭑ mi io·n pli⭑ bel⭑·an ! pli⭑ saĝ⭑·an
kaj⭑ pli⭑ ĉarm⭑·an vizaĝ⭑·on li ne⭑ pov⭑·is imag⭑·i al⭑ si .
{pentr⭑·i^3}
b)
Kre⭑·i bild¹·ojn aŭ⭑ scen⭑·ojn ne⭑ ekzist⭑·ant·ajn en⭑ real¹·o,
kombin⭑·ant·e element¹·ojn tir⭑·it·ajn el⭑ la⭑ memor⭑·o: pli⭑ bon⭑·e
est⭑·as vid⭑·i per⭑ la⭑ okul⭑·oj, ol⭑ imag⭑·i en⭑ la⭑ anim⭑·o ; kiel⭑
feliĉ⭑·a est⭑·is [li…], oni tut⭑·e ne⭑ pov⭑·as imag⭑·i al⭑ si ; ili
est⭑·as nom⭑·at·aj piramid¹·oj kaj⭑ est⭑·as pli⭑ mal·jun⭑·aj, ol⭑ [li]
pov⭑·as al⭑ si imag⭑·i ; mi ne⭑ pov⭑·as tio·n imag⭑·i al⭑ mi, kvankam⭑
vi tio·n asert¹·as ; ŝi est⭑·is tut⭑·e ali⭑·a, ol⭑ kiel⭑ ŝi·n
imag⭑·is al⭑ si, sed⭑ mult⭑·e pli⭑ bel⭑·a ; li mani¹·e imag⭑·as al⭑ si,
ke⭑ per⭑ vapor⭑·o oni pov⭑·as mov⭑·iĝ·i antaŭ⭑·en ; la⭑ hom⭑·oj tie
montr⭑·iĝ·is tut⭑·e ali⭑·aj, ol⭑ kiel⭑ li imag⭑·is al⭑ si en⭑ si⭑·a
infan⭑·ec·o . {el·pens⭑·i} , {fantazi¹·i} .
c)
{Vant⭑·e} kred⭑·i si·n pli⭑ bon⭑+stat⭑·a, pli⭑ kapabl⭑·a, pli⭑ ador⭑·at·a,
pli⭑ potenc⭑·a ktp, ol⭑ oni real¹·e est⭑·as: la⭑ meleagr⭑·o […]
nask⭑·iĝ·is kun⭑ spron⭑·oj kaj⭑ tial⭑ imag⭑·is al⭑ si, ke⭑ li est⭑·as
reĝ⭑·o ; ŝi imag⭑·as, ke⭑ li ŝi·n am⭑·ind·um·as, kaj⭑ li simpl⭑·e far⭑·as
[…] grimac⭑·on, kiam⭑ vi de·turn⭑·iĝ·as . {narcis⭑·ism·o}
{koncept²·i} , {supoz⭑·i} .
Rim.: Imag⭑·i diferenc⭑·as de⭑ {koncept²·i} per⭑ tio, ke⭑ imag⭑·i supoz⭑·as ĉiam⭑
konkret²·an prezent⭑·on, dum⭑ koncept²·i koncern⭑·as abstrakt¹·an ide⭑·on: la⭑
sen·fin⭑·ec·on de⭑ la⭑ spac⭑·o aŭ⭑ la⭑ kvar⭑+dimensi⁴·ec·on de⭑ la⭑ mond⭑·o oni pov⭑·as
koncept²·i, sed⭑ ne⭑ imag⭑·i.
imag⭑·o
1.
{Imag⭑-pov⭑·o} : li pov⭑·is sid⭑·i long⭑·e kaj⭑ per⭑ si⭑·a vigl⭑·a imag⭑·o
prezent⭑·i al⭑ si la⭑ plej⭑ strang⭑·ajn bild¹·ojn ; li⭑·a ekscit⭑·it·a imag⭑·o
far⭑·is al⭑ li petol⭑·aĵ·on . ĉi⭑ eksces²·o trans·pas⭑·is fort⭑·on kaj⭑ imag⭑·on
; per⭑ okul⭑·oj de⭑ la⭑ imag⭑·o ; la⭑ grand⭑·a urb⭑·o aper⭑·is antaŭ⭑ la⭑ okul⭑·oj
de⭑ ŝi⭑·a imag⭑·o en⭑ la⭑ form⭑·o de⭑ grand⭑·eg·a abel⭑·uj·o, en⭑ kiu mov⭑·iĝ·is,
bol⭑·is per⭑ viv⭑·o kaj⭑ pel⭑·ad·o, mult⭑·o da⭑ hom⭑·aj ekzist⭑·aĵ·oj .
