kap⭑·/·o

kap⭑·o

   1.
          Part⭑·o de⭑ la⭑ animal⁸·a {korp⭑·o} , supr⭑·a ĉe⭑ la⭑ du⭑+pied⭑·ul·oj kaj⭑ antaŭ⭑·a
          ĉe⭑ la⭑ kvar⭑+pied⭑·ul·oj, en·hav⭑·ant·a la⭑ cerb⭑·on kaj⭑ la⭑ organ¹·ojn de⭑
          plur⁴·aj sent⭑·um·oj: lev⭑·i, mal·lev⭑·i la⭑ kap⭑·on; kre⭑·i la⭑ tut⭑·an lingv⭑·on
          de⭑ l'⭑ kap⭑·o ĝis⭑ la⭑ pied⭑·oj (komplet²·e) ; kun⭑ la⭑ kap⭑·o antaŭ⭑·en ; kun⭑
          la⭑ kap⭑·o mal·supr⭑·en ; la⭑ sam⭑·a afer⭑·o, sed⭑ kun⭑ la⭑ kap⭑·o al⭑ ter⭑·o
          (renvers⭑·it·e) ; ĉio star⭑·is sur⭑ la⭑ kap⭑·o (est⭑·is renvers⭑·it·a) ; jes⭑·e
          balanc⭑·i la⭑ kap⭑·on ; {kap⭑-jes⭑·i} ; sku⭑·i la⭑ kap⭑·on (ne⭑·i) ; kiu kap⭑·on
          posed⭑·as, komb⭑·il·on jam⭑ trov⭑·os (se⭑ oni posed⭑·as la⭑ grav⭑·aĵ·on, oni
          trov⭑·as facil⭑·e akcesor³·aĵ·on) ; kap⭑·o majest⭑·a, sed⭑ cerb⭑·o modest⭑·a ;
          kap⭑-dolor⭑·o ; kap⭑-lok⭑·o ; kap⭑·a part⭑·o de⭑ lit⭑·o .

   2.
          Tiu sam⭑·a korp⭑·a part⭑·o, konsider⭑·at·a kiel⭑ sid⭑·ej·o de⭑ inteligent¹·o kaj⭑
          saĝ⭑·o: kap⭑·o est⭑·as por⭑ tio, ke⭑ oni zorg⭑·u pri⭑ ĉio ; kalkul⭑·i en⭑ la⭑
          kap⭑·o ; streĉ⭑·ad·o de⭑ la⭑ kap⭑·o ; mi hav⭑·as ali⭑·ajn afer⭑·ojn en⭑ la⭑ kap⭑·o
          ; saĝ⭑·a kap⭑·o du⭑·on-vort⭑·on kompren⭑·as ; pro⭑ kap⭑·o mal·saĝ⭑·a sufer⭑·as la⭑
          krur⭑·oj (se⭑ oni hav⭑·as mal·bon⭑·an memor⭑·on, oni dev⭑·as kur⭑·i pli⭑ ol⭑
          unu⭑+foj⭑·e) ; mult⭑·o en⭑ kap⭑·o, sed⭑ nenio en⭑ poŝ⭑·o ; tio ven⭑·is al⭑ mi en⭑
          la⭑ kap⭑·on (mi ek·pens⭑·is pri⭑ tio) ; mal·facil⭑·an problem¹·on vi en·bat⭑·is
          en⭑ mi⭑·an kap⭑·on ; en·skrib⭑·i, en·met⭑·i, bon⭑·e not⭑·i en⭑ la⭑ kap⭑·o ; mi bon⭑·e
          ŝlos⭑·is ĝi·n en⭑ mi⭑·a kap⭑·o ; ne⭑ en·met⭑·u al⭑ vi frenez⭑·aĵ·ojn en⭑ la⭑ kap⭑·on
          ; ord⭑·ig·i al⭑ iu la⭑ kap⭑·on (mal·mild²·e riproĉ⭑·eg·i; {lav⭑·o} , {predik⭑·o}
          , {sap⭑·um·i} , {tan⭑·i} ) ; hav⭑·i bon⭑·an kap⭑·on (est⭑·i inteligent¹·a); li
          ne⭑ hav⭑·as kap⭑·on de⭑ ministr¹·o (li ne⭑ est⭑·as tre⭑ lert⭑·a), {pulv⭑·o} ;
          perd⭑·i la⭑ kap⭑·on (mal·prudent⭑·iĝ·i, frenez⭑·iĝ·i) ; hav⭑·i iom⭑ da⭑ vapor⭑·o
          en⭑ la⭑ kap⭑·o (est⭑·i ebri¹·et·a) ; turn⭑·i ies⭑ kap⭑·on (konfuz⭑·i, kaj⭑
          special⭑·e en·am⭑·ig·i al⭑ si); mi met⭑·os ili⭑·an kondut⭑·on sur⭑ ili⭑·an kap⭑·on
          (mi respond⭑·ig·os ili·n pri⭑ ili⭑·a kondut⭑·o) . {cerb⭑·o} , {kap⭑+romp⭑·a} ,
          {konsci⭑·o} , {pens⭑·o} , {prudent⭑·o} , {rezon¹·o}

