io

io

   1.
          Ne·difin⭑·a {pronom⭑·o} , montr⭑·ant·a {objekt⭑·on} , {afer⭑·on} , {ide⭑·on} ,
          {fenomen¹·on} kiu·n oni ne⭑ pov⭑·as aŭ⭑ ne⭑ vol⭑·as indik³·i preciz⭑·e: kiam⭑
          vi ek·parol⭑·is, ni atend⭑·is aŭd⭑·i io·n nov⭑·an ; io mank⭑·as en⭑ la⭑
          skrib⭑·il·ar·o; ĝi ne⭑ est⭑·as ankoraŭ⭑ io grav⭑·a; saĝ⭑·ul·o sci⭑·as io·n, sed⭑
          neniu sci⭑·as ĉio·n ; mi aŭd⭑·is, ke⭑ li pro⭑ io for·vetur⭑·is; pli⭑ bon⭑·a
          io ol⭑ nenio ; „Vid⭑·u, nun⭑ mi est⭑·as brust⭑·a pingl⭑·o!“ dir⭑·is la⭑
          flik⭑·il·o, „mi sci⭑·is, ke⭑ mi ating⭑·os honor⭑·on, el⭑ io far⭑·iĝ·as io!“ .

   2.
          Ne·difin⭑·a pronom⭑·o, montr⭑·ant·a iu·n objekt⭑·on el⭑ seri⭑·o da⭑ simil⭑·aj, ne⭑
          grav⭑·as kiu·n: ne⭑ far⭑·u al⭑ vi idol⭑·on, nek⭑ bild¹·on de⭑ io, kio est⭑·as
          en⭑ la⭑ ĉiel⭑·o supr⭑·e aŭ⭑ sur⭑ la⭑ ter⭑·o mal·supr⭑·e aŭ⭑ en⭑ la⭑ akv⭑·o sub⭑ la⭑
          ter⭑·o ; ĉu⭑ vi hav⭑·as io·n por⭑ manĝ⭑·i?; li fajf⭑·is io·n el⭑ Verd⭑·i (iu·n
          melodi¹·on de⭑ Verd⭑·i).

   Rim. 1: _Io_ neniam⭑ est⭑·as uz⭑·at·a pri⭑ person⭑·oj. Sed⭑ oni ĝi·n uz⭑·as foj⭑+foj⭑·e
   kiel⭑ determin²·ebl·an nom⭑·on: sed⭑ kio est⭑·is _la⭑ al·don⭑·a io_, pri⭑ kiu vi
   parol⭑·is? ; se⭑ iu io·n okup⭑·as, tiam⭑ en⭑ tiu moment⭑·o la⭑ io est⭑·as okup⭑·at·a de⭑
   la⭑ iu . En⭑ tia okaz⭑·o, la⭑ korelativ²·a rilat⭑-pronom⭑·o pov⭑·as est⭑·i _kiu_ (kiel⭑
   por⭑ substantiv⭑·oj), kaj⭑ ne⭑ _kio_ (kiel⭑ por⭑ la⭑ pronom⭑·o): en⭑ la⭑ dir⭑·it·a
   land⭑·o est⭑·as nun⭑ far⭑·at·a io, kio ni·n kiel⭑ Esperant⭑·ist·ojn ne⭑ pov⭑·as ne⭑ tuŝ⭑·i
   ; tamen⭑: kaj⭑ ambaŭ⭑ opini⭑·is, ke⭑ en⭑ ĝi trov⭑·iĝ·as mult⭑·e da⭑ io, kio simil⭑·as
   al⭑ ili⭑·a propr⭑·a histori⭑·o, kaj⭑ ĝust⭑·e tio plej⭑ bon⭑·e plaĉ⭑·is al⭑ ili .
   Rim. 2: Zamenhof skrib⭑·is [Lingv⭑·a Respond⭑·o 18, La⭑ Revu²·o, 1907, Juni⭑·o]:
   _Pri⭑ „ioj“, „tioj“, „kioj“ ktp._ Teori⭑·e la⭑ ĵus⭑ dir⭑·it·aj form⭑·oj tut⭑·e bon⭑·e
   pov⭑·as hav⭑·i mult⭑·e~nombr⭑·on tiel⭑ sam⭑·e, kiel⭑ ili hav⭑·as akuzativ⭑·on; sed⭑ en⭑ la⭑
   praktik⭑·o mi ne⭑ konsil⭑·as al⭑ vi uz⭑·i la⭑ dir⭑·it·ajn vort⭑·ojn en⭑ mult⭑·e~nombr⭑·o,
   ĉar⭑ laŭ⭑ mi⭑·a opini⭑·o ili⭑·a senc⭑·o tio·n ĉi⭑ ne⭑ permes⭑·as. „Tio“ prezent⭑·as ja⭑
   ne⭑ ia·n difin⭑·it·an objekt⭑·on, sed⭑ ia·n bild¹·on (aŭ⭑ abstrakt¹·an ide⭑·on), kaj⭑
   bild¹·o rest⭑·as ĉiam⭑ unu⭑+nombr⭑·a sen·de·pend⭑·e de⭑ tio, ĉu⭑ ĝi konsist⭑·as el⭑ unu⭑
   objekt⭑·o aŭ⭑ el⭑ mult⭑·aj. Tamen⭑ se⭑ aper⭑·as ia⭑ tre⭑ mal·oft⭑·a okaz⭑·o, kiam⭑ la⭑
   logik¹·o postul⭑·as, ke⭑ ni uz⭑·u la⭑ dir⭑·it·ajn vort⭑·ojn en⭑ mult⭑·e~nombr⭑·o, tiam⭑ la⭑
   gramatik⭑·o de⭑ ni⭑·a lingv⭑·o tio·n ĉi⭑ ne⭑ mal·permes⭑·as. Ekzempl⭑·e: li⭑·a potenc⭑·o
   konsist⭑·as el⭑ divers⭑·aj ioj, el⭑ kiu·j ĉiu apart⭑·e per⭑ si mem⭑ est⭑·as ne⭑
   grav⭑·a, sed⭑ ĉiu·j kun⭑·e don⭑·as al⭑ li grand⭑·an fort⭑·on.

io kaj⭑ ali⭑·o

          Divers⭑·aj, divers⭑+spec⭑·aj afer⭑·oj: kutim⭑·e ĉe⭑ manĝ⭑·o, li rakont⭑·is al⭑
          si⭑·aj serv⭑·ist·oj io·n kaj⭑ ali⭑·on .

   [artikol⭑-versi⁹·o: 1.34 2024/01/16 06:30:24 ]
     __________________________________________________________________