vidu ankaŭ la klarigojn
kiom

kiom

   1.
          Demand·a adverb·o pri kvant·o, nombr·o, mezur·o: kiom est·as la du·obl·o
          de ses? kiom da lingv·oj vi parol·as? kiom vi ·as? kiom est·as la
          jar·oj de vi·a viv·o? ; kiom est·as la temp·o? (= kiom·a hor·o est·as?);
          kiom est·as la rapid·ec·o de son·o en la aer·o ? kiom mi ŝuld·as? kiom
          est·as la prez·o? po kiom vi vend·as? „kaj kiom est·as la pag·o?“ ―
          „est·as po 4 pund⁹·oj semajn·e“ ; „kaj kiom est·as la rest·aĵ·o?“ ―
          „sep×cent kvar×dek mil pund⁹·oj“ ; kiom est·as la daŭr·o de la stud¹·oj
          por bakalaŭr⁽⁺⁾·iĝ·o kaj magistr⁽⁺⁾·iĝ·o ĉe vi ?

   2.
          Ek·kri·a adverb·o, esprim·ant·a mir·on pri kvant·o  mezur·o, intens⁴·o
           grad·o: kiom oft·e ni kun·e promen·is! kiom oft·e li tio·n dir·is!
          kiom da soldat·oj tie ĉi pere·is! kiom mult·e vi cert·e sufer·is !
          kiom da temp·o kaj labor·oj est·as per·dat·a por la el·lern·ad·o de
          fremd·aj lingv·oj ! kiom mult·e ŝi don·us por tio, se ŝi pov·us en ĉi
          tiu moment·o vid·i li·an fizionomi¹·on !

   3.
          Ne·rekt·e demand·a konjunkci·o, kun la sam·aj signif·oj: dir·u al li,
          kiom da gast·oj ven·os; mi vol·us sci·i, kiom de la ŝtof·o ili jam
          pret·ig·is ; temperatur¹·aj sens⁸·il·oj dir·as al la komand·il·o kiom
          est·as la temperatur¹·o en la ĉambr·o ; mi dezir·us sci·i, kiom est·as
          ver·a vi·a humil·ec·o ; mal·grand·a far·it·aĵ·o mal·aper·as ĉe la rigard·o,
          kiom far·i rest·as .

   4.
          Relativ²·a konjunkci·o, signif·ant·a „(tiel grand·a nombr·o, kvant·o,
          intens⁴·o  grad·o,) kiel“: kiom da kap·oj, tiom da opini·oj ; kiom
          da hom·oj, tiom da gust·oj ; pren·u tiom da mon·o, kiom vi vol·as ;
          ĉiu·j don·as al mi prunt·e (tiom), kiom mi vol·as ; tiom
          mal·proksim·e, kiom ir·as la rigard·o; kolekt·u ĝi·n ĉiu en tia
          kvant·o, kiom li bezon·as por manĝ·i .

   5.
          Relativ²·a konjunkci·o, signif·ant·alaŭ la mezur·o, laŭ kiu...“:
          kiom mi vid·as, vi hav·as nur unu fil·on; la aper·o, kiom mi
          kompren·as, al ni·a land·' mal·bon·on antaŭ·dir·as ; mi […] est·as je
          unu jar·o pli jun·a, kaj tamen je kiom mi est·as pli saĝ·a ol vi !
          mi est·as pret·a far·i pli da mal·bon·o, ol kiom mi·a kap·o pov·as
          el·pens·i ; la azen·o ja ne ir·os pli rapid·e, kiom ajn vi li·n bat·os
          ; kiom ajn ni romp·is al ni la kap·on, ni neniel pov·is kompren·i .

   {tiom} , {kiel}
   Rim.: La ĉef·a senc·o de _kiel_ est·as manier·o, tiu de _kiom_ est·as
   mezur·o. Ambaŭ pov·as rilat·i al grad·o: kiom ajn la hom·o pen·us esplor·i, li
   ne kompren·os ; fi, kiel abomen·e! . La uz·ad·o de _kiel_ est·as pli oft·a en
   la verk·oj de Zamenhof kaj en la buŝ·a lingv·o; dum en la pli nuanc·o-riĉ·a
   stil·o literatur·a _kiom_ est·as pli logik¹·a kaj pli klar·a, ĉar ebl·ig·as
   evit·i konfuz·on inter grad·o kaj manier·o: kiel inĝenier·o li est·as samtiom
   inĝeni⁽⁺⁾·a, kiom stult²·a li est·as kiel politik¹·ist·o; si·an patr·in·on li am·is
   tiom sam·e kiom si·an edz·in·on, sed li am·is la patr·in·on ja ne tiel, kiel
   oni am·as la edz·in·on.

kiom·a

          Adjektiv·o, demand·ant·a pri vic+montr·a {numeral⁽⁺⁾·o} (numer·o), rang·o:
          „kiom·a hor·o est·as, gard·ist·o?“ demand·is iu pas·ant·o ; de la kiom·a
          etaĝ·o vi est·as ? sur kiom·a paĝ·o trov·iĝ·as tiu vort·o? li re·memor·is
          (kiom·an foj·on en ĉi tiu jar·o!) la mal·just·aĵ·ojn, kiu·jn kaŭz·is al
          li la pastr·oj .

kiom·o

          {Kvant·o} : „ĉu vi jam hav·as plan·on pri la feri³·ad·o?“ ― „kiu+cel·e?
          pri la kieno decid·os la edz·in·o, pri la kiam·ola ĉef·o, kaj pri
          la kiom·ola mon·uj·o“ ; daŭr·is tamen la lern·a mal·help·o pro
          grand·a kiom·o de parker·ig·end·aj vort·oj .

kiomope

          En grup·o de kiom: kiomope ni est·as ? kiomope ili est·as
          proksim·um·e? ― ebl·e  du-cent·op·e .

   [artikol-versi⁹·o: 1.35 2023/12/03 09:58:49 ]
     __________________________________________________________________