katolik¹·/·a

katolik¹·a

   1.
          Konform⭑·a al⭑ la⭑ tut⭑·o de⭑ la⭑ krist⭑·an·ism·o: ni kred⭑·as je⭑ unu⭑ sankt⭑·a
          katolik¹·a kaj⭑ apostol¹·a {eklezi¹·o} .

          Rim. 1: Tiu+senc⭑·e tiu adjektiv⭑·o aper⭑·as en⭑ la⭑ oficial⭑·a nom⭑·o de⭑
          divers⭑·aj krist⭑·an·aj eklezi¹·oj: la⭑ rus⭑·a ortodoks²·e katolik¹·a eklezi¹·o,
          ktp. Ekleziologi⁽⁺⁾·e la⭑ vort⭑·oj katolik¹·a ^1 kaj⭑ {ortodoks²·a} est⭑·as do⭑
          sinonim¹·oj. Tial⭑ oni egal⭑+senc⭑·e pov⭑·as dir⭑·i ke⭑ la⭑ ari¹·an·ism·ajn
          imperi⭑·estr·ojn sekv⭑·is imperi⭑·estr·oj katolik¹·aj aŭ⭑ la⭑ ari¹·an·ism·ajn
          imperi⭑·estr·ojn sekv⭑·is imperi⭑·estr·oj ortodoks²·aj.

          Rim. 2: „Konform⭑·a al⭑ la⭑ tut⭑·o“ est⭑·as interpret¹·at·a divers⭑+manier⭑·e.
          La⭑ rom⁽⁺⁾-katolik¹·oj plej⭑ oft⭑·e aplik³·as „la⭑ tut⭑·on“ al⭑ la⭑ _kred⭑·ant·ar·o_
          ‐ kiel⭑ kred⭑·on ĉiam⭑·an, ĉie⭑·an, ĉies⭑·an (_quod semper, quod ubique,
          quod ad omnibus creditum est_, Vincent⁽⁺⁾·o de⭑ Lerino, 434). Laŭ⭑ la⭑
          orient⭑·a krist⭑·an·ism·o „la⭑ tut⭑·o“ aŭ⭑ „ {la⭑ universal⭑·a} “ ĉi⭑ tie
          koncern⭑·as plur⁴·ajn aspekt¹·ojn: unu⭑·e, mal·lok⭑·a kaj⭑ kun⭑·a; du⭑·e,
          doktrin¹·e integr⁽⁺⁾·a, sen⭑ de·pren⭑·oj aŭ⭑ al·don⭑·oj; tri⭑·e, universal⭑·e
          adapt³·it·a al⭑ la⭑ bezon⭑·oj de⭑ ĉia·j hom⭑·oj; kvar⭑·e, moral¹·e kaj⭑ spirit⭑·e
          perfekt⭑·a (s-ta Ciril⁽⁺⁾·o de⭑ Jerusalem⁽⁺⁾·o, 348).

   2.
          {rom⁽⁺⁾-katolik¹·a} la⭑ pap⭑·o kaj⭑ la⭑ ruman⁸·a patriark⁽⁺⁾·o far⭑·is du⭑ apart⭑·ajn
          di⭑-serv⭑·ojn en⭑ la⭑ ruman⁸·a ĉef·urb⭑·o – katolik¹·an kaj⭑ ortodoks²·an; la⭑
          kontraŭ+reformaci¹·a katolik¹·a eklezi¹·o; hodiaŭ⭑ Irland⁸·o est⭑·as mal·pli⭑
          rigor³·e katolik¹·a land⭑·o kaj⭑ mal·pli⭑ homogen⁽⁺⁾·a soci³·o.

