vidu ankaŭ la klarigojn
kaz⭑·/·o
kaz⭑·o
1.
En⭑ mult⭑·aj lingv⭑·oj, ĉiu el⭑ la⭑ divers⭑·aj {vort⭑-form⭑·oj} , kiu·jn
al·pren⭑·as {nom⭑·oj} laŭ⭑ si⭑·a rol¹·o gramatik⭑·a: en⭑ Esperant⭑·o kaz⭑·oj
ekzist⭑·as nur⭑ du⭑: {nominativ⭑·o} kaj⭑ {akuzativ⭑·o} ; la⭑ ceter⭑·aj kaz⭑·oj
est⭑·as esprim⭑·at·aj per⭑ help⭑·o de⭑ {prepozici⭑·oj} ; la⭑ ĉeĥ⁽⁺⁾·a kiel⭑
fleksi¹·a lingv⭑·o uz⭑·as 7 deklinaci⭑·ajn kaz⭑·ojn: 1. {nominativ⭑·o} (
vir⭑·in·o) 2. {genitiv⭑·o} ( de⭑ vir⭑·in·o) 3. {dativ⭑·o} (
al⭑ vir⭑·in·o) 4. {akuzativ⭑·o} ( vir⭑·in·on) 5. {vokativ²·o}
( ! vir⭑·in·o!) 6. lok⭑·at-iv⁽⁺⁾·o ( pri⭑ vir⭑·in·o) 7.
instrumental⁽⁺⁾·o ( per⭑ vir⭑·in·o) . {deklinaci⭑·o}
Rim.: Pli⭑ ĝust⭑·e est⭑·us dir⭑·i ke⭑ kaz⭑·o est⭑·as gramatik⭑·a kategori¹·o de⭑
nom⭑·o, esprim⭑·ant·a rilat⭑·on de⭑ la⭑ per⭑ ĝi reprezent⭑·at·a objekt⭑·o al⭑
ali⭑·aj objekt⭑·oj aŭ⭑ ag⭑·oj, kaj⭑ sekv⭑·e, la⭑ fraz¹·an rol¹·on de⭑ la⭑
koncern⭑·a nom⭑·o rilat⭑·e al⭑ la⭑ ali⭑·aj fraz¹·an·oj. Tia·n ĝeneral¹·an kaz⭑·on
pov⭑·as esprim⭑·i fleksi¹·il·o (kio·n implic⁽⁺⁾·as la⭑ ĉi⭑-supr⭑·a difin⭑·o, la⭑
plej⭑ oft⭑·a interpret¹·o) aŭ⭑ prepozici⭑·o (en⭑ {analiz¹·a kaz⭑·o} ) aŭ⭑
pozici¹·o ktp. Ĉiu·j nom⭑+struktur¹·aj lingv⭑·oj hav⭑·as ia·n „objekt⭑·an
kaz⭑·on“ aŭ⭑ ia·n „dativ⭑·on“, sed⭑ esprim⭑·as ili·n divers⭑·e. Sed⭑ tiu·j
nuanc⭑·oj est⭑·as iom⭑ tro⭑ fak⭑·aj por⭑ ReVo kaj⭑ pov⭑·us konfuz⭑·i la⭑
leg⭑·ant·on, tial⭑ mi prefer⭑·as las⭑·i ili·n en⭑ rimark⭑·ig·o.
2.
{Okaz⭑·o^2} : en⭑ tiu kaz⭑·o mi pren⭑·as pluv⭑-ombrel⭑·on; la⭑ leĝ⭑·o ne⭑
antaŭ·vid⭑·is tiu·n kaz⭑·on; mi·n ĉiu·j tre⭑ estim⭑·as, ĉar⭑ mi en⭑ ĉiu·j
kaz⭑·oj perfekt⭑·e mi·n esprim⭑·as ; oni sukces⭑·is iom⭑ post⭑ iom⭑
mal·al·tig⁸·i la⭑ nombr⭑·on de⭑ la⭑ kaz⭑·oj [de⭑ mal·san⭑·iĝ·o] ĝis⭑ inter⭑ 0 kaj⭑
0,04 por⭑ ĉiu mil⭑·o da⭑ nov⭑~nask⭑·it·oj ; la⭑ util⭑·ig·o de⭑ Inter·ret⭑·o
help⭑·as mal·pli⭑·ig·i kaz⭑·ojn de⭑ depresi⁽⁺⁾·o .
3.
Unu⭑ el⭑ plur⁴·aj inter·ekskluziv²·aj {alternativ²·o^2} j: hezit³·em·aj
politik¹·ist·oj front⭑·as nun⭑ la⭑ mal·plaĉ⭑·an elekt⭑·on: dis·er⭑·ig·i la⭑
eŭr⁹·o-are⁹·on, kun⭑ la⭑ risk⭑·o ĵet⭑·i la⭑ region⭑·on en⭑ kriz⭑·on, aŭ⭑ favor⭑·i
pli⭑ fort⭑·an unu⭑·iĝ·on, ‐ en⭑ ambaŭ⭑ kaz⭑·oj la⭑ elekt⭑·o est⭑·as tikl⭑·a ; en⭑
la⭑ unu⭑·a kaz⭑·o li est⭑·us far⭑·iĝ·int·a sen·potenc⭑·a kiel⭑ ĉiu·j tie kaj⭑
nenio·n plu⭑ pov⭑·us dezir⭑·i ‐ en⭑ la⭑ ali⭑·a kaz⭑·o ĉiu·j dezir⭑·oj je⭑
potenc⭑·o kaj⭑ grand⭑·ec·o en⭑ li est⭑·us esting⭑·it·aj .
