vidu ankaŭ la klarigojn
kial

   I.

kial

        1.
                (adv.)
                Demand·a adverb·o signif·ant·a „ {pro} kia {kaŭz·o} ?“: kial vi
                ne respond·as al miĉu vi est·as surd·a  mut·a? ; kial vi
                tio·n far·is ? kial vi koler·as ? kial vi ne dir·is al mi, ke
                ŝi est·as vi·a edz·in·o ? kial ŝi ne decid·iĝ·as parol·i ? ĉiu
                tial hav·as si·an kial .

        2.
                (konjunkci·o)
                Demand·a de·pend·ig·a {konjunkci·o} , kun sam·a signif·o: li
                dir·is al mi, kial li tiam ne vol·is respond·i; la kaŭz·o,
                kial mi far·is tio·n, est·as...; ŝi·a patr·in·o insult·is ŝi·n,
                (demand·ant·e) kial ŝi re·ven·is tiel mal·fru·e de la font·o ;
                jen kial li de·nov·e ven·as Lisabonon […] {ĉar}

   II.
          Radik·o kun la signif·okial“.

kial·o

                {Kaŭz·o} : jen la kial·o de tiu decid·o; en ĉi tiu kial·o
                kuŝ·as ĉiu·j ali·aj; don·i al iu evit-kial·ojn; akv·o minac·as
                far·iĝ·i kial·o de konflikt²·oj ; foj·e iu·j mal·abon·as sen indik³·i
                kial·on  motiv¹·on ; loĝ·ant·oj de Sarajev⁽⁺⁾·o hav·as mult·ajn
                bon·ajn kial·ojn por interes·iĝ·i pri mond-politik¹·o nun ;

kial·ig·i

                Kompren·ig·i io·n montr·ant·e ĝi·ajn kial·ojn: est·is akcept·it·a
                propon·o de la unu+jar·a volont·ul·o trink·i laŭ la alfabet·o,
                kio·n li kial·ig·is tiel, ke tio est·as jam cert·a
                antaŭ·destin¹·o, kia·n nom·on ĉiu el ili hav·as ; vi·a egoism¹·a
                natur·o kial·ig·is ke mi am·u vi·n  pli·e .

sen·kial·a

                Ne hav·ant·a kial·on, ne hav·ant·a prav·ig·on: viv·i en angor⁶·o kun
                terur·oj sen·kial·aj ; sen·kial·a tim·o ; sen·kial·a alarm¹·o ; la
                karm⁽⁺⁾·o-princip·o […] cert·ig·as, ke nenio okaz·as sen·kial·e .

ekzist·o-kial·o

                Cel·o prav·ig·ant·a ekzist·on de iu afer·o, soci³·a fenomen¹·o ktp;
                {ekzist·o-tial·o} : aper·is burokrati⁽⁺⁾·a aparat¹·o, domin⁽⁺⁾·it·a jam
                de la komenc·o de sub·ten·ant·oj de Jozef·o  , kies
                ekzist·o-kial·o est·is la montr·ad·o de la neces·o defend·i la
                ating·ojn de la revoluci¹·o kontraŭ atak·oj de klas-mal·amik·aj
                element¹·oj .

   [artikol-versi⁹·o: 1.121 2023/12/12 19:24:44 ]
     __________________________________________________________________