   3.
          Tiu part⭑·o, konsider⭑·at·a kiel⭑ sign⭑·o de⭑ individu¹·o, person⭑·o, unu⭑·o:
          kiom⭑ da⭑ kap⭑·oj, tiom⭑ da⭑ opini⭑·oj ; tag⭑-manĝ⭑·o po⭑ dek⭑ eŭr⁹·oj por⭑ kap⭑·o.

   4.
          Supr⭑·a {ekstrem⭑·o} de⭑ star⭑·a objekt⭑·o; antaŭ⭑·a ekstrem⭑·o de⭑ kuŝ⭑·a
          objekt⭑·o: kap⭑·o de⭑ pingl⭑·o, kap⭑·o de⭑ spik⭑·o ; kap⭑·o de⭑ arb⭑·o ; metal⭑·a
          kap⭑·o de⭑ baston⭑·o ; kap⭑·o (antaŭ·aĵ⭑·o, pru⁽⁺⁾·o) de⭑ ŝip⭑·o ; li marŝ⭑·is ĉe⭑
          la⭑ kap⭑·o de⭑ la⭑ ir⭑·ant·ar·o.

        a)
                {Ter⭑-kap⭑·o} : la⭑ du⭑ ter⭑-kap⭑·oj de⭑ la⭑ urb⭑·o: la⭑ opi¹-dum⭑·o  ,
                situ⁸·o de⭑ la⭑ mal·nov⭑·a kun·flu⭑·ej·o de⭑  kaj⭑  ,
                kaj⭑ la⭑ […] ter⭑-kap⭑·o  .

        b)
                {Infloresk⁽⁺⁾·o} kun⭑ glob⭑+form⭑·e dik⭑·iĝ·int·a aks⭑·o, sur⭑ kiu sid⭑·as
                la⭑ flor⭑·oj: la⭑ infloresk⁽⁺⁾·o [de⭑ tri⭑-foli⭑·o] est⭑·as kap⭑·o .

          {fasad¹·o} , {front⭑·o}

   {kap⭑·o (grek⁸·a liter⭑·o)}

kap⭑·e de⭑, ĉe·kap⭑·e de⭑

   (prepozici⭑·aĵ·o)

          Supr⭑·e aŭ⭑ antaŭ⭑·e de⭑, en⭑ la⭑ kap⭑·a part⭑·o de⭑, gvid⭑·ant·e aŭ⭑ estr⭑·ant·e:
          la⭑ artikol⭑·o est⭑·as pres⭑·it·a kap⭑·e de⭑ la⭑ paĝ⭑·o; komand⭑·ant·o 
          ĉe·kap⭑·e de⭑ ribel⭑·a kolon⭑·o al·proksim⭑·iĝ·is renkont⭑·e al⭑  .

kap⭑·et·o

   1.
          Mal·grand⭑·a kap⭑·o: balanc⭑·ant·e la⭑ vil⭑·an kap⭑·et·on, la⭑ infan⭑·o babil⭑·ad·is
          ; ŝi kaŝ⭑·is si·n sub⭑ la⭑ varm⭑·aj plum⭑·oj de⭑ la⭑ bird⭑·o kaj⭑ el·ŝov⭑·is nur⭑
          la⭑ kap⭑·et·on ; super·ruz⭑·is li·n la⭑ kap⭑·et·o de⭑ tiu lert⭑·a fleg⭑·ist·in·o .