2.
{Imag⭑·ad·o} , {imag⭑·aĵ·o} : la⭑ sonor⭑·il·o ja⭑ en⭑ efektiv⭑·ec·o ne⭑
ekzist⭑·as, ĝi ekzist⭑·as nur⭑ en⭑ la⭑ imag⭑·o ; mi vid⭑·os en⭑ mi⭑·a imag⭑·o
vi·n star⭑·ant·a ĉe⭑ la⭑ krad⭑·o kaj⭑ aŭskult⭑·ant·a la⭑ muzik⭑·on ; tra⭑ la⭑
aer⭑·o flug⭑·as mister⭑·aj fantom⭑·oj, ili est⭑·as imag⭑·oj de⭑ temp⭑·o
est⭑·ont·a, de⭑ temp⭑·o tut⭑·e nov⭑·a .
Rim.: Imag⭑·o hav⭑·as senc⭑·on pli⭑ ampleks⭑·an ol⭑ {fantazi¹·o} , kiu est⭑·as nur⭑ ia⭑
spec⭑·o de⭑ imag⭑·o. Krom⭑·e fantazi¹·o en·hav⭑·as preskaŭ⭑ ĉiam⭑ la⭑ ide⭑·on de⭑
kapric⭑·o, amuz⭑·o, petol⭑·ad·o, kiu·n ne⭑ hav⭑·as imag⭑·o: oni fantazi¹·as fabel⭑·on aŭ⭑
kabaret⁽⁺⁾·an viv⭑+gaz¹·et·on, sed⭑ oni imag⭑·as roman¹·an aŭ⭑ dram¹·an intrig⭑·on.
imag⭑·a
1.
Koncern⭑·ant·a la⭑ imag⭑·on: la⭑ imag⭑·a pov⭑·o, fort⭑·o.
2.
Ekzist⭑·ant·a nur⭑ en⭑ la⭑ imag⭑·o; ne·real¹·a, fals⭑·a: imag⭑·a mal·san⭑·o;
imag⭑·aj sukces⭑·oj; imag⭑·a lini⭑·o inter⭑ […] ; mal·dekstr⭑·e de⭑ iu imag⭑·a
mez⭑·o ; por⭑ ŝajn⭑·ig·i si·n pli⭑ plen⭑+kresk⭑·aj kaj⭑ matur⭑·aj, jun⭑·ul·oj
fanfaron⭑·as pri⭑ imag⭑·aj seks⭑·aj spert⭑·oj ; ras¹·ism·o est⭑·as la⭑ ĝeneral¹·a
kaj⭑ definitiv¹·a taks⭑·ad·o de⭑ real¹·aj aŭ⭑ imag⭑·aj diferenc⭑·oj, favor⭑·e al⭑
la⭑ akuz³·ant·o kaj⭑ damaĝ⁽⁺⁾·e al⭑ la⭑ viktim³·o .
imag⭑·ad·o
El·pens⭑·ad·o de⭑ bild¹·o, scen⭑·o, kia ĝi pov⭑·us est⭑·i: gravur⭑·aĵ·o de⭑ hom⭑·a
art⭑·o kaj⭑ imag⭑·ad·o ; sol⭑·a imag⭑·ad·o de⭑ sufer⭑·oj . {rev⭑·o}
imag⭑·aĵ·o
Bild¹·o aŭ⭑ scen⭑·o konstru⭑·it·a de⭑ la⭑ mens³·o, ne⭑ rezult²·ant·a de⭑ rekt⭑·a
sens⁸·ad·o aŭ⭑ spert⭑·ad·o:
a)
Antaŭ⭑·e vid⭑·it·a bild¹·o aŭ⭑ antaŭ⭑·e spertita percept¹·o aŭ⭑ sent⭑·o
intens⁴·e re·aper⭑·ant·a en⭑ spirit⭑·o: la⭑ vort⭑·oj el·vok⭑·as en⭑ ni⭑·a
spirit⭑·o pli⭑ aŭ⭑ mal·pli⭑ preciz⭑·ajn imag⭑·aĵ·ojn; en⭑ fund⭑·o de⭑ la⭑
arb⭑·ar·oj mi·n sekv⭑·as la⭑ imag⭑·aĵ·o de⭑ mi⭑·a am⭑·at·o. {bild¹·o^1.d}
b)
Ne·real¹·a bild¹·o aŭ⭑ scen⭑·o konstru⭑·it·a de⭑ la⭑ spirit⭑·o: est⭑·as
mal·facil⭑·e kred⭑·i, ke⭑ ili est⭑·as nur⭑ imag⭑·aĵ·oj, ven⭑·int·aj el⭑ la⭑
mens³·o de⭑ la⭑ aŭtor⭑·o ; la⭑ arb⭑·o de⭑ la⭑ viv⭑·o est⭑·as simpl⭑·ig·it·a
imag⭑·aĵ·o de⭑ la⭑ di⭑·a kre⭑·o-plan⭑·o ; ĥimer⭑·oj en⭑ la⭑ kap⭑·oj de⭑ la⭑
hom⭑·oj, imag⭑·aĵ·oj de⭑ la⭑ tim⭑·o, kie ver⭑·e tim⭑·o est⭑·as ne·neces⭑·a,
[…] imag⭑·aĵ·oj de⭑ la⭑ mal·esper⭑·o, kie kaŭz⭑·o por⭑ mal·esper⭑·o ne⭑
ekzist⭑·as . {fantazi¹·o} , {ĥimer⭑·o^3} , {iluzi¹·o} , {utopi¹·o} .
