vidu ankaŭ la klarigojn
jes⭑
jes⭑
1.
Interjekci⭑·o uz⭑·at·a por⭑ esprim⭑·i konsent⭑·on, aprob⭑·on, permes⭑·on pri⭑
la⭑ tut⭑·o da⭑ demand⭑·o: ĉu⭑ vi ven⭑·os? ― jes⭑, mi ven⭑·os; ĉu⭑ mi pov⭑·as
el·ir⭑·i? ― jes⭑; vi⭑·a parol⭑·o est⭑·u: jes⭑, jes⭑, ne⭑, ne⭑; ĉio ekster⭑ tio
est⭑·as el⭑ mal·bon⭑·o ; ĉiu·j est⭑·is jes⭑+opini⭑·aj pri⭑ tio .
Rim.: Sekv⭑·e, ankaŭ⭑ esprim⭑·ant·e konsent⭑·on pri⭑ la⭑ tut⭑·o da⭑ negativ²·a
demand⭑·o, est⭑·as logik¹·a uz⭑·i „jes⭑“ laŭ⭑ la⭑ kutim⭑·o de⭑ la⭑ lingv⭑·oj
orient⭑·aj (rus⭑·a, ĉin⁹·a, japan⁹·a): ĉu⭑ ŝi ne⭑ edz⭑·in·iĝ·is? demand⭑·is
Mart⭑·a — jes⭑, iel⭑·e tiel⭑ far⭑·iĝ·is, ke⭑, kvankam⭑ ŝi est⭑·is bon⭑·e
eduk⭑·it·a kaj⭑ bel⭑·a, ŝi ne⭑ edz⭑·in·iĝ·is ; ĉu⭑ mi ne⭑ kun·est⭑·as kun⭑ vi?
dir⭑·is Ajn⭑·a kaj⭑ post⭑·e rid⭑·et·is kvazaŭ⭑ iom⭑ surpriz⭑·it·e — jes⭑, vi
prav⭑·as, dum⭑ kelk⭑·aj semajn⭑·oj mi renkont⭑·is vi·n nur⭑ okaz⭑·e kaj⭑ en⭑ la⭑
kun·ven⭑·oj . Tamen⭑ praktik⭑·e laŭ⭑ la⭑ kutim⭑·o de⭑ la⭑ lingv⭑·oj okcident⭑·aj
„jes⭑“ en⭑ tia·j okaz⭑·oj oft⭑·e rilat⭑·as sol⭑·e al⭑ la⭑ verb⭑·o (kaj⭑ sekv⭑·e
esprim⭑·as neg⁽⁺⁾·on de⭑ la⭑ tut⭑·o).
2.
Modal⁽⁺⁾·a vort⭑·et·o uz⭑·at·a por⭑ emfaz³·i asert¹·on de⭑ la⭑ fraz¹·o: proksim⭑·a
est⭑·as la⭑ tag⭑·o, jes⭑, proksim⭑·a est⭑·as la⭑ tag⭑·o de⭑ la⭑ Etern⭑·ul·o ; „sed⭑
la⭑ flor⭑·oj ja⭑ ne⭑ pov⭑·o-sci⭑·as danc⭑·i!“ dir⭑·is la⭑ mal·grand⭑·a Id⁽⁺⁾·a ― „ho⭑
jes⭑!“ dir⭑·is la⭑ student⭑·o, „[…] ili gaj⭑·e danc⭑·as, preskaŭ⭑ ĉiu·n
nokt⭑·on ili hav⭑·as bal⭑·on“ ; jes⭑, jes⭑, est⭑·is efektiv⭑·e tiel⭑! ; ke⭑
tia·n karakter⭑·on la⭑ lingv⭑·o jes⭑ hav⭑·as, tio·n oni ne⭑ pov⭑·as serioz⭑·e
ne⭑·i ; en⭑·e kuŝ⭑·is bon⭑·e en·pak⭑·it·a griz⭑·a tajp⁸·il·o, simpl⭑·a kaj⭑ ĉiu+tag⭑·a,
ĝi jes⭑ sur·hav⭑·is la⭑ nom⭑·on „Valent⁽⁺⁾+in⭑·a“ ; ci ne⭑ kompren⭑·is, jes⭑, ne⭑
kompren⭑·is! .