4.
{Afer⭑·o^2.b} : en⭑ unu⭑ kaz⭑·o (t.e. okaz⭑·o), juĝ⭑·ist·o ekzamen⭑·is 60
kaz⭑·ojn (t.e. afer⭑·ojn) dum⭑ 28 tag⭑·oj kaj⭑ nul⭑·ig·is 54 el⭑ ili ; la⭑
en·migr⭑·int·oj atend⭑·as, ĝis⭑ ili ricev⭑·as rest⭑·ad~permes⭑·on aŭ⭑ dev⭑·as
for·las⭑·i la⭑ land⭑·on […] kelk⭑·aj dev⭑·as long⭑·e atend⭑·i, ĝis⭑ ili⭑·a kaz⭑·o
est⭑·as klar⭑·ig·it·a .
Rim.: Nur⭑ la⭑ lingv⭑·o-scienc⭑·a senc⭑·o kaz⭑·o^1 est⭑·as fundament⭑·a.
kaz⭑·ar·o
{Deklinaci⭑·o} : la⭑ deklinaci⭑·o kutim⭑·e rilat⭑·as nur⭑ al⭑ la⭑ kaz⭑·ar·o en⭑
unu⭑ nombr⭑·o, sekv⭑·e ni parol⭑·as pri⭑ deklinaci⭑·o en⭑ la⭑ singular⁸·o kaj⭑
pri⭑ deklinaci⭑·o en⭑ la⭑ plural⁴·o .
neni⭑+okaz⭑·e, neniu+kaz⭑·e, nenia+kaz⭑·e
En⭑ neniu kaz⭑·o: tiu bel⭑·eg·a voj⭑·o, la⭑ vitr⭑·o-ĉambr⭑·oj, lamp⭑·oj,
neni⭑+okaz⭑·e pov⭑·as est⭑·i publik⭑·a posed⭑·aĵ·o ; de⭑ la⭑ inĝenier⭑·oj
neniu+kaz⭑·e iu ir⭑·us sur⭑ la⭑ tabul⭑·o, ĉar⭑ tio postul⭑·is kuraĝ⭑·on ;
Israel⁹·o ricev⭑·as grand⭑·an part⭑·on de⭑ si⭑·a akv⭑·o-kvant⭑·o el⭑ la⭑ mont⭑·oj de⭑
okcident⭑·a Jordani⁽⁺⁾·o kaj⭑ pro⭑ tio nenia+kaz⭑·e vol⭑·as re·don⭑·i tiu·jn
region⭑·ojn al⭑ Siri⁸·o ; ni neni⭑+okaz⭑·e romp⭑·os la⭑ pac⭑·on, ni eĉ⭑ gard⭑·e
observ⭑·os por⭑ mal·ebl⭑·ig·i, ke⭑ inter⭑ ni iu ajn⭑ mal·amik⭑·iĝ·u ; kvaker⁹·o
[…] neni⭑+okaz⭑·e rajt⭑·as mort⭑·ig·i . {neniu+okaz⭑·e}
cel⭑-kaz⭑·o
En⭑ kelk⭑·aj lingv⭑·oj, {kaz⭑·o} indik³·ant·a cel⭑·on aŭ⭑ direkt⭑·on: en⭑ la⭑
Esperant⭑·a fraz¹·o „ni vetur⭑·as Pariz⭑·on“, „Pariz⭑·on“ funkci¹·as kiel⭑
cel⭑-kaz⭑·o.
lok⭑-kaz⭑·o
En⭑ kelk⭑·aj lingv⭑·oj, {kaz⭑·o} indik³·ant·a lok⭑·on aŭ⭑ temp⭑·on: en⭑
Esperant⭑·o la⭑ adverb⭑·aj form⭑·oj kiel⭑ „hejm⭑·e“, „ekster·land⭑·e“,
„ĉi⭑-sabat⭑·e“ ktp pov⭑·as funkci¹·i simil⭑·e al⭑ lok⭑-kaz⭑·o; konfuz⭑·iĝ·is la⭑
signif⭑·oj de⭑ la⭑ pra⭑·a ablativ⭑·o (t.e. de⭑ la⭑ de·ir⭑·a kaz⭑·o = de⭑, el⭑),
de⭑ la⭑ instrument¹·a kaz⭑·o (= per⭑) kaj⭑ de⭑ lok⭑-kaz⭑·o (= en⭑) .
posed⭑-kaz⭑·o
En⭑ kelk⭑·aj lingv⭑·oj, {kaz⭑·o} indik³·ant·a aparten⭑·on.
vok⭑-kaz⭑·o
{Vokativ²·o} : vokativ²·o, aŭ⭑ vok⭑-kaz⭑·o, est⭑·as unu⭑ el⭑ deklinaci⭑·aj
kaz⭑·oj, uz⭑·at·a por⭑ indik³·i kaj⭑ atent⭑·ig·i la⭑ person⭑·on, al⭑ kiu parol⭑·o
est⭑·as adres⭑·at·a .
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.119 2023/12/29 08:30:00 ]
__________________________________________________________________