   2.
          Kap⭑+form⭑·a {tuber⭑·o} , {nod¹·o} : per⭑ forĝ⭑·a labor⭑·o est⭑·u far⭑·it·a la⭑
          kandelabr³·o; ĝi⭑·a trunk⭑·o kaj⭑ ĝi⭑·aj branĉ⭑·oj, ĝi⭑·aj kalik⭑·oj, ĝi⭑·aj
          kap⭑·et·oj, kaj⭑ ĝi⭑·aj flor⭑·oj el·star⭑·u el⭑ ĝi ; la⭑ stang⭑·oj est⭑·is tiel⭑
          long⭑·aj, ke⭑ la⭑ kap⭑·et·oj de⭑ la⭑ stang⭑·oj est⭑·is vid⭑·ebl·aj ;
          parabol²+spegul⭑·a anten¹-pelv⭑·o kun⭑ en·munt⁴·it·a kap⭑·et·o, la⭑ tiel⭑ nom⭑·at·a
          mal·alt⭑+bru⭑·a konvert⭑·il·o .

   3.
          {Kap⭑·o^4.b} ; (komun⭑·e) fin⭑+star⭑·a flor⭑·o aŭ⭑ flor⭑·ar·o: ekster⭑·e de⭑ la⭑
          industri⭑·ej·a bar⭑·il·o bril⭑·is la⭑ kap⭑·et·oj de⭑ sun⭑-flav⭑·aj tusilag⁽⁺⁾·oj ;
          for·sku⭑·ant·e per⭑ baston⭑·et·o kap⭑·et·ojn de⭑ apud·voj⭑·aj cejan⭑·oj, li rev⭑·is
          . {flor⭑-buton⭑·o}

   4.
          {Buton⭑·o^1.b} de⭑ pord⭑·o (vd {ans⁽⁺⁾·o, rim.} ).

en·kap⭑·ig·i

   (tr)

          Pen⭑·e kompren⭑·ig·i aŭ⭑ almenaŭ⭑ {en·memor⭑·ig·i} : Ajn⭑·a komenc⭑·is en·kap⭑·ig·i
          al⭑ li la⭑ ven⭑·ont·ajn lecion⭑·ojn .

haŭt⭑+kap⭑·ul·o, raz⭑+kap⭑·ul·o

   1.
          Hom⭑·o, kies⭑ kap⭑-har⭑·oj est⭑·as tut⭑·e for·raz⭑·it·aj: raz⭑+kap⭑·ul·oj en⭑
          makul⭑·it·aj lumb⭑·o-tuk⭑·oj .

   2.
          An⭑·o de⭑ mod⭑·a mov⭑·ad·o el⭑ la⭑ 1960aj⁽⁺⁾ jar⭑·oj, kies⭑ an⭑·oj tut⭑·e raz⭑·as la⭑
          kap⭑-har⭑·ojn kaj⭑ oft⭑·e el·montr⭑·as per·for·tem⭑·on kaj⭑ ras¹·ism·on: ĉu⭑
          kaŝ⭑·iĝ·as ordinar⭑·ul·o mal·antaŭ⭑ la⭑ haŭt⭑+kap⭑·ul·a mask⭑·o? ; raz⭑+kap⭑·ul·oj
          […] brutal⁽⁺⁾·e persekut⭑·as kaj⭑ bat⭑·eg·as ekster·land⭑·an·ojn kaj⭑ murd⁴·as
          iu·jn .

laŭ·kap⭑·e

          Nombr⭑·ant·e la⭑ kap⭑·ojn, tio est⭑·as la⭑ ul⭑·ojn rigard⭑·at·ajn kiel⭑ unu⭑·ojn:
          la⭑ fil⭑·oj de⭑  […] kalkul⭑·it·aj laŭ⭑ la⭑ nombr⭑·o da⭑ nom⭑·oj
          laŭ·kap⭑·e, […] prezent⭑·is […] la⭑ nombr⭑·on de⭑ kvin⭑×dek⭑ naŭ⭑ mil⭑ tri⭑×cent⭑
          .