Rim.: Ĉi⭑ tia·n uz⭑·on PIV kaj⭑ PAG mal·rekomend⭑·as, supoz⭑·ant·e ke⭑ „tio
ebl⭑·e de·ven⭑·as el⭑ konfuz⭑·o inter⭑ la⭑ german⭑·a _ja⭑_ kaj⭑ ni⭑·a jes⭑“ ;
efektiv⭑·e, tia konfuz⭑·o ja⭑ okaz⭑·is ‐ en⭑ tio ke⭑ la⭑ signif⭑·ojn de⭑ la⭑
esperant⭑·a {ja⭑} la⭑ - -aj⁽⁺⁾ aŭtor⭑·oj konfuz⭑·is kun⭑ „jes⭑“.
En⭑ la⭑ real¹·a uz⭑·o ekzist⭑·as diferenc⭑·o inter⭑ la⭑ konced⁸·a-kontrast¹·ig·a
mi ja⭑ dir⭑·is... (tamen⭑...) unu⭑+flank⭑·e, kaj⭑ la⭑ sen·rezerv⭑·e cert⭑·ig·a
mi jes⭑ dir⭑·is... (ne⭑ pri·dub⭑·u tio·n), ali⭑+flank⭑·e.
jes⭑·a
Konsent⭑·ant·a, aprob⭑·ant·a, permes⭑·ant·a: ĉu⭑ li don⭑·is al⭑ vi jes⭑·an
respond⭑·on aŭ⭑ ne⭑·an? ; li sid⭑·iĝ·is de·nov⭑·e kaj⭑ jes⭑·e balanc⭑·is la⭑
kap⭑·on .
jes⭑·i
(x)
Dir⭑·i jes⭑, respond⭑·i jes⭑: jes⭑·i demand⭑·on; jes⭑, sinjor⭑·in·o, respond⭑·is
la⭑ administr⭑·ant·o per⭑ ton⭑·o jes⭑·ant·a kaj⭑ sam⭑+temp⭑·e demand⭑·a ; ŝajn⭑·is
al⭑ ŝi, ke⭑ la⭑ ond⭑·oj mister⭑·e jes⭑·as al⭑ ŝi ; la⭑ mort⭑·int·in·o klin⭑·is
si⭑·an kap⭑·on jes⭑·ant·e kaj⭑ met⭑·is la⭑ man⭑·on sur⭑ la⭑ brust⭑·on .
jes⭑·o
Ag⭑·o jes⭑·i: li kap⭑-balanc⭑·is si⭑·an jes⭑·on ; balanc⭑·is kaj⭑
turn⭑·is la⭑ kap⭑·on, kio pov⭑·is sam⭑·e bon⭑·e signif⭑·i jes⭑·on aŭ⭑ ne⭑·on .
jes⭑·ig·i
(tr)
{Konfirm⭑·i} : li jes⭑·ig·is al⭑ mi si⭑·an al·ven⭑·on ; li tut⭑·ajn tag⭑·ojn
sid⭑·as super⭑ [la⭑ map⁸·oj] kaj⭑ kun⭑ ĝoj⭑·o trov⭑·as en⭑ ili jes⭑·ig·on de⭑
li⭑·aj teori⭑·aj supoz⭑·oj ; ŝi⭑·a bon⭑·eg·ec·o est⭑·as nur⭑ jes⭑·ig·o de⭑ la⭑
mal·nov⭑·a sentenc⭑·o, ke⭑ la⭑ virt⭑·o si·n mem⭑ rekompenc⭑·as ; kamarad⭑·oj,
li mensog⭑·as [...], inĝenier⭑·o jes⭑·ig·os tio·n, ĉu⭑ ne⭑? .
