vidu ankaŭ la klarigojn
instinkt¹·/·o

instinkt¹·o

          (ĉe best·oj inkluziv²·e hom·oj) De·nask·a, t.e. ne·vol·a, ne lern·ebl·a 
          mal·lern·ebl·a, intern·a baz¹·o de percept¹·ebl·a kondut·o re·ag·e al cert·aj
          stimul²·oj: la ankoraŭ ne mal·bon·ig·it·a instinkt¹·o de la infan·oj ne
          dub·as, kio·n ĝi dev·as elekt·i ; li·a instinkt¹·o […] avert·is li·n pri
          la katastrof¹·o ; ŝi·a vir·in·a instinkt¹·o puŝ·is ŝi·n al for·kur·o ;
          seks·a instinkt¹·o ; natur·aj instinkt¹·oj ; li pov·is sat·ig·i, ĝis nun
          sen·konsci·an, hodiaŭ potenc·e vek·it·an instinkt¹·on detru·i ;
          mal·help·is li·n ne la prudent·o, sed ia sekret·a instinkt¹·o ; sub
          influ·o de la konstant·aj intrig·oj […] komenc·is nask·iĝ·i instinkt¹·o
          de la hipokrit·ec·o ; gvid·at·a de instinkt¹·o de bon·a infan·o, ŝi ne
          vol·is al·port·i plend·ojn al la patr·in·o ; sub instig·o de la
          instinkt¹·o de mem·konserv·o ŝi kur·is for de la hom·oj ; mi ribel·is
          kontraŭ ĉiu·j instinkt¹·oj de la hom·ec·o ; Helen⁽⁺⁾·o, dankal tiu
          ne·erar·em·a instinkt¹·o (intuici⁽⁺⁾·o) de patr·in·oj, sent·is ke ŝi·a fil·o
          al ŝi kaŝ·as la ver·on ; subit·e vek·iĝ·is en li la instinkt¹·o de la
          viv·em·o, […] vol·on oni ne plu hav·is, tio est·is long·e mal·antaŭ
          ili, sed ia instinkt¹·a kaj ŝajn·e ne motiv¹·it·a, mal·fru·e vek·iĝ·int·a
          re·ag·o . {impuls¹·o} , {intuici⁽⁺⁾·o} , {refleks⁽⁺⁾·o}

instinkt¹·a

          Origin¹·ant·a el instinkt¹·o (kontrast¹·e al vol·a, konsci·a ktp): Mart·a
          sent·is instinkt¹·an, ne·venk·ebl·an abomen·on ; instinkt¹·e la kat·oj
          kon·as si·ajn amik·ojn kaj mal·amik·ojn inter la hom·oj ; instinkt¹·a
          suspekt·o ; per rest·aĵ·o de instinkt¹·a energi·o, en kiu ŝi·a vol·ec·o
          ne part·o-pren·is, ŝi daŭr·ig·is si·an al·kroĉ·iĝ·ad·on sur la rok³·o ; mi·a
          kred·o do est·as baz¹·it·a ne nur sur person·a spert·o, sed […]
          instinkt¹·a juĝ·o, kiu·j est·as kvazaŭ hered·a posed·aĵ·o ; blind·ig·it·e,
          la best·o ek·panik²·is, hen⁽⁺⁾·is kaj per instinkt¹·a mov·o ekstrem·e
          energi·a send·is si·an rajd·ant·on alt·en en aer·o .

   [artikol-versi⁹·o: 1.24 2023/11/19 10:22:13 ]
     __________________________________________________________________