nap⭑·o-kap⭑·ul·o, nap⭑·o-kap⭑·o

          {Stult²·ul·eg·o} : ĉu⭑ pov⭑·as natur⭑·a nap⭑·o-kap⭑·ul·o […] objektiv²·e serv⭑·i al⭑
          pop⁽⁺⁾·ar·o ? „kiu nap⭑·o-kap⭑·o prov⭑·us grimp³·i tie,“ rid⭑+kluk⁴·e demand⭑·is si·n
          la⭑ rab⭑·ist·oj . {ŝtip⭑+kap⭑·ul·o}

sen·kap⭑·ig·i

          For·tranĉ⭑·i la⭑ kap⭑·on, for·ig⭑·i la⭑ kap⭑·an ekstrem⭑·on: sen·kap⭑·ig·it·a
          tremol⭑·o; li sen·kap⭑·ig·is Johan⭑·on en⭑ la⭑ mal·liber⭑·ej·o .

ŝtip⭑+kap⭑·ul·o

          Ne·kompren⭑·em·a, obstin⭑·a stult²·ul·o: ho⭑,  , mi opini⭑·is vi·n
          inteligent¹·a vir⭑·o, sed⭑ vi est⭑·as ja⭑ la⭑ plej⭑ grand⭑·a ŝtip⭑+kap⭑·ul·o sur⭑
          ni⭑·a planed⭑·o .

trans·kap⭑·iĝ·o

          {Kapriol⁽⁺⁾·o} en⭑ kiu oni trans·puŝ⭑·as la⭑ korp⭑·on super⭑ la⭑ mal·lev⭑·it·a
          kap⭑·o: afiŝ¹·oj kun⭑ trans·kap⭑·iĝ·ant·aj klaŭn⁽⁺⁾·oj, danc⭑·ist·in·oj .
          {saltomortal⁽⁺⁾·o}

vent⭑+kap⭑·a

          Frivol¹·a, stult²·a, mal·saĝ⭑·a: li edz⭑·iĝ·is al⭑ bel⭑·a kaj⭑ vent⭑+kap⭑·a
          sinjor⭑·in·o .

vent⭑+kap⭑·ul·o, mal·plen⭑+kap⭑·ul·o

          Mal·serioz⭑·a, sen·pri·pens⭑·a hom⭑·o, kiu·n oni ne⭑ pov⭑·as fid⭑·i: pri⭑ tiu·j
          ĉi⭑ hom⭑·oj ĉiu mal·plen⭑+kap⭑·ul·o pov⭑·is sprit⭑·ad·i en⭑ la⭑ gazet⭑·oj .

de⭑ kap⭑·o ĝis⭑ pied⭑·oj, de⭑ kap⭑·o ĝis⭑ kalkan⭑·oj

          Tut⭑·e, laŭ⭑ la⭑ tut⭑·a korp⭑·o: ili ĉirkaŭ·ir⭑·ad·is ŝi·n kaj⭑ observ⭑·ad·is ŝi·n
          de⭑ kap⭑·o ĝis⭑ kalkan⭑·o ; vest⭑·it·a de⭑ kap⭑·o ĝis⭑ pied⭑·oj je⭑ amel⭑·um·it·a
          blank⭑·o kaj⭑ blu⭑·o .

romp⭑·i al⭑ si la⭑ kap⭑·on

          Tre⭑ long⭑·e, van⭑·e pri·pens⭑·i ĉiu·jn flank⭑·ojn de⭑ problem¹·o, {cerb⭑·um·i} :
          ne⭑ romp⭑·u al⭑ vi van⭑·e la⭑ kap⭑·on, la⭑ azen⭑·o ja⭑ ne⭑ ir⭑·os pli⭑ rapid⭑·e,
          kiom⭑ ajn⭑ vi li·n bat⭑·os .

   [artikol⭑-versi⁹·o: 1.151 2023/12/03 08:00:23 ]
     __________________________________________________________________