vidu ankaŭ la klarigojn
just⭑·/·a
just⭑·a
1.
{Konform⭑·a} kun⭑ la⭑ leĝ⭑·o kaj⭑ jur⭑·o: juĝ⭑·u la⭑ popol⭑·on per⭑ juĝ⭑·o just⭑·a
; just⭑·a decid⭑·o . {rajt⭑·a} , {leĝ⭑·a} . {legitim³·i}
2.
{Respekt⭑·ant·a} egal⭑·e kaj⭑ sen·parti⭑·e la⭑ rajt⭑·ojn de⭑ ali⭑·aj hom⭑·oj, kaj⭑
hav⭑·ig·ant·a al⭑ ĉiu li⭑·an aparten⭑·aĵ·on: tiu hom⭑·o est⭑·is honest⭑·a,
just⭑·a, di⭑·o-tim⭑·a ; ni⭑·a provinc⭑·estr·o est⭑·as sever⭑·a, sed⭑ just⭑·a ; la⭑
sol⭑·a moral¹·e just⭑·a kaj⭑ praktik⭑·e pac⭑·ig·a inter·gent⭑·a princip⭑·o dev⭑·as
est⭑·i plen⭑·a sen·de·pend⭑·ec·o de⭑ ĉiu land⭑·o de⭑ la⭑ religi⭑·o kaj⭑ lingv⭑·o de⭑
ĝi⭑·aj loĝ⭑·ant·oj ; ni dev⭑·as est⭑·i just⭑·aj, ni dev⭑·as taks⭑·i ĉiu·n hom⭑·on
ne⭑ laŭ⭑ li⭑·a venk⭑·o aŭ⭑ mal·venk⭑·o, sed⭑ laŭ⭑ li⭑·aj labor⭑·oj ; vi tiu·n ĉi⭑
foj⭑·on de·nov⭑·e for·las⭑·os mi⭑·an dom⭑·on […] ne⭑ trov⭑·int·a plen⭑·um·on por⭑
vi⭑·aj just⭑·aj ( {prav⭑·aj} ) postul⭑·oj ; ŝi est⭑·as prav⭑·a, si·n
el·tir⭑·int·e el⭑ mi⭑·a just⭑·a koler⭑·eg·o . {egal⭑·a^1.b} , {ekvilibr²·a} ,
{ĝust⭑·a} , {prav⭑·a}
just⭑·ec·o
1.
Karakter⭑·o de⭑ tio kio est⭑·as konform⭑·a je⭑ la⭑ {jur⭑·o} : ĉio est⭑·as
far⭑·at·a laŭ⭑ rajt⭑·o kaj⭑ just⭑·ec·o ; li decid⭑·is for·kur⭑·i de⭑ la⭑ just⭑·ec·o
; kanajl⭑·o […], kiu fals⭑·as la⭑ leĝ⭑·ojn kaj⭑ kovr⭑·as per⭑ arĝent⭑·o la⭑
okul⭑·on de⭑ la⭑ just⭑·ec·o ; la⭑ just⭑·ec·o propon⭑·as al⭑ vi liber⭑·ec·on, kaj⭑
vi ja⭑ efektiv⭑·e est⭑·as jam⭑ ĝi⭑·aj kapt⭑·it·oj ; pardon⭑·em·ec·o super⭑·as
just⭑·ec·on .
2.
Moral¹·a virt⭑·o, pri⭑ kiu oni respekt⭑·as la⭑ rajt⭑·ojn de⭑ proksim⭑·ul·o:
just⭑·ec·o, egal⭑·ec·o kaj⭑ frat⭑·ec·o inter⭑ la⭑ popol⭑·oj en⭑ la⭑ praktik⭑·o
est⭑·as plen⭑·e ebl⭑·a ; fid⭑·ant·e al⭑ la⭑ di⭑·a just⭑·ec·o, ŝi atend⭑·is .
mal·just⭑·a
Ne⭑ just⭑·a: mal·just⭑·a kondamn⭑·o ; mal·just⭑·aj kompromis²·oj ; vi est⭑·as
mal·just⭑·a kontraŭ⭑ mi ; se⭑ kontraŭ⭑ iu star⭑·iĝ·os atest⭑·ant·o mal·just⭑·a,
akuz³·ant·e li·n pri⭑ krim⭑·o […] ; mal·just⭑·aj trezor⭑·oj ne⭑ don⭑·as util⭑·on
; son⭑·is ankoraŭ⭑ en⭑ ŝi⭑·aj orel⭑·oj la⭑ mal·just⭑·aj riproĉ⭑·oj ; li
riproĉ⭑·eg·is, li est⭑·is mal·just⭑·a kaj⭑ sen·indulg⭑·a .
mal·just⭑·aĵ·o
Mal·just⭑·a ag⭑·o: sufer⭑·i, toler⭑·i, venĝ⭑·i mal·just⭑·aĵ·on; ne⭑ far⭑·u
mal·just⭑·aĵ·on en⭑ la⭑ juĝ⭑·ad·o, ne⭑ est⭑·u parti⭑·a ; kri⭑·ant·aj mal·just⭑·aĵ·oj
kaj⭑ per·fort⭑·aĵ·oj, kiu·j ĉiu+tag⭑·e kaj⭑ sur⭑ ĉiu paŝ⭑·o est⭑·as far⭑·at·aj de⭑
la⭑ pli·mult⭑·o de⭑ loĝ⭑·ant·ar·o kontraŭ⭑ la⭑ mal·pli·mult⭑·o ; kompens¹·i al⭑ ŝi
la⭑ mal·just⭑·aĵ·on ; ŝi aŭd⭑·is nenio·n krom⭑ mok⭑·a mal·just⭑·aĵ·o ; li⭑·a tut⭑·a
anim⭑·o bol⭑·is de⭑ indign⭑·o pro⭑ tiu mal·just⭑·aĵ·o . {difekt⭑·o} , {domaĝ⭑·o}
mal·just⭑·ec·o
Mank⭑·o de⭑ just⭑·ec·o: soci³·a mal·just⭑·ec·o ; lingv⭑·a mal·just⭑·ec·o ;
mal·just⭑·ec·o de⭑ la⭑ fatal¹·o ; mi kri⭑·as pri⭑ mal·just⭑·ec·o, sed⭑ mi ne⭑
ricev⭑·as respond⭑·on ; eg⭑·a mal·just⭑·ec·o, ŝuld⭑·at·a ne⭑ al⭑ ia⭑ mank⭑·o en⭑
li, sed⭑ al⭑ la⭑ intern⭑·aj mal·amik⭑·oj .
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.29 2024/01/30 15:24:36 ]
__________________________________________________________________