{cert⭑·ig·i} , {asert¹·i} .
jes⭑·ul·o
Hom⭑·o kiu jes⭑·as, aprob⭑·as:
a)
Aprob⭑·ant·o, favor⭑·a voĉ⭑-don⭑·ant·o: bombard¹·is jes⭑·ul·oj kaj⭑ ne·ul⭑·oj
unu⭑ la⭑ ali⭑·an per⭑ ver⭑·oj, du⭑·on-ver⭑·oj, kred⭑·oj, esper⭑·oj,
mensog⭑·oj kaj⭑ ali⭑·aj propagand¹·il·oj ; mi ne⭑ ĝoj⭑·as pro⭑ la⭑
rezult²·o de⭑ la⭑ referendum⁽⁺⁾·o kaj⭑ eĉ⭑ kaz⭑·e de⭑ venk⭑·o de⭑ la⭑
jes⭑·ul·oj mi ne⭑ ĝoj⭑·us .
b)
Hom⭑·o, kiu tro⭑ facil⭑·e jes⭑·as kaj⭑ akcept⭑·as sen·kritik⭑·e: iam⭑·a
ĝeneral¹·a sekretari⭑·o de⭑ la⭑ asoci¹·o […] dir⭑·is pli⭑ post⭑·e, ke⭑
la⭑ Estr⭑·ar·o konsist⭑·as el⭑ jes⭑·ul·oj .
{ne·ul⭑·o}
mal·jes⭑·i
{Ne⭑·i^1} , rifuz⭑·i, mal·aprob⭑·i: tri⭑·on·o de⭑ la⭑ Komitat⭑·o mal·jes⭑·is .
kap⭑-jes⭑·i
(ntr)
Sign⭑·i si⭑·an jes⭑·ad·on per⭑ mov⭑·o de⭑ la⭑ kap⭑·o, oft⭑·e per⭑ klin⭑·o de⭑ ĝi
mal·supr⭑·en kaj⭑ supr⭑·en: al⭑ mi⭑·a demand⭑·o, li kap⭑-jes⭑·is ; la⭑ en·ven⭑·int·o
[...] demand⭑·is: „Ĉu⭑ vi permes⭑·as, ke⭑ mi sid⭑·iĝ·u?“, kaj⭑ ricev⭑·int·e
kap⭑-jes⭑·on li okup⭑·is la⭑ brak⭑-seĝ⭑·on .
jes⭑ ja⭑
(ek·kri⭑·o)
1.
Emfaz³·a konfirm⭑·o: do⭑, ĉu⭑ ja⭑ kriz⭑·o? jes⭑ ja⭑ ; almenaŭ⭑ ili las⭑·is al⭑
ŝi akv⭑·on, varm⭑·aĉ·an akv⭑·on, jes⭑ ja⭑, apenaŭ⭑ trink⭑·ebl·an ; ni re·kon⭑·u
la⭑ teror⁽⁺⁾·ist·ojn kia·j ili est⭑·as: murd⁴·em·aj, mal·hom⭑·aj, kaj⭑, jes⭑ ja⭑,
oft⭑·e mem⭑ sufiĉ⭑·e riĉ⭑·aj . {cert⭑·e} , {kompren⭑·ebl·e} .
2.
Mal·konfirm⭑·a respond⭑·o al⭑ negativ²·a demand⭑·o aŭ⭑ dir⭑·aĵ·o: ĉu⭑ vi ne⭑
vol⭑·as trink⭑·i la⭑ mal·varm⭑·an kaf⭑·on? ― jes⭑ ja⭑! (= jes⭑, mi ja⭑ vol⭑·as
trink⭑·i ĝi·n) ; vi tut⭑·e ne⭑ est⭑·is ― jes⭑ ja⭑! mi ja⭑ tamen⭑ est⭑·is! .
{tamen⭑} , {mal⭑·e} .
Rim.: PMEG pri⭑ respond⭑·oj al⭑ negativ²·aj demand⭑·oj: „kelk⭑·aj uz⭑·as
‚tamen⭑!‘ anstataŭ⭑ ‚jes⭑ ja⭑!‘; eventual¹·e ‚sed⭑ jes⭑!‘ pov⭑·as est⭑·i
pli⭑·a ebl⭑·o.“ La⭑ sam⭑·a paĝ⭑·o menci³·as ‚mal⭑·e!‘ kiel⭑ ebl⭑·an
alternativ²·on.
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.129 2023/12/03 07:09:18 ]
__________________________________________________________________