          Rim.: La⭑ Rom⁽⁺⁾·a eklezi¹·o pretend⭑·as est⭑·i _la⭑_ katolik¹·a eklezi¹·o, tial⭑
          nom⭑·i ĝi·n simpl⭑·e katolik¹·a est⭑·as tiom⭑ mal·ĝentil⭑·e rilat⭑·e al⭑ la⭑
          ali⭑·aj sam⭑+pretend⭑·aj konfesi⁽⁺⁾·oj, kiel⭑ est⭑·as al·don⭑·i la⭑ lim⭑·ig·an
          _rom-_ rilat⭑·e al⭑ ĝi mem⭑.

katolik¹·o

          An⭑·o de⭑ la⭑ rom⁽⁺⁾-katolik¹·a konfesi⁽⁺⁾·o: bedaŭr⭑·ind·e, la⭑ rom⁽⁺⁾-katolik¹·a
          eklezi¹·o ne⭑ profit⭑·is de⭑ ĉi⭑ tiu dat⭑-re·ven⭑·o por⭑ spirit⭑·e alt⭑·ig·i la⭑
          katolik¹·ojn.

   Rim.: Histori⭑·e kaj⭑ ekleziologi⁽⁺⁾·e, ĉi⭑ tiu noci⁽⁺⁾·o dev⭑·us est⭑·i deriv⁴·aĵ·o de⭑ la⭑
   adjektiv⭑·o katolik¹·a; tamen⭑ tio don⭑·us deriv⁴·aĵ·on katolik¹·ul·o aŭ⭑ simil⭑·e. La⭑
   inter·naci⭑·a form⭑·o katolik¹·o, pli⭑ konform⭑·a al⭑ politik¹·o ol⭑ al⭑ la⭑ religi⭑·o,
   est⭑·as pli⭑ fort⭑·a ol⭑ la⭑ gramatik⭑·o de⭑ Esperant⭑·o; oni dev⭑·as do⭑ rigard⭑·i la⭑
   adjektiv⭑·on katolik¹·a kaj⭑ la⭑ substantiv⭑·on katolik¹·o sen·de·pend⭑·aj kaj⭑
   mal·koher⁹·aj prunt⭑·oj.

katolik¹·ism·o

          La⭑ {krist⭑·an·a} konfesi⁽⁺⁾·o Rom⁽⁺⁾-katolik¹·a kaj⭑ ties⭑ doktrin¹·o, dogm⭑·ar·o:
          broŝur¹·o de⭑ F. Lelotte „La⭑ rol¹·o de⭑ la⭑ Virg⭑·ul·in·o Mari⭑·a en⭑ ni⭑·a
          katolik¹·ism·o“; la⭑ fak⭑·o „katolik¹·ism·o“ en⭑ ReVo, en⭑ la⭑ Jar⭑-libr⭑·oj de⭑
          UEA, PV; En⭑ 635, t.e. en⭑ la⭑ 9a jar⭑·o de⭑ la⭑ reg⭑-period¹·o de⭑
          imperi⭑·estr·o Li Shimin de⭑ Tang⁽⁺⁾·--dinasti¹·o, katolik¹·ism·o en·konduk⭑·iĝ·is
          en⭑ Shaanxi-provincon de⭑ Ĉini⁽⁺⁾·o.

rom⁽⁺⁾-katolik¹·a

          Propr⭑·a al⭑ la⭑ Rom⁽⁺⁾·a eklezi¹·o, kies⭑ estr⭑·o est⭑·as la⭑ {pap⭑·o} :
          rom⁽⁺⁾-katolik¹·a dogm⭑·o, kred⭑·o, preĝ⭑·ej·o, eklezi¹·o, pastr⭑·o;
          grek⁸·--katolik¹·oj est⭑·as eklezi¹·e unu⭑·iĝ·int·aj al⭑ la⭑ rom⁽⁺⁾·--katolik¹·a
          eklezi¹·o, kaj⭑ sekv⭑·e re·kon⭑·as la⭑ rom⁽⁺⁾·an pap⭑·on, sed⭑ sekv⭑·as la⭑
          orient⭑-krist⭑·an·an liturgi¹·on; pro⭑ tio ke⭑ ni est⭑·as progres⭑·em·aj hom⭑·oj
          ni tre⭑ bon⭑·e sci⭑·as pri⭑ la⭑ fi⭑·a rol¹·o de⭑ la⭑ rom⁽⁺⁾-katolik¹·a eklezi¹·o
          rilat⭑·e al⭑ la⭑ jud³·ar·o.

   [artikol⭑-versi⁹·o: 1.30 2023/12/03 08:00:25 ]
     __________________________________________________________________