imag⭑·ebl·a
Kiu·n ebl⭑·as imag⭑·i: ĉiu·j imag⭑·ebl·aj flor⭑·oj, aparten⭑·ant·aj al⭑ ĉiu·j
sezon⭑·oj, star⭑·is tie en⭑ plej⭑ luks⭑·a flor⭑·ad·o ; kia·mani¹·er·e ĉi⭑ tiu
tut⭑·a feliĉ⭑·eg·o est⭑·as ebl⭑·a kaj⭑ imag⭑·ebl·a ! {koncept²·ebl·a}
imag⭑·em·a
Hav⭑·ant·a grand⭑·an kaj⭑ facil⭑·an imag⭑-pov⭑·on: imag⭑·em·a fabel⭑·ist·o,
mensog⭑·ul·o; est⭑·i imag⭑·em·a kaj⭑ hav⭑·i grand⭑·an imag⭑-pov⭑·on pov⭑·as help⭑·i
vi·n […] trov⭑·i nov⭑·ajn solv⭑·ojn al⭑ problem¹·oj ;
[est⭑·is] francisk⁽⁺⁾·an·a monaĥ⭑·o, en⭑ si⭑·aj satir¹·oj plen⭑·a je⭑ imag⭑·em·a kaj⭑
fantazi¹·a spirit⭑·o […] kaj⭑ riĉ⭑·a je⭑ alegori¹·oj kaj⭑ metafor¹·oj .
ne·imag⭑·ebl·a
Ne⭑ pov⭑·ant·a est⭑·i imag⭑·at·a, super⭑·ant·a ĉia·n imag⭑·on: ne·imag⭑·ebl·a
sufer⭑·o, kruel⭑·ec·o; kelk⭑·aj grand⭑·eg·aj girland¹·oj da⭑ art⭑·aj roz⭑·oj
far⭑·is surpriz⭑·e bel⭑·an efik⭑·on, precip⭑·e tial⭑, ke⭑ ili est⭑·is met⭑·it·aj
en⭑ la⭑ plej⭑ ne·imag⭑·ebl·aj lok⭑·oj ; la⭑ ne·imag⭑·ebl·a vast⭑·ec·o de⭑ la⭑
univers⭑·o ; ne·imag⭑·ebl·e bel⭑·e .
imag⭑-pov⭑·o
Kapabl⭑·o por⭑ imag⭑·i, por⭑ en·anim⭑·e kre⭑·i bild¹·on aŭ⭑ prezent⭑·on de⭑ afer⭑·o
ne⭑ rekt⭑·e spertata aŭ⭑ spertita; {imag⭑·o^1} : ĉu⭑ do⭑ mi est⭑·as la⭑
nur⭑·a kiu hav⭑·is imag⭑-pov⭑·on pri⭑ mort⭑·o en⭑ ĉi⭑ regiment⭑·o ? mank⭑·as al⭑
la⭑ leg⭑·ant·o iom⭑ da⭑ imag⭑-pov⭑·o ; pret⭑·ig·it·a per⭑ […] grand⭑·a imag⭑-pov⭑·o,
desegn⭑·o-lert⭑·o kaj⭑ konven⭑·e dens⭑·a sprit⭑·ec·o . {fantazi¹·o^1}
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.117 2023/12/12 19:24:43 ]
__________________